• Ένα σκάνδαλο που παραμένει ατιμώρητο.
• Μια έκθεση που παραμένει στα συρτάρια.
• Ένας πρόεδρος Ερευνητικής που συνεχίζει να αποκαλύπτει.

ΓΡΑΦΕΙ Η
ΧΡΥΣΩ ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ
 
Ο Συνεργατισμός υπήρξε για δεκαετίες ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα της κυπριακής κοινωνίας. Για χρόνια ολόκληρα, υπήρχε εν εξελίξει ένα μεγάλο «παιγνίδι», ένα τεράστιο φαγοπότι που βόλευε τους πάντες, κόμματα, πολιτικούς, οικονομικούς παράγοντες, κοινότητες, σωματεία, φυσικά και νομικά πρόσωπα, ακόμη και θεσμούς.

Γι’ αυτό τον κρατούσαν όλοι εν ζωή, παρόλο που ήξεραν πως δεν λειτουργούσε στη βάση ενδεδειγμένων πρακτικών. 

Ο Συνεργατισμός δεν ήταν χρηματοοικονομικό ίδρυμα, δεν ήταν παντοπωλείο, δεν ήταν μπακάλικο του χωριού, δεν ήταν εταιρεία που πωλούσε φυτοφάρμακα. Ήταν κάτι από όλα αυτά, και λίγο από όλα.

Όλοι αναγνωρίζουμε ότι ο Συνεργατισμός στήριξε την κυπριακή κοινωνία σε εξαιρετικά δύσκολες εποχές, τα νοικοκυριά, την αγροτιά, τους βιοπαλαιστές και όχι μόνο αυτούς. 

Το φέουδο
Υπήρξε φέουδο πολλών που ρίχνονταν στην κομματική αρένα, χρησιμοποιείτο για αλίευση ψήφων, βόλεμα ανθρώπων από όλα τα κόμματα και κυρίως για τα προσωπικά συμφέροντα των διοικούντων και του περίγυρου τους. Ουδείς δεν υποτιμά τον τεράστιο ρόλο που διαδραμάτισε σε δύσκολες εποχές, στην Κύπρο του χθες.

Όλοι ήθελαν να τον σώσουν για να σωθούν οι ίδιοι και η κλίκα τους. Διαχρονικά και για δεκαετίες. Δυστυχώς, όμως, όταν κάτι δεν λειτουργεί σωστά, όταν δεν υπάρχει διαφάνεια, όταν υπάρχει κακοδιαχείριση έρχεται μια μέρα, ασχέτως χρόνου, που καταρρέει.

Ίσως ο Συνεργατισμός να λειτουργούσε ακόμη, εάν δεν συνέβαινε το «κούρεμα» του 2013 και η ανάγκη για εξυγίανση και για κρατική στήριξη. 

>>> Ροή Ειδήσεων Brief – Επιλεγμένο περιεχόμενο <<<

Και εκεί αρχίζει η μεγάλη πορεία, μια πορεία που οδήγησε στην τελική πτώση και στην κατάρρευσή του, με την εμπλοκή ατόμων που ακόμη κυκλοφορούν ανάμεσά μας ατιμώρητα. Γιατί η λέξη ευθύνη έχει ξεφτιλιστεί και δεν υπάρχει στο λεξιλόγιο κανενός.

Προειδοποιήσεις και μετά σιωπή
Ο Μάριος Κληρίδης, ο άνθρωπος που διαπίστωσε από την πρώτη στιγμή, τη μεγάλη έκταση της διαφθοράς και φαγώθηκε με συνοπτικές διαδικασίες, ξέρει ακριβώς τι συνέβαινε στον Συνεργατισμό και ποια ήταν η προδιαγεγραμμένη πορεία του. Βέβαια, πολλοί ήξεραν, όπως ο Υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης και οι τεχνοκράτες που ασχολούνταν με το θέμα στο Υπουργείο του, αλλά παρασύρθηκαν από τις υποσχέσεις, τα λόγια, τις διακηρύξεις όλων εκείνων που αντί να σώσουν τον Συνεργατισμό, τον οδηγούσαν ολοταχώς προς τον γκρεμό.

Ο πρόεδρος της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού, πρώην δικαστής, Γιώργος Αρέστη, κλήθηκε και πάλι στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Ελέγχου και προέβη σε νέες αποκαλύψεις, συνέχεια όσων καταγράφονται από την Επιτροπή στην οποία προήδρευε και έδωσε στη δημοσιότητα ένα ολοκληρωμένο πόρισμα. Ένα πόρισμα που ακόμη μελετάται, διαβάζεται, αναλύεται… Χωρίς να τιμωρείται κανένας, χωρίς πειθαρχικές και ποινικές ευθύνες, χωρίς να διερευνώνται οι σκόπιμες πράξεις και παραλείψεις.

Ο Γεώργιος Αρέστη είχε προβεί παλαιότερα και σε μια επίσης συγκλονιστική αποκάλυψη:«Kύρια αιτία της κακοδαιμονίας του υπήρξε ο ανθρώπινος παράγοντας, ιδιαίτερα μάλιστα η αμέλεια, η ανικανότητα, αλλά το χειρότερο η ασυδοσία και απληστία πολλών, οι οποίοι είχαν ταχθεί να ηγούνται και να υπηρετούν τον Συνεργατισμό».

Εγκληματική αμέλεια
Μεταφέρουμε κατά γράμμα όσα η έκθεση καταγράφει: «Έχουμε ήδη κατηγορηματικά επισημάνει ότι το οικοδόμημα του ΣΠΤ στην Κύπρο άρχισε ήδη να σείεται επικίνδυνα πριν από την ανακεφαλαιοποίηση του το 2013 – 2014. Και αυτό είναι το ένα βασικό δεδομένο. 

Το άλλο όμως εξίσου ουσιαστικό δεδομένο είναι ότι ο ΣΠΤ ανακεφαλαιοποιήθηκε γιατί κρίθηκε βιώσιμος και συνέχιζε να κρίνεται σαν τέτοιος για μια μεγάλη περίοδο μετά την ανακεφαλαιοποίηση γι’ αυτό και υπήρξε μια δεύτερη τέτοια το 2015. Επομένως η τελική κατάρρευσή του το 2018 δεν μπορεί ν’ αναζητείται στα όσα συνέβησαν πριν το 2013. Πρέπει ν’ αναζητηθεί σε λάθη, παραλείψεις, απραξία, ανικανότητα, εγκληματική αμέλεια και ίσως και παράνομες πρακτικές τα οποία διαπράχθηκαν απ’ όσους ανάλαβαν να χειρισθούν τις υποθέσεις του ΣΠΤ από την ανακεφαλαιοποίηση και εντεύθεν». 

>>> Όλες οι απόψεις που φιλοξενεί η Brief <<<

Οι δεσμεύσεις
Η ΣΚΤ και η Κυπριακή Κυβέρνηση ανέλαβαν ορισμένες δεσμεύσεις έναντι των δανειστών μας, οι οποίοι επέτρεψαν την ανακεφαλαιοποίηση και διέθεσαν προς το κράτος τα κεφάλαια. Αν τηρούνταν αυτές οι δεσμεύσεις, το όλο εγχείρημα πιθανόν και να ήταν επιτυχές.

• Καλή εταιρική διακυβέρνηση. 
• Ικανά διευθυντικά στελέχη για να χειρισθούν κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο δύσκολα οικονομικά τραπεζικά προβλήματα. 
• Μείωση των ΜΕΧ ώστε να υπάρχει επάρκεια κεφαλαίων. 
• Ορθή διαχείριση των λειτουργικών εξόδων του ΣΠΤ (περιορισμό των δαπανών, αποφυγή σπατάλης και αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού).

Η ΣΚΤ απότυχε να υλοποιήσει και τις 4 δεσμεύσεις και κυρίως την καλή εταιρική διακυβέρνηση λόγω της κακής διευθυντικής στελέχωσης και της κακής σύνθεσης των μελών της Επιτροπείας της ΣΚΤ. 

Έτσι όπως καταγράφει και το πόρισμα «οι Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές έχασαν την εμπιστοσύνη τους, ίσως μάλιστα μπορούμε να πούμε και την υπομονή τους, ότι μπορούσε ο ΣΠΤ της Κύπρου ν’ ανακάμψει».