ΓΡΑΦΕΙ Ο
ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΩΣΤΟΥΡΗΣ

Ο κακός χαμός έγινε για το πόσοι θα προλάβαιναν να πάρουν την επιχορήγηση του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων για αγορά ποδηλάτου. Λογικό δε λέω. 

Μετά τη μικρή περιπέτεια της ιστοσελίδας που στήθηκε για τον συγκεκριμένο σκοπό, το κατέβασμα και την επαναλειτουργία της οι 500 περίπου τυχεροί που πρόλαβαν έχουν -καταρχήν- εξασφαλίσει την εν λόγω επιδότηση. Είναι τυχεροί διότι ανήκουν σε ένα ποσοστό πέριξ του 7% από το σύνολο των ενδιαφερομένων. Παρόλα αυτά, το θέμα δεν είναι αυτό, διότι τα ποδήλατα από μόνα τους δε θα επιλύσουν καμία από τις παθογένειες της χώρας, ούτε καν θα αυξήσουν την κινητικότητα του κόσμου. 

Το βασικό στο οποίο στοχεύει, θεωρητικά, η αύξηση του αριθμού των ποδηλάτων είναι η διακίνηση τουλάχιστον σε κοντινές αποστάσεις με αυτά και όχι με τα αυτοκίνητα. Τα θετικά από μια τέτοια τάση είναι αυτονόητα, από τον περιορισμό της τροχαίας κίνησης και των τροχαίων συγκρούσεων μέχρι την υγεία των πολιτών τόσο λόγω της άσκησης όσο και λόγω της βελτίωσης της ποιότητας του αέρα. 

Όμως γιατί δεν μπορούν να αξιολογηθούν ως θετικές οι ενέργειες αύξησης του αριθμού των ποδηλάτων στην Κύπρο; Διότι απλούστατα γίνονται με λανθασμένη χρονική σειρά. Κατ’ ακρίβεια εάν υπήρχαν ευνοϊκές συνθήκες για ποδηλασία εντός πόλεων δεν θα υπήρχε καν η ανάγκη για επιδότηση αγοράς ποδηλάτων. 

Για παράδειγμα οι όποιοι ποδηλατόδρομοι υπάρχουν στο αστικό, οδικό δίκτυο δεν είναι κατάλληλοι. Είναι στενοί, με εμπόδια, με δυσκολίες αλλαγής κατεύθυνσης διότι το οδικό δίκτυο είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για τους ποδηλάτες, ενώ και ο σχεδιασμός του είναι χωρίς καμία στόχευση. Δηλαδή δεν είναι διακριτός ο στόχος διασύνδεσης συγκεκριμένων περιοχών με το κέντρο της πόλης, ενώ το πρόβλημα είναι ακόμη πιο οξύ όσο κάποιος απομακρύνεται από τα αστικά κέντρα. Την ίδια ώρα, κάποιος πολύ εύλογα μπορεί να σκεφτεί: «Σε κάποιες μεγάλες και κεντρικές οδικές αρτηρίες δεν υπάρχουν καν πεζοδρόμια, φωτισμός ή έστω ελεύθερη πρόσβαση για πεζούς και ποδηλάτες ακόμη και στην άκρη του δρόμου, θα υπήρχαν ανέσεις για λωρίδες ποδηλάτων, σήμανση και προτεραιότητα;». 

Με δυο λόγια το οδικό δίκτυο είναι σχεδιασμένο για αποκλειστική χρήση από αυτοκίνητα, ούτε καν για παροχή διευκολύνσεων στις συγκοινωνίες ή και σε οχήματα ειδικού σκοπού (ασθενοφόρα, πυροσβεστικά ή περιπολικά). 

Συνεπώς, κανένα σχέδιο, καμία επιδότηση και κανένα πλάνο για αύξηση του αριθμού των ποδηλάτων δε θα αλλάξει την εικόνα που σήμερα βλέπουμε στους κυπριακούς δρόμους. Οι ανέσεις, η ευκολία και το όφελος (σε επίπεδο ψυχικής και σωματικής υγείας αλλά και το οικονομικό) θα ωθήσουν τον κόσμο να χρησιμοποιεί το ποδήλατο. Την ίδια στιγμή για αύξηση της χρήσης του ποδηλάτου απαιτούνται ασφαλείς χώροι στάθμευσης, χώροι αποδυτηρίων σε επιχειρήσεις, ακόμη και συνεργασία κράτους-ιδιωτικού τομέα για παροχή ανέσεων, ευελιξίας και κινήτρων με πολλαπλά οφέλη για το σύνολο της κοινωνίας και της οικονομίας. 

Σε διαφορετική περίπτωση τα ποδήλατα θα σκονίζονται ξεχασμένα σε κάποια γωνιά της αυλής ή στην καλύτερη θα χρησιμοποιούνται για βόλτες την Κυριακή, για άσκηση ή ψυχαγωγία, με όλους βέβαια τους κινδύνους που υπάρχουν στους κυπριακούς δρόμους.

Με ξένισε όταν πριν μερικά χρόνια παρατηρούσα πλησίον του γραμμικού πάρκου Πεδιαίου τη δημιουργία ενός skate park. «Ποιος θα ασχολείται; Πεταμένα λεφτά…» σκέφτηκα. Έκανα λάθος και μάλιστα μεγάλο. Μερικά χρόνια μετά, το πάρκο μοιάζει πλέον μικρό για να υποδέχεται καθημερινά αμέτρητους νέους με skateboards, πατίνια ή και ποδήλατα, που ασχολούνται με τις ώρες κάνοντας εντυπωσιακά κόλπα. 

Συνεπώς, οι υποδομές είναι που θα ωθήσουν τον κόσμο στο ποδήλατο και όχι η επιχορήγηση για αγορά του. Αυτό πολύ απλά θα οδηγήσει μερικά ακόμη ποδήλατα σε αχρησία, την ώρα που τα προβλήματα που ταλαιπωρούν τους οδηγούς, τους πεζούς και τους λιγοστούς ποδηλάτες γιγαντώνονται.