ΓΡΑΦΕΙ Ο
ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΩΣΤΟΥΡΗΣ

Είναι δύσκολο και με πολλά επίπεδα το παζλ το οποίο το Υπουργείο Οικονομικών καλείται να στήσει κατά το 2021, αφού οι οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας δεν πρόκειται ως διά μαγείας να εξαλείψουν, ούτε τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί να εξαφανιστούν. 

Ταυτόχρονα, τα δημόσια οικονομικά διέρχονται τη χειρότερη φάση τους από το 2013 αφού οι πιέσεις που δέχονται αφορούν και τις δύο πλευρές του κρατικού προϋπολογισμού (έσοδα, έξοδα). 

Τα μέτρα στήριξης της απασχόλησης, πιθανώς η επαναφορά του σχεδίου δανείων με κρατικές εγγυήσεις και ταυτόχρονα η μεγάλη, ανελαστική δαπάνη του μισθολογίου και άλλων πάγιων εξόδων-δαπανών (συντάξεις, επιδόματα, τρέχοντα έξοδα, ενοικιάσεις κτηρίων, αγορά υπηρεσιών κ.α.) συνθέτουν έναν προϋπολογισμό σαφώς διογκωμένο στο επίπεδο των δαπανών, σε αντίθεση με τα έσοδα. 

Τα έσοδα, από την άλλη, επίσης δέχονται πιέσεις τόσο από την απώλεια άμεσων και έμμεσων φορολογιών λόγω της ευρύτερης κατάστασης στην οικονομική δραστηριότητα, όσο και από την επίπτωση της πανδημίας κυρίως στον τουρισμό και στους συνδεδεμένους με αυτόν κλάδους με επίπτωση στο ΑΕΠ και ταυτόχρονη ποσοστιαία επίδραση στο χρέος και το έλλειμμα του κράτους. 

Το 2021 αποτελεί κομβικής σημασίας έτος, αφού ενδεχόμενη διολίσθηση σε νέο κύκλο, παρατεταμένης οικονομικής ύφεσης σε συνδυασμό με τα συσσωρευμένα προβλήματα από την προηγούμενη κρίση της περιόδου 2011-2013 (ΜΕΔ, μεταρρυθμίσεις που δεν έγιναν, αύξηση παραγωγικότητας, χρόνος απονομής δικαιοσύνης) θα δημιουργήσουν ασήκωτο βάρος για τα δεδομένα της κυπριακής οικονομίας. 

Η σχεδόν αναμενόμενη ανάπτυξη του 2021 δεν θα σημαίνει τίποτε περισσότερο από μια θετική ένδειξη πως οι επιπτώσεις της πανδημίας σε οικονομικό επίπεδο μένουν πίσω και η χώρα επανέρχεται σε αναπτυξιακή τροχιά. Η πορεία ωστόσο, που ακολουθεί η μεγάλη προσπάθεια περιορισμού της πανδημίας αποδεικνύεται πολύ πιο δύσκολη και επίπονη προσπάθεια ακόμη και μετά τις πρώτες παρτίδες εμβολίου στον κόσμο, κατάσταση η οποία ψαλιδίζει όλο και περισσότερο τις προοπτικές σημαντικής ανάπτυξης ενώ η ασύμμετρη απειλή που δημιουργείται από την πανδημία δεν αφήνει περιθώρια ασφαλών εκτιμήσεων. 

Συνεπώς, η Κύπρος οφείλει να επικεντρωθεί σε δύο βασικούς άξονες: Στην ενίσχυση της ανάπτυξης και στην αύξηση των εσόδων της. Η επιλογή του περιορισμού εξόδων και ειδικά του μισθολογίου θα επενεργήσει αρνητικά στην προκειμένη φάση, καθώς οι παθογένειες και τα όποια διαρθρωτικά προβλήματα της χώρας δεν αποτελούν σήμερα τον παράγοντα του οικονομικού εκτροχιασμού. Αντίθετα, οι μισθοί των δημοσίων και ευρύτερα η σταθερή οικονομική εικόνα νοικοκυριών, τα οποία δεν έχουν επηρεαστεί σημαντικά από την πανδημία, αποτελούν πυλώνα στον οποίο θα στηριχθεί η κατανάλωση και γενικά η εσωτερική αγορά τους επόμενους μήνες. 

>>> Ροή Ειδήσεων Brief – Επιλεγμένο περιεχόμενο <<<

Ταυτόχρονα, το κράτος οφείλει σύντομα να εξετάσει θέματα που άπτονται κινήτρων -φορολογικών ή άλλων- προς τις επιχειρήσεις, τα οποία θα απελευθερώσουν περαιτέρω δυνατότητες για επενδύσεις, θέσεις εργασίας και επομένως αναπτυξιακή προοπτική για τη χώρα. 

Ο φορολογικός σχεδιασμός ο οποίος μπορεί να λειτουργεί αφενός ως κίνητρο για επενδύσεις και αύξηση θέσεων εργασίας από τις επιχειρήσεις και αφετέρου ως δέλεαρ προσέλκυσης άμεσων ξένων επενδύσεων, φαντάζει ήμερα ως η πλέον ρεαλιστική επιλογή στην Κύπρο η οποία έχει υποφέρει -λόγω δικών της λαθών- από σχέδια και κινήσεις όπως το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα.