ΓΡΑΦΕΙ Η
ΗΒΗ ΛΑΜΠΡΟΥ*

Την περασμένη βδομάδα, κρίναμε τα γεγονότα με τη λογική των συνθηκών που επικράτησαν μετά το Β Παγκόσμιο, κάπου δηλαδή μεταξύ ψυχροπολεμικής ρητορικής, επιλεκτικής επίδειξης δυνάμεων και διαπραγματευτικών τακτικών, και είμασταν σχετικά σίγουροι πως στο παρά ένα θα βρισκόταν μια κάποια λύση. Η εισβολή στην Ουκρανία ήρθε και αναίρεσε όλη αυτή τη λογική. Το διεθνές σύστημα που στήθηκε με τη νίκη των συμμάχων επί της ναζιστικής Γερμανίας, με τους οργανισμούς ως φόρα συζήτησης, ειρηνικών διαπραγματεύσεων και επίλυσης διαφορών αχρηστεύθηκε. Ένα σύστημα που είχε στόχο την αποτροπή τέτοιων πολεμικών συρράξεων κυρίως στην Ευρώπη το  πεδίο των δύο παγκοσμίων πολέμων de facto καταργήθηκε. 

Όταν μια πυρηνική υπερδύναμη, όπως η Ρωσία, αυτοεξαιρείται από τις συμφωνίες και τις διεθνείς συμβάσεις, ενώ χρησιμοποιεί την εξουσία της θέσης της στους διεθνείς οργανισμούς για να ακυρώσει οποιαδήποτε δράση από αυτούς, χρησιμοποιεί την ενέργεια που παράγει ως αντίβαρο, η ανάγκη να βρούμε ως ανθρωπότητα, ως κράτη, έναν άλλο τρόπο να προστατεύσουμε την ζωή των πολιτών, την ακεραιότητα των χωρών, είναι επείγουσα.

Ασφαλώς δεν είναι η πρώτη φορά που μια υπερδύναμη καταστρατηγεί και χειραγωγεί διεθνείς οργανισμούς και συμβάσεις, δικαιώματα και ελευθερίες. Το είδαμε στη Συρία, το Ιράκ,  το Αφγανιστάν, τη Γιουγκοσλαβία, την Κύπρο.  Εκεί πρωταγωνιστής δεν ήταν η Ρωσία, αλλά το ΝΑΤΟ με όλα τα κράτη μέλη του. Ο Putin χρησιμοποίησε όμοια  επιχειρήματα και λεξιλόγιο  στην περίπτωση της Ουκρανίας. Πρόταξε τον ισχυρισμό της προστασίας των μειονοτήτων, χρησιμοποιώντας και αυτός με τη σειρά του την πιο κατάπτυστη αιτιολόγηση, αγαπημένη όμως πάντα – αυτή της παρέμβασης για ανθρωπιστικούς λόγους.   

Βεβαίως πρέπει κάποιος κατηγορηματικά να καταγγείλει τις  σημερινές ενέργειες της Ρωσίας ως παράνομες αλλά πρέπει  επίσης να αναλογιστεί  ότι ένα διαφορετικό σύνολο πολιτικών των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ τις τελευταίες δεκαετίες θα είχε κάνει αυτή την επιθετική πολιτική λιγότερο πιθανή. 

Ο εκπρόσωπος της Κένυας στα Ηνωμένα Έθνη έκανε την πιο καίρια ομιλία, αναφερόμενος στην εμπειρία των αφρικανικών χωρών των οποίων τα σύνορα είναι σχεδιασμένα ετσιθελικά από τους αποικιοκράτες αφέντες. «Πρέπει να ολοκληρώσουμε την ανάκαμψή μας από τη χόβολη των νεκρών αυτοκρατοριών με τρόπο που να μην μας βυθίζει ξανά σε νέες μορφές κυριαρχίας και καταπίεσης».

Αυτές οι νέες μορφές κυριαρχίας είναι που πληγώνουν πιο βαθιά. 

*Η Ήβη Λάμπρου είναι καθηγήτρια στο Τμήμα Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου Frederick.