Δεν θα συμβιβαστούμε με μια λογική περί πολιτισμού που τον αντιμετωπίζει ως κάτι που ανήκει σε λίγους. Που τον περιορίζει σε αποθήκες, αρχειοφυλάκια και στασιμότητα. Η λογική του κατεστημένου μέσα από το οποίο οι πιο «προχωρημένοι» αποτελούσαν την εξαίρεση, δεν ταιριάζει στην εποχή μας

Του Μιχάλη Περσιάνη*
Όταν το τέλος του 2014 η Τράπεζα Κύπρου άλλαξε διεύθυνση, μια από τις κινήσεις που άρχισαν να γίνονται, ήταν και ο ορθολογισμός των δύο πολιτιστικών ιδρυμάτων, (Κύπρου και Λαϊκής), τα οποία είχαν πλέον συνενωθεί. Η διαδικασία άρχισε με την διερεύνηση των δεδομένων που παραλήφθηκαν από την νέα διεύθυνση.

Η εικόνα ήταν μάλλον καταθλιπτική για δύο λόγους.

Πρώτο, η ποιότητα των διευθυντικών πρακτικών δεν ήταν στα απαιτούμενα επίπεδα.

Δεύτερο, ήταν ένα σύστημα ημετέρων προς ημετέρους, με ελάχιστες λαμπρές εξαιρέσεις από άτομα με μεράκι. Ορισμένοι συνεχίζουν ένα εξαίρετο έργο από άλλους ρόλους και συχνά με προσωπικό κόστος.

Το έργο απευθυνόταν σε ένα στενό ακροατήριο, αυτοαναφορικό, ομφαλοσκοπικό και αναχρονιστικό. Η λογική που επικρατούσε ήταν πως δεν αξίζει στην υπόλοιπη κοινωνία να έχει πρόσβαση στο έργο που γίνεται, αφού «οι πολλοί» δεν αξίζουν τέτοιας ευκαιρίας.

Αυτές οι καταστάσεις βρήκαν τέλος.

Όσον αφορά στις εκδόσεις, υπήρχαν τότε 537 τίτλοι και 237 χιλιάδες αντίτυπα στις αποθήκες. Κλειστά, αδιάθετα, εγκλωβισμένα, φυλαγμένα σε συνθήκες πολύ χειρότερες από τις σημερινές.

>>> Όλες οι ειδήσεις χρονολογημένες - επιλεγμένο περιεχόμενο <<< 

Η πολιτική που ακολουθήθηκε έκτοτε είναι πως ο πολιτισμός δεν είναι για τους λίγους.

Δεν είναι προνόμιο μιας αστικής ελίτ που αποκλείει τους άλλους με την πρόφαση μιας δήθεν υψηλής ποιότητας.

Οι εκδόσεις διατέθηκαν, διατίθενται και θα διατίθενται. Επίσης ψηφιοποιούνται για τον απλούστατο λόγο πως βρισκόμαστε στο 2019 αλλά και για να ενισχυθεί η περεταίρω διάχυσή τους στην κοινωνία.

Χιλιάδες αντίτυπα διατέθηκαν στο Υπουργείο Παιδείας για να παραχωρηθούν σε σχολεία. Άλλα τόσα παραχωρήθηκαν στην Αρχιεπισκοπή για τις κατά τόπους βιβλιοθήκες της αλλά και στις τοπικές αρχές και κοινότητες για ενίσχυση της δικής τους προσπάθειας για αποκέντρωση του πολιτισμού. Έγιναν παζαράκια με πολύ υψηλές εκπτώσεις και μαζικές αγορές από το κοινό.

Το επόμενο βήμα είναι η διάθεση σε νοικοκυριά σε συνδυασμό και με την ψηφιοποίηση τους. Αυτό θα συνεχιστεί.

>>> Ειδήσεις από Bloomberg <<<

Η λογική πως τα βιβλία πρέπει να κοσμούν αποθήκες, έστω και πολύ καλύτερες από το χάλι που παραλάβαμε, δεν μας βρίσκει σύμφωνους. Τα βιβλία ανήκουν στις βιβλιοθήκες. Σχολείων, κοινοτήτων, εκκλησιών και σπιτιών. Και στα tablet. (Όπως το Read)

Το ίδιο φυσικά ισχύει και για τις συλλογές, όπου η πρόοδος ήταν και είναι πολύ πιο αργή, λόγω και ζητημάτων ασφάλειας, καταγραφής, προστασίας των αντικειμένων και γενικότερων διαδικασιών. Κι αυτό, όμως, γίνεται, όπως προχωρεί (πιο αργά από ό,τι θα επιθυμούσαμε) και η ψηφιοποίησή τους.

Πάνω από όλα, δεν θα συμβιβαστούμε με μια λογική περί πολιτισμού που τον αντιμετωπίζει ως κάτι που ανήκει σε λίγους. Που τον περιορίζει σε αποθήκες, αρχειοφυλάκια και στασιμότητα. Η λογική του κατεστημένου μέσα από το οποίο οι πιο «προχωρημένοι» αποτελούσαν την εξαίρεση, δεν ταιριάζει στην εποχή μας.

Στην εποχή μας δεν ταιριάζει ούτε η λογική πως οτιδήποτε εμπεριέχει τεχνολογία «δεν είναι τέχνη» ή πως εκδίδουμε βιβλία με δεδηλωμένο στόχο και δεδηλωμένο σχεδιασμό που αποσκοπεί στην μαζική φύλαξη.

>>> Αρθρογραφία Brief <<<

Ο Πολιτισμός αλλά και η Έρευνα πρέπει να διαχέονται. Ο καιρός του κατεστημένου των λίγων-για-τους-λίγους, έχει παρέλθει. Ο επιθανάτιος ρόγχος του, μάλλον επιβεβαιώνει πως η πορεία μας είναι σωστή.

Όσον αφορά στην διάθεση βιβλίων, αυτή θα συνεχιστεί, ελπίζω με την ίδια επιτυχία. Ανακοινώσεις θα ακολουθήσουν προς ενημέρωση των ενδιαφερομένων. Οι ηλεκτρονικές εκδόσεις επίσης συνεχίζονται.

*Ο Μιχάλης Περσιάνης είναι Διευθυντής Διεύθυνσης Εταιρικών Υποθέσεων της Τράπεζας Κύπρου, υπεύθυνος Πολιτιστικού Ιδρύματος Τράπεζας Κύπρου και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ογκολογικού Κέντρου της Τράπεζας Κύπρου