ΓΡΑΦΕΙ Η 
ΕΛΕΝΗ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ

Τα παιδιά μας μπαίνουν στην τελική ευθεία. Ξεκινούν οι Παγκύπριες Εξετάσεις. Το τέλος ενός δρόμου και η αρχή ενός άλλου. Εξετάσεις απολυτήριες από τη μια και εισαγωγικές από την άλλη. Ένας θεσμός που εδώ και πολλά χρόνια χωλαίνει. Και το ερώτημα σε μια εποχή που το δημόσιο σχολείο είναι υπό αναδιαμόρφωση στο σύνολό του είναι γιατί; Τι είναι εκείνο που οδηγεί καθεχρονικά στην παταγώδη αποτυχία του θεσμού δίνοντας σε όλα τα μαθήματα μέσους όρους τραγικά χαμηλούς, κοντά στη βάση, ή και ελαφρώς κάτω από τη βάση, και τυπικές αποκλίσεις από 4 βαθμούς και πάνω στην πλειοψηφία των μαθημάτων;

Το ερώτημα που πάντα μπαίνει μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, είναι γιατί απέτυχαν οι μαθητές μας, στις Παγκύπριες Εξετάσεις. Εννοείται πως το ερώτημα που θα έπρεπε να μπαίνει είναι γιατί αποτυγχάνει το δημόσιο σχολείο στις Παγκύπριες Εξετάσεις και ταυτόχρονα γιατί αποτυγχάνει το πολύ καλά οργανωμένο και ακριβοπληρωμένο σύστημα παραπαιδείας στις Παγκύπριες Εξετάσεις;  Όλοι γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά πως τα παιδιά που δίνουν τις εξετάσεις αυτές έχουν περάσει από το δημόσιο σχολείο και έχουν σαφέστατα ενδιατρίψει, λιώνοντας κυριολεκτικά, στο φροντιστήριο. Κάνουν τα ίδια πράγματα, 2 φορές, μια φορά στο πρωινό και άλλη μια φορά στο απογευματινό σχολείο.

Προετοιμάζονται από τους καθηγητές του πρωινού αλλά και από τους καθηγητές του απογευματινού τους σχολείου – καμιά φορά είναι και οι ίδιοι, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία-(στα πλαίσια πάντα της δωρεάν παιδείας), για ένα συγκεκριμένο είδος εξέτασης, για να καταλήξουν με μέσους όρους κοντά στη βάση. Εντυπωσιακό!  Ή τα παιδιά μας τελικά δεν τα παίρνουν τα γράμματα, ή κάτι στο όλο σύστημα είναι τραγικά λανθασμένο.
Δεν γνωρίζω την απάντηση, εξάλλου δεν είμαι ειδική, αλλά ταυτόχρονα είμαι σίγουρη πως δεν είναι ένα πρόβλημα χωρίς λύση. Ξέρω όμως πολύ καλά τα ερωτήματα που εδώ και χρόνια με βασανίζουν.

Κατηγορία ερωτημάτων πρώτη: Μπορεί τελικά ένα είδος εξέτασης να μετρήσει 2 πράγματα; Επάρκεια μιας γενικής λυκειακής  παιδείας, άρα επάρκεια απόλυσης, και ταυτόχρονα επιλογής μέσα από λεπτές διαφορές των καλύτερων για να φοιτήσουν στα ανώτατα εκπαιδευτικά μας ιδρύματα; Μήπως θυσιάζουμε το ένα στο βωμό του άλλου; Πού προσανατολίζονται οι θεματοθέτες; Στο να διαφοροποιήσουν τους καλύτερους και να τους διαχωρίσουν από τους λιγότερο καλούς, για να μπορέσουν μετά να τους κατανείμουν στις διάφορες σχολές εξυπηρετώντας τις πανεπιστημιακές σχολές Ελλάδας και Κύπρου;  

Ή στο να ελέγξουν αν τα παιδιά κατέχουν με επάρκεια όσα το αναλυτικό ορίζει, για να κριθούν άξιοι απόλυσης με τον ανάλογο βαθμό από το Λύκειο; Το πρόβλημα βρίσκεται στους θεματοθέτες ή σε όσους αξιολογούν;

Ή μήπως απλούστερα στους όρους εντολής τους; Θα λυθεί το ζήτημα άραγε αν επανέλθουμε στο παλιό σύστημα των 2 εξετάσεων; Μήπως και αυτό είναι υπεραπλούστευση και θα βάλει τα παιδιά μας σε διπλή ταλαιπωρία χωρίς στην ουσία να κερδίσουμε κάτι; Η επιστροφή σε συνταγές του παρελθόντος χωρίς να συνυπολογίζουμε όλα όσα έχουν στην πορεία αλλάξει δεν είναι σίγουρα βήμα προς τα μπρος, αν και αυτό φαίνεται να κάναμε και με την επιστροφή στο σύστημα των κλάδων, που ήταν κάποτε πετυχημένο. Από τότε έχει μπει πολύ νερό στο αυλάκι και έχουν αλλάξει άρδην τα δεδομένα γύρω μας. 

Κατηγορία ερωτημάτων δεύτερη: Γιατί είναι εντελώς απαραίτητο τα παιδιά να χρειάζονται για 1 τουλάχιστον και πολλές φορές για 2 χρόνια, φροντιστήριο στα εξεταζόμενα μαθήματα για να μπορέσουν να έχουν πιθανότητες επιτυχίας σε αυτές τις περιβόητες Παγκύπριες Εξετάσεις; Με τόσες ώρες διδασκαλίας στα μαθήματα επιλογής, γιατί να χρειάζονται άλλες τόσες το απόγευμα; Και με μια επιτυχία πολύ κοντά στη βάση, όπως λένε τα αποτελέσματα κάθε χρόνο. Μήπως, λέω μήπως, εκτός από τα ωρολόγια προγράμματα θα πρέπει να δούμε και το περιεχόμενο των μαθημάτων; Αν ρωτήσετε ανά ειδικότητα τους καθηγητές, θα σας πουν, πως πολλά από τα πράγματα που διδάσκονται και εξετάζονται στο Λύκειο αποτελούν περιεχόμενο του πρώτου ή και του δεύτερου έτους σπουδών στα πανεπιστήμια.

Κατηγορία ερωτημάτων τρίτη: Γιατί σε σπουδαία πανεπιστήμια, στη Γαλλία, στη Γερμανία, στη Σουηδία, στη Δανία (ακόμα και στην Αγγλία μαζί με 1 A Level) γίνονται οι φοιτητές δεκτοί χωρίς εξετάσεις, με το απολυτήριο του λυκείου και με μια πιστοποίηση στη γλώσσα, ενώ τα πανεπιστήμια Κύπρου και Ελλάδας χρειάζονται προεισαγωγικές εξετάσεις; Γιατί μετατρέψαμε τη λυκειακή εκπαίδευση σε προετοιμασία για την πανεπιστημιακή πρόσβαση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται (το περιγράψαμε πιο πάνω); Ας βρουν τρόπους επιλογής και τα δικά μας πανεπιστήμια, όπως βρήκαν και τα πανεπιστήμια όλου του κόσμου, και ας αφήσουμε την πανεπιστημιακή δοκιμασία να αποφασίσει το ποιοι από όσους μπαίνουν θα καταφέρουν να αποφοιτήσουν. 

Είναι πεποίθησή μου, πως κάθε βαθμίδα της εκπαίδευσης έχει διαφορετικό ρόλο να επιτελέσει. Ο δράκος των Παγκύπριων Εξετάσεων, ο οποίος στοιχειώνει τα όνειρα της μεγάλης πλειοψηφίας των παιδιών μας, είναι καιρός να αποδυναμωθεί. Ας βρουν τον τρόπο οι αρμόδιοι. Χωρίς πειραματισμούς παρακαλώ. Αρκετά πειράματα έχουμε διαπράξει- με ασαφείς υποθέσεις, χωρίς ουσιαστικό έλεγχο των μεταβλητών και με αλλότριους καμιά φορά σκοπούς- , ναι, ξέρω πάρα πολύ καλά, πως η λέξη χρησιμοποιείται για τα εγκλήματα, ναι, σίγουρα η επιλογή της δεν έγινε τυχαία.

Υπογραφή
Ο Ρομπέν των Χαμένων Θαυμάτων

Υ.Γ.: Η μείωση της ύλης, άτακτη και τυχαία, στηριζόμενη σε ένα ποσοστό «μπακαλίστικο», 20-25%, έκοψαν και έραψαν αλλά δυστυχώς δεν «κέντησαν»,  σε καμία περίπτωση δεν έλαβε υπόψη την εξ’ αποστάσεως και της αποτελεσματικότητά της.
Υ.Γ.2: Η μείωση της ύλης, ψυχρά, αγνόησε τις ανισότητες που δημιούργησε και δημιουργεί η εξ αποστάσεως, με όσους είχαν και έχουν τη δυνατότητα να πληρώνουν την κατ΄οίκον εκπαίδευση πανάκριβα (ναι, αναφέρομαι στο φροντιστήριο στο σπίτι). Βλέπετε οι φετινοί μελλοθάνατοι στερήθηκαν και το διά ζώσης φροντιστήριο, και ας το πληρώνουν και το άλλο ακριβά. 
Υ.Γ.3  Η πολυδιαφημιζόμενη μείωση της ύλης, γύρισε για ακόμη μια φορά την πλάτη, στα κρούσματα και στις στενές επαφές, στα παιδιά που πέραν των όσων έχασαν οι υπόλοιποι, στερήθηκαν, σε ατομικό επίπεδο, μήνες ολόκληρους σχολείου, κλεισμένοι σε δωμάτια φυλακές, παρέα με μια υβριδική, ο θεός να την κάνει, εκπαίδευση
Υ.Γ. 4: Έντιμε κύριε Υπουργέ, στο χέρι σου είναι να κάνεις τη διαφορά, έστω και την υστάτη!

*Η Έλενα Περικλέους είναι Εκπαιδευτικός-Συγγραφέας.