Κρίμα. Διότι η Κύπρος ήταν από τις χώρες που αντέδρασε προληπτικά: 
- Lockdown σχετικά νωρίς. Σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό ο κόσμος συμμορφώθηκε, εξού και ο αριθμός κρουσμάτων per capita κρατήθηκε σε χαμηλά επίπεδα και σε καμία περίπτωση δεν αντιμετωπίσαμε προβλήματα χωρητικότητας στο σύστημα υγείας μας. 
- Σχέδια Ζέτας. Τα σχέδια αυτά βοήθησαν σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό τις επιχειρήσεις που επηρεάστηκαν σε τζίρο, να μειώσουν δραματικά τα έξοδα τους και να αντέξουν χωρίς απολύσεις. 
- Διάφορα άλλα μέτρα όπως αναστολή δόσεων για 9 μήνες, διευκολύνσεις στην πληρωμή ΦΠΑ κ.α. επίσης βοήθησαν. 

Ο κόσμος στερήθηκε την ελευθερία του. «Πόλεμος» είπε ο Πρόεδρος, «μείνετε στα καταφύγια σας». Στερήθηκε τους δικούς του, στερήθηκε το Πάσχα του, στερήθηκε την Άνοιξη, κλειδωμένος σπίτι του για 2 μήνες. Τα παιδιά μας στερήθηκαν την μόρφωση τους σε ένα μεγάλο βαθμό, οι γονείς έκαναν τεράστιες υπερβάσεις να καλύψουν κενά. Οι εργαζόμενοι σε ένα τεράστιο βαθμό στερήθηκαν τους μισθούς τους. Εάν όντως ήταν πόλεμος αυτός που ζήσαμε και που ζούμε ακόμη, τότε οι πολίτες μας ήταν ήρωες. Κερδίσαμε την μάχη, ίσως και τον πόλεμο. Όντως; 

Η αλήθεια είναι πως χάσαμε. Χάσαμε τον πόλεμο στο τέλος της ημέρας. Κρίμα. 

Η πραγματικότητα είναι πως όλα αυτά τα μέτρα, είναι χωρίς ουσία χωρίς το Σχέδιο Κρατικών Εγγυήσεων. Το σχέδιο ήταν ουσιαστικά η πυρόσβεση για να σβήσει η φωτιά. “Liquidity”, ρευστότητα για να μπορέσουν οι εταιρείες και οι αυτοεργαζόμενοι να αντέξουν την πίεση, να μπορέσουν να παραγγείλουν τα εμπορεύματα τους, να μπορέσουν να πληρώσουν τους μισθούς τους, τα ενοίκια τους, τις υποχρεώσεις τους. 

Δεν είναι σίγουρα ιδεατό φιλοσοφικά. Ο δανεισμός, για να αντέξει μια εταιρεία να αντιμετωπίσει πρόβλημα, δηλαδή για αμυντικούς σκοπούς δεν είναι ιδεατό. “Do what you can, with what you can, where you are” είπε ο Ρούσβελτ. Στην προκειμένη, αυτό είναι το μόνο που μπορούμε να κάνουμε. Φτηνός δανεισμός, με κρατικές εγγυήσεις, για εταιρείες οι οποίες δεν είναι «προβληματικές», για κάλυψη άμεσων αναγκών, ήταν η μόνη λύση υπό τις περιστάσεις. Δεν τυπώνουμε χρήμα, δεν μπορούμε να κάνουμε subsidy, δεν μπορούμε να «χαρίσουμε» ως κράτος.  Σημαντικό σημείο: δανεισμός με κρατικές εγγυήσεις είναι ο τρόπος που έγινε διοχέτευση ρευστότητας σε πολλά κράτη μέλη αλλά και σε προηγμένες οικονομίες εκτός Ευρώπης. 

Οι κρατικές εγγυήσεις θα ήταν η «γόμα» όλων των υπόλοιπων μέτρων που προαναφέρθησαν. Ας πάρουμε ως παράδειγμα τα σχέδια Ζέτας. Έρχεται το κράτος και χορηγεί ένα μεγάλο μέρος του μισθολογίου, υπό τον όρο πως δεν θα υπάρξουν μειώσεις και πως δεν θα γίνουν απολύσεις. Από μόνο του, αυτό το μέτρο δεν κάνει κανένα νόημα. Πως μπορεί μια εταιρεία να αποφύγει απολύσεις και μειώσεις αν δεν έχει ρευστό; Μην ξεχνούμε πως από τα μέσα του Μάρτη, το παζάρι είναι κλειστό! Δεν υπήρξε προειδοποίηση, δεν μπορούσε να γίνει καμία πρόβλεψη. Ήρθε η πανδημία στην ΕΕ, αρχικά στην Ιταλία μέσα του Φεβρουαρίου και σε μερικές βδομάδες εξαπλώθηκε παντού! Άρα, το σχέδιο της Ζέτας πάει χαμένο χωρίς τις κρατικές εγγυήσεις. Θα χάσει κόσμος την δουλεία του για τον απλό λόγο πως μια επιχείρηση σήμερα όπως είναι τα πράματα είναι τελείως στεγνή. Θα πρέπει να κλείσει, να πτωχεύσει. Λουκέτο! 

Όλα τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν βασικά είναι άνευ ουσίας και αντικειμένου. 

Τελικά το Σχέδιο αποσύρθηκε, αλλά ακόμη και να μην αποσυρόταν ακόμα και σήμερα να περνούσε το σχέδιο αυτό, λόγω τεράστιας καθυστέρησης, δεν θα έχει ισχύ. Θυμόμαστε πως το σχέδιο αυτό προαναγγέλθηκε τέλος του Μάρτη. Πήγαμε στο «πριν το Πάσχα» θα πάει βουλή. Πήγαμε στο «αμέσως μετά το Πάσχα». Πήγαμε στο «εντός Απρίλη». Πήγαμε στο «πρώτη βδομάδες του Μάη. Τελικά, το Σχέδιο αποσύρθηκε χθες (19/5) αλλά το σήριαλ ακόμη συνεχίζεται αφού θα εξαγγελθεί, μας είπαν, το Plan B. 

Κρίμα. Πολύ κρίμα. Κοντέψαμε να είμαστε υπόδειγμα στην αντιμετώπιση αυτής της παγκόσμιας κρίσης τόσο στην πρόληψη του ιού όσο και στην αντιμετώπιση της οικονομικής/κοινωνικής κρίσης. 

Θα ήταν μια ευχάριστη έκπληξη. Το κράτος, η κυβέρνηση, η βουλή, οι πολίτες να τα καταφέρναμε. Προφανώς δεν τα καταφέραμε. 

Κόμμα πάνω από πατρίδα. Εκλογές 2021 στην agenda. Μικρότητες, μικροπολιτικές κοντόφθαλμες. 

Από την ευχάριστη έκπληξη του να δράσουμε άμεσα, προληπτικά, αποτελεσματικά και ενωτικά, πάμε στην απογοήτευση, την αντίδραση, την παρατεταμένη οικονομική και κοινωνική κρίση. Κρίμα. #Fail

Tempest

* Στήλη «Εφάπαξ»: Παραοικονομία, παραπολιτική, οικονομικά κους-κους και άλλα.