•  Η πρόταση της Energean και τα κοιτάσματα του Ισραήλ
•  Όλοι κοινοί γνωστοί, με άνθρωπο - κλειδί τον Υπουργό Ενέργειας Γ. Παπαναστασίου
•  Οι προτάσεις, οι παίχτες και τα χρονοδιαγράμματα
•  Πιθανός χρηματοδότης η Ε.Ε. μέσω του σχεδίου REPowerEU
 

Ο Γιώργος Παπαναστασίου νυν υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας και τέως Διευθύνων Σύμβουλος της VTTI Vasilico Ltd, θυγατρικής εταιρείας του Ομίλου Vitol και ο Ματθαίος Ρήγας, Διευθύνων Σύμβουλος της  Energean, με καταγωγή από την Ελλάδα, είναι οι πρωταγωνιστές των εξελίξεων στην Κύπρο και την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, αυτή τη στιγμή. 

Και οι δυο, με πολύχρονες εμπειρίες στον ενεργειακό τομέα και μιλώντας την ίδια γλώσσα, οδηγούν την εκμετάλλευση της θέσης της Κύπρου  για μεταφορά του φυσικού αερίου από την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, συγκεκριμένα από το Ισραήλ στην Ευρώπη και σε άλλες χώρες.

Στο «παιγνίδι» μπαίνει επίσης η Golar LNG, και η Vitol με στόχο την ανάπτυξη του έργου εξαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου (FLNG) από την Κύπρο.

Πληροφορίες της Brief αναφέρουν ότι, για πρώτη φορά μετά από χρόνια, η Κυβέρνηση μελετά σοβαρά την πρόταση για την πλωτή μονάδα, η οποία μπορεί να μην στηρίζει τον διακαή πόθο του νησιού για την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων αλλά ενισχύει τη μετατροπή της Κύπρου σε κομβικό κέντρο μεταφοράς φυσικού αερίου στην Ευρώπη.

Η πρόταση έπεσε για πρώτη φορά στο τραπέζι τον Απρίλιο του 2022, κατά την τριμερή συνάντηση των υπουργών Ενέργειας Ισραήλ, Ελλάδας και Κύπρου, όταν ο Ματθαίος, γνωστός ως Μαθιός Ρήγας, διευθύνων σύμβουλος της Energean, πρότεινε την εξαγωγή φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα της εταιρείας στο Ισραήλ στην Κύπρο για υγροποίηση, χρησιμοποιώντας πλωτή πλατφόρμα υγροποιημένου φυσικού αερίου στον Βασιλικό και εξαγωγή στις ευρωπαϊκές και παγκόσμιες αγορές.

Μια πλωτή μονάδα, το Hilli Episeyo FLNG, που ανήκει στην Golar LNG, θα είναι διαθέσιμη το 2026 για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες του έργου που προτείνει η Energean, ο δυναμικότερος εταίρος του Ισραήλ στο θέμα των υδρογονανθράκων.

Η Golar LNG μπορεί να «πιάσει» δουλειά το 2026, χρονιά κατά την οποία αναμένεται να υλοποιηθούν και τα χρονοδιαγράμματα ανάπτυξης των κοιτασμάτων φυσικού αερίου της Energean στον Ισραήλ. 

Σύμφωνα με την πρόταση, η πλωτή μονάδα θα εγκατασταθεί κοντά στην προβλήτα της VTTI στον Βασιλικό, για να τυγχάνει υποστήριξης, και θα συνδεθεί με το Karish FPSO μέσω ενός υποθαλάσσιου αγωγού μήκους 200 χιλ., με χωρητικότητα περίπου 4 bcm ανά έτος.

Η Vitol, που είναι ο μεγαλύτερος ανεξάρτητος έμπορος πετρελαίου, φυσικού αερίου και ενέργειας στον κόσμο, έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον να είναι ο αποδέκτης του Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου για τις εξαγωγές στην Ευρώπη αλλά και αλλού. 

Γνωστοί από παλιά

Η  Energean και η Vitol συνεργάζονται για την εμπορία των υγρών υδρογονανθράκων από το Karish. Ωστόσο, πριν από την πιθανή νέα συνεργασία τους η Energean, η Golar, η VTTI και η Vitol είναι υποχρεωμένες να υποβάλουν επίσημη αίτηση στην Κυπριακή Κυβέρνηση για να εξασφαλίσουν τις άδειες για τη λειτουργία του αγωγού και της πλωτής δεξαμενής υγροποίησης αερίου (FLNG) στα χωρικά ύδατα της Κύπρου. Η πρώτη φάση του έργου, μέχρι το 2026, αφορά επενδύσεις 1,7 δισ. ευρώ, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται ο αγωγός 200 χιλιομέτρων. Μέσω του αγωγού θα μεταφέρεται το  φυσικό αέριο από τη γεώτρηση στο Βασιλικό και το δεξαμενόπλοιο της Golar LNG.

Η Energean προτείνει την εξαγωγή του φυσικού αερίου για κάλυψη των αναγκών της  κυπριακής αγοράς από το 2024, με την έναρξη της παραγωγής από το «Northern Caris», που τοποθετείται το πρώτο εξάμηνο του 2023.

Να σημειωθεί ότι η VTT Vasiliko Ltd είναι 100% θυγατρική της VTTI B.V., πολυεθνικής εταιρεία με έδρα το Ρόττερνταμ της Ολλανδίας.  Η VTTI B.V είναι εγγεγραμμένη στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης και διαχειρίζεται 12 τερματικά πετρελαιοειδών σε πέντε ηπείρους, 

Χρηματοδότηση από την Ε.Ε.

Για να υλοποιηθεί το έργο θα πρέπει να τύχει χρηματοδότησης και ήδη φαίνεται πως υπάρχει θετική ανταπόκριση από πλευράς Ε.Ε. για αξιοποίηση του σχεδίου REPowerEU νοουμένου ότι θα ληφθούν υπόψη τα πιο κάτω:

• σύναψη συμφωνιών με τρίτες χώρες για εισαγωγές αερίου αγωγών
• με επενδύσεις για την κοινή αγορά υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ)
• εξασφάλιση στρατηγικών εταιρικών σχέσεων με τη Ναμίμπια, την Αίγυπτο και το Καζακστάν για τη εξασφάλιση ασφαλούς και βιώσιμης προμήθειας ανανεώσιμου υδρογόνου
• υπογραφή συμφωνιών με την Αίγυπτο και το Ισραήλ για την εξαγωγή φυσικού αερίου στην Ευρώπη

Να σημειωθεί ότι η Energean υπόβαλε στην κυπριακή Κυβέρνηση προσφορά το 2018 για  να προμηθεύσει την Κύπρο με 0,5-1,0 bcm ανά έτος φυσικό αέριο από τα κοιτάσματα του Ισραήλ μέσω υποθαλάσσιου αγωγού. Ωστόσο, η πρόταση απορρίφθηκε, με την επίσημη κυπριακή πλευρά να δηλώνει ότι επιθυμεί να προχωρήσει με τους δικούς της σχεδιασμούς για εισαγωγή Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου.

Αυτή τη στιγμή ο σχεδιασμός που προτείνεται είναι η αύξηση της δυναμικότητας του FPSO Energean Power που βρίσκεται στα χωρικά ύδατα του Ισράηλ  και η δημιουργία συστήματος αγωγών για την κατασκευή των απαραίτητων υποδομών, ώστε να εξαχθούν οι ποσότητες φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα του Ισραήλ.

Χρύσω Αντωνιάδου