ΑΠΟΨΗ: Ποιος φοβάται την ελευθερία του λόγου;

Η ακαδημαϊκή ελευθερία, δεν αφορά μόνο την ελευθερία του λόγου. Αφορά την αμφισβήτηση των κοσμοθεωριών, των ιδεολογιών

ΓΡΑΦΕΙ Η
ΗΒΗ ΛΑΜΠΡΟΥ*

Η σημερινή πρόταση του ΕΛΑΜ να περικοπεί ο προϋπολογισμός συγκεκριμένου τμήματος στο Πανεπιστήμιο Κύπρου γιατί υπάρχει Καθηγητής που δημοσιεύει, επωνύμως, την άποψη του ευτυχώς καταψηφίστηκε. Ευτυχώς λέω, γιατί τα αυτονόητα δεν είναι πάντα αυτονόητα. Και ως πρόταση θα ήταν γελοία, αν δεν ήταν επικίνδυνη.

Δεν θα υπερασπιστώ τον συνάδελφο Καθηγητή, δεν γνωριζόμαστε, δεν έχουμε το ίδιο αντικείμενο, δεν εργαζόμαστε στο ίδιο ίδρυμα, δεν κάνω συνδικαλιστική πολιτική. Θα υπερασπιστώ όμως το δικαίωμα του ως πανεπιστημιακού και ως πολίτη να λέει -πάντα ενυπόγραφα- την άποψη του. Δεν κρύβεται πίσω από δομές, παίρνει θέση δημόσια. Γράφει, παρεμβαίνει ενίοτε, χρησιμοποιώντας τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης.

>>> Ροή Ειδήσεων Brief – Επιλεγμένο περιεχόμενο <<<

Το ΕΛΑΜ δείχνει να μην κατανοεί τι δουλειά κάνει ένα πανεπιστήμιο. Μου θυμίζει το «εγώ με τον παρά μου»… μου θυμίζει, «εγώ σε πληρώνω ρε…» «και το ξέρεις ποιος είμαι γω… τώρα θα σου δείξω». (Btw. τα κρατικά πανεπιστήμια, όπως και το ΕΛΑΜ τα χρηματοδοτεί ο φορολογούμενος πολίτης). Από την άλλη, αν σκεφτόμουν πιο πονηρά, θα μπορούσα να δω αυτή η πρόταση σα μια πρόβα, ένα πείραμα, να δουν πως θα περνούσε μια τέτοια άποψη στην κοινωνία και στην ακαδημαϊκή κοινότητα, ώστε να οργανώσουν την επόμενη κίνηση. Λέτε; 

Τα πανεπιστήμια είναι χώροι ελεύθερης διακίνησης ιδεών, έρευνας, καινοτομίας, μετάδοσης και παραγωγής γνώσης. Τα πανεπιστήμια κρατικά ή ιδιωτικά δεν έχουν στόχο να γίνονται αρεστά στους εκάστοτε κρατούντες. Όταν υπηρετούν τους προύχοντες και το κράτος, δεν κάνουν τη δουλειά τους. Να το πούμε ξεκάθαρα. Δεν υπάρχει πανεπιστήμιο του ενός συγγράμματος, της μίας άποψης, της μίας και μοναδικής αλήθειας. Πουθενά αλλού στις κοινωνίες μας δεν υπάρχει τόση αμφισβήτηση και τόση αναζήτηση όσο στα πανεπιστήμια. Η υγιής λειτουργία της δημοκρατίας έχει ανάγκη την ελεύθερη, την αυτόνομη λειτουργία των πανεπιστημίων από κρατικές ή πολιτειακές παρεμβάσεις , ελέγχους και εκβιασμούς.

Πρόσφατα η τουρκική κυβέρνηση, επιτέθηκε, απέλυσε και προφυλάκισε ακαδημαϊκούς που είχαν κριτική στάση απέναντι της. Το 2018 η ουγγρική κυβέρνηση υπονόμευσε την πανεπιστημιακή αυτονομία αναλαμβάνοντας ουσιαστικά την λειτουργία της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών στο “Central European University” (το οποίο στη συνέχεια έκλεισε) και δήλωσε την πρόθεση της να κλείσει τα τμήματα που ασχολούνται με θέματα Φύλου και Μετανάστευσης, γιατί όπως φαίνεται από τις κυβερνητικές πολιτικές, η επιστημονική ενασχόληση με αυτά τα θέματα ήταν ενοχλητική. 

>>> Όλες οι έρευνες και αναλύσεις της Brief <<<

Μήπως αυτές τις πρακτικές είχε σήμερα ως πρότυπα η ομάδα του ΕΛΑΜ; 

Ας το επαναλάβω: Η ακαδημαϊκή ελευθερία, δεν αφορά μόνο την ελευθερία του λόγου. Αφορά την αμφισβήτηση των κοσμοθεωριών, των ιδεολογιών, ώστε να εξεταστούν άλλοι τρόποι σκέψης, να αναζητηθούν άλλες προσεγγίσεις. Να τεθούν σε αμφισβήτηση τα γνώριμα, τα εύκολα, τα ευρέως αποδεκτά. Για να γυρίσει ο τροχός. Για να προχωρήσει η ιστορία. 

*Η Ήβη Λάμπρου είναι καθηγήτρια στο Τμήμα Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου Frederick

Ήβη Λάμπρου