ΓΡΑΦΕΙ Ο
ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΩΣΤΟΥΡΗΣ

Είμαι σίγουρος ότι η κυπριακή ταυτότητα ή για να ακριβολογούμε η εθνική ταυτότητα των Κυπρίων αποτελεί ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα και σίγουρα πιο σύνθετα πεδία έρευνας και ανάλυσης της Κοινωνιολογίας. Η δαιδαλώδης ιστορική πορεία της χώρας, ο ταραχώδης περασμένος αιώνας, οι αγώνες, οι εμφύλιες συγκρούσεις, οι διακοινοτικές ταραχές και οι μητέρες πατρίδες, συνθέτουν ένα χαοτικό σκηνικό που προκαλεί μπέρδεμα ακόμη και σε εμάς τους ιδίους, ανεξαρτήτως του τι δηλώνουμε, τι νιώθουμε και πως ενεργούμε. 

>>> ΟΛΗ Η ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ BRIEF ΜΕ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ <<<

Είναι η ελληνική σημαία εθνικιστικό, σοβινιστικό και σύμβολο ακροδεξιών στοιχείων; Υπό προϋποθέσεις και περιστάσεις ναι -δυστυχώς- είναι. Αποτελεί ο αυτοπροσδιορισμός κάποιου ως Έλληνα κάτι αντίστοιχο; Και στο κάτω κάτω είναι κακό να δηλώνει κάποιος την εθνική ταυτότητα που θεωρεί ότι τον εκφράζει; Πολύπλοκα ζητήματα, ανοικτές εκκρεμότητες, μισός αιώνας με άλυτο το Κυπριακό, προβλήματα προσδιορισμού και αποδοχής ταυτότητας, ταξικές διαφορές, πολιτικές θέσεις και εκατέρωθεν φανατισμός πυροδοτούν κάθε τόσο τη συζήτηση για την εθνική μας ταυτότητα. Εμάς των Ελληνοκυπρίων, ή εμάς των Κυπρίων ή των Ελλήνων της Κύπρου; 

Ερωτήματα για τα οποία η απάντηση δεν μπορεί να δοθεί ούτε με τη λογική της ιστορικής συνέχειας, ούτε με επιστημονικούς και σίγουρα όχι με πολιτικούς όρους. Το τι γράφει η ταυτότητα ή το διαβατήριο δεν αποτελεί τίποτε περισσότερο από μια τυπική διατύπωση για καθαρά πρακτικούς λόγους, η οποία δεν λαμβάνει υπόψη τους κοινωνικούς, πολιτισμικούς, οικογενειακούς, ακόμη και πολύ προσωπικούς λόγους που ωθούν κάποιον να δηλώνει ή όχι μέρος μιας κοινωνίας, πολίτης ενός κράτους ή οπαδός μιας θρησκείας. Βλέπετε τα κράτη έχουν σύνορα, αλλά η γλώσσα, η θρησκεία, τα έθιμα, οι συνήθειες ακόμη και το φαγητό δεν έχουν. 

Ούτε καν η γεωγραφική επικράτεια μιας χώρας καθορίζει την ταυτότητα των πολιτών οι οποίοι ζουν σε αυτή. Τα παραδείγματα στον πλανήτη είναι αμέτρητα, από χώρες που αποτελούν τεράστια ψηφιδωτά λαών, θρησκειών και πολιτισμών μέχρι νεοσύστατα κράτη, τα οποία δεν έχουν υπόσταση ούτε καν για τους πολίτες τους. 

Εξάλλου, με κάθε νέα προσπάθεια για το Κυπριακό συνηθίζεται να λέγεται ότι αναζητείται μια λειτουργική και βιώσιμη λύση που θα είναι δίκαιη έναντι όλων των Κυπρίων. Ωστόσο, η σύνθεση μιας μελλοντικής, κυπριακής κοινωνίας με λυμένο το Κυπριακό προφανώς δεν θα είναι ενιαία. Θα είναι άλλωστε ανοησία να προσπαθήσουμε να αφαιρέσουμε από τον καθένα την παιδεία που έλαβε, τις παραδόσεις που έμαθε, τη γλώσσα που μιλά, την κουλτούρα που έκτισε, τα πιστεύω που έχει. Αυτό θα γίνει στο μέλλον όταν τα προβλήματα λυθούν και τα εγκλήματα -όλων- ξεχαστούν. 

Ο σεβασμός και η αποδοχή είναι τα κλειδιά και για το πιο πάνω σενάριο αλλά και για σημερινές μανιώδεις εξάρσεις δαιμονοποίησης του αυτοπροσδιορισμού του οποιουδήποτε, εσχάτως του Μερκή ως Έλληνα. Την ώρα που κάποιοι με ιδιαίτερο πάθος υπερασπίζονται το δικαίωμα κάποιου ξένου για τη σημαία, τη θρησκεία ή την όποια προτίμησή του, χλευάζουν, ειρωνεύονται ή απαξιώνουν την αγάπη κάποιου συμπατριώτη τους για την Ελλάδα. Γιατί; Διότι στην ανάλυσή τους μπαίνουν στοιχεία φανατισμού, μισαλλοδοξίας, υπέρμετρου και άνευ περιεχομένου πολιτικοκορεκτισμού και ενός δήθεν μοντερνισμού που υπαγορεύει ότι είναι ξεπερασμένη η έννοια του κράτους, ο προσδιορισμός της εθνικής ταυτότητας ή και η ανάγκη ενός ατόμου ή μίας κοινωνίας να ανήκει ή να νιώθει ότι ανήκει κάπου. 

Και για να μην στεκόμαστε μόνο στους Ελληνοκύπριους που νιώθουν Έλληνες, πολύ κοντινά μας παραδείγματα αποδεικνύουν το αυτονόητο, ότι δηλαδή ο καθένας μπορεί να νιώθει, να δηλώνει και να εκφράζεται με την εθνική ταυτότητα που του ταιριάζει. Έλληνες της Κύπρου, Τούρκοι της Κύπρου, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, Κούρδοι στην Τουρκία, Έλληνες στην Τουρκία, Τούρκοι στην Ελλάδα, αποτελούν παραδείγματα λαών σε κρατικές οντότητες οι οποίες ξεχωριστά αλλά και μεταξύ τους έχουν ακόμη πολλά ανοικτά ζητήματα. 

Είναι τουλάχιστον υποκριτικό αν όχι αισχρό να υπάρχει επιλεκτική ευαισθησία για τα δικαιώματα του οποιουδήποτε αλλά όχι για τους Κύπριους, οι οποίοι μάλιστα έλαχε να ζήσουν σε ένα τόπο γεμάτο με αδιευκρίνιστα εθνικά όρια, στρεβλώσεις, ανοικτές πληγές ενός πολέμου, μπέρδεμα σε σχέση με την κρατική και εθνική οντότητα, ακόμη και σε σχέση με τη γλώσσα μου μιλάνε. Ο καθένας δικαιούται να νιώθει, να εκφράζεται και να ζει όπως θέλει. Και ναι δικαιούται ο Ελληνοκύπριος που νιώθει Έλληνας, να το δηλώνει, να είναι περήφανος, να κρεμάει σημαία στο μπαλκόνι και να πιστεύει ότι από αυτόν τον πολιτισμό προκύπτουν οι παραδόσεις, τα πιστεύω, η γλώσσα και η θρησκεία του. 

>>> ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΡΕΥΝΕΣ & ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΤΗΣ BRIEF <<<

Υ.Γ. Ο αθλητισμός και όχι μόνο το ποδόσφαιρο προσφέρουν τόσα πολλά, που μόνο αυτοί που δεν ασχολούνται κοιτάζοντας προς αυτόν υπεροπτικά δεν μπορούν να τα κατανοήσουν και πολύ περισσότερο να τα κάνουν βίωμά τους. Ο Γιάννης Αντετοκούμπο που πιθανώς δεν έχει ούτε 1% ελληνικό DNA (αν και η προσπάθεια γενετικού προσδιορισμού της εθνικής ταυτότητας αποτελεί μια κουτοπόνηρη προσέγγιση) αλλά νιώθει τόσο Έλληνας και είναι τόσο σπουδαίος αθλητής, που κάνει τους Έλληνες σε Ελλάδα, Κύπρο, ΗΠΑ, Βρετανία ή Αυστραλία να καμαρώνουν και να παρακολουθούν τα επιτεύγματά του. Κάτι αντίστοιχο συνέβη προ 15ετίας όταν ο Παγδατής έφτασε στον τελικό του αυστραλιανού open.