ΓΡΑΦΕΙ Ο
ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΩΣΤΟΥΡΗΣ

Το επίθετο «δύσκολη» είναι μάλλον λίγο για να περιγράψει τη φετινή χρονιά, κυρίως αναφορικά με τις προκλήσεις οι οποίες δημιουργούν ακραίες συνθήκες αστάθειας, δυνητικών ή και υφιστάμενων κινδύνων καθώς και νέων, απρόσμενων καταστάσεων. 

Αν είναι ένα μάθημα που έχουμε λάβει τα τελευταία δύο, περίπου, χρόνια είναι ότι τίποτε δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο, ενώ ταυτόχρονα τα δημοσιονομικά καθώς και επιμέρους τομείς της οικονομίας πρέπει να βρίσκονται στην καλύτερη δυνατή κατάσταση προς αναχαίτιση, δράση ή στήριξη όταν προκύπτουν απρόσμενες συγκυρίες. Και σήμερα δε βιώνουμε μία από αυτές, αλλά ένα συνδυασμό τριών και ιδιαίτερα δύσκολων καταστάσεων (πανδημία, παγκόσμιος πληθωρισμός, πόλεμος στην Ουκρανία). 

Σε αντίθεση με την περίοδο 2011-2013, κατά τη σημερινή συγκυρία καταγράφεται μία κεφαλαιώδης διαφορά και έχει να κάνει την κατάσταση στην οποία η οικονομική κρίση έχει βρει την κυπριακή οικονομία. Το 2013 οι δημοσιονομικοί δείκτες ήταν σε κατάσταση που μπορεί να περιγραφεί ως ακατάσχετη αιμορραγία. Σήμερα η εικόνα των δημόσιων οικονομικών είναι υπό έλεγχο. Την ίδια ώρα, το κράτος ήταν σε τέτοια θέση που είχε τη δυνατότητα να στηρίξει ουσιαστικά κατά την πανδημία, εφάρμοσε μέτρα κατά του πληθωρισμού και έχει σχετικό έλεγχο για τις επιπτώσεις, τις απώλειες και τη διασάλευση στο εμπόριο που προκύπτουν από τον πόλεμο. Προβλήματα πάντα υπήρχαν και πάντα θα υπάρχουν. Κενά, παραλείψεις ή κακοί υπολογισμοί. Όλα όμως, μπορούν να είναι ήσσονος σημασίας προβλήματα μπρος στο μείζον που αφορά την ευρύτερη δημοσιονομική πολιτική, την πειθαρχία, τις βελτιωμένες αξιολογήσεις και συνεπώς τη δυνατότητα πρόσβασης για δανεισμό στις αγορές. 

Την ίδια ώρα, φαίνεται ότι τα προηγούμενα χρόνια νοικοκυριά και επιχειρήσεις έχουν κάνει ένα κομπόδεμα, ιδιαίτερα σημαντικό σε περιόδους κρίσης, το οποίο μπορεί και θα στηρίξει την οικονομία και την εσωτερική κατανάλωση, πιθανές επενδύσεις και σημαντικές αγορές. Οι καταθέσεις έχουν ανέλθει πλέον σε περισσότερα από 51 δισ. ευρώ, ποσό το οποίο είναι το υψηλότερο που καταγράφεται από το 2013 κι έπειτα.  

Τα πιο πάνω δεδομένα δείχνουν αφενός τη διαφορά της Κύπρου του 2022 με αυτήν της χώρας μια δεκαετία προηγουμένως και αφετέρου τις μεγάλες προκλήσεις που (και) η χώρα μας έχει να αντιμετωπίσει, όπως ήδη συμβαίνει, εντός του έτους. Με αυτά τα δεδομένα πέρα από ψυχραιμία απαιτείται μεγάλο απόθεμα λογικής, σύνεσης και οικονομικής περισυλλογής σε κάθε επίπεδο. Και αυτό για έναν επιπλέον, ιδιαίτερα σημαντικό λόγο κυρίως κατά το δεύτερο μισό του έτους, κατά το οποίο η προεκλογική για τις Προεδρικές του 23’ θα μπει στην τελική της φάση. Συνεπώς σειρά προτάσεων και συζητήσεων θα πραγματοποιηθούν σε επίπεδο δημόσιας σφαίρας και βεβαίως στη Βουλή, εκεί όπου συχνά ο λαϊκισμός, το μικροπολιτικό συμφέρον και τα επικοινωνιακά οφέλη (ή καλύτερα τα δήθεν οφέλη) θα καθορίσουν αποφάσεις πολιτικής, σημαντικές και για την οικονομία.