Στεγαστική πολιτική με μηδενική ανοχή σε δάνεια του Συνεργατισμού

  • Εξυπακούεται ότι, θα προταθούν λύσεις αναδιαρθρώσεων ή και ανταλλαγής χρέους έναντι ακινήτων ή άλλων περιουσιακών στοιχείων, αλλά όπου ο λογαριασμός δεν βγαίνει θα είναι χρήσιμο -ακόμη και για τον δανειολήπτη- να εγκαταλείψει το σπίτι του. 
Γράφει ο: 
Αντρέας Κωστουρής 
Twitter: @ACostouris
 

Μετά την ψήφιση, σε δύο φάσεις και με διαφορά μερικών ετών, το πακέτο για μείωση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων, τις πωλήσεις δανείων που μεσολάβησαν, τον ρυθμό των αναδιαρθρώσεων και των λύσεων ανταλλαγής χρεών έναντι περιουσιακών στοιχείων, ο τραπεζικός τομέας βλέπει πλέον τα ΜΕΔ να περιορίζονται ποσοστιαία σε σχέση με το σύνολο των δανείων. 

Την ίδια ώρα, το πρόβλημα για την πραγματική οικονομία, δηλαδή για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, παραμένει. Κάπου 7 δισ. ευρώ έχουν τεθεί εκτός τραπεζικού συστήματος, μετά τη συμφωνία απορρόφησης μέρους του πρώην Συνεργατισμού από την Ελληνική Τράπεζα. Το εν λόγω ποσό έχει εξασφαλιστεί από το κράτος με έκπτωση πέριξ του 70%, αλλά θα είναι τεράστιο σφάλμα εάν η πολιτεία θεωρήσει ότι καλό είναι να χειριστεί τα εν λόγω ΜΕΔ με την ίδια λογική που αντιμετωπίζει Δήμους, κοινότητες, σωματεία και λοιπούς εξαρτώμενους άμεσα ή έμμεσα από το κράτος.

>>> Αναλύσεις - Έρευνες Brief <<<

Παράλληλα, η Πολιτεία οφείλει να δώσει λύσεις στο πρόβλημα στέγασης που αντιμετωπίζουν μεμονωμένα άτομα ή και ολόκληρες οικογένειες, που ουδέποτε κατέστησαν σε θέση να αποκτήσουν στέγη ή που δεν έκαναν συνετές επιλογές αντιμετωπίζοντας πλέον το ενδεχόμενο να μείνουν χωρίς σπίτι. Ο συνδυασμός των δύο πιο πάνω δεδομένων αποτελεί για το κράτος ένα από τα πιο κρίσιμα θέματα που έχει να διαχειριστεί και απαιτείται τόσο ισχυρή πολιτική βούληση άρα και πολιτικό κόστος, όσο και καλά οργανωμένος, μακρόπνοος σχεδιασμός. 

Από δύο πλευρές οι πιέσεις προς την κυβέρνηση 
Έχοντας δει και μάλιστα για πολλά χρόνια τον τρόπο αντιμετώπισης των ΜΕΔ από πλευράς πολιτικών και δη σε επίπεδο Βουλής των Αντιπροσώπων, είναι ευκόλως αντιληπτό ότι οι περιπτώσεις με τις οποίες ο διαχειριστής των ΜΕΔ του πρώην Συνεργατισμού θα επιδιώξει να χειριστεί με αυστηρότητα, κάθε άλλο παρά εύκολο έργο θα έχει. Κατά πάσα πιθανότητα και με την πρώτη ευκαιρία θα αρχίσουν οι καταγγελίες στα ΜΜΕ, οι «δίκες» στη Βουλή και οι παραπομπές θεμάτων στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Σαν σίριαλ στην τηλεόραση σε επανάληψη. Κι όμως! Αν είναι κάτι που μάθαμε όλα αυτά τα χρόνια της οικονομικής κρίσης στην Κύπρο είναι πως δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο. 

Η κυβέρνηση έχει υπό διαχείριση ένα τεράστιο χαρτοφυλάκιο του οποίου η συνετή και ορθολογιστική διαχείριση δύναται να αποφέρει στο κράτος μεγάλα έσοδα και για πολλά χρόνια. Με αυτά τα έσοδα, τα οποία δεν υπολογίζονται στον κρατικό προϋπολογισμό, μπορούν να γίνουν  πολλά στην Κύπρο. Από τη βελτίωση για ενίσχυση του υφιστάμενου ΓεΣΥ, μέχρι σημαντικά έργα υποδομής και ανάπτυξης, τα οποία έχουν μείνει πίσω κατά τα προηγούμενα χρόνια. 

>>> Ειδήσεις, Απόψεις, Αναλύσεις από Bloomberg <<<

Το πιο σημαντικό όμως, θα είναι τα συγκεκριμένα έσοδα να συνδεθούν άμεσα με μια καλά οργανωμένη στεγαστική πολιτική, η οποία θα στηρίξει νεαρά ζευγάρια που λόγω εισοδημάτων να μην έχουν τη δυνατότητα ούτε καν για ενοίκιο, ή για οικογένειες και άτομα που δεν έχουν κάνει σωστούς υπολογισμούς σε σχέση με τις οικονομικές τους δυνατότητές. Με μεγάλο κόστος έχουν στηριχθεί άμεσα και έμμεσα πολλοί, οι οποίοι ακόμη διατηρούν επαύλεις χωρίς να είναι συνεπείς. Στον αντίποδα υπάρχουν και οι περιπτώσεις κάποιων που δεν είχαν σωστή καθοδήγηση και εντός περασμένων εποχών με φρενίτιδα πιστωτικής επέκτασης και χαλαρή εποπτεία εκτέθηκαν σε δανεισμό πέραν των δυνατοτήτων τους. 

Η δημιουργία κοινωνικών οικισμών, κατοικιών ή μερικών διαμερισμάτων σε κάθε πόλη, οι οποίες θα μπορούν να προσφέρουν άμεσες λύσεις σε έκτακτες περιπτώσεις ή μακροχρόνιες, φθηνές λύσεις, οι οποίες προφανώς θα συνδέονται με εισοδηματικά κριτήρια αποτελούν κάποιες -έστω προκαταρκτικές σκέψεις- για το πώς το κράτος μπορεί ωφέλιμα και στοχευμένα να διαχειριστεί τα έσοδα από τα δάνεια του πρώην Συνεργατισμού. Οι αρχικοί υπολογισμοί κάνουν λόγο για ετήσια έσοδα της τάξης των 200 εκατ. ευρώ, ποσό αρκούντως ικανοποιητικό για εφαρμογή λύσεων όπως οι προαναφερθείσες. 

>>> Ροή Ειδήσεων Brief - Για να μην χάνεστε σε «ειδήσεις» <<<

Εξυπακούεται ότι, θα προταθούν λύσεις αναδιαρθρώσεων ή και ανταλλαγής χρέους έναντι ακινήτων ή άλλων περιουσιακών στοιχείων, αλλά όπου ο λογαριασμός δεν βγαίνει θα είναι χρήσιμο -ακόμη και για τον δανειολήπτη- να εγκαταλείψει το σπίτι του. Η κουλτούρα που έχει δημιουργηθεί σε σχέση με την προστασία της κύριας κατοικίας είναι επικίνδυνη. Κι αν σήμερα δεν προβληματίζει σε μεγάλο βαθμό, σε έναν πιθανό νέο κύκλο ύφεσης και χαμηλότερων δυνατοτήτων από πλευράς κράτους, θα αναζητούμε -ξανά- διεξόδους για πολλαπλάσιου μεγέθους προβλήματα, σε σύγκριση με τα σημερινά. 

Ένας τέτοιος σχεδιασμός θα καθησυχάσει αφενός πολύ κόσμο ο οποίος αδυνατώντας να αποπληρώσει τις οφειλές του, ανεξαρτήτως λόγου, δεν θα αντιμετωπίζει το σενάρια του να μείνει άστεγος. Αφετέρου θα λειτουργήσει θετικά και σε επίπεδο πολιτικής συζήτησης και για το εάν πρέπει ή όχι να γίνονται εκποιήσεις κύριας κατοικίας κι έπειτα ποιου μεγέθους κατοικίας, για πόσο δάνειο, σε ποια περιοχή και πάει λέγοντας. Εκποιήσεις έπρεπε και πρέπει να γίνονται. Η αντίληψη πολλών σε σχέση με την καταχρηστική -έως τώρα- προστασία της πρώτης κατοικίας θα πρέπει να αλλάξει και το κράτος οφείλει υπεύθυνα, νηφάλια και οργανωμένα να δώσει απαντήσεις και λύσεις αλλά και να δράσει αποτελεσματικά και αποφασιστικά. 

Αντρέας Κωστουρής