Διάλογος με ενδιαφερόμενα μέρη στον τομέα της ενέργειας πραγματοποιήθηκε την Τρίτη σε διαδικτυακή εκδήλωση της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο σε σχέση με τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες του σχεδίου REPowerEU για πράσινη μετάβαση και υλοποίηση των ενεργειακών και κλιματικών στόχων.

Η εκδήλωση αποτέλεσε μια πρώτη ευκαιρία για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής της ΕΕ και τους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς από τον ενεργειακό τομέα να συζητήσουν την ενεργειακή ανανέωση της Κύπρου, ώστε να διασφαλιστεί η οικονομική προσιτότητα της ενέργειας, η ασφάλεια του εφοδιασμού και η βιωσιμότητα.

Κύριος στόχος της εκδήλωσης ήταν να πραγματοποιηθεί ένας ανοικτός και εποικοδομητικός διάλογος μεταξύ των συμμετεχόντων, προκειμένου να συγκεντρωθούν παρατηρήσεις σχετικά με τις εγκριθείσες και τις επικείμενες νομοθετικές πρωτοβουλίες, αλλά και να δοθούν απαντήσεις στους προβληματισμούς των φορέων.

Για την ΕΕ, η σταδιακή απεξάρτησή από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα είναι καίριας σημασίας. Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή προτείνει την ανάπτυξη ενός σχεδίου REPowerEUπου θα αυξήσει την ανθεκτικότητα του ενεργειακού συστήματος σε επίπεδο ΕΕ με βάση δύο πυλώνες:

Πρώτον, τη διαφοροποίηση του εφοδιασμού με φυσικό αέριο, με την αύξηση των εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και των εισαγωγών μέσω αγωγών από προμηθευτές εκτός Ρωσίας, καθώς και με την αύξηση του όγκου παραγωγής και εισαγωγών βιομεθανίου και ανανεώσιμου υδρογόνου.

Δεύτερον, την ταχύτερη μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων στις κατοικίες, τα κτίρια, και τη βιομηχανία μας, καθώς και στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας, με την ενίσχυση της ενεργειακής απόδοσης, την αύξηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τον εξηλεκτρισμό, και την αντιμετώπιση των σημείων συμφόρησης στις υποδομές.

Η εκδήλωση ξεκίνησε με τρεις ομιλητές από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η Melina Boneva, μέλος της ειδικής ομάδας για την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα, προέβη  σε μια γενική παρουσίαση του σχεδίου REPowerEU, λέγοντας ότι είναι ένα σχέδιο για ταχεία μείωση της εξάρτησης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα και την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης μέσω της εξοικονόμησης ενέργειας, της διαφοροποίησης του ενεργειακού εφοδιασμού και της επιτάχυνσης της ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων στις κατοικίες, στη βιομηχανία και στην ηλεκτροπαραγωγή.

Σε σχόλιο του ΚΥΠΕ για την έλλειψη δεντροφύτευσης στις πόλεις και τη σημασία που θα είχε στην κλιματική αλλαγή και την εξοικονόμηση ενέργειας,  η κ. Boneva είπε ότι επισκέφθηκε πρόσφατα την Κύπρο και πρόσθεσε ότι «όντως δεν είναι και το πιο πράσινο νησί που ήταν πριν εκατόν χρόνια» και αναφερόμενη στη δεντροφύτευση στις πόλεις είπε ότι «αυτού του είδους τα μέτρα θα μπορούσαν να ταιριάξουν απόλυτα στην στρατηγική για την κλιματική αλλαγή που  επεξεργάζονται οι αρχές στην Κύπρο».

Ο Ignacio Asenjo, από την Γενική Διεύθυνση Ενέργειας μίλησε συγκεκριμένα για την ηλιακή ενέργεια λέγοντας ότι στην Κύπρο οι θερμοσίφωνες είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς στις οροφές των κτιρίων αλλά είπε ότι πρέπει να αναπτυχθούν περισσότερα πάνελ φωτοβολταϊκών και δεν μπορεί η Κύπρος να βασίζεται στο ντίζελ, ενώ η Feodora Petit, επικεφαλής της ομάδας για τις αγορές φυσικού αερίου στην ΓΔ Ενέργειας, είπε ότι στόχος του σχεδίου REPowerEU είναι η απεξάρτηση από το φυσικό αέριο της Ρωσίας που αποτελεί σημαντική πρόκληση και μίλησε για το ανανεώσιμο υδρογόνο και το βιομεθάνιο.

Από την Κύπρο, ο  Δρ Βενιζέλος Ευθυμίου, Πρόεδρος της Ερευνητικής Μονάδας Ενεργειακής Αειφορίας – FOSS του Πανεπιστημίου Κύπρου ανέφερε ότι η Κύπρος «έχει δικαίωμα και πρέπει να πάρει μια μεγάλη ανάσα, ήρθε η ώρα για πλήρη απεξάρτηση από την εισαγωγή ακριβών και ρυπογόνων καυσίμων με ένα προγραμματισμό». Πρέπει να υπάρξει, είπε, επιτάχυνση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών στην παραγωγή ενέργειας, τη βιομηχανία, τα κτίρια και τις μεταφορές. 

Ο Ντίνος Νικολαίδης, Πρόεδρος της Επιτροπής Ενεργειακής Πολιτικής του Επιστημονικού και Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου (ΕΤΕΚ), ανέφερε πως έχει καταγραφεί το κτιριακό απόθεμα στην Κύπρο που είναι περίπου 300.000 κτίρια που χρειάζονται θερμομόνωση για βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και έχει καταγραφεί η ηλιοφάνεια στην Κύπρο που είναι μεγαλύτερη σε όλα τα κράτη της ΕΕ. Χρησιμοποιήθηκε, είπε, στο παρελθόν με μεγάλη επιτυχία για παραγωγή ζεστού νερού χρήσης και τώρα μπορούμε να την χρησιμποιήσουμε για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας πχ με φωτοβολταϊκά σε πάρα πολλούς χώρους. Αναφέρθηκε και στο πρωτόκολλο ΕΕ-Ισραήλ και Αιγύπτου για τον ανεφοδιασμό της Ευρώπης με φυσικό αέριο λέγοντας ότι θα έπρεπε να μπει και η Κύπρος στην εξίσωση. 

Ο Χάρης Κορδάτος, Επικεφαλής του Τμήματος Κλιματικής Αλλαγής και Περιβάλλοντος του Ενεργειακού Γραφείου Κύπρου, μίλησε για το εθνικό σχέδιο δράσης για την ενέργεια και το κλίμα, λέγοντας ότι πρέπει να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός συστηματικής παρακολούθησης επίτευξης των δράσεων που θα επιβλέπει το χρονοδιάγραμμα και να προωθεί διορθωτικές δράσεις σε περίπτωση που χρειάζεται και αναφέρθηκε και στην σημασία του ρόλου των τοπικών αρχών στην επίτευξη των στόχων.

Τον διάλογο που ακολούθησε συντόνισε ο  Δρ Θεόδωρος Ζαχαριάδης, Καθηγητής στο Κέντρο Έρευνας για την Ενέργεια, το Περιβάλλον και το Νερό του Ινστιτούτου Κύπρου.

Ο Χρίστος Πασχαλίδης, Ανώτερος Οικονομικός Σύμβουλος / Μέλος της Ειδικής Ομάδας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ανάκαμψη και την Ανθεκτικότητα είπε ότι η εκδήλωση ήταν η αρχή για ένα συνεχή διάλογο με τους εμπλεκόμενους φορείς για την επαρκή και έγκαιρη προετοιμασία της Κύπρου για την πράσινη μετάβαση.

ΚΥΠΕ