ΓΡΑΦΕΙ Η 

ΗΒΗ ΛΑΜΠΡΟΥ*

Όσοι κατέχουν θέσεις εξουσίας, κατέχουν ταυτόχρονα και τα εργαλεία της κατάχρησης της. Έτσι η παραπληροφόρηση που διαχέεται  από υπουργικές ανακοινώσεις και δηλώσεις, είναι πέρα από επικίνδυνη per se, πέρα από αντικείμενο ποινικής δίωξης, είναι  ξεκάθαρη παράβαση και κατάχρηση της εξουσίας.

Στην καθημερινότητα μας συναντούμε  fake news που δημιουργούνται και αναδημοσιεύονται εύκολα  από οποιονδήποτε έχει λογαριασμό Twitter, σελίδα Facebook και ενεργή φαντασία. Αυτές οι (ψεύτικες) ιστορίες διατρέχουν γκάμα θεμάτων από το γελοίο , στο click bait  έως το σατιρικό και το πολιτικά χειριστικό. Το ότι αυτές οι ιστορίες αναπαράγονται και διατηρούνται στην επικαιρότητα,  οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη γενική ευπιστία, την τεμπελιά και τον μηντιακό αναλφαβητισμό του ευρύτερου κοινού. Ένα κοινό  το οποίο μέσω της συνήθειας , για να μην πούμε  της  προδιάθεσης, συμμόρφωσής του, σπάνια αμφισβητεί, αντιδρά ή διερευνά την αλήθεια αυτών.

>>> Διαβάστε επίσης:

• Το Twitter ανήκει πια αλλού
• Ευτυχώς έχουμε την Βρετανία και ξεχνιόμαστε

Οι ψεύτικες ειδήσεις, η παραπληροφόρηση που προέρχεται από κυβερνητικές θέσεις και δηλώσεις, δεν είναι παρά προπαγανδιστικό υλικό με συγκεκριμένο στόχο και συνήθως κομμάτι μιας μεγαλύτερης στρατηγικής. Τα συστημικά μέσα επικοινωνίας με ευκολία αναδημοσιεύουν και ουσιαστικά εισάγουν στον δημόσιο λόγο τα fake news ως διασταυρωμένα γεγονότα. Όταν  δημόσιος λόγος βασίζεται σε ψεύδη και ανακρίβειες κινδυνεύει η δημοκρατία φθίνει σε όλα τα επίπεδα.

Έτσι οι δηλώσεις του ανεκδιήγητου ΥπΕς, για μια ακόμα φορά ανακριβείς και αναληθείς δηλαδή ψεύτικες, είχαν στόχο να  προκαλέσουν ζημιά, να ενισχύσουν την ήδη διαγεγραμμένη πολιτική απέναντι στους μετανάστες, κάνοντας την πιο ελκυστική στον μέσο πολίτη.   Ο υπουργός δούλεψε  ωραία τους φόβους, τη μισαλλοδοξία και την καχυποψία των κυπρίων λανσάροντας ακόμα μια εκδοχή γιατί οι μετανάστες είναι κακοί. Μέσα στην ίδια μέρα, υπήρξε επίσημη διόρθωση της δήλωσης, αλλά η ρετσινιά κόλλησε.

Μια είδηση, κατασκευασμένη, παραποιημένη, χαλκευμένη, ψεύτικη, στο στόμα του επίσημου κυβερνητικού φορέα, ονομάζεται προπαγάνδα.  Χειραγωγείται με αυτή την αφήγηση η άποψη και η συμπεριφορά του πολίτη προς όφελος άραγε ποιου;   Η προπαγάνδα είναι ένα πανίσχυρο μέσο, ενισχύει τους  κοινωνικούς μύθους και στερεότυπα  που είναι τόσο βαθιά ενσωματωμένα σε έναν πολιτισμό. Η εργαλειοποίηση του φόβου, των συναισθημάτων γενικότερα είναι μια από τις πιο αποτελεσματικές τεχνικές της.  

*Η Ήβη Λάμπρου είναι καθηγήτρια στο Τμήμα Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου Frederick