UPD: Ξανά παράταση για το Αφροδίτη – 27 Νοεμβρίου το νέο χρονοδιάγραμμα

Όχι και με τους καλύτερους οιωνούς προχωρούν τα ενεργειακά πλάνα της Κυπριακής Δημοκρατίας.  

Από τη μια ο πόλεμος στο Ισραήλ – χώρα με την οποία η Κύπρος βρίσκεται σε συζητήσεις για σχεδιασμούς που αφορούν τα ενεργειακά – και από την άλλη οι «σκληρές» διαπραγματεύσεις με την Chevron για το αναθεωρημένο πλάνο της για το «Αφροδίτη», δημιουργούν κλίμα αβεβαιότητας και ενώ την ίδια ώρα το χρονόμετρο για εκμετάλλευση του Φυσικού Αερίου και ζήτησης από άλλα κράτη μετρά αντίστροφα. 

Από την άλλη, μοναδικό θετικό σημάδι στην όλη κατάσταση φαίνεται να είναι οι ενέργειες της ιταλικής Eni στο οικόπεδο 6 (Κρόνος) της Κυπριακής ΑΟΖ, η οποία προχωρά με επιβεβαιωτική γεώτρηση. 

Σκληρή η διαπραγμάτευση με την Chevron 

Το αναθεωρημένο πλάνο που κατέθεσε η Chevron σχετικά με την εκμετάλλευση του οικοπέδου 12 (Αφροδίτη) δεν έπεισε την κυβέρνηση. 

Τα «τελεσίγραφα» μεταξύ των δύο πλευρών κατέληξαν σε διεύρυνση του χρονικού διαστήματος που θα κρατήσουν οι διαπραγματεύσεις, δείχνοντας έτσι τη σημαντικότητα του να επιτευχθεί συμφωνία. 

Όπως αναφέρει η κυβερνητική πλευρά, το κοίτασμα στο Αφροδίτη, είναι εξαιρετικά σημαντικό τόσο για την Κυπριακή Δημοκρατία, όσο και για την ίδια την εταιρεία, γι’ αυτό και η Κυβέρνηση προσπαθεί να αποφύγει οποιεσδήποτε δηλώσεις μέχρι την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων. 

Σύμφωνα με αναλυτές, ναυάγιο στις διαπραγματεύσεις θα σήμαινε αυτόματα και χρόνια καθυστερήσεων στην εξόρυξη και εκμετάλλευση του «Αφροδίτη», κάτι που σε καμία περίπτωση δεν θέλει η κυβέρνηση. 

Εξάλλου, αν και η θέση της κυβέρνησης είναι πως σε περίπτωση που δεν προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις, τότε θα επιστρέψουν στη συμφωνία του 2019 και η Κυπριακή Δημοκρατία θα καλέσει τη Chevron να τηρήσει τα συμφωνηθέντα, εντούτοις επικρατέστερο σενάριο σε μια τέτοια περίπτωση είναι πως η αμερικανική εταιρεία θα προσφύγει στα δικαστήρια, που θα έχει ως αποτέλεσμα νομικές διαδικασίες που θα κρατήσουν  χρόνια και θα βάλουν στον πάγο την όποια ανάπτυξη του Αφροδίτη.  

Πού διαφωνούν -  4.4 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου στο Αφροδίτη

Όπως είχε αναφέρει και η Brief σε προηγούμενο της ρεπορτάζ, η αμερικανική εταιρεία επιμένει στην ορθότητα της βασικότερης τροποποίησης που έκανε, στην προ τετραετίας συμφωνία της χώρας μας με τη Noble Energy (την οποία εξαγόρασε), για απευθείας μεταφορά του φυσικού αερίου από το κυπριακό κοίτασμα, σε πλωτή μονάδα επεξεργασίας της Shell που βρίσκεται στην ΑΟΖ της Αιγύπτου. Για να καταλήξει ακολούθως σε τερματικό υγροποίησης στην ίδια χώρα.

Αφαιρεί την πλατφόρμα άντλησης και επεξεργασίας πάνω από το κοίτασμα προς εξοικονόμηση ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων, ρίχνοντας το προβλεπόμενο κόστος του έργου στα 2.5 δισεκατομμύρια δολάρια, με το σκεπτικό πως είναι η μοναδική οδός για να καταστεί εφικτό το κέρδος για όλα τα μέρη κατά την εμπορική δραστηριοποίηση του φυσικού αερίου.

Η Chevron, επικεφαλής της κοινοπραξίας στην οποία συμμετέχουν επίσης η Shell και η New Med, στηρίζει τη στάση της στο αποτέλεσμα της επιβεβαιωτικής γεώτρησης που έκανε εντός του 2023, εντοπίζοντας 4.4 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου. Η πρώτη ερευνητική γεώτρηση του 2011, όταν είχε ανακαλυφθεί το κοίτασμα στο τεμάχιο 12 της κυπριακής ΑΟΖ, κατέληγε στην εκτίμηση για ποσότητας μεταξύ 5-7 tcf.

Ο αμερικανικός ενεργειακός κολοσσός φέρεται να κατέθεσε τη θέση πως η Κύπρος δεν θα κερδίσει λιγότερα από τα 9,4 δισεκατομμύρια ευρώ που προνοούσε η συμφωνία του 2019.

Ο υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Παπαναστασίου, σε προηγούμενες δηλώσεις του είχε τη θέση πως η τροποποίηση που έκαναν οι Αμερικανοί, μειώνει το εισόδημα για τη χώρα μας στην πορεία ανάπτυξης του κοιτάσματος τα επόμενα χρόνια. Κάνει επίσης αναφορά σε αυξημένους οικονομικούς και τεχνικούς κινδύνους, εστιάζοντας στην απώλεια ποσοτήτων σε περίπτωση μεταφοράς ακατέργαστου φυσικού αερίου σε απόσταση 400 χιλιομέτρων καθώς από τον βυθό της θάλασσας βγαίνει μαζί με σωματίδια, υποπαράγωγα του πετρελαίου και νερό.

Με την τροποποίηση από τη Chevron, το φυσικό αέριο, μετά την επεξεργασία που θα τυγχάνει στην αιγυπτιακή ΑΟΖ, θα έχει δύο κατευθύνσεις, εκτιμά ο υπουργός Ενέργειας: είτε στην εγχώρια αγορά της Αιγύπτου είτε προς εξαγωγή μέσω υγροποίησης. Με αυτό τον τρόπο, ο Γιώργος Παπαναστασίου θεωρεί πως ο έλεγχος και η επεξεργασία φεύγουν από τα χέρια της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Προχωρά με επιβεβαιωτική γεώτρηση η Eni 

Την ίδια ώρα και ενώ για το Αφροδίτη υπάρχει κλίμα αβεβαιότητας, η ιταλική Εni φαίνεται πως προχωρά με γοργούς ρυθμούς σε ότι αφορά το οικόπεδο 6 της κυπριακής ΑΟΖ. 

Ειδικότερα, το πλωτό γεωτρύπανο Transocean Barrents απέπλευσε αρχές Νοεμβρίου από τη Λεμεσό, με κατεύθυνση το κοίτασμα Κρόνος, όπου θα πραγματοποιηθεί για λογαριασμό της ιταλικής ΕΝΙ γεώτρηση στον στόχο Κρόνος -2 στο τεμάχιο 6 της κυπριακής ΑΟΖ, περίπου 160 χλμ νοτιοδυτικά της Κύπρου.

Υπενθυμίζεται ότι τον Αύγουστο του 2022, η ιταλική ΕΝΙ είχε ανακοινώσει την ανακάλυψη εκτιμώμενης ποσότητας 2,5 τρισεκατομμυρίων κυβικών ποδών φυσικού αερίου στον στόχο Κρόνος-1, σημειώνοντας ότι υπάρχει προοπτική για πρόσθετες ποσότητες που θα διερευνηθούν με επιπλέον ερευνητικές γεωτρήσεις στην περιοχή.

Η γεώτρηση στον στόχο Κρόνος -2 θα είναι η τρίτη της εταιρείας στο τεμάχιο έξι, έπειτα από τη γεώτρηση στον στόχο Κρόνος-1 και τη γεώτρηση στο κοίτασμα Καλυψώ το 2018.

Παράλληλα, ο Υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Παπαναστασίου σε συνέντευξη του που παραχώρησε στην ιταλική ιστοσελίδα Agenzia Nova, με αφορμή την επίσκεψη του στην Ιταλία για την διάσκεψη του WTO Med Energy στη Ραβέννα που είχε πραγματοποιηθεί προ ολίγων ημερών, είχε αναφερθεί στον μεγάλο ρόλο που μπορεί να παίξει η Κύπρος για προμήθεια Φυσικού Αερίου στην Ιταλία, δείχνοντας έτσι και τη μεγάλη σημασία που δείχνει η Κυπριακή Δημοκρατία στις ενέργειες της Eni. 

Όπως υπογράμμισε ο κ. Παπαναστασίου στη συνέντευξη του η Eni έχει σημαντικό ρόλο στην κυπριακή ΑΟΖ. «Από τα 10 τεμάχια, τα 7 παραχωρήθηκαν στην Eni και σε συνέταιρους τους, ενώ στα 5 η Eni είναι ο διαχειριστής. Γι’ αυτό η Eni παίζει σημαντικό ρόλο στην κυπριακή ΑΟΖ, ανέφερε χαρακτηριστικά ο Υπουργός, σημειώνοντας την ίδια ώρα πως η δραστηριοποίηση της Eni στην κυπριακή ΑΟΖ στέφθηκε με επιτυχία στο Κρόνος, Ζευς και Καλυψώ. 

«Τις επόμενες εβδομάδες θα έχουμε αποτελέσματα για το Κρόνος. Εάν επιβεβαιωθούν οι ποσότητες θα είναι μια μεγάλη ανακάλυψη για την Eni και κατ’ επέκταση και για την Κύπρο», σημείωσε ο κ. Παπαναστασίου, προσθέτοντας πως η Κύπρος για αυτό τον λόγο μπορεί να γίνει σημαντικός προμηθευτής Φυσικού Αερίου για την Ιταλία, μέσω της Eni. 

Πόσο και πού εντοπίστηκε Φυσικό Αέριο στην κυπριακή ΑΟΖ

Συνολικά εκτιμάται μια ποσότητα μεταξύ 19 με 25 τρις. κυβικών ποδιών Φυσικού Αερίου από τα 5 κοιτάσματα στα οποία έχουν ανακοινωθεί ποσότητες. 

Ειδικότερα: 

• 4,5 tcf «Αφροδίτη», τεμάχιο 12 (Chevron)
• 5-8 tcf «Γλαύκο», Τεμάχιο 10 (Exxon - Mobil)
• 2,5 tcf «Κρόνος-1», Τεμάχιο 6 (Eni - TOTAL)
• 2- 3 tcf «Zeus-1», Τεμάχιο 6 (Eni - TOTAL)
• 6-8 tcf «Καλυψώ» Τεμάχιο 6 (Eni - TOTAL)

Ποιοι πήραν άδειες 

Η Chevron και η Eni δεν είναι οι μοναδικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην κυπριακή ΑΟΖ. Μέχρι στιγμής έχουν εκδοθεί άδειες για 9 τεμάχια στην κυπριακή ΑΟΖ, ενώ άδεια εκμετάλλευσης έχει εκδοθεί μόνο για το τεμάχιο 12 (Αφροδίτη) για το οποίο συνέχιζονται οι διαβουλεύσεις μεταξύ Chevron και Κυπριακής Δημοκρατίας. 

Άδειες Έρευνας Υδρογονανθράκων

Τεμάχιο 2 – Χορηγήθηκε τον Ιανουάριο του 2013

• Eni Cyprus Limited (60%) - «Διαχειριστής»
• KOGAS Cyprus Limited (20%)
• TotalEnergies EP Cyprus B.V. (20%)

Τεμάχιο 3 – Χορηγήθηκε τον Ιανουάριο του 2013

• Eni Cyprus Limited (50%) - «Διαχειριστής»
• KOGAS Cyprus Limited (20%)
• TotalEnergies EP Cyprus B.V. (30%)

Τεμάχιο 5 – Χορηγήθηκε τον Δεκέμβριο του 2021

• ExxonMobil Exploration and Production Cyprus (Offshore) Limited (60%) - «Διαχειριστής»
• Qatar Petroleum International Upstream LLC (40%)

Τεμάχιο 6 – Χορηγήθηκε τον Απρίλιο του 2017

• Eni Cyprus Limited (50%) - «Διαχειριστής»
• TotalEnergies EP Cyprus B.V. (50%)

Τεμάχιο 7 – Χορηγήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2019

• TotalEnergies EP Cyprus B.V. (50%) - «Διαχειριστής»
• Eni Cyprus Limited (50%)

Τεμάχιο 8 – Χορηγήθηκε τον Απρίλιο του 2017

• Eni Cyprus Limited (60%) - «Διαχειριστής»
• TotalEnergies EP Cyprus B.V. (40%)

Τεμάχιο 9 – Χορηγήθηκε τον Ιανουάριο του 2013

• Eni Cyprus Limited (60%) - «Διαχειριστής»
• KOGAS Cyprus Limited (20%)
• TotalEnergies EP Cyprus B.V. (20%)

Τεμάχιο 10 – Χορηγήθηκε τον Απρίλιο του 2017

• ExxonMobil Exploration and Production Cyprus (Offshore) Limited (60%) - «Διαχειριστής»
• Qatar Petroleum International Upstream LLC (40%)

Τεμάχιο 11 – Χορηγήθηκε τον Φεβρουάριο του 2013

• TotalEnergies EP Cyprus B.V. (50%) - «Διαχειριστής»
• Eni Cyprus Limited (50%)

Άδεια Εκμετάλλευσης Υδρογονανθράκων

Τεμάχιο 12 (Αφροδίτη) – Χορηγήθηκε τον Νοέμβριο του 2019

• Chevron Cyprus Limited (35%) - «Διαχειριστής»
• Delek Drilling Limited Partnership (30%)
• BG Cyprus Limited (35%)

Χαράλαμπος Ζάκος