Παππούδες πρόσφυγες. Γονείς μετανάστες. Εμείς ρατσιστές;

Προς διαχρονικά προβληματισμένους, εκατοστής εβδομηκοστής όγδοης επιστολής, το ανάγνωσμα…

ΓΡΑΦΕΙ Η
ΕΛΕΝΑ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ*

Ιστορίες φυγής και ξεριζωμού. Ιστορίες αποξένωσης και απομόνωσης. Αιτίες ο πόλεμος, το καθεστώς, η φτώχια, η αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής.
Και γίνεσαι πρόσφυγας, γίνεσαι μετανάστης… 
Μια ανοικτή αγκαλιά να τους υποδεχτούμε. 
Θεσμοί υποστηρικτικοί. 
Δομές που δεν θα μετατρέπονται σε γκέτο. 
Μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά στη ζωή τους.
Καλωσορίσατε. Εδώ θα βρείτε μια καινούρια πατρίδα.

Δεν θα μπορούσα να μην θυμίσω την ιστορία όλων εκείνων που έφτασαν με μια βάρκα σε ένα νησί μοιρασμένο. Σε ένα νησί που φημίζεται για τη φιλοξενία και για την ανοικτή του αγκαλιά. Σε ένα νησί που οι άνθρωποι κάποτε αγαπούσαν και φρόντιζαν. Σε ένα νησί που τα ήθη και τα έθιμά του από την αρχαιότητα μιλούσαν για τον «ιερό ξένο». Σε ένα νησί όπου ξαφνικά συνάντησαν στημένα συρματοπλέγματα, απαξίωση, γκετοποίηση, ξυλοδαρμούς, λεκτική βία σε μια γλώσσα που δεν καταλαβαίνουν. 

Δεν θα μπορούσα να μην την θυμίσω μετά τον πρόσφατο ντροπιαστικό για την κοινωνία μας ξυλοδαρμό (η κορυφή του παγόβουνου). Η τιμωρία του ενόχου και η άμεση δράση της νομικής υπηρεσίας και της αστυνομίας δεν μας ικανοποιεί ποσώς. Γιατί ξέρουμε πως οδηγούμαστε με μαθηματική ακρίβεια στην επανάληψη τέτοιων περιστατικών. Γιατί τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες η ρητορική μίσους κορυφώθηκε και έχει εισβάλει ύπουλα στα μυαλά μας με μικρές λέξεις. Με τις δράσεις του κράτους. Με την αδράνειά του. Με τις δημόσιες συζητήσεις. Με ατάκες του τύπου, «οι μετανάστες είναι εδώ είτε το θέλουμε είτε όχι», με την ανάθεση της προεδρίας της ad-hoc επιτροπής για το Μεταναστευτικό στο ΕΛΑΜ (οι απόψεις του οποίου για το θέμα είναι τόσο καθαρές που πονούν και ντροπιάζουν- αλήθεια όμως;). Με την αρθρογραφία για το θέμα να καταγράφεται ως ακολούθως:

«Ο πρόεδρος της Επιτροπής κ. Χ,  δήλωσε ότι υπάρχουν περιοχές οι οποίες δεν είναι ελεύθερες, αφού καταπατούνται από αλλοδαπούς» (βάζοντας τον μετανάστη στην ίδια θέση με τον τούρκο εισβολέα)

«Ο βουλευτής κ. Χ,  δήλωσε ότι αυξήθηκαν οι αστυνομικοί και οι περιπολίες στην περιοχή»

«Ο πρόεδρος της κοινότητας κ. Χ, περιέγραψε με τα μελανότερα χρώματα την κατάσταση στην περιοχή. Σε λίγα χρόνια θα είμαστε μειονότητα» 

«Ο βουλευτής κ. Χ,  δήλωσε ότι διαδραματίζονται τρομακτικά περιστατικά στην περιοχή, με παρενοχλήσεις και κλοπές»

Η μονόπλευρη μετακίνηση της συζήτησης για το μεταναστευτικό στις ροές από τα κατεχόμενα έχει αλλάξει τις ισορροπίες και έχει μετατρέψει το μεταναστευτικό σε εθνικό ζήτημα (δεν υποτιμώ το πρόβλημα και την ανάγκη πολιτικής διαχείρισής του). Όλοι οι ξένοι είναι πλέον εγκάθετοι της Τουρκίας και είναι απειλή για του Ελληνοκύπριους. Μας έπαιρναν τις δουλειές (το φτηνό εργατικό δυναμικό που έκανε τις δουλειές που εμείς δεν καταδεχόμαστε), μας έπαιρναν τους άντρες (οι γυναίκες από την ανατολική Ευρώπη), τώρα μας παίρνουν και την πατρίδα. 

Η περιγραφή στα κέντρα φιλοξενίας επικεντρώνεται πρωτίστως στα προβλήματα που δημιουργούν στην περιοχή ( τα οποία υφίστανται ως αποτέλεσμα πολλών παραγόντων τους οποίους αντιμετωπίζουμε κλείνοντας τα μάτια και βάζοντας σε λειτουργία μηχανισμούς καταστολής) χωρίς να εντοπίζεται και να αντιμετωπίζεται η αιτία των προβλημάτων. Οι άθλιες συνθήκες. Η γκετοποίηση. Η έλλειψη υποστηρικτικών δομών.

Για κάθε ξένο που παρανομεί μεγάλο μερίδιο ευθύνης έχουμε εμείς. Που δεν τον ξεφορτώσαμε από την απελπισία. Που δεν του ανακουφίσαμε τις πληγές. Που του στερήσαμε την ελπίδα. Που τον φορτώσαμε μίσος. Που τον κάναμε για ακόμη μια φορά να νιώθει μη προνομιούχος, σκουπίδι, αναλώσιμος. 

Ο μόνος χώρος στον οποίο υπάρχει η αποδοχή, η στήριξη, είναι τα σχολεία. Έχετε λοιπόν λάθος όταν λέτε πως απέτυχε η παιδεία (γιατί ναι, ακούστηκε και αυτό από χείλη αρμόδια). Ο μόνος χώρος στον οποίο τα παιδιά των «ξένων εισβολέων» στην καθαρότητα της φυλής μας δεν θεωρείται εισβολή αλλά ευπρόσδεκτή (αν και δύσκολη λόγω της έλλειψης υποδομών εκμάθησης της γλώσσας) προσθήκη, μια προσθήκη η οποία δίνει την ευκαιρία εμπλουτισμού και την υποδεχόμαστε ως δώρο. Κάτω από το βλέμμα εκπαιδευτικών που νοιάζονται και αγκαλιάζουν και στηρίζουν. Η εκμάθηση της γλώσσας που οδηγεί  στην ενσωμάτωση με την διατήρηση της ετερότητας με σεβασμό είναι το κύριο ζήτημα στο οποίο υστερούμε. Γιατί η όποια παραβατικότητα στις σχολικές μονάδες είναι αποτέλεσμα του ότι τα ρίχνουμε τα παιδιά χωρίς σωσίβια σε ένα περιβάλλον στο οποίο δεν μπορούν να επικοινωνήσουν, να ανοίξουν τα φτερά τους και να αποκαλύψουν τις δυνατότητές τους. Όσες φορές το κάνουν, στηριζόμενοι στις δυνάμεις τις δικές τους, οι πιο δυνατοί από αυτούς, μας τρίβουν στα μούτρα την αποτυχία μας. 

Χωρίς την καταδίκη της ξεκάθαρης ρητορικής μίσους από τους επίσημους φορείς, τους πολιτικούς, τα ΜΜΕ που απλώς καταγράφουν (εξαιρέσεις υπάρχουν πάντα, αλλά η γραμμή είναι ξεκάθαρη και είναι η γραμμή που υποθάλπει από τη μια ξενοφοβία και από την άλλη βίαιες ρατσιστικές συμπεριφορές), 
χωρίς την εκ βάθρων αλλαγή προσέγγισης,
χωρίς το άνοιγμα της αγκαλιά που λέγαμε,
χωρίς την ταχεία εκμάθηση της γλώσσας και την ουσιαστική ενσωμάτωση 
χωρίς την μετακίνηση των ευθυνών της αποτυχίας μας από τους ώμους των «ξένων»,
τέτοια εγκλήματα μίσους και ξενοφοβίας θα αντιμετωπίζουμε ολοένα και συχνότερα.
Υπογραφή
Ρομπέν των Χαμένων Θαυμάτων

Υ.Γ.1: «Οι παππούδες μας πρόσφυγες, οι γονείς μας μετανάστες, εμείς ρατσιστές;» Σύνθημα σε τοίχο
Υ.Γ.2: Μια από τις χειρότερες μορφές ρατσισμού είναι ο «έμφυλος φυλετικός κοινωνικοοικονομικός» ρατσισμός. 3 σε 1. Καταστροφικό.

*Η Έλενα Περικλέους είναι Εκπαιδευτικός-Συγγραφέας