Άκαρπες παραμένουν οι συζητήσεις μεταξύ των τεχνοκρατών που εκπροσωπούν την Κυπριακή Δημοκρατία και της ομάδας ειδικών της Chevron. Η προοπτική ενός deal για τον τρόπο ανάπτυξης του κοιτάσματος «Αφροδίτη» δεν είναι κοντινή βάσει των σημερινών δεδομένων.
Η κλεψύδρα θα αδειάσει στις 5 Νοεμβρίου. Αν μέχρι τότε το Υπουργείο Ενέργειας δεν καταφέρει να πείσει τους συνομιλητές του να ικανοποιήσουν το αίτημά του για επαναφορά της πλατφόρμας επεξεργασίας φυσικού αερίου επί του κοιτάσματος, μας λέχθηκε ότι θα ακολουθήσει εναλλακτικό πλάνο με στόχο να αποτρέψει το ναυάγιο της ανάπτυξης του «Αφροδίτη».
Η αμερικανική εταιρεία επιμένει στην ορθότητα της βασικότερης τροποποίησης που έκανε, στην προ τετραετίας συμφωνία της χώρας μας με τη Noble Energy (την οποία εξαγόρασε), για απευθείας μεταφορά του φυσικού αερίου από το κυπριακό κοίτασμα, σε πλωτή μονάδα επεξεργασίας της Shell που βρίσκεται στην ΑΟΖ της Αιγύπτου. Για να καταλήξει ακολούθως σε τερματικό υγροποίησης στην ίδια χώρα.
Αφαιρεί την πλατφόρμα άντλησης και επεξεργασίας πάνω από το κοίτασμα προς εξοικονόμηση ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων, ρίχνοντας το προβλεπόμενο κόστος του έργου στα 2.5 δισεκατομμύρια δολάρια, με το σκεπτικό πως είναι η μοναδική οδός για να καταστεί εφικτό το κέρδος για όλα τα μέρη κατά την εμπορική δραστηριοποίηση του φυσικού αερίου.
Η Chevron, επικεφαλής της κοινοπραξίας στην οποία συμμετέχουν επίσης η Shell και η New Med, στηρίζει τη στάση της στο αποτέλεσμα της επιβεβαιωτικής γεώτρησης που έκανε εντός του 2023, εντοπίζοντας 4.4 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου. Η πρώτη ερευνητική γεώτρηση του 2011, όταν είχε ανακαλυφθεί το κοίτασμα στο τεμάχιο 12 της κυπριακής ΑΟΖ, κατέληγε στην εκτίμηση για ποσότητας μεταξύ 5-7 tcf.
Ο αμερικανικός ενεργειακός κολοσσός φέρεται να κατέθεσε τη θέση πως η Κύπρος δεν θα κερδίσει λιγότερα από τα 9,4 δισεκατομμύρια ευρώ που προνοούσε η συμφωνία του 2019.
Το Υπουργείο Ενέργειας, η Εταιρεία Υδρογονανθράκων και οι σύμβουλοί τους ωστόσο δεν υποχωρούν από τη θέση τους πως η αφαίρεση της πλωτής μονάδας επί του «Αφροδίτη» θα πλήξει τα κυπριακά συμφέροντα.
Ο υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Παπαναστασίου, έχει τη θέση πως η τροποποίηση που έκαναν οι Αμερικανοί, μειώνει το εισόδημα για τη χώρα μας στην πορεία ανάπτυξης του κοιτάσματος τα επόμενα χρόνια. Κάνει επίσης αναφορά σε αυξημένους οικονομικούς και τεχνικούς κινδύνους, εστιάζοντας στην απώλεια ποσοτήτων σε περίπτωση μεταφοράς ακατέργαστου φυσικού αερίου σε απόσταση 400 χιλιομέτρων καθώς από τον βυθό της θάλασσας βγαίνει μαζί με σωματίδια, υποπαράγωγα του πετρελαίου και νερό.
Με την τροποποίηση από τη Chevron, το φυσικό αέριο, μετά την επεξεργασία που θα τυγχάνει στην αιγυπτιακή ΑΟΖ, θα έχει δύο κατευθύνσεις, εκτιμά ο υπουργός Ενέργειας: είτε στην εγχώρια αγορά της Αιγύπτου είτε προς εξαγωγή μέσω υγροποίησης. Με αυτό τον τρόπο, ο Γιώργος Παπαναστασίου θεωρεί πως ο έλεγχος και η επεξεργασία φεύγουν από τα χέρια της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Γι’ αυτό και επιμένει να απορρίπτει την αμερικανική πρόταση, διαμηνύοντας πως η κυπριακή πλευρά θα επιμείνει στο αίτημά της μέχρι τέλους της διορίας. Όταν δέχεται την ερώτηση αν τον ανησυχεί το ενδεχόμενο να επιστρέψουμε στο μηδέν, χάνοντας την ευκαιρία αξιοποίησης του θαλάσσιου ενεργειακού πλούτου των Κυπρίων πολιτών, ο Γιώργος Παπαναστασίου απαντά με σιγουριά: «Δεν θα φύγει η Chevron».
Μιχάλης Λουκά