ΓΡΑΦΕΙ Η
ΗΒΗ ΛΑΜΠΡΟΥ*

 «Όποιος θέλει σήμερα να πολεμήσει το ψέμα και να γράψει την αλήθεια, πρέπει να ξεπεράσει τουλάχιστον [..]δυσκολίες.  Πρέπει να 'χει το θάρρος να γράφει την αλήθεια, παρ όλο που παντού την καταπνίγουν,  την εξυπνάδα να την αναγνωρίζει, παρ όλο που παντού την καλύπτουν,  την τέχνη να την κάνει εύχρηστη σαν όπλο, [..]. » - Bertolt Brecht

Με αφορμή τον Ανδρέα Παράσχο, ο οποίος κάνει καλά τη δουλειά του και συνεχίζει να θέλει να γράφει για την αλήθεια.

Μύθος 1. Η δημοσιογραφία είναι αντικειμενική. 
Η δημοσιογραφία οφείλει να είναι ανεξάρτητη από εξουσίες,  είτε είναι πολιτικές, οικονομικές, οικογενειακές ακόμα και  ποδοσφαιρικές.  Το να παίρνει ξεκάθαρη θέση απέναντι στα πράγματα είναι μια αποστολή της δημοσιογραφίας. Οφείλει να ελέγχει τα προς δημοσίευση κείμενα για ανακρίβειες, εσφαλμένες διατυπώσεις, παραποιήσεις, ψέματα ή μισές αλήθειες , υπερβολές. Οφείλει να διασταυρώνει τις πληροφορίες, να ελέγχει τις πηγές. Οφείλει να αποφεύγει τη δημιουργία εντυπώσεων.  Η ανεξαρτησία της δημοσιογραφίας δεν σημαίνει όμως ούτε ουδετερότητα, ούτε ίσες αποστάσεις.  

>>> Όλες οι απόψεις που φιλοξενεί η Brief <<<

Μύθος 2. Οι δημοσιογράφοι είναι πουλημένοι (κολλητοί της εξουσίας, ψεύτες). 
Οι δημοσιογράφοι δεν είναι ένα ενιαίο συμπαγές σύνολο. Μεταξύ τους υπάρχουν έντιμοι και λιγότερο έντιμοι, αυτοί που κάνουν καλά τη δουλειά τους και αυτοί που διαπλέκονται. Υπάρχουν σκεπτόμενοι και υπάρχουν και αναρριχητές και αυλοκόλακες.  Είναι τουλάχιστον αφελές να τους αντιμετωπίζουμε όλους με τον ίδιο τρόπο. H δημοσιογραφία υπάρχει μέσα σε ένα κοινωνικό πλαίσιο και οι δημοσιογράφοι είναι μέρος αυτού του κοινωνικού πλαίσιου.

Τα Μέσα επικοινωνίας επίσης δεν είναι όλα τα ίδια. Υπάρχουν αυτά που βάζουν το κέρδος  πάνω από την αξιοπιστία. Υπάρχουν αυτά που θέλουν να είναι με την εξουσία – όποιο χρώμα και να έχει. Υπάρχουν όμως και τα  άλλα που έντιμα και αξιόπιστα παρουσιάζουν τα θέματα τους.

Μύθος 3 .  Η δημοσιογραφία είναι η τέταρτη εξουσία.
Ένας μύθος, μια αυτάρεσκη συχνά δήλωση που βασίζεται στην παράδοση της διερευνητικής δημοσιογραφίας.  Το γεγονός πως δημοσιογράφοι ερευνούν και μπορεί να αποκαλύψουν  σκάνδαλα, παρατυπίες, νοθείες και άλλες ‘ανικανότητες’ των διαφόρων κέντρων εξουσίας, δε σημαίνει πως  έχουν οποιαδήποτε άλλη δύναμη πέραν από την αυτονόητη της δημοσιοποίησης. Ακόμα και όταν αναδείξει σκάνδαλα δεν μπορεί να κάνει κάτι πέρα από την συνεχόμενη δημοσιοποίηση αποδεικτικών στοιχείων και ερωτημάτων ώστε να αποδοθεί δικαιοσύνη, να τιμωρηθούν οι συμμετέχοντες.  

Και μια αλήθεια
Αυτό δε σημαίνει πως η δημοσιογραφία είναι χωρίς δύναμη. Κάθε άλλο, οι δημοσιογράφοι και τα Μέσα Επικοινωνίας, έχουν την δύναμη να ορίζουν το τι θα συζητηθεί δημόσια, το πόσο θα διαρκέσει αυτή η συζήτηση και το πως θα συζητηθεί. ‘Έχουν τη δύναμη και τη δυνατότητα να προβάλουν ή να αφαιρέσουν το οξυγόνο της δημοσιότητας σε θέματα, να αλλάξουν την ατζέντα, να διασκεδάσουν τις ανησυχίες, να δημιουργήσουν κλίμα. Και κάπως έτσι αρχίζει η παραγωγή λόγου και η (συν)κατασκευή πραγματικοτήτων.

*Η Ήβη Λάμπρου είναι καθηγήτρια στο Τμήμα Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου Frederick.