Οι λίστες μπορούν να σας βοηθήσουν να οργανώνετε τις σκέψεις σας. Τις συντάσσω για τα πάντα, από κανόνες σχετικούς με επενδύσεις έως φράσεις που πρέπει να αποφεύγονται πάση θυσία στη χρηματοοικονομική ανάλυση. Ως κάποιος που έχει ξοδέψει δεκαετίες να στοχάζεται πάνω σε ζητήματα σχετικά με το χρήμα - την αποταμίευση, την επένδυση και τη δαπάνησή του - έχω φτάσει να αναγνωρίζω πολλές θεμελιώδεις αλήθειες γι’ αυτό, τις οποίες μάλιστα έχω συγκεντρώσει επίσης σε μια λίστα.

Το να επενδύει κανείς είναι τόσο απλό όσο και δύσκολο: Η βασική προϋπόθεση πίσω από μια επιτυχή επένδυση γίνεται εύκολα κατανοητή: "Επενδύστε μακροπρόθεσμα, διαφοροποιήστε το χαρτοφυλάκιό σας, παρακολουθείτε τα κόστη σας και αφήστε την περίπλοκη αυτή σύνθεση να κάνει τα μαγικά της". Ωστόσο η πορεία αυτή μπορεί να αποδειχθεί δύσκολη.

Οι άνθρωποι μαστίζονται από την αδυναμία να "κάθονται απλώς εκεί και να μην κάνουν τίποτα". Το να μην το κάνετε αυτό οδηγεί σε δαπανηρά σφάλματα και απώλεια κεφαλαίου που "διαβρώνουν" τις αποδόσεις σας. Η κατανόηση του τι είναι αναγκαίο είναι πολύ διαφορετική από το να είναι κανείς σε θέση να το πράξει, ανεξάρτητα από τις περιστάσεις, για δεκαετίες χωρίς να παρεκκλίνει.

Το παραπάνω μάς οδηγεί στον κανόνα Νο 2:

Η συμπεριφορά είναι το άπαν: Η αδυναμία διαχείρισης συναισθημάτων και συμπεριφοράς είναι ο οικονομικός "Αρμαγεδδών" πολλών ανθρώπων. Για να παραφράσω τον William Bernstein, "ο βαθμός επιτυχίας στη χρηματοοικονομική διαχείριση βασίζεται στην ικανότητά ελέγχου των ενορμήσεων. Εάν δεν μπορείτε να το κάνετε αυτό, θα πεθάνετε φτωχοί".

Ακόμη και οι πλέον επιτυχημένοι στην επιλογή μετοχών θα έχουν χαμηλές αποδόσεις εάν δεν μπορούν να ελέγξουν τις συναισθηματικές τους παρορμήσεις. Επιτρέποντας στα συναισθηματικά "καυτά κουμπιά" να πατηθούν, οι άνθρωποι κάνουν τα μεγαλύτερα λάθη στις επενδύσεις τους. Δεν υπάρχουν σύντομα "κρυφά μονοπάτια", μυστικά ή τρικ του τύπου "γίνετε πλούσιοι άμεσα σε τρία βήματα" - όπως εκείνα που πωλούν έναντι "συμβολικού αντιτίμου" διάφορα workshop τα οποία υπόσχονται να σας αποκαλύψουν τα μυστικά των εξαιρετικά πλούσιων - που να λειτουργούν στον πραγματικό κόσμο.

Μετριοπαθής διαχείριση στα πάντα: Σκεφτείτε την πλειονότητα των περιουσιακών στοιχείων στο χαρτοφυλάκιό σας - ελπίζω ότι πρόκειται για έναν διαφοροποιημένο σε παγκόσμια κλίμακα συνδυασμό παθητικών index funds - ως το βασικό "κρέας με πατάτες" των επενδύσεων, στο οποίο μπορείτε να προσθέσετε καρυκεύματα, βότανα και λαχανικά. Θέλετε να κάνετε κάποια επένδυση "πρώιμης φάσης", επενδύοντας σε νέες τεχνολογίες; Ίσως μια ορισμένη "κερδοσκοπία" στον κλάδο των ακινήτων; Ή ίσως κάποια επένδυση μέσω fund ιδιωτικών επιχειρηματικών κεφαλαίων σε μη εισηγμένες εταιρείες; Ίσως ακόμη να ανοίξετε έναν διασκεδαστικό επενδυτικό λογαριασμό;

Δεν υπάρχει πρόβλημα με κανένα από τα παραπάνω, εφόσον πληρούνται δύο προϋποθέσεις. Πρώτον, πρέπει να καταλάβετε ότι οι πιθανότητες επιτυχίας είναι εναντίον σας. Πολλά δισεκατομμύρια δολάρια ανταγωνίζονται επιθετικά στον ίδιο χώρο για επίτευξη κερδών. Οι επαγγελματίες αναζητούν πάντα ένα πλεονέκτημα, αλλά ακόμη και με ένα τέτοιο, δεν υπάρχουν εγγυήσεις επιτυχίας.

Δεύτερον, θα πρέπει να αποτελούν ένα μικρό κομμάτι της καθαρής περιουσίας σας σε ρευστό, ίσως περίπου 5% έως 10%. Είναι αρκετό για να σας δώσει λίγη διασκέδαση και πνευματική διέγερση. Κάποιοι μπορεί ακόμη και να ανακαλύψουν μια ξεχωριστή ικανότητα για τέτοιες επενδύσεις. Ωστόσο, τα ποσά θα πρέπει να είναι αρκετά μικρά, ώστε εάν η επένδυση δεν λειτουργήσει αποδοτικά, να μην επηρεάσει το χρηματοοικονομικό σας σχέδιο.

Το ρίσκο και η ανταμοιβή είναι αδιαχώριστοι παράγοντες: Ο κίνδυνος ορίζεται ως η πιθανότητα οι αποδόσεις σας να διαφέρουν από τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Το πρόβλημα είναι ότι πολλοί επενδυτές θέλουν καλύτερες αποδόσεις από την αγορά, ενώ αναλαμβάνουν ελάχιστο ρίσκο. Ωστόσο οι αποδόσεις είναι συνάρτηση του ρίσκου που αναλαμβάνει κανείς.

Τα εντελώς ασφαλή κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ, με μηδενικό ρίσκο, δεν αποφέρουν σχεδόν τίποτε. Για να τα πάτε καλύτερα, αποκτήστε μετοχές. Αλλά αυτό προσθέτει αστάθεια στο χαρτοφυλάκιό σας. Εάν αναζητείτε υψηλότερες αποδόσεις, μπορείτε να προσθέσετε μετοχές υψηλού ρίσκου, οι οποίες έχουν τη δυνατότητα να τα πάνε καλύτερα - ή και χειρότερα - από την αγορά στο σύνολό της (low beta stocks).

Δαπανάτε λιγότερα απ’ όσα κερδίζετε: Η λειτουργία του προϋπολογισμού είναι απλή: το εισόδημα πηγαίνει στη μία πλευρά του ισολογισμού του νοικοκυριού σας, οι δαπάνες στην άλλη και βεβαιώνεστε ότι η τελευταία είναι χαμηλότερη από την πρώτη. Είναι τόσο απλό!

Έχω μηδενική ανοχή στις εξυπνακίστικες "κατσάδες" κατά των δαπανών, σύμφωνα με τις οποίες δεν πρέπει ποτέ να αγοράζετε σκάφος, νέο αυτοκίνητο (ειδικά σπορ αυτοκίνητο) ή άλλα προϊόντα τα οποία θεωρούνται πολυτελείας σε όλο το φάσμα της ζωής. Αυτή η τεμπέλικη, αδαής και κακή συμβουλή η οποία δίνεται από τσαρλατάνους και απατεώνες δείχνει ότι δεν κατανοούν τα μαθηματικά ή τα χρηματοοικονομικά. Εάν το έκαναν, θα προσέθεταν τη μαγική φράση: "… εάν δεν μπορείτε να το αντέξετε οικονομικά". Εάν όμως μπορείτε, τότε ξοδέψτε τα χρήματά σας όπως θέλετε, κατά προτίμηση προσεκτικά. Οι άνθρωποι παραλείπουν συχνά αγορές τις οποίες μπορούν να αντέξουν οικονομικά λόγω εσφαλμένων ενοχών.

H μόχλευση σκοτώνει: Η χρήση δανεικού χρήματος για σχεδόν οτιδήποτε είναι η αρνητική εκδήλωση των τριών προηγούμενων κανόνων. Ναι, βάλτε μια υποθήκη για να αγοράσετε ένα σπίτι που μπορείτε να "σηκώσετε" οικονομικά. Μην χρησιμοποιείτε ωστόσο ποτέ δανεισμένα χρήματα για να αγοράσετε κερδοσκοπικού χαρακτήρα περιουσιακά στοιχεία τα οποία υπόκεινται σε περαιτέρω κλήσεις κεφαλαίου (capital calls).

Κατανοήστε τον ρόλο σας: Οι αγορές είναι γεμάτες από κάθε είδους ανθρώπους. Υπάρχουν traders και επενδυτές, αντισταθμιστές και κερδοσκόποι και όλοι έχουν διαφορετικές ανοχές ρίσκου, χρονικούς ορίζοντες και χρηματοοικονομικούς στόχους. Μην υποθέτετε ότι το τι έχει να πει κάποιος από τους 800 δισεκατομμυριούχους της Αμερικής για τις επενδύσεις είναι ιδιαίτερα σχετικό με τις ανάγκες σας. Οι στόχοι τους είναι πιθανότατα διαφορετικοί από τους δικούς σας.

Να γνωρίζετε τους περιορισμούς σας: Εκείνο που οδηγεί τόσο πολλούς επενδυτές σε μπελάδες "δεν είναι αυτό που δεν γνωρίζουν, αλλά εκείνο που γνωρίζουν σίγουρα ότι δεν είναι έτσι". Η κατανόηση των περιορισμών, των γνωστικών σφαλμάτων και των συστημάτων πεποιθήσεών σας είναι μόνον η αρχή. Είναι επίσης σημαντικό να γνωρίζετε ποιες ανεπάρκειες έχετε χρηματοοικονομικά, συναισθηματικά και συμπεριφορικά. Η λειτουργία εκτός του πεδίου των δυνατοτήτων σας είναι ένας "καλός τρόπος" να οδηγηθείτε σε σοβαρά προβλήματα.

Να το κατέχετε: Εσείς και όχι η κεντρική τράπεζα, η κυβέρνηση ή οποιοσδήποτε γυρολόγος φωνάζει δυνατότερα σε κάθε δοσμένη περίοδο είστε υπεύθυνοι για τη δική σας οικονομική ευημερία. Αποδέχεστε μόνοι σας την ευθύνη για τις επενδύσεις και τις δαπάνες σας. Όσο πιο γρήγορα αναλάβετε την ευθύνη της οικονομικής σας κατάστασης, τόσο καλύτερα θα είστε.

Επενδύστε στον εαυτό σας: Αυτή είναι η πιο σημαντική επένδυση που μπορείτε να κάνει κανείς. Εκπαιδεύστε τον εαυτό σας, αναπτύξτε μια εξειδίκευση και ενισχύστε τις επαγγελματικές σας δεξιότητες. Και επενδύστε στο μέλλον σας, φροντίζοντας να χρηματοδοτείτε πλήρως τους λογαριασμούς συνταξιοδότησής σας κάθε χρόνο. Εκτελέστε αυτές τις μακροπρόθεσμου χαρακτήρα επενδυτικές πράξεις ανάγκης προτού ξοδέψετε χρήματα σε βραχυπρόθεσμου χαρακτήρα επιθυμίες.

Η τελευταία μου προειδοποίηση είναι και ο πιο σημαντικός κανόνας: "Ορθή και συγκροτημένη συμπεριφορά!". Όπως σημειώνω παντού παραπάνω, η λήψη κακών αποφάσεων και η κακή συμπεριφορά είναι οι βασικότεροι λόγοι για τους οποίους πολλοί αποτυγχάνουν να επιτύχουν τους χρηματοοικονομικούς τους στόχους. Όλα τα παραπάνω είτε άμεσα είτε έμμεσα ανάγονται σε ζητήματα συμπεριφοράς που φορούν την "τήβεννο" των όρων του λεξικού των χρηματοοικονομικών.

Δημιουργήστε μια λίστα κανόνων και, στη συνέχεια, ακολουθήστε την. Ο μελλοντικός σας εαυτός θα σας ευχαριστεί.

bloomberg / capital.gr