ΓΡΑΦΕΙ Η
ΕΛΕΝΑ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ*

Προς  διαχρονικά προβληματισμένους, εκατοστής εξηκοστής έννατης επιστολής, το ανάγνωσμα… 

Ζητείται νέα πυξίς
Και ζητούνται πηδαλιούχοι
Και πηδαλιουχούμενοι.
Ακούγεται ήδη στον ορίζοντα η αντιφώνηση Παρών
Βάσος Λυσσαρίδης
Ένας χρόνος κιόλας χωρίς τον γιατρό. 
Ειδικά αφιερωμένο με σεβασμό και ευγνωμοσύνη

Για τον Βάσο Λυσσαρίδη πολιτική και ποίηση πάνε μαζί. Για το γιατρό η ποίηση είναι μια καθαρά πολιτική πράξη. Στην ερώτηση ποιοι είναι τελικά εκείνοι που αλλάζουν τον κόσμο, οι ποιητές ή τα κόμματα, απαντά με τη σωρεία των ποιημάτων του και με την ακατάπαυστη και έντονη παρουσία του στα κοινά. Ίσως τελικά εκείνοι που αλλάζουν τον κόσμο να είναι οι ποιητές πολιτικοί. Γιατί έχουν βλέμμα καθαρό και βλέπουν την αλήθεια πίσω από την εικόνα. Γιατί έχουν το πάθος να αλλάξουν τις στρεβλώσεις της εικόνας. Γιατί αγωνίζονται μέχρι να μην είναι άλλο μπορετό. Γιατί όπως χαρακτηριστικά μας δήλωσε πολλές φορές κάθε φορά που προσφέρεις, το χρέος σου μεγαλώνει.

Ένα χρόνο μετά, συναντούμε ξανά, έναν αγωνιστή πολιτικό, έναν δημιουργό. Έναν άνθρωπο που μιλούσε με λέξεις καταπέλτες και με στίχους ξεσηκωτικούς. Η ποίησή του πότε πικρή, καυστηριάζει τα κακώς κείμενα, πότε λουσμένη στο φως οραματίζεται το μέλλον. Μας ταξιδεύει από την Κερύνεια και τη Λάπηθο στις Θερμοπύλες και στη Λύση. Ξημεροβραδιάζεται με τον Αυξεντίου, τον γερο- Μίχαλο και τον Δώρο, κρατώντας τσίλιες στα σταυροδρόμια της ιστορίας.

Για τον γιατρό, η ποίηση είναι φυλακισμένες λέξεις που στασιάζουν και σπάζουν τα τείχη της σιωπής και η ζωγραφική αποτύπωση χρωμάτων πάνω σε πάνινο καθρέφτη. 

Ως ζωγράφος δεν επιχείρησε να αλλάξει τον κόσμο. Δεν επιχειρούμε να αλλάξουμε ό,τι αγαπάμε. Και τον αγάπησε τον τόπο του. Γιατί είναι κομμάτι, προέκταση της αδούλωτης ελληνικής ψυχής του. Με τα χρώματα του, κυρίως ακουαρέλες, αφού η ρευστότητα και η ταχύτητα του νερού του ταιριάζει ψυχοσυνθεσιακά, αφού και το νερό κάνει κύκλους όπως ο τόπος μας και οι άνθρωποι του, αποτυπώνει τον τόπο και τον άνθρωπο με ένα συγκλονιστικό ρεαλισμό. Έναν ρεαλισμό που καταγράφει τη στιγμή και ταυτόχρονα την πορεία στον χρόνο. Αποτυπώνει τα αισθήματα που γεννιούνται όταν ατενίζει ό,τι αγάπησε και πόνεσε στην πορεία της ζωής του. Γι΄αυτό και στους πίνακες του βλέπουμε τα χαμηλά σπιτάκια, τα εκκλησάκια, τα δέντρα, τα λουλούδια να συναντούν τους ανθρώπους. Ενεργούς διαδηλωτές που αγωνίζονται για ελευθερία και κοινωνική δικαιοσύνη. Για τον γιατρό, ο άνθρωπος είναι ο τόπος του και ο τόπος είναι ο άνθρωπος. Υπερκαθορίζοντας, ο ένας το άλλο.

Μοναχικός καβαλάρης στη σκεβρωμένη φεγγαροαχτίδα μιας βραδιάς, πορεύεται λοιπόν στον χρόνο. Λουσμένος στο φως της αγάπης του για τον τόπο και τον άνθρωπο. Ένας δημιουργός που οι φοιτητικές του αναζητήσεις, οι πολιτικοί του προβληματισμοί, η αγάπη του για τον τόπο του, η αγωνία του για τη δημοκρατία, την ελευθερία και τον σοσιαλισμό δεν του άφησαν άλλη επιλογή από το να στραφεί στη μάχιμη πολιτική και να αγωνιστεί εντός και εκτός Κύπρου για το δικαίωμα των λαών στην ελευθερία, στη δημοκρατία και στην αυτοδιάθεση.

Σε εποχές που η αλήθεια είχε κόστος αίματος. Όποιος τολμούσε να τη δηλώσει και να διεκδικήσει το δικαίωμα ύπαρξης και δημιουργίας μέσα σε μια δημοκρατική πολιτεία, όποιος επιχειρούσε να πολιτεύεται για το καλό του λαού, έπρεπε να διαγραφεί από τον πολιτικό χάρτη. Πρωτοστάτησε στην αντίσταση ενάντια στο πραξικόπημα και το μεταπραξικόπημα και αυτό δεν μπορούσε να περάσει έτσι. Δεν ήταν βλέπετε εποχή για ηρωισμούς.
30 Αυγούστου 1974, 9.00 το πρωί
« Δολοφονική απόπειρα εναντίον του αρχηγού του σοσιαλιστικού κόμματος ΕΔΕΚ. Ο Βάσος Λυσσαρίδης τραυματίζεται. Ο οδηγός του αυτοκινήτου Δώρος Λοϊζου, καθηγητής, ποιητής, και οργανωτικός γραμματέας της νεολαίας του σοσιαλιστικού κόμματος, σκοτώνεται»

Γράφει: «Μούπαν, είσαι μικρός, αν κάνεις άλλο ένα βήμα θα σε αφανίσουν. Είπα: Αν δεν το κάνω θα είμαι ακόμα πιο μικρός.»
Και το έκανε. Και συνέχισε να το κάνει έκτοτε. Και για τα μικρά και για τα μεγάλα
Για να μπορεί σήμερα, ένα χρόνο μετά το θάνατό του, να στέκεται ενώπιος ενωπίω και να δηλώνει χωρίς κανένα δισταγμό: «Κάλλιο παιδί μου να πορεύεσαι με πίκρα. Την πίκρα ενός οράματος που ξέφυγε, παρά τη γλύκα μιας ανώφελης φυγής.»
Και έμεινε να πορεύεται μπροστάρης στους αγώνες του λαού μας. 

Εγώ ο Ρομπέν των Χαμένων Θαυμάτων, ευχαριστώ για τα χαμένα θαύματα που ζωντάνεψε σε όλη την πορεία της ζωής του.
Υπογραφή
Ρομπέν των Χαμένων Θαυμάτων

Υ.Γ. 1: 
Αφόρητη της σκέψης και της φαντασίας η σκλαβιά
Φρικτό να πάψεις να ονειρεύεσαι
Να περπατάς πρέπει σε απάτητα δρομάκια
Να κουβεντιάζεις με τον σοφό περαστικό
Να σιγοπίνεις λιγοστή ρετσίνα με έναν απ΄τα παλιά σου φίλο
Να ερωτεύεσαι τον έρωτα
Να τραγουδάς χωρίς φωνή τραγούδια
Βάσος Λυσσαρίδης

Υ.Γ.2: 
Σύντροφε μην κλάψεις στη θανή μου
Θα σε κοιτώ στα μάτια από το φέρετρο
Και θα ζητώ ασυμβίβαστος να συνεχίσεις τον αγώνα
Κράτα τα δάκρυα για αυτούς που πέθαναν γονατιστοί
Εγώ θα καμαρώνω από τον τάφο μου
Το ξέρω. Οι ιδέες δεν πεθαίνουν 
Βάσος Λυσσαρίδης

*Η Έλενα Περικλέους είναι Εκπαιδευτικός-Συγγραφέας