Τι ισχύει σήμερα στην Κύπρο, τι ισχύει στις 28 χώρες μέλη της ΕΕ και στα πόσα ευρώ περίπου θα καθοριστεί ο Εθνικός Κατώτατος Μισθός στην Κύπρο
 

ΓΡΑΦΕΙ Ο
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ 
Twitter: @tsangarisp
Η Ζέτα Αιμιλιανίδου δήλωσε την περασμένη Τετάρτη (28/8) ότι «σύντομα θα θεσπιστεί εθνικός κατώτατος μισθός στην Κύπρο». Η Ζέτα είπε συγκεκριμένα: «έχουν γίνει ήδη δύο συναντήσεις με το Διεθνές Γραφείο Εργασίας(ΔΓΕ), ενώ η Κομισιόν θα μας βοηθήσει στις αναγκαίες μελέτες πριν τον καθορισμό του εθνικού κατώτατου μισθού και αυτός ο καθορισμός εξαρτάται πάντοτε από τις μελέτες και τα αποτελέσματα τους και από την τεχνογνωσία της Κομισιόν και του ΔΓΕ. Τα αναμένουμε μέχρι τέλους του έτους και μόλις υπάρχουν οι συνθήκες πλήρους απασχόλησης - δηλαδή κάτω του 5%, σήμερα η ανεργία είναι στο 6,5% από 17% το 2013 - πιστεύουμε σύντομα, θα μπορέσουμε να έχουμε εθνικό κατώτατο μισθό».

Χρειάζεται να θεσπίσει όμως η Κύπρος Εθνικό Κατώτατο Μισθό; Πριν εισέλθουμε σε αυτό το ερώτημα πρέπει να δούμε δυο συνιστάμενες. Πρώτον, τι ισχύει σήμερα στην Κύπρο και Δεύτερον, τι ισχύει σε άλλες χώρες της ΕΕ. 

Σήμερα στην Κύπρο ισχύει κατώτατος μισθός αλλά αυτός καλύπτει μόνο συγκεκριμένα επαγγέλματα. Δεν καλύπτει δηλαδή ΟΛΑ τα επαγγέλματα και άρα ΔΕΝ υπάρχει Εθνικός Κατώτατος Μισθός. Ο κατώτατος μισθός για τα συγκεκριμένα επαγγέλματα καθορίζεται μέσω Διατάγματος και σήμερα βρίσκεται σε ισχύ το περί Κατώτατων Μισθών Διάταγμα του 2012 (του 2012; Οκ!). Με βάση λοιπόν τις πρόνοιες του Διατάγματος αυτού:

Κάθε πωλητής/πωλήτρια, γραφέας, νοσηλευτικός βοηθός, βοηθός παιδοκόμου, βοηθός βρεφοκόμου, σχολικός βοηθός και φροντιστής ο οποίος/ η οποία εργάζεται με πλήρη απασχόληση πρέπει να λαμβάνει αρχικό μηνιαίο μισθό ο οποίος να ανέρχεται τουλάχιστον στα €870 ακαθάριστα και μετά από 6μηνη συνεχή περίοδο απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη, ο μισθός αυτός να αυξάνεται τουλάχιστον στα €924 ακαθάριστα. (σ.σ. Με λίγα λόγια ο κατώτατος μισθός σε καθαρά λεφτά είναι στα περίπου 780 ευρώ στους πρώτους έξι μήνες και μετά τους έξι μήνες γύρω στα 840 ευρώ καθαρά – υπολογισμένες και οι αποκοπές για το ΓΕΣΥ). 

Κάθε φρουρός ασφαλείας πρέπει να λαμβάνει αρχικό ωριαίο μισθό τουλάχιστον €4,90 ακαθάριστα και μετά από 6μηνη περίοδο συνεχούς απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη, ο μισθός αυτός πρέπει να αυξάνεται στα €5,20 ακαθάριστα.

Κάθε καθαριστής/καθαρίστρια πρέπει να λαμβάνει αρχικό ωριαίο μισθό τουλάχιστον €4,55 ακαθάριστα και μετά από 6μηνη περίοδο συνεχούς απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη, ο μισθός αυτός πρέπει να αυξάνεται στα €4,84 ακαθάριστα.

Τι γίνεται όμως στην ΕΕ; Στην ΕΕ μόνο έξι χώρες κράτη - μέλη ΔΕΝ έχουν Εθνικό Κατώτατο Μισθό. Αυτές είναι οι Δανία, Σουηδία, Φινλανδία, Ιταλία Αυστρία και η Κύπρος. 

>>> Όλες οι ειδήσεις χρονολογημένες - επιλεγμένο περιεχόμενο <<<

Όλες οι υπόλοιπες έχουν καθορισμένο Εθνικό Κατώτατο Μισθό. «Την 1η Ιανουαρίου 2018, οι μηνιαίοι κατώτατοι μισθοί διέφεραν σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών και κυμαίνονταν από, από 261 EUR στη Βουλγαρία σε 1 999 EUR στο Λουξεμβούργο», γράφει η Eurostat στην έκθεσή της για τις κατώτατες αποδοχές, η οποία επικαιροποιήθηκε τον Ιούλιο του 2019. Ωστόσο αυτό που έχει σημασία για το θέμα μας είναι πως 22 από τα 28 κράτη – μέλη της ΕΕ διαθέτουν Εθνικό Κατώτατο Μισθό. 

Στην Κύπρο αναπτύσσονται δυο σχολές σκέψης ως προς τον καθορισμό Εθνικού Κατώτατου Μισθού. 

Η μια, που τάσσεται κατά, προβάλει κατά κύριο λόγο το επιχείρημα ότι ο καθορισμός Εθνικού Κατώτατου Μισθού «θα περιορίσει την ανάπτυξη και την απασχόληση» και ότι στόχος του Κράτους θα πρέπει να είναι η αύξηση των μισθών μέσω απόδοσης και παραγωγικότητας και όχι ο καθορισμός Κατώτατου Μισθού. 

Αυτό το επιχείρημα βεβαίως δεν ευσταθεί. Διότι, αν ίσχυε κάτι τέτοιο, ότι δηλαδή ο Κατώτατος Μισθός περιορίζει την ανάπτυξη και την εργοδότηση, τότε για παράδειγμα οι 7 χώρες που βρίσκονται στην «Ομάδα 3» (με τους υψηλότερους κατώτατους μισθούς στην ΕΕ οι οποίες είναι Λουξεμβούργο, Βέλγιο, Ολλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Αγγλία και Ιρλανδία) θα είχαν πρόβλημα ανάπτυξης και πρόβλημα ανεργίας. Κάτι τέτοιο όμως δεν συμβαίνει. Στους δε δείκτες ανεργίας νέων εντός της ΕΕ η Γερμανία και η Ολλανδία έχουν και τα χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας νέων. Αυτό σημειώνεται όχι ως επιχείρημα ότι με τον καθορισμό κατώτατου μισθού μειώνεται η ανεργία αλλά ως αντεπιχείρημα στη λογική που θέλει τον καθορισμό κατώτατου μισθού ως παράμετρο αύξησης της ανεργίας. 

Η άλλη σχολή σκέψης που τάσσεται υπέρ επίσης προβάλλει επιχειρήματα, τα οποία αγγίζουν τα όρια της υπερβολής. Δηλαδή, ο καθορισμός του Εθνικού Κατώτατου Μισθού δεν γίνεται και δεν εφαρμόζεται για να εντάξει τους εργαζόμενους αυτόματα σε ένα «άνετο» βιοτικό επίπεδο αλλά για να προστατεύσει τους εργαζόμενους ώστε να βρίσκονται σε ένα «ελάχιστα υποφερτό βιοτικό επίπεδο». 

Για παράδειγμα στις χώρες της ΕΕ το ύψος του Ελάχιστου Κατώτατου Μισθού κυμαίνεται από περίπου 30% έως και 50% του μέσου μισθού του κράτους. 

Αν δηλαδή ο Μέσος Μισθός στην Κύπρο είναι γύρω στα 1950ευρώ ακάθαρτα (το τέταρτο τρίμηνο του 2018 βρισκόταν στα €1.949) συνεπάγεται πως αν υπολογιστεί με το ελάχιστο αναλογικό ποσοστό που ισχύει σε κάποιες χώρες της ΕΕ που είναι το 30% σημαίνει πως ο Εθνικός Κατώτατος Μισθός θα καθοριστεί στα περίπου 585ευρώ και αν υπολογιστεί με το υψηλότερο αναλογικό ποσοστό (50%) ο Εθνικός Κατώτατος Μισθός θα πρέπει να κυμαίνεται γύρω στα 975ευρώ ακάθαρτα μηνιαίως. 

Ωστόσο επειδή ήδη ισχύει για κάποια επαγγέλματα ο Κατώτατος Μισθός και είναι καθορισμένος στα 870ευρώ, ήτοι 44% του μέσου μισθού, και στα 924 ευρώ (47% του μέσου μισθού) μετά από 6μηνη εργασία, τα περιθώρια αλλαγών στον καθορισμό του Εθνικού Κατώτατου Μισθού είναι περιορισμένα. 

Δηλαδή ο Εθνικός Κατώτατος Μισθός δεν θα μπορεί να είναι λιγότερος από τα 870ευρώ που ισχύει σήμερα αλλά ούτε και περισσότερα των 975ευρώ που είναι το 50% του μέσου μισθού στην Κύπρο.

>>> Αρθρογραφία Brief <<< 

Όπως και να έχει, ο Εθνικός Κατώτατος Μισθός πρέπει να εφαρμοστεί και είναι επιβεβλημένο να εφαρμοστεί. 

Ως γενικότερη Αρχή η Στήλη τάσσεται κατά των καθορισμών μισθών και επιδομάτων διότι είναι άλλοι παράγοντες που τα καθορίζουν αυτά, όπως η προσφορά και η ζήτηση, η ικανότητα, η συνέπεια, ο επαγγελματισμός κτλ. Και ακριβώς εδώ έγκειται και το κομβικό σημείο με τον Εθνικό Κατώτατο Μισθό, για τον οποίο κάποιος ενδεχομένως να υποστηρίξει ότι έρχεται σε σύγκρουση με την πιο πάνω γενικότερη αρχή, την οποία η Στήλη θεωρεί ορθή. 

Και το σημείο είναι πως, όπως γράψαμε και πιο πάνω, ο Εθνικός Κατώτατος Μισθός δεν εφαρμόζεται για να ρυθμίσει καθολικά την αγορά μισθών αλλά για να λειτουργήσει ως δικλίδα ασφαλείας υπέρ των εργαζομένων και υπέρ της Κοινωνίας ευρύτερα αφού δεν θα υπάρχει εργαζόμενος, ο οποίος θα αμείβεται λιγότερα απ’ ότι προνοείται με τον Κατώτατο Μισθό, τουτέστιν να λαμβάνει τα ελάχιστα εισοδήματα για να βρίσκονται σε ένα «ελάχιστα υποφερτό βιοτικό επίπεδο». Πρόκειται δηλαδή για μια ρύθμιση ως προς τον χαμηλότερο μισθό και όχι της αγοράς μισθών ευρύτερα.

Ας ελπίσουμε ότι η ανεργία θα μειωθεί ακόμη περισσότερο (με στοιχεία Ιουνίου 2019 βρίσκεται στο 6.5%) και θα βρεθούμε σε συνθήκες πλήρους απασχόλησης (δηλαδή με ανεργία μικρότερη του 3.5% - 4%) και θα εφαρμοστεί και ο Εθνικός Κατώτατος Μισθός. Αν και πρόκειται περισσότερο για μια Σοσιαλιστική Πολιτική, ας την εφαρμόσει μια έστω και κατ' όνομα φιλελεύθερη Κυβέρνηση. Το οφείλει στον κόσμο...