ΓΡΑΦΕΙ Η
ΗΒΗ ΛΑΜΠΡΟΥ*

Ο καταιγιστικός ρυθμός της αύξησης των κρουσμάτων της Ο μας οδήγησε λίγο πριν το τέλος του ακαδημαϊκού εξαμήνου στα παράθυρα του zoom. Η μεταφορά της τάξης στο διαδίκτυο, όσο και να ’ταν μια πρακτική γνώριμη και οικεία, εξακολουθεί να είναι λύση ανάγκης. Η δια ζώσης εκπαιδευτική διαδικασία σχεδιάζεται με αυτό τον προσανατολισμό, να είναι δηλαδή μια διαδικασία φυσικής ταυτόχρονης παρουσίας και οποιαδήποτε μεταβολή σε αυτό φέρνει δυσκολίες.

Τι μας έδειξαν τα zoom και η εξ αποστάσεως εργασία τον περασμένο χρόνο . Να απαριθμήσουμε κάποια:

1.    Από πάνω σένιος και σοβαρός, από κάτω παντόφλα και χαλαρός. Ποτέ πριν δεν είχε μεγαλύτερη πρακτική απόδειξη το  «αυτό που φαίνεται δεν είναι απαραίτητα αυτό που είναι». Το θέμα δεν έγκειται στην άνεση, αν και η υπερβολική άνεση οδηγεί σε χαλαρούς ρυθμούς στην καλύτερη περίπτωση και στην αποσπασματική προσοχή τις περισσότερες φορές. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η μετατροπή της ιδιωτικής σφαίρας όχι απλά σε δημόσια  όπως θα εξηγούσε ο  Habermas για την ανάπτυξη μιας δημόσια προσανατολισμένης σκέψης και συζήτησης για το ορθολογικό consensus,  αλλά η ενσωμάτωση της ιδιωτικότητας σ ένα δημόσιο θέαμα άκριτα και χωρίς όρια. 

2.    Το οκτάωρο, ή αν θέλετε η εργασία σε συγκεκριμένο χρόνο, εξαφανίζεται ως δικαίωμα και ως λογική. Αφού  δεν κάνεις κάτι άλλο, είσαι σπίτι, κάνε και αυτό, μοιάζει να λέγεται συχνά. Μια επανάληψη της κατάρριψης της ιδιωτικότητας, και μια ανάδειξη του εργασιακού πλαισίου ως του σημαντικότερου. Βέβαια η εξαρτητική μας σχέση από το κινητό και την τεχνολογία, με κυρίαρχη την αδυναμία μας στο να παραμένουμε δικτυωμένοι με το εργασιακό πλαίσιο- πχ με τον έλεγχο των  email , (που θυμίζει συχνά τον εφηβικό FOMO) δεν είναι καινούριο φαινόμενο , ούτε χειροτέρεψε με την πανδημία. Απλά έγινε πιο εμφανές.

3.    Κρατήθηκε μια εργασιακή συνοχή, μετρήθηκε μια απόδοση και αποτελεσματικότητα, και κυρίως υπήρξε μια συνέχεια έστω και ασταθής και προβληματική στη καθημερινότητα μας. Παρ΄ολη τη γκρίνια, παρ΄όλα τα προβλήματα, το zoom, το εξ αποστάσεως συναπάντημα , δεν είναι απλά μια λύση ανάγκης. Μπορεί να εμπλουτίσει την εργασιακή διαδικασία, μπορεί να δώσει λύσεις δημιουργικές, μπορεί να μειώσει κόστη, μπορεί να φέρει καινούρια ήθη στην αγορά εργασίας. Μπορεί! Δηλαδή οι άνθρωποι που το χρησιμοποιούν πρέπει να σταματήσουν να το βλέπουν ως μια απλή μεταφορά της «κανονικής» εργασίας στο διαδίκτυο αλλά ως έναν άλλο  legit τύπο εργασίας. Μιας εργασίας τεχνολογικά διαμεσολαβούμενης που λειτουργεί παράλληλα , ίσως συμπληρωματικά, αλλά όχι ανταγωνιστικά προς τις άλλες μορφές . 

Από αυτό το annus horribilis κρατάω λοιπόν, την ανάγκη και τη δύναμη της συνεργασίας και της αλληλεγγύης όπως αναδείχθηκε μέσα από τις χιλιάδες ώρες zoom από όλες τις γωνιές των σπιτιών αυτού του κόσμου!

*Η Ήβη Λάμπρου είναι καθηγήτρια στο Τμήμα Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου Frederick.