Μετά από χρόνια εντός κι έπειτα εκτός Μνημονίου, αλλά πάντα με το ορόσημο του 2013 να παραμένει έντονα χαραγμένο στη μνήμη όλων μας για το πώς οδηγήσαμε τον τόπο στην καταστροφή, αναζητούμε -ακόμα- λύσεις για τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια. Αν και με καθυστέρηση, πολλών μηνών, τίθεται σε εφαρμογή το σχέδιο Εστία, μέσω του οποίου θα διευθετηθούν δάνεια της τάξης περίπου των 3 δισ. ευρώ. Και με τα υπόλοιπα τι θα γίνει; Υπάρχουν άλλα τόσα ΜΕΔ που αφορούν οικιστικά δάνεια, τα οποία δεν εξυπηρετούνται. 

Προφανώς πρόκειται για δάνεια που για να μην εμπίπτουν στο Εστία, είτε πρόκειται για μεγάλα ακίνητα, είτε για εύρωστους δανειολήπτες είτε και τα δύο μαζί. Και πως αυτά τα δάνεια θα διευθετηθούν; Μήπως θα διαγραφούν ή θα γίνουν ανταλλαγές χρεών έναντι ακινήτων; Θα πάνε για εκποίηση ή άραγε θα πουληθούν; Μάλλον η απάντηση βρίσκεται σε όλα τα πιο πάνω ερωτήματα, σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό και αναλόγως της πολιτικής, των δεδομένων και του χρόνου που διαθέτει ο εκάστοτε, σημερινός κάτοχος τέτοιων πιστώσεων. 

Σημαντικές οικονομικοί υπολογισμοί και δεδομένα που αφορούν πρωτίστως τις τράπεζες και πολύ λιγότερο ή καθόλου οργανισμούς εκτός -πλέον- τραπεζικού συστήματος, όπως η κεφαλαιακή επάρκεια, οι αξίες των ακινήτων, οι πιθανές εκπτώσεις και η τελική τιμή στο σενάριο της πώλησης ή ακόμη και οι στόχοι και η προσέγγιση των μετόχων, καθορίζουν τις απαντήσεις στα πιο πάνω ερωτήματα και του ποσοστού εφαρμογής των δυνητικών λύσεων για τον χειρισμό κακών δανείων. 

Ένας άλλος, ασύμμετρος και ενίοτε απροσδόκητος μα πάνω από όλα σημαντικός παράγορας -που επηρεάζει το συγκεκριμένο θέμα- είναι ο πολιτικός παράγοντας. Μέχρι στιγμής έχουν γίνει συζητήσεις επί συζητήσεων από ειδικούς και μη, πραγματοποιήθηκε η διαδικασία των καταθέσεων στην ερευνητική επιτροπή, και γενικά έχουν λεχθεί πολλά και διάφορα, σωστά, ακριβή και όπως και για τα πλείστα θέματα της επικαιρότητας άλλα τόσα εκ διαμέτρου αντίθετα. 

Ποιος όμως έχει μετρήσει πόσο ο πολιτικός παράγοντας έχει επηρεάσει τον ευρύτερο χειρισμό των ΜΕΔ τα τελευταία χρόνια; Σε κάθε συζήτηση στη Βουλή χάνεται χρόνος με τη βασική προσέγγιση πλείστων εκ των κομμάτων να είναι να βάλουν εμπόδια στον χειρισμό των ΜΕΔ, θεωρώντας αυτή τους τη στάση ως βασισμένη σε κοινωνικά ευαίσθητη πολιτική. Κι όμως! Κάθε άλλο παρά καλό στην κοινωνία κάνουν, γιατί -έστω και εν μέρει- δημιουργούν τάσεις ασυνέπειας και μη σύνεσης. 

Για παράδειγμα από τη μια, και πολύ ορθά, γίνεται λόγος για να πληρώσουν οι στρατηγικοί κακοπληρωτές και από την άλλη γίνονται διαδηλώσεις ακόμη και για το ενδεχόμενο εκποίησης κατοικιών που κάθε άλλο παρά απλά σπίτια ή μέσα νοικοκυριά μπορούν να χαρακτηριστούν. Παράλληλα, στα πλαίσια συζήτησης του Εστία έγινε μεγάλη συζήτηση -και σε μεγάλο βαθμό ορθή- για τα εισοδηματικά κριτήρια των επιλέξιμων δανειοληπτών. Μετά από όλα αυτά ποιος μπορεί να πει το χ δάνειο να μην πωληθεί ή το ψ δάνειο ανήκει σε έναν μεροκαματιάρη και το σπιτικό του; Απάντηση σαφώς και δεν υπάρχει σε αυτά τα ερωτήματα, γιατί πολλές φορές η στάση των πολιτικών είναι είτε τιμωρητική είτε απλώς -και χωρίς ιδιαίτερα επιχειρήματα- εναντίον των τραπεζών. Το πόσο δίκαιο έχουν ή όχι είναι μια άλλη μεγάλη συζήτηση για όλα όσα οδήγησαν τις τράπεζες και το κράτος στις συνθήκες του 2013. Το σημαντικό είναι πως μετά από χρόνια και παρά τα όσα έχουμε περάσει και ακόμη εξακολουθούμε να προσπαθούμε να λύσουμε, έχουν δημιουργηθεί πολύ κακές νοοτροπίες και διάφοροι οικονομικής υφής μύθοι. 

Μύθοι όπως: «Μα είναι πρώτη κατοικία, δεν θα με πειράξουν ποτέ» ή όπως: «Καλά, οι άλλοι πληρώνουν κι εγώ θα πληρώσω;». Αν και πρόκειται για μύθους οφείλεται μια απάντηση σε τέτοιου είδους επιχειρήματα: Καμία πρώτη κατοικία δεν προστατεύεται επειδή απλώς είναι πρώτη κατοικία και ναι (!!!) πολλοί είναι και συνεπείς στις υποχρεώσεις τους και συνετοί στις επιλογές τους. 

Οι επικίνδυνες -για όλη την οικονομία- θεωρίες που δημιουργούν κάκιστες νοοτροπίες μας έχουν οδηγήσει σε πολλές και κακές αποφάσεις μέχρι στιγμής με γνωστές σε όλους μας συνέπειες. Από δω κι έπειτα απαιτούνται πολλές και δύσκολες αποφάσεις, με οικονομικό σε κάποιες περιστάσεις ή και πολιτικό κόστος. Είτε τις παίρνουμε και προχωρούμε μπροστά, είτε τις αφήνουμε -όπως κάναμε πολλές φορές- για παρακάτω μέχρι να μην υπάρχει άλλο περιθώριο.