Μπορεί να ειπωθεί πως η Τρίτη ήταν η μέρα που η βρετανική κυβέρνηση έχασε τον έλεγχο του Brexit και πέρασε στα χέρια του Κοινοβουλίου. Σε μία από τις πιο δραματικές ημέρες στη Βουλή των Κοινοτήτων από την εποχή πριν από τον πόλεμο στο Ιράκ, η Πρωθυπουργός Τερέζα Μέι υπέστη μία σειρά από ήττες, πριν καν ξεκινήσει η συζήτηση για την συμφωνία της για το Brexit. 

Υπάρχουν κάποιοι λόγοι για την μετάβαση από την εκτελεστική στη νομοθετική εξουσία. Η Μέι προσπάθησε όσο περισσότερο μπορούσε να περιορίσει τον ρόλο της Βουλής κατά τη διάρκεια των διαδικασιών του Brexit. Χρειάστηκε το ζήτημα να πάει στο Ανώτατο Δικαστήριο, ώστε να καταστεί απαραίτητη μια ψήφος στη Βουλή για ενεργοποίηση του Άρθρου 50, της αφετηρίας για την έξοδο του Η.Β. από την ΕΕ. Και χρειάστηκε μια συντηρητική σταυροφορία για να αποκτήσει η Βουλή μια «ψήφο με νόημα» για την συμφωνία του Brexit.  

Η κυβέρνηση προσπάθησε να αποτρέψει τις τροποποιήσεις, όταν η συμφωνία θα ερχόταν για ψηφοφορία (τώρα επιτρέπονται). Απάντησε αρνητικά στην αξίωση της Βουλής να της παραδοθούν οι νομικές συμβουλές που έλαβε για την συμφωνία με τις Βρυξέλλες. Αρνήθηκε ακόμη και να πει στους βουλευτές εάν το Άρθρο 50 μπορεί να ανακληθεί μονομερώς και επιχείρησε να αποτρέψει γνωμάτευση του ευρωπαϊκού δικαστηρίου για το θέμα. 

Η Βουλή δεν άντεχε άλλο. Την Τρίτη, η εκτελεστική εξουσία έχασε την ψηφοφορία αναφορικά με την άρνησή της να δημοσιοποιήσει τις νομικές συμβουλές. Ακολούθως, έγινε η πρώτη βρετανική κυβέρνηση στην ιστορία που κρίθηκε ότι καταφρόνησε το Κοινοβούλιο. Σε μια δεύτερη ήττα, το Δικαστήριο της ΕΕ υπέδειξε ότι θα επιτραπεί η ακύρωση του Brexit, εάν αυτό επιθυμεί το Η.Β. 

Η πλέον σημαντική είναι η τροποποίηση του ευρωπαϊστή βουλευτή Dominic Grieve, η οποία σημαίνει ότι οι νομοθέτες μπορούν να θέσουν επί τάπητος και να ψηφίσουν τα δικά τους εναλλακτικά σχέδια Brexit, εάν η συμφωνία της Μέι απορριφθεί στην ψηφοφορία της ερχόμενης εβδομάδας. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να επιδιώξουν μια πιο χαλαρή έξοδο ή να προσπαθήσουν να σταματήσουν εντελώς το Brexit. 

Πολλοί πανηγυρίζουν για την αποκατάσταση της λάμψης της Βουλής των Κοινοτήτων. Ο δημοσιογράφος Ian Dunt έγραψε ότι «τώρα επιτέλους, αυτά τα δηλητηριώδη ξόρκια του λαϊκισμού, που διοχετεύονταν μέσω μιας υπερβολικά ισχυρής εκτελεστικής εξουσίας, λύθηκαν». 

Όμως υπάρχει προβληματισμός. Φανταστείτε όλοι οι επιβάτες να τσακώνονται για το ποιος θα κρατά το τιμόνι ενός αυτοκινήτου. Αυτό είναι που συμβαίνει στην Βρετανία του Brexit σήμερα. Για σχεδόν δύο χρόνια οι νομοθέτες περιορίζονταν, εν πολλοίς, στο πίσω κάθισμα. Τώρα που παραδόθηκε μια συμφωνία, κατάφεραν να περάσουν στο μπροστινό κάθισμα για να παλέψουν με την Μέι. Κάποιοι θέλουν να βάλουν όπισθεν, άλλοι να αλλάξουν πορεία εντελώς και ορισμένοι θέλουν να οδηγήσουν το αυτοκίνητο στον γκρεμό. 

Η ορθότητα της Βουλής δεν αποδεικνυόταν πάντοτε στο παρελθόν. Ψήφισε υπέρ της ενεργοποίησης του Άρθρου 50. Αυτό έγινε προτού να σκεφτεί κάποιος τις επιπτώσεις. Δεν υπήρξε προεργασία για ενδεχόμενα όπως αυτό της εξόδου χωρίς συμφωνία. Εάν η παρούσα κατάσταση του Brexit είναι κόλαση, τότε η πρόωρη ενεργοποίηση του Άρθρου 50 βοήθησε να βρεθούμε εκεί.  

Τουλάχιστον τώρα οι βουλευτές έγιναν πιο σοφοί. Η παρέμβαση του Grieve μπορεί και να αφαίρεσε τη μη συμφωνία από το τραπέζι, στο επίπεδο που αυτό είναι δυνατόν. Οι σκληροπυρηνικοί του Brexit σημειώνουν ότι είναι μη δεσμευτικό. Ακόμη κι έτσι, θα χρειαστεί μια πολύ θαρραλέα κυβέρνηση, για να αγνοήσει τη βούληση της Βουλής σε ένα τόσο ουσιαστικό ζήτημα, ιδιαίτερα υπό το φως των εκτιμήσεων για οικονομικές επιπτώσεις. 

Ένα τακτικό αποτέλεσμα από την τροποποίηση Grieve είναι πως η Μέι θα προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει την αυξανόμενη απειλή για ένα «μαλακό» Brexit ή καθόλου Brexit, για να κάνει τους ευρωφοβικούς βουλευτές του κόμματός της να υποστηρίξουν τη δική της συμφωνία. Όπως και να έχει, οι περισσότεροι αναμένουν ότι θα χάσει την πρώτη ψηφοφορία. 

Όποιος, όμως, κι αν έχει τον έλεγχο, πρέπει να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα και τις Βρυξέλλες. Η ΕΕ δηλώνει ότι οι διαπραγματεύσεις έχουν κλείσει. Ακόμα κι αν αλλάξει γνώμη, το μοναδικό σχέδιο β’ που προκύπτει από το κόμμα της Μέι είναι γεμάτο εμπόδια. Οι βουλευτές μπορεί να κάνουν παύση, ζητώντας επέκταση του Άρθρου 50. Όμως η ΕΕ είναι πιθανόν να το δεχθεί αυτό μόνο στην περίπτωση ενός δεύτερου δημοψηφίσματος ή εθνικών εκλογών. 

Η υφιστάμενη σχέση κυβέρνησης και Βουλής δεν μπορεί να διατηρηθεί έτσι για πάντα. Σε αντίθεση με το Σύνταγμα των ΗΠΑ, στη Βρετανία δεν υπάρχει ξεκάθαρη διάκριση εξουσιών και η νομοθετική με την εκτελεστική εξουσία είναι αλληλένδετες. Η επικεφαλής της κυβέρνησης κάθεται στο κέντρο της Βουλής των Κοινοτήτων και η χώρα κινείται μπροστά υπό την κυβερνητική ηγεσία. Είτε αυτό συμβαίνει με την Μέι είτε με έναν άλλο Πρωθυπουργό, θα πρέπει να βρουν τρόπο να βγουν από αυτό το χάος μαζί.