«Η Δημοκρατία: Εγώ την ξέρω; Εσύ την ξέρεις; Εμείς την ξέρουμε;»

Προς  διαχρονικά προβληματισμένους, εκατοστής τεσσαρακοστής έκτης επιστολής, το ανάγνωσμα… 

ΓΡΑΦΕΙ  Η 
ΕΛΕΝΑ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ *

Μια ιστορία για μικρά παιδιά και για όσους μεγάλους βάζουν εκρηκτικούς μηχανισμούς έξω από σχολεία, καίνε και βρίζουν, στο όνομα πάντα της Δημοκρατίας

«Δεν τα κατάφερνε να ξυπνήσει ο Δήμος. Ποτέ δεν ήταν πρώτος στο σχολείο. Ποτέ δεν μπόρεσε -για 3 ολόκληρες μέρες!- γιατί αυτό για τον ανυπόμονο Δήμο ήταν μια αιωνιότητα, να σηκώσει πρώτος την πέτρα και να πάρει τον φάκελο με τον γρίφο. Έβαλε ένα ξυπνητήρι τόσο φοβερό και τρομερό,  που θα ξυπνούσε ακόμα και την ωραία κοιμωμένη από τον βαθύ της ύπνο, αλλά άδικα.

Ζήτησε από τη μαμά να τον ξυπνήσει οπωσδήποτε. Δεν τον πήρε σοβαρά γιατί επειδή ήξερε καλά πόσο υπναράς είναι δεν μπήκε καν στον κόπο να δοκιμάσει.  Είπε στον μπαμπά πως έπρεπε να είναι πρώτος στο σχολείο και του το υποσχέθηκε, αλλά ο μπαμπάς ήταν ολόιδιος ο Δήμος και εξίσου υπναράς. Όλα πήγαν στράφι. Ό,τι και αν δοκίμασε τίποτα δεν πέτυχε. Η τελευταία του ελπίδα ήταν η γιαγιά Σοφία. Της ζήτησε να μείνουν ξύπνιοι όλο το βράδυ και να κάνουν ένα μαραθώνιο. Όχι μαραθώνιο τρεξίματος, ούτε μαραθώνιο διαβάσματος, ένα μαραθώνιο μετρήματος. Θα μετρούσαν τα αστέρια στον νυχτερινό ουρανό. Η γιαγιά Σοφία ήταν το ίδιο ανυπόμονη και το ίδιο ανταγωνιστική με τον Δήμο.

Έμειναν ξύπνιοι όλο το βράδυ. Εννοείται πως μπερδεύτηκαν και έχασαν το μέτρημα και το πήραν ξανά από την αρχή. Όταν έσβησε και το τελευταίο μετρημένο αστέρι, το 13456789 ή μήπως ήταν το 13456798; Ψήφισαν και οι δύο το δεύτερο, η γιαγιά πήγε για ύπνο εξουθενωμένη και ο Δήμος πήρε την τσάντα του και ξεκίνησε για το σχολείο. 

Και ναι, ήταν πρώτος. Ο φάκελος κάτω από την πέτρα, τον οποίο έπαιρνε ο πρώτος που έφτανε στο σχολείο, έγραφε: «Εγώ αποφασίζω; Εσύ αποφασίζεις; Εμείς αποφασίζουμε;»

Τον βρήκε δύσκολο τον γρίφο ο Δήμος. Το ξαγρυπνισμένο μυαλουδάκι του τα είχε παίξει με το μέτρημα. Αποφάσισε να πάρει λοιπόν βοήθεια από το κοινό. 

Πήγε στον αυστηρό διευθυντή του σχολείου και τον ρώτησε: Εγώ αποφασίζω; Εσύ αποφασίζεις; Εμείς αποφασίζουμε;
Και η απάντηση ήταν κοφτή και ξεκάθαρη: «Φυσικά και εγώ αποφασίζω!»

Πήγε μετά στον μικρό του αδελφό που τον λάτρευε και τον είχε για ήρωα σπουδαίο και τρανό και πήρε την απάντηση που φαντάζεσαι: «Φυσικά και εσύ αποφασίζεις!» 

Ανικανοποίητος ο Δήμος πήγε στη δασκάλα του και πήρε μια απάντηση που του ηρέμησε και τη ψυχή και το μυαλό. Βλέπετε και ήξερε και ένιωθε πως αυτό ήταν το σωστό.

-    Εμείς αποφασίζουμε γιατί μέσα στο «εμείς» κρύβεται και το «εσύ» και το «εγώ»

Έγραψε λοιπόν την απάντηση ο Δήμος κάτω από τον γρίφο. Επέστρεψε τον φάκελο στην πέτρα και κατάλαβε, επιτέλους, και πόσο σπουδαίο ήταν το όνομά του και γιατί έπρεπε να πάρει αυτό τον γρίφο. Μετά; Μα απλούστατα φώναξε: «Ζήτω η Δημοκρατία!» (συνεχίζεται)

Κρύβεται λοιπόν η Δημοκρατία στο εμείς εκείνο το εμείς που μέσα του κουβαλά και εσένα και εμένα… Δεν γίνεται τη Δημοκρατία να την επικαλούμαστε όπως μας βολεύει και να την ξεχειλώνουμε ή να την στενεύουμε αναλόγως με τις επιθυμίες και τις μεθοδεύσεις μας.

Υπάρχει Δημοκρατία και υπάρχουν θεσμοί. Δεν είναι πάντα δίκαια τα πράγματα, ενίοτε οι αποφάσεις είναι παράλογες ή και αντιδημοκρατικές (στο μυαλό των διαφωνούντων πάντα αυτό συμβαίνει) το ελάχιστο που μπορούν να κάνουν είναι να τις αμφισβητήσουν μέσα από τη συμμετοχή τους και τη δικαιοσύνη. Αν το εμείς και το εσείς δεν μπορεί να συναντηθεί πουθενά, και αν αυτοί παραμένουν θεατές αδιάφοροι, η δημοκρατία παραμένει εκεί για να σεβαστεί τους θεσμούς και τις αποφάσεις που λαμβάνουν τα δημοκρατικά εκλεγμένα όργανα ή σώματα. Η τρομοκρατία και ο ετσιθελισμός, δεν είναι επανάσταση. Η νομιμοποίηση της επανάστασης στην πραγματικότητα είναι η έλλειψη Δημοκρατίας. Δεν γίνεται όλα τα θεσμικά όργανα να λένε έτσι, εγώ να λέω γιουβέτσι και  να θέλω να το επιβάλω κιόλας με τη βία, με φωνασκίες και βρισιές. 

Γιατί ναι, η Δημοκρατία χρειάζεται θεσμούς αδιάφθορους και ηγέτες ηθικούς, με σεβασμό σε όσους εκπροσωπούν. Χρειάζεται μηχανισμούς ελέγχου και λογοδοσία. Σε χρειάζεται και εσένα που διαφωνείς και εμένα που συμφωνώ. Μας χρειάζεται όλους. Γιατί η δημοκρατία είναι συμπεριληπτική.

… και η ιστορία για παιδιά και μεγάλους που διαφωνούν συνεχίζεται…

«Μα να σκορπίσω παντού τη Δημοκρατία; Πώς; Πάρα πολύ δύσκολο. Θα έλεγα αδύνατο. Δεν θα τα κατάφερνα. Είμαι ένας υπερήρωας ναι, αλλά ήταν μια από εκείνες τις φορές που ένιωθα μικρός, πολύ μικρός μπροστά στο πρόβλημα και ήθελα να τα παρατήσω. Πόσους αιώνες να μιλούμε για Δημοκρατία και να μην την έχουμε; Θυμήθηκα όμως ξάφνου τους 3 σωματοφύλακες.

«Όλοι για τον ένα και ο ένας για όλους». Στη Δημοκρατία δεν έχει αρχηγούς σκέφτηκα, ή ακόμα και όταν έχει,  ο αρχηγός είναι ο ένας για όλους, όπως ακριβώς στους 3 σωματοφύλακες.

Και ξαφνικά η λύση έλαμψε στο μυαλό μου και έγινε η νύχτα μέρα και σκορπίστηκαν τα σκοτάδια της ψυχής μου. Κοιμήθηκα σαν αγγελούδι. Ήξερα πλέον πως θα σκόρπιζα τη Δημοκρατία στον πλανήτη μας, απ΄άκρη σ΄άκρη.

Ξύπνησα. Φόρεσα την καταπράσινη μου στολή. Πήρα το τόξο μου και ξεκίνησα να περπατώ. Μπήκα σε όλα τα μεγάλα κτίρια. Σε όλα τα κτίρια που ήξερα πως κάποιος αποφάσιζε για τους άλλους. Στο προεδρικό, στη βουλή, στο σχολείο, στο νοσοκομείο, στην αστυνομία, στο δικαστήριο. Φύτεψα στο πι και φι με το τόξο μου ένα «εμείς» στην καρδιά των «αρχηγών». Όλων εκείνων που έπαιρναν τις αποφάσεις. 

Δεν ξέρω αν έχετε συναντήσει ποτέ σας ένα «εμείς», σε περίπτωση που δεν σας έτυχε ακόμη, γιατί σίγουρα θα σας τύχει, σας λέω πως το «εμείς» μοιάζει πολύ με την αγκαλιά, γιατί σε κάνει να νιώθεις ασφάλεια, γιατί ξέρεις πως το “εγώ” σου δεν είναι μόνο αλλά κουβαλά και ένα “εσύ” και σίγουρα με το εγώ και το εσύ μαζί, είμαστε πιο δυνατοί και αποφασίζουμε μαζί!

Ύστερα μπήκα και στα σπίτια. Και στα μικρά και στα μεγάλα. Γιατί σκέφτηκα πως αποφάσεις παίρνουμε όλοι συνεχώς και τις πιο πολλές φορές δεν αποφασίζουμε μόνο για μας, ακόμα και όταν νομίζουμε πως αποφασίζουμε για μας οι αποφάσεις μας επηρεάζουν και άλλους. 

Φύτεψα λοιπόν με τα βέλη μου παντού «εμείς». Και τα «εμείς», μεγάλωσαν και άπλωσαν κλαδιά στο μυαλό και στην καρδιά των ανθρώπων. Με τα «εμείς» για οδηγό, ναι, η Δημοκρατία επικράτησε στον πλανήτη Γη,  απ΄άκρη σ΄άκρη!»

Υπογραφή
Ρομπέν των Χαμένων Θαυμάτων

*Η Έλενα Περικλέους είναι Εκπαιδευτικός-Συγγραφέας.

Έλενα Περικλέους