ΓΡΑΦΕΙ Ο
ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΩΣΤΟΥΡΗΣ

Ίσως το timing να μην ήταν το καλύτερο ή να έγινε βεβιασμένα, όπως αναφέρουν κάποια ρεπορτάζ προκειμένου να προλάβει κινήσεις από πολιτικούς αντιπάλους. Παρόλα αυτά, η εξαγγελία Αβέρωφ Νεοφύτου για διεκδίκηση του χρίσματος του ΔΗΣΥ για τις Προεδρικές του 2023 πέτυχε έναν πολύ μεγάλο στόχο: Να συζητηθεί και να προβληθεί σε τέτοιο βαθμό που να γίνεται ανάλυση ακόμη και για τα επιμέρους θέματα που προκύπτουν από την εξαγγελία του, πέραν του πυρήνα του μηνύματός του που αφορά -βεβαίως- στην επισημοποίηση του ενδιαφέροντός του για την προεδρία της Δημοκρατίας. 

Μακριά από πολιτικές προσεγγίσεις ή και προτιμήσεις, τη συμπάθεια ή όχι για τον Πρόεδρο του ΔΗΣΥ, έχω παρακολουθήσει με μεγάλο ενδιαφέρον τα επικοινωνιακά στοιχεία που συνθέτουν το βίντεο εξαγγελίας του Αβέρωφ Νεοφύτου. 

Το περιεχόμενο της ομιλίας του 

Αρχίζοντας την τοποθέτη, μιλά σε πρώτο πρόσωπο πληθυντικού θέτοντας στην ουσία τον ίδιο, στελέχη του ΔΗΣΥ, μέλη της κυβέρνησης και σαφώς ψηφοφόρους του κόμματός του σε μία, στην ίδια, πλευρά των εξελίξεων των τελευταίων ετών. Επαναλαμβάνει, έστω και περιφραστικά, το βασικό μήνυμα του ΔΗΣΥ στις περασμένες βουλευτικές εκλογές (Στα δύσκολα μετρούν οι πράξεις), χρησιμοποιώντας στοχευμένες λέξεις και φράσεις όπως: 
-βούληση
-υπεύθυνες αποφάσεις
-ικανότητα
-πράξεις 

Άλλωστε, αν είναι κάτι που έχει εμπεδωθεί στην κοινωνία ως επιτυχία του ΔΗΣΥ και αντίστοιχα ως αποτυχία του ΑΚΕΛ, είναι πως το κόμμα της Δεξιάς έχει την ικανότητα να χειρίζεται δύσκολες καταστάσεις. Ήδη, από το 2013 και μετά τις αποφάσεις για το κούρεμα καταθέσεων ο Νίκος Αναστασιάδης χρησιμοποίησε παρόμοιο λεκτικό (ωφέλιμος για τον τόπο παρά αρεστός) κάτι που έχει εξελιχθεί σε βασική επικοινωνιακή γραμμή του ΔΗΣΥ. Η επικοινωνιακή επιτυχία του ΔΗΣΥ αποτυπώνεται στα εκλογικά του ποσοστά, στο ότι κατέχει την Προεδρία της Δημοκρατίας αλλά και της Βουλής και στο ότι διαθέτει την αυτοπεποίθηση να σχεδιάζει κάθοδο στις εκλογές για εξασφάλιση τρίτης, συνεχούς προεδρικής θητείας.  

Σε κατοπινό σημείο του βίντεό του ο Αβέρωφ Νεοφύτου πέφτει στην παγίδα του συμβατικού πολιτικού λόγου, με γενικές έως και γενικόλογες αναφορές στην Κύπρο του μέλλοντος, στο οικονομικό μοντέλο της χώρας και στις επόμενες γενιές. Σπατάλησε λέξεις και συνεπώς χρόνο χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο. Σκηνοθετικά ωστόσο, οι εν λόγω αναφορές συνοδεύτηκαν από πλάνα μιας μητέρας με το παιδί της, σε μια προσπάθεια το βίντεο να ξεφύγει από τα στερεοτυπικά κοντινά πλάνα πολιτικών σε αντίστοιχες εξαγγελίες, διασκέψεις ή πολιτικές διαφημίσεις. 

Αργότερα, ο Αβέρωφ Νεοφύτου, τεχνηέντως αποφεύγει να μιλήσει για ανάγκη δραστικών αλλαγών και της μεγάλης ανατροπής που θα φέρει η διακυβέρνησή του ακροβατώντας μεταξύ της σημερινής και της μελλοντικής, δικής του, διακυβέρνησης με προφανή διάθεση να μη διαταράξει την έστω εικονικά αρμονική σχέση που υπάρχει μεταξύ Προεδρικού και ΔΗΣΥ. Σε μεγάλο βαθμό πέτυχε να βρει την ισορροπία μεταξύ ανανεωτικών προσεγγίσεων και ανάγκης για μεταρρυθμίσεις, αλλά και του ρόλου συνεχιστή του κυβερνητικού έργου στα πεδία που θεωρεί ότι ο ίδιος και το κόμμα του συνέβαλαν (οικονομική σταθερότητα, μεταρρυθμίσεις, τεχνολογία). Μόνο τυχαίο δεν είναι που επέλεξε, για παράδειγμα, να μιλήσει για περισσότερη διαφάνεια και όχι για τη διαφθορά ή για το άλμα σε νέα εποχή και όχι αλλαγή των σημερινών συνθηκών. 

Σημείο κλειδί 

Στο μέσο του τετράλεπτου βίντεο, ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ, με μια πρόταση στέλνει μηνύματα σε πολιτικούς του αντιπάλους τόσο στην αντιπολίτευση, όσο και στον ΔΗΣΥ. «Στους φιλόδοξους συλλογικού μας στόχους αντίπαλοί μας ήταν και είναι ο λαϊκισμός, οι ακρότητες και η διχόνοια». Μάλιστα, ο Αβέρωφ Νεοφύτου σχεδόν ειρωνικά αναφέρθηκε σε αντιπάλους τονίζοντας ότι δεν αρκούν οι καλές προθέσεις, οι ωραίες θεωρίες και οι δημόσιες σχέσεις». 

Και αφού μίλησε σε πρώτο πρόσωπο πληθυντικού για δυόμιση λεπτά, πέρασε σε πρώτο ενικού και μίλησε για τον εαυτό του. Σε αυτό το σημείο εξαγγέλλει την πρόθεσή του να διεκδικήσει την Προεδρία της Δημοκρατίας. Μπορεί να απευθύνεται σε «συμπολίτες» ωστόσο είναι ξεκάθαρο ότι ουσιαστικά στα μέλη του ΔΗΣΥ, τα οποία θα ψηφίσουν τον Μάρτιο για τον υποψήφιο του κόμματος μιλά. Αρχίζει την πρόταση με «συμπολίτες» αντί για παράδειγμα «συναγωνιστές» και καταλήγει «στα αρμόδια όργανα του κόμματός μας».  

Ο τόνος και το ύφος 

Σε όλη τη διάρκεια του βίντεο ο Αβέρωφ Νεοφύτου υπηρετεί πιστά το επικοινωνιακό του στυλ, το οποίο συνήθως χαρακτηρίζεται από ηπιότητα, αποφεύγοντας τις υπερβολές, τις μεγάλες δεσμεύσεις και χαρακτήρα πλήρους ανατροπής σημερινών συνθηκών από τη διακυβέρνησή του εάν καταφέρει να εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας.  

Σε ποιους απευθύνθηκε 

Ήταν εν μέρει ένα μήνυμα προς την κοινωνία, αλλά κυρίως ένα κάλεσμα προς τα μέλη του ΔΗΣΥ για να στηρίξουν την υποψηφιότητά του. Το λεκτικό, τα επιχειρήματα, η κατά κόρον χρήση πρώτου πληθυντικού αποτελούν τα βασικά στοιχεία τα οποία «προδίδουν» το κοινό στο οποίο -σήμερα- απευθύνεται ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ. Άλλωστε, η πρώτη μάχη που πρέπει να κερδίσει είναι εσωκομματική, εάν διεκδικήσουν κι άλλα στελέχη. 

Τα ρούχα 

Οι ενδυματολογικές επιλογές ήταν απλές και κοντά στο στυλ του Αβέρωφ Νεοφύτου. Επιλέχθηκαν καθημερινά ρούχα στο πλαίσιο του smart casual για τον χώρο της πολιτικής και των επιχειρήσεων. Παρόλα αυτά, δόθηκε σημασία προκειμένου τα ρούχα να είναι καθαρά, τακτοποιημένα, το ρολόι στον καρπό να φαίνεται όσο πρέπει, ο γιακάς να είναι ίσιος, δεν έβαλε γραβάτα και επιλέγηκε πουλόβερ αντί για σακάκι. 

Οι αστοχίες

1.    Είναι περισσότερο από ξεκάθαρο τόσο το γεγονός ότι διαβάζει κείμενο από prompter όσο και η έντονη προσπάθειά του να μιλήσει όσο πιο φυσικά γίνεται, συνδυασμός που οδηγεί ακριβώς στο αντίθετο αποτέλεσμα. 

2.    Κινείται σε ένα περιβάλλον με άτομα που προφανώς βρίσκονται κλήθηκαν για να συμμετάσχουν στο βίντεο, ωστόσο ο κ. Νεοφύτου προσποιείται ότι χαιρετά τον κόσμο στον δρόμο, κάτι που δεν ισχύει. Υπάρχουν αμέτρητες τέτοιες στιγμές του Αβέρωφ Νεοφύτου, ειδικά τους τελευταίους μήνες, με κόσμο σε όλη την Κύπρο, από καφενεία μέχρι μεγάλες επιχειρήσεις και από αγρότες μέχρι βιοτέχνες ή κόσμο σε καφενεία. Θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν. 

3.    Είναι χαοτική η διαφορά του μαγνητοσκοπημένου βίντεο με κείμενο και σενάριο, από τις πολλές, ζωντανές παρουσίες που θα χρειαστεί να πραγματοποιήσει από εδώ κι έπειτα. Εκεί πραγματικά θα πρέπει να αποδείξει ότι είναι ψύχραιμος και όχι ότι απλά τον παριστάνει, ότι είναι μετρημένος και λογικός, σοβαρός και ότι όντως στέκεται απέναντι στον λαϊκισμό τόσο με τις θέσεις όσο και με τη συμπεριφορά του. Το βίντεο δημιουργεί προσδοκίες τις οποίες από ‘δω κι έπειτα πρέπει να επιβεβαιώσει και μάλιστα πειστικά. 

4.    Το βίντεο είναι μεγάλο. Τέσσερα λεπτά είναι πολύς χρόνος για παραγωγή βίντεο εξαγγελίας που θα μπορούσε να είναι τελικό βίντεο πριν τη δεύτερη Κυριακή των Προεδρικών Εκλογών. 

5.    Το αφύσικο φέρσιμο μέχρι και η αμηχανία των ατόμων, τα οποία σε ρόλο κομπάρσων γεμίζουν τον χώρο δημιουργούν άβολη εικόνα στους θεατές, χωρίς ωστόσο να πρόκειται για το μεγαλύτερο ή το κεντρικό λάθος στο συγκεκριμένο φιλμάκι. 

Τα θετικά 
Ήταν κοντά στο στυλ του Αβέρωφ Νεοφύτου και η συνέπεια είναι ίσως το μεγαλύτερο πλεονέκτημα που κάποιος μπορεί να έχει σε επίπεδο επικοινωνίας. Στην περίπτωση του προέδρου του ΔΗΣΥ είναι ακόμη μεγαλύτερο, διότι επικοινωνιακά υστερεί σε σχέση με άλλες προσωπικότητες στην πολιτική σκηνή που είναι πιο ετοιμόλογοι, χειρίζονται πιο άνετα τον λόγο και είναι προσηνείς στα μάτια του κόσμου. 

Χάραξε μόνος και πρώτος τις γραμμές του πλαισίου, στο οποίο επιδιώκει να κινηθεί προεκλογικά δημιουργώντας ουσιαστικά την ασφαλή ζώνη μέσα στην οποία μπορεί πολύ πιο άνετα να κινηθεί. Αυτή η ζώνη έχει μεγάλη εγγύτητα με τις θέσεις και την ακρίβεια έκφρασής τους, παρά με τους υψηλούς τόνους και τη διαμάχη.

Εμφανίστηκε, προετοιμασμένος, οργανωμένος, με δομή στον λόγο και προσεγμένο κείμενο. Αυτό φανερώνει ότι δεν είναι πρόσφατη η απόφασή του να διεκδικήσει το χρίσμα του ΔΗΣΥ κι έπειτα την Προεδρία της Δημοκρατίας και αυτό δημιουργεί προσδοκίες για το μέλλον. 
Απέφυγε να χρησιμοποιήσει σλόγκαν, ατάκες ή έστω το λογότυπο του ΔΗΣΥ, κρατώντας απλό το βίντεο της εξαγγελίας του. 

Η παραγωγή είναι καλή. Υπήρχε σενάριο, ο κόσμος να το υποστηρίξει, ο εξοπλισμός για να γίνει και πιθανώς διευθετήσεις για αποκλειστική χρήση του τόπου έστω για λίγη ώρα. Γενικώς το βίντεο ήταν τόσο καλό, όσο έπρεπε χωρίς υπερβολές και αχρείαστα φτιασιδώματα. 

Καταληκτικά, είδα με θετικό φακό την προσπάθεια, διότι σε επίπεδο επικοινωνίας εισάγει νέους τρόπους διάχυσης μηνυμάτων από τους πολιτικούς προς τους πολίτες σε μια κοινωνία που κατά κύριο λόγο απαξιώνει την πολιτική και βαριέται να ασχοληθεί με αυτήν.