Η Τουρκία απειλείται με αποβολή από το υπό τις ΗΠΑ πρόγραμμα των F-35, το ακριβότερο παγκόσμιο οπλικό πρότζεκτ, εάν η κυβέρνησή της παραλάβει ένα ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα, σύμφωνα με την δημόσια περίληψη μίας απόρρητης έκθεσης του Πενταγώνου προς το Κογκρέσο. 

Παρόλο που η Τουρκία «υπήρξε ένας σημαντικός εταίρος στο πρόγραμμα», επενδύοντας περισσότερα από $1,25 δισεκατομμύρια στα F-35 από τη φάση που ξεκίνησε η ανάπτυξη το 2002, «η κυβέρνηση θα αναθεωρήσει την συνέχιση της συμμετοχής της Τουρκίας ως ένα από τα οκτώ έθνη-συνέταιρους, εάν συνεχίσει με την αγορά των S-300», σύμφωνα με τη δισέλιδη περίληψη που ετοιμάστηκε για τους βουλευτές και περιήλθε στην κατοχή του Bloomberg News. «Η τουρκική κυβέρνηση δήλωσε επανειλημμένα και δημόσια ότι έχει ολοκληρώσει μια συμφωνία για παραγωγή των S-400» με αρχική παράδοση ίσως και τον Ιούλιο του 2019, προστίθεται. 

Πέραν της αγοράς των F-35 της Lockheed Martin Corp, δέκα τουρκικές εταιρείες εμπλέκονται στην παραγωγή εξαρτημάτων αξίας περίπου $12 δισεκατομμυρίων, συμπεριλαμβανομένων βασικών κομματιών. Για ορισμένα αντικείμενα, η Τουρκία είναι η μοναδική πηγή.  Σύμφωνα με το Υπουργείο Άμυνας, η τουρκική βιομηχανία κατασκευάζει εξαρτήματα για όλα τα είδη και όλους τους πελάτες των F-35. 

Μια μεγαλύτερη, διαβαθμισμένη έκθεση, που εξετάζει τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, περιλαμβανομένων των F-35, ζητήθηκε να συνοδεύει το σχετικό, φετινό νομοσχέδιο, μετά από την επιμονή των Γερουσιαστών Thom Tillis (Ρεπουμπλικάνος από τη Βόρεια Καρολίνα) και Jean Shaheen (Δημοκρατική από το New Hampshire). Η νομοθεσία απαγόρευε την παράδοση F-35 στην Τουρκία πριν από την ετοιμασία της έκθεσης. Η Τουρκία, την οποία η έκθεση αποκαλεί «βασικό σύμμαχο του ΝΑΤΟ» είναι περίπου δύο χρόνια μακριά από την πρώτη παράδοση. Ήδη εξουσιοδότησε την αγορά 30 από τα 100 μαχητικά που προγραμματίστηκαν. 

Οι ρωσικοί S-400 σχεδιάστηκαν για να καταρρίπτουν αμερικανικά και συμμαχικά αεροσκάφη σε μεγαλύτερο εύρος και υψόμετρο από ό,τι τα παλαιότερα συστήματα. Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι ανησυχούν ότι η ευαίσθητη τεχνολογία των F-35, που σχεδιάστηκε για να αποφεύγει τέτοια συστήματα, μπορεί να τεθεί υπό κίνδυνο και να χρησιμοποιηθεί για να βελτιωθεί το ρωσικό σύστημα αεράμυνας, εάν η Τουρκία αποκτήσει και τα δύο συστήματα. 

Μιλώντας στους δημοσιογράφους στη Ουάσινγκτον, αυτό τον μήνα, ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε ότι η χώρα του ήθελε να αγοράσει τους αμερικανικούς πυραύλους Patriot, όμως δεν κατάφερε να εξασφαλίσει τη δέσμευση της Ουάσινγκτον. Πρόσθεσε ότι δεν μπορεί να υπάρξει υπαναχώρηση από τη συμφωνία για τους S-400 αλλά άφησε ανοιχτή την πόρτα στην αγορά αμερικανικών συστημάτων στο μέλλον. 

«Ολοκληρωμένη συμφωνία»
«Η υφιστάμενη συμφωνία είναι ολοκληρωμένη- δεν μπορώ να την ακυρώσω», είπε ο Τσαβούσογλου. «Αλλά χρειάζομαι κι άλλα. Προτιμώ να αγοράζω από τους συμμάχους μου». 

Ενώ οι ΗΠΑ προσπαθούν να αποτρέψουν την Τουρκία από τα σχέδια να αγοράσει τους S-400, η κυβέρνηση «ανέπτυξε ένα εναλλακτικό πακέτο, για να προσφέρει στην Τουρκία ένα δυνατό και ικανό» συμβατό με ΝΑΤΟ αεροπορικό και πυραυλικό αμυντικό σύστημα, που χρειάζεται την υποστήριξη του Κογκρέσου, σύμφωνα με την έκθεση. Το Πεντάγωνο είπε ότι «είναι σημαντικό να προσφέρουμε μια πραγματική εναλλακτική λύση, που θα ενθάρρυνε την Τουρκία να αποχωρήσει από την ζημιογόνα απόκτηση των S-400», αναφέρεται.