Ενώπιον της Ολομέλειας της Βουλής θα βρεθούν εκ νέου σήμερα (24/1) οι κυβερνητικές εγγυήσεις €60.185.628 για χρηματοδότηση έργου από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων στα πλαίσια του ευρωπαϊκού χρηματοδοτικού προγράμματος NER300.

Πρόκειται για ηλιοθερμικό πάρκο δυναμικότητας 50ΜW, του οποίου η κατασκευή αναμένεται πως θα συμβάλει στην επίτευξη των εθνικών στόχων για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) και στη μείωση εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου.

Ωστόσο, για να προχωρήσει το έργο και να εξασφαλίσει την χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων είναι αναγκαία η ύπαρξη κρατικών εγγυήσεων, οι οποίες, ωστόσο, για να δοθούν στην εταιρεία «Alfa Mediterranean Enterprises Ltd» θα πρέπει να εγκριθεί το σχετικό αίτημα από την Βουλή, αφού αυτές ξεπερνούν το 1 εκατομμύριο ευρώ.

>>> Ροή Ειδήσεων Brief – Επιλεγμένο περιεχόμενο <<<

Σημειώνεται πως, το θέμα επανέρχεται στην Ολομέλεια μετά από αναβολή μίας βδομάδας κι αφότου προηγήθηκε νέα συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών, κατά την διάρκεια της οποίας δόθηκαν επιπρόσθετες πληροφορίες και διευκρινήσεις για το έργο από τους αρμοδίους.

Παρότι έχει παρέλθει μία εβδομάδα, εντούτοις, τα δεδομένα παραμένουν ως είχαν την προηγούμενη Παρασκευή και ρευστά ως προς το εάν θα εγκριθούν ή όχι. Το σκηνικό γύρω από το θέμα αναμένεται πως θα ξεκαθαρίσει κατά τις πρωινές συσκέψεις των Κοινοβουλευτικών κομμάτων, με το ενδεχόμενο νέας αναβολής του θέματος να θεωρείται απομακρυσμένο.

Σύμφωνα με πληροφορίες της Brief, κατά την συζήτηση του θέματος, το οποίο είναι πρώτο στην ατζέντα της Ολομέλειας, αλλά και την ψηφοφορία που θα ακολουθήσει, ο ΔΗΣΥ θα ταχθεί υπέρ των εγγυήσεων, ενώ το ΑΚΕΛ κατά. Βάσει τούτου, η στάση που θα τηρήσει το ΔΗΚΟ αναμένεται πως θα αποτελέσει το «κλειδί» για την τελική έκβαση του θέματος.

Διαφοροποίηση στοιχείων έργου
Αξίζει, πάντως, να αναφερθεί πως στο στάδιο της επανεξέτασης του όλου ζητήματος, ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών την περασμένη Δευτέρα (20/1), τέθηκε επιστολή του Υπουργού Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος ημερομηνίας 13 Ιανουαρίου 2020, στην οποία αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι στο πλαίσιο του πιο πάνω διαγωνισμού (NER300) η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοίμασε προσχέδιο κειμένου συμφωνίας, ονομαζόμενης ως «Νομικά Δεσμευτική Πράξη», με εισήγηση όπως οι αρμόδιες αρχές το χρησιμοποιήσουν ως πρότυπο για υπογραφή σχετικής συμφωνίας με τον Κύριο του Έργου.

Ωστόσο, η σύναψη της πιο πάνω συμφωνίας με τον Κύριο του Έργου, όπως αναφέρεται στην συμπληρωματική έκθεση της Επιτροπής, δεν έχει μέχρι στιγμής πραγματοποιηθεί για λόγους που δε σχετίζονται με ενέργειες ή ευθύνες του κράτους, αλλά επειδή ο Κύριος του Έργου διαφοροποίησε ορισμένα στοιχεία από την αρχική προσέγγισή του ή/και Απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. 

>>> Οι οικονομικές εξελίξεις σήμερα <<<

Το πιο πάνω έργο, παρά τη χρηματοδότηση που εξασφάλισε από το χρηματοδοτικό εργαλείο NER300, παρουσιάζει ιδιαιτερότητες (καινοτόμος χαρακτήρας, συνθήκες αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο) που καθιστούν δύσκολη την εξασφάλιση της υπόλοιπης χρηματοδότησης (μέσω δανεισμού) και κατ’ επέκταση την υλοποίησή του. Ενόψει αυτού, ο Κύριος του Έργου αιτήθηκε τα ακόλουθα:

1/ Προκαταβολή από το χρηματοδοτικό εργαλείο NER300.

2/ Μηχανισμό πρόσθετης στήριξης από το κράτος, πέραν της χρηματοδότησης NER300.

3/ Παρατάσεις υλοποίησης του έργου σε σχέση με τα χρονοδιαγράμματα που καθορίστηκαν στην αρχική απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Σύμφωνα με την ίδια επιστολή, ως αποτέλεσμα των πιο πάνω αιτημάτων του Κυρίου του Έργου η κατάσταση διαφοροποιήθηκε από την αρχική, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ανάγκη για πρόσθετες ενέργειες τόσο σε επίπεδο της Κυπριακής Δημοκρατίας όσο και σε επίπεδο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Όπως αναφέρεται, δε, το αίτημα για μηχανισμό πρόσθετης στήριξης, αφού εξετάστηκε και εγκρίθηκε υπό προϋποθέσεις από το Υπουργικό Συμβούλιο, διαβιβάστηκε μέσω σχετικού εντύπου στη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα σχόλια και την έγκρισή της. Η εν λόγω διαδικασία, η οποία διέπεται από ειδικό θεσμικό πλαίσιο (κρατική ενίσχυση), βρίσκεται σε εξέλιξη. 

Συναφώς, προστίθεται, η ίδια επιστολή καταλήγει ότι η αρμόδια αρχή (Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος) δηλώνει την ετοιμότητα της είτε να συνάψει άμεσα τη σχετική συμφωνία με τα αρχικά δεδομένα του διαγωνισμού NER300, νοουμένου ότι ικανοποιούνται όλοι οι όροι και προϋποθέσεις αυτού, είτε να συνάψει τη σχετική συμφωνία μετά την ολοκλήρωση της έγκρισης των πρόσθετων αιτημάτων του Κύριου του Έργου σύμφωνα με τις νενομισμένες διαδικασίες. 

Ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, αναφερόμενος και στην πιο πάνω επιστολή, η οποία απαντούσε στους νομικούς συμβούλους του αιτητή σε σχέση με την, κατά την άποψη του ιδίου, καθυστέρηση στην υλοποίηση του έργου, διευκρίνισε ότι το εν λόγω έργο αξιολογήθηκε θετικά τόσο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και από την Κυπριακή Δημοκρατία και δήλωσε ότι αναμένεται να συμβάλει τα μέγιστα στην επίτευξη του στόχου για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που έχει τεθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τονίζοντας παράλληλα ότι αποτελεί ένα σοβαρό έργο το οποίο θα επενεργήσει προς όφελος της Δημοκρατίας και πρέπει να τεθεί σε λειτουργία μέχρι τον Ιούνιο του 2021.

>>> Bloomberg στην ελληνική  <<<

Μείωση δυναμικότητας στα 50 MW από 75 MW
Ενώπιον της Επιτροπής τέθηκε επίσης επιστολή του Διευθυντή του Τμήματος Περιβάλλοντος ημερομηνίας 16 Ιανουαρίου 2020, με την οποία διευκρινίζεται ότι περιβαλλοντικά ζητήματα τα οποία είχαν τεθεί ως προς την υλοποίηση του εν λόγω έργου έχουν επιλυθεί, καθότι το συγκεκριμένο έργο απέχει ένα χιλιόμετρο περίπου από την περιοχή «Natura 2000» και η δυναμικότητα αυτού έχει μειωθεί στα 50Μw (από 75 Μw αρχικά), ώστε τα όρια του έργου να μην εφάπτονται με τα όρια της πιο πάνω περιοχής.

Πέραν των πιο πάνω, η Επιτροπή Οικονομικών ενημερώθηκε και με σχετική επιστολή του Υπουργείου Οικονομικών ημερομηνίας 16 Ιανουαρίου 2020 ότι στο κείμενο του προσχεδίου της νομικά δεσμευτικής πράξης μεταξύ της Δημοκρατίας και του φορέα εκμετάλλευσης περιλαμβάνονται πρόνοιες με τις οποίες διασφαλίζεται ότι η οποιαδήποτε εκταμίευση ποσών από το Ευρωπαϊκό Χρηματοδοτικό Πρόγραμμα ΝΕR300 μέσω του αρμόδιου υπουργείου προς τον φορέα εκμετάλλευσης θα γίνεται μετά την προσκόμιση από τον φορέα ισόποσων τραπεζικών εγγυήσεων.

Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στην έκθεση, στο εν λόγω προσχέδιο προνοείται η καταβολή με την προσκόμιση από τον φορέα εκμετάλλευσης ισόποσων τραπεζικών εγγυήσεων προκαταβολικής χρηματοδότησης που ισούται στο 60% του μέγιστου συνολικού ποσού ύψους €60.185.628 της χρηματοδότησης που θα λάβει το έργο, καθώς και το υπόλοιπο ποσό που θα καταβάλλεται ετήσια για περίοδο πέντε ετών αναλόγως της ετήσιας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας του έργου.    

Πρόσθετα και σε ό,τι αφορά το πλαίσιο του Μηχανισμού Στήριξης του έργου «CY EOS Green Energy», που αφορά στην ανάληψη από το κράτος της υποχρέωσης προς την εταιρεία «Αlfa Mediterranean Enterprises Ltd» να καλύπτει μηνιαία τυχόν διαφορά μεταξύ της τιμής των 9.3 σεντ/kWh ως η τιμή πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας που απαιτείται, για να καθίσταται το έργο βιώσιμο, και της εκάστοτε αγοραίας τιμής ηλεκτρικής ενέργειας που έχει κοινοποιηθεί από το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος (ΥΓΑΑΠ) μέσω του Έφορου Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων στη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για αξιολόγηση και που αναμένεται η απάντησή της ως προς τη συμβατότητά του με το ενωσιακό δίκαιο των κρατικών ενισχύσεων, προνοούνται μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

1/ O φορέας εκμετάλλευσης του έργου πριν από την οποία εκταμίευση οποιουδήποτε ποσού από το ΥΓΑΑΠ θα προσκομίζει ισόποση κατάλληλη τραπεζική εγγύηση.

2/ Οι εκταμιεύσεις από το ΥΓΑΑΠ προς τον φορέα εκμετάλλευσης του έργου θα φέρουν τόκο υπερημερίας όπως εκάστοτε καθορίζεται από τον Υπουργό Οικονομικών. Το επιτόκιο που θα εφαρμόζεται για οποιοδήποτε οφειλόμενο ποσό θα είναι το Δημόσιο Επιτόκιο Υπερημερίας που χρησιμοποιείται για οφειλόμενα ποσά προς το δημόσιο από την ημερομηνία της πρώτης χορήγησής τους και μέχρι την ημερομηνία της πλήρους αποπληρωμής τους.

Ζήτημα και με την εγγυημένη τιμή πώλησης
Επιπρόσθετα, ο εκπρόσωπος της ΡΑΕΚ, τοποθετούμενος επί του υπό συζήτηση θέματος, δήλωσε ότι δεν έχει τεθεί ενώπιον της Αρχής ολοκληρωμένο Σχέδιο Στήριξης για το εν λόγω έργο, παρά μόνο ένα γενικό πλαίσιο. Ως εκ τούτου, συμπλήρωσε, μέχρις ότου η Αρχή έχει ενώπιόν της ολοκληρωμένο σχέδιο, ώστε να καταστεί δυνατή η ενδελεχής μελέτη αυτού, δεν είναι σε θέση να εκφράσει τελική θέση επί του ζητήματος. Εντούτοις, όπως δήλωσε ο ίδιος εκπρόσωπος, εκ προοιμίου μπορεί να αναφέρει ότι σχέδιο στο οποίο θα περιλαμβάνεται εγγυημένη τιμή πώλησης ηλεκτρικού ρεύματος δεν μπορεί να συμμετέχει στην ανταγωνιστική αγορά.

Επ’ αυτού του σημείου ο εκπρόσωπος του Τμήματος Περιβάλλοντος του ΥΓΑΑΠ δήλωσε ότι η εν λόγω τιμή (9,3 σεντ ανά kwh) δεν είναι εγγυημένη τιμή πώλησης, αλλά αποτελεί τιμή αναφοράς. Όπως ο ίδιος δήλωσε, στη σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου αναφέρεται ότι το εν λόγω έργο θα συμμετέχει στην ανταγωνιστική αγορά, αλλά σχετικό αίτημα του φορέα εκμετάλλευσης για μακροχρόνια διασφάλιση της εν λόγω τιμής (15 χρόνια) βρίσκεται στο στάδιο αυτό υπό διερεύνηση και οποιαδήποτε σχετική απόφαση της ΡΑΕΚ πρέπει να παρθεί, αφού πρώτα ληφθεί η απόφαση της Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ενώπιον της οποίας εκκρεμεί στο παρόν στάδιο το εν λόγω ζήτημα.

>>> Όλες οι έρευνες και αναλύσεις της Brief <<<

Εξάλλου, ο εκπρόσωπος του ΔΣΜΚ, απαντώντας σε σχετικό ερώτημα, δήλωσε ότι πρέπει πρώτα ο Διαχειριστής να έχει ενώπιόν του όλα τα σχετικά έγγραφα και μελέτες, ώστε να εκδοθούν τελικοί τεχνικοί όροι που να διασφαλίζουν την ασφάλεια του συστήματος μεταφοράς αυτού του μεγέθους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, διαβεβαιώνοντας την Επιτροπή Οικονομικών ότι οι όροι που θα τεθούν στο στάδιο υλοποίησης του εν λόγω έργου είναι βέβαιο ότι θα ικανοποιούν την ασφάλεια, κρίνοντας και από τα προκαταρκτικά στοιχεία που έχουν μέχρι στιγμής κατατεθεί ενώπιον του ΔΣΜΚ.

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού, αφού έλαβε υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν της, επιφύλαξε την τελική τοποθέτηση όλων των εκπροσωπούμενων σε αυτή πλευρών κατά τη συζήτηση του θέματος στην ολομέλεια του σώματος.