ΑΠΟΨΗ: Έτος δύσκολων αποφάσεων το 2020 

Ο συνδυασμός αρνητικών εξελίξεων ή έστω κάποιων άτσαλων χειρισμών σε μία σειρά από σημαντικά θέματα μπορεί να θέσει εκ νέου την Κύπρο σε περιπέτειες

ΓΡΑΦΕΙ Ο
ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΩΣΤΟΥΡΗΣ

Με την ανεργία να μειώνεται και να προσεγγίζει υποφερτά -πλέον- επίπεδα, το δημόσιο χρέος να περιορίζεται και τους προϋπολογισμούς να σχεδιάζονται και να ολοκληρώνονται με πλεονασματικό πρόσημο, κάποιος θα υπέθετε ότι γενικώς τα πράγματα πάνε καλά στην Κύπρο. Εν μέρει αυτό αποτυπώνει την πραγματικότητα, ωστόσο, οι προκλήσεις και οι λεπτές ισορροπίες στις οποίες κινούνται συγκεκριμένοι τομείς, καθιστούν το 2020 ένα έτος δύσκολο, για το οποίο απαιτείται πολλή δουλειά, καλός σχεδιασμός, συνετές επιλογές και προσεγμένες κινήσεις προκειμένου να αποφευχθούν οικονομικά ή και άλλα ατυχήματα. 

Το Σχέδιο Εστία οδεύει προς ολοκλήρωση και οι κάπου 2 χιλιάδες αιτήσεις από τους δυνητικά 10 χιλιάδες επιλέξιμους δανειολήπτες προφανώς δεν μπορούν να αξιολογηθεί ως ικανοποιητικός αριθμός. Τράπεζες και κράτος θα πρέπει να κάνουν σοβαρές και αποφασιστικές ενέργειες προκειμένου το πρόβλημα των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων να περιοριστεί σημαντικά. Θα υπάρξει ανάγκη και για σκληρές αποφάσεις και είναι εδώ που η πολιτεία αλλά και η κοινωνία θα πρέπει να αντιληφθούν ότι κακές νοοτροπίες που μας οδήγησαν στην καταστροφή δεν πρέπει να επαναληφθούν. 

>>> ΟΛΗ Η ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ BRIEF ΜΕ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ <<< 

Ταυτόχρονα, τα δημοσιονομικά βρίσκονται σε καλή πορεία, ωστόσο, ένας κακός υπολογισμός ή αυθαιρεσίες με την πλήρη εφαρμογή του ΓεΣΥ -όπως συνέβη κατά τους πρώτους μήνες υλοποίησης του συστήματος- δύνανται να βγάλουν την Κύπρο από τις ράγες της δημοσιονομικής σταθερότητας. Την ίδια ώρα το μισθολόγιο του Δημοσίου με την εκκρεμούσα απόφαση για τις αποκοπές των μισθών, ο αριθμός του προσωπικού που εισέρχεται στη δημόσια υπηρεσία και πιθανώς ένας νέος κύκλος παροχών ή ωφελημάτων, ενόψει και εκλογών τον Μάιο του 2021, είναι στοιχεία που μπορούν περαιτέρω να επιβαρύνουν τα δημόσια οικονομικά. 

Στο μέτωπο του τουρισμού τα πράγματα βαίνουν καλώς, αλλά μετά από χρόνια διαδοχικών ρεκόρ η τουριστική βιομηχανία θα πρέπει να ετοιμάζεται και για κάποια έτη υστέρησης, τα οποία με καλή διαχείριση μπορούν να κυλήσουν ομαλά χωρίς βεβαίως να προκύψουν ατυχήματα όπως αυτό που καταγράφηκε φέτος με την κατάρρευση της Thomas Cook. Η ανάγκη επανασχεδιασμού του τουριστικού μοντέλου, των αγορών στόχων και του μέλλοντος της τουριστικής βιομηχανίας παραμένουν προτεραιότητες για τις οποίες εντός 2020 πρέπει να δοθούν απαντήσεις και να γίνουν οι απαραίτητοι σχεδιασμοί. 

Σε ένα από τα δύσκολα θέματα για την κυπριακή οικονομία εξελίσσεται η σχέση που έχουν αποκτήσει τα ακίνητα με τις κατ’ εξαίρεση πολιτογραφήσεις. Το πρόγραμμα λόγω όσων έχουν συμβεί τα προηγούμενα χρόνια, των πιέσεων από εξωτερικούς παρατηρητές και δη την ΕΕ αλλά και την ανάγκη της Κύπρου να καθαρίσει το όνομά της σε σχέση με την παραχώρηση διαβατηρίων, εισέρχεται σε φάση αυστηρότερων ελέγχων και κατά πάσα πιθανότητα περιορισμού του αριθμού χορηγήσεων. Αυτό συνεπάγεται επιβράδυνση του τομέα των ακινήτων που στηρίζεται στη συγκεκριμένη βιομηχανία και επικέντρωσης στην εσωτερική αγορά που σαφώς δεν είναι τόσο ισχυρή και εύρωστη που να απορροφήσει μεγάλο αριθμό πολυτελών ακινήτων σε πύργους ή και άλλης φύσης. 

>>> ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΡΕΥΝΕΣ & ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΤΗΣ BRIEF <<<

Την ίδια ώρα το ισοζύγιο δυνάμεων στην ανατολική Μεσόγειο, οι κινήσεις της Τουρκίας που περιορίζουν τις δυνητικές επιλογές αλλά και θέτουν εν αμφιβόλω το ερευνητικό πρόγραμμα της Κύπρου και τα μελλοντικά πλάνα αξιοποίησης, αποτελούν δεδομένα που μπορούν ακόμη και να θέσουν σε τέλμα τα όποια ενεργειακά σχέδια για αξιοποίηση υδρογονανθράκων από την κυπριακή ΑΟΖ. Θα πρέπει επίσης να τονιστεί ότι οι εξαγγελίες -πολιτικού αυτή τη στιγμή χαρακτήρα- για τον πολυσυζητημένο EastMed αποτελούν το πρώτο από πάρα πολλά βήματα που πρέπει να γίνουν, προκειμένου ο συγκεκριμένος αγωγός να τεθεί από τα σχέδια σε τροχιά υλοποίησης. Θα πρέπει επίσης να είναι απόλυτα ξεκάθαρο ότι μιλάμε για ένα σύνθετο έργο, από πλευράς οικονομικής βιωσιμότητας, σχεδιασμού και ανάπτυξης, συμμετοχής και συνεργασίας κρατών και χρηματοδότησης της κατασκευής του. 

Ο συνδυασμός αρνητικών εξελίξεων ή έστω κάποιων άτσαλων χειρισμών σε κάποια από τα πιο πάνω θέματα μπορεί να θέσει εκ νέου την Κύπρο σε περιπέτειες. Η Κύπρος έχει ενώπιόν της μια πολύ δύσκολη χρονιά, η οποία μπορεί να γίνει ακόμη δυσκολότερη εάν το αδιέξοδο στο Κυπριακό παραταθεί ή ακόμη χειρότερα εάν τα δεδομένα σε σχέση με την Τουρκία και συνεπώς εάν τα δεδομένα για το εθνικό πρόβλημα επιδεινωθούν. 

Ανδρέας Κωστουρής