Opinion: Το Κατάρ μπορεί να εκνευρίσει τη Σαουδική περισσότερο

Η παραμονή στη συμμαχία επιτρέπει στο Κατάρ να στέλνει το μήνυμα ότι είναι δεσμευμένο στην περιφερειακή συνεργασία

Η ξαφνική απόφαση του Κατάρ να αποχωρήσει από τον OPEC, που δημοσιοποιήθηκε πριν από την συνεδρία του Οργανισμού στη Βιέννη αυτή την εβδομάδα, για να δημιουργήσει περισσότερη αίσθηση, αναπόφευκτα προξένησε το ερώτημα κατά πόσον θα αποχωρήσει και από το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου (GCC). Η ετήσια σύνοδος του GCC είναι προγραμματισμένη για τις 9 Δεκεμβρίου στο Ριάντ και μία ανάλογη ανακοίνωση είναι δεδομένο πως θα εκνευρίσει και θα ντροπιάσει τη Σαουδική Αραβία. Παρόλο που το δέλεαρ είναι μεγάλο, είναι καλύτερο για το Κατάρ να περιμένει. 

Οι εξηγήσεις που έδωσε το Κατάρ για την αποχώρησή του από τον Οργανισμό μετά από 57 χρόνια μπορούν να χρησιμοποιηθούν εύκολα –και ακόμη πιο πειστικά- και για την αποχώρησή του από το GCC. Ο πρώην Πρωθυπουργός του Κατάρ, Σεΐχης Gamad bin Jassim bin Jaber Al Thani, έγραψε στο Twitter ότι ο OPEC «χρησιμοποιείται μόνο με στόχο να πληγεί το εθνικό μας συμφέρον». Αυτό ισχύει και για το GCC, στο οποίο δύο από τα έξι μέλη, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, είναι οι βασικοί υποκινητές του οικονομικού εμπάργκο στο Κατάρ. (Το εμπάργκο υφίσταται εδώ και 18 μήνες και προκύπτει από τις κατηγορίες των Σαουδαράβων ότι το Κατάρ αποσταθεροποιεί την περιοχή με το να έρχεται κοντά στο Ιράν, κάτι που διαψεύδει η Ντόχα). Η αδυναμία του GCC να λύσει αυτή τη διαφορά υπογραμμίζει τους περιορισμούς του Συμβουλίου. Το Κατάρ μπορεί να πιστεύει πλέον πως δεν έχει τίποτα να κερδίσει από τη συνέχιση της παρουσίας του. 

Όμως υπάρχει και η άλλη οπτική γωνία. Με την έξοδο από τον OPEC, ένα ισχυρό καρτέλ με πραγματική επιρροή στα παγκόσμια δρώμενα, το Κατάρ δεν έχει να χάσει και πολλά, καθώς είναι σχετικά μικρός παραγωγός, με μικρή επιρροή στις αποφάσεις του γκρουπ. Εάν φύγει, όμως, από το GCC, ένα μη αποτελεσματικό μικρό γκρουπ, με μικρή επιρροή στα περιφερειακά ζητήματα, μπορεί να χάσει πολλά. Πιθανή αποχώρηση του Κατάρ θα λειτουργούσε ως επιβεβαίωση της κατηγορίας της Σαουδικής Αραβίας και των ΗΑΕ ότι η βασιλική οικογένεια της Ντόχα υπονομεύει την αραβική συνοχή. Η παραμονή στη συμμαχία επιτρέπει στο Κατάρ να στέλνει το μήνυμα ότι είναι δεσμευμένο στην περιφερειακή συνεργασία και μεταφέρει το βάρος για άρση του εμπάργκο στους ώμους των άλλων δύο.  

Ανοιχτό παραμένει το ενδεχόμενο η Σαουδική Αραβία και τα Εμιράτα να προσπαθήσουν να προλάβουν τις εξελίξεις, διώχνοντας το Κατάρ από το GCC. Όμως για να γίνει αυτό, θα χρειαστεί να πείσουν το Κουβέιτ, το Ομάν και το Μπαχρέιν, τα άλλα τρία μέλη, να συμφωνήσουν. Το Μπαχρέιν συνηθίζει να ακολουθεί τη Σαουδική Αραβία στα περισσότερα ζητήματα αλλά το Κουβέιτ και το Ομάν αντιτίθενται σε αυτό που θεωρούν bullying της Σαουδικής και διατήρησαν την ουδετερότητά τους στο ζήτημα του εμπάργκο. (Το Κουβέιτ ζητά να γίνουν προσπάθειες επίλυσης της «διαμάχης του Κόλπου» στη σύνοδο της ερχόμενης εβδομάδας). 

Το πλέον σημαντικό είναι πως οποιαδήποτε προσπάθεια να εκδιωχθεί το Κατάρ δεν θα χαροποιήσει την Ουάσινγκτον. Οι ΗΠΑ θεωρούν την αραβική ενότητα πολύ σημαντική στην αντιμετώπιση του Ιράν. Ο Πρόεδρος Τραμπ θα ήθελε να δημιουργήσει ένα «αραβικό ΝΑΤΟ». Με αυτό το στόχο, η κυβέρνηση Τραμπ επιθυμεί οι Σαουδάραβες να βελτιώσουν τις σχέσεις τους με το Κατάρ, όχι να αποξενωθούν περισσότερο. 

Φυσικά το να εξαναγκαστούν να ανέχονται το Κατάρ στο GCC θα εκνευρίσει τους Σαουδάραβες. Κι αυτός είναι ένας καλός λόγος για να θέλει το Κατάρ να παραμείνει. 

 

Bobby Ghosh