Οι Χάρης Κλεάνθους και Αλέξης Αβακιάν, Επιχειρησιακοί Διευθυντές στο τμήμα Φορολογικών Υπηρεσιών της Deloitte Κύπρου, αναλύουν τους νέους κανονισμούς που αφορούν την τιμολόγηση συναλλαγών μεταξύ συνδεδεμένων  προσώπων, που ψηφίστηκαν πρόσφατα από την Κυπριακή Βουλή των Αντιπροσώπων. Οι κανονισμοί ψηφίστηκαν στις 30 Ιουνίου 2022, με ισχύ από την 1η Ιανουάριου 2022. 

Οι κανονισμοί ακολουθούν τις συστάσεις του ΟΟΣΑ και της ομάδας των G20, στοχεύοντας στη μείωση της διάβρωσης της φορολογικής βάσης και μεταφοράς κερδών. Ενισχύουν επίσης την εφαρμογή της αρχής των ίσων αποστάσεων στη φορολογική νομοθεσία της Κύπρου.

Οι νέοι κανονισμοί αφορούν “ελεγχόμενες συναλλαγές”, οι οποίες πλέον ορίζονται ως συναλλαγές μεταξύ προσώπων των οποίων η άμεση ή έμμεση σύνδεση ανέρχεται σε ποσοστό ίσο ή μεγαλύτερο του 25%, μέσω κατοχής δικαιωμάτων ψήφου ή κατοχής μετοχικού κεφαλαίου ή κατοχής δικαιώματος σε μερίδιο του εισοδήματος του άλλου προσώπου.

Τα πιο σημαντικά σημεία των εν λόγω κανονισμών είναι:

1.    Εισαγωγή υποχρέωσης διατήρησης Φάκελου Τεκμηρίωσης ο οποίος, κατά περίπτωση, θα περιλαμβάνει τον Κυπριακό Φάκελο Τεκμηρίωσης (“Local File”) και τον Βασικό Φάκελο Τεκμηρίωσής (“Master File”).

•    Υπόχρεοι να διατηρούν Κυπριακό Φάκελο Τεκμηρίωσής είναι κυπριακές εταιρείες ή μόνιμες εγκαταστάσεις, των οποίων οι ελεγχόμενες συναλλαγές στο σύνολο τους ανά κατηγορία συναλλαγών ξεπερνούν, ή θα έπρεπε να ξεπερνούν αν διεξάγονταν με βάση την αρχή των ίσων αποστάσεων, τις 750 χιλιάδες ευρώ ανά φορολογικό έτος. Οι κατηγορίες συναλλαγών είναι τα αγαθά, οι υπηρεσίες, τα δικαιώματα και άλλα άυλα περιουσιακά στοιχεία, και oι χρηματοοικονομικές συναλλαγές .

Το περιεχόμενο του Κυπριακού Φακέλου Τεκμηρίωσης θα είναι παρόμοιο με τις συστάσεις του ΟΟΣΑ. Θα επικεντρώνεται στην ανάλυση του οικονομικού και λειτουργικού προφίλ της κυπριακής εταιρείας ή μόνιμης εγκατάστασης, στις συνθήκες της αγοράς όπου δραστηριοποιείται, στην ανάλυση της μεθοδολογίας τεκμηρίωσης των ελεγχόμενων συναλλαγών της και στα στοιχεία σύγκρισης ή αναφοράς.

•    Ο Βασικός Φάκελος Τεκμηρίωσης θα πρέπει να ετοιμάζεται από κυπριακές εταιρείες οι οποίες είναι οι τελικές μητρικές οντότητες πολυεθνικού ομίλου ή έχουν οριστεί ως παρένθετες μητρικές οντότητες από τον όμιλο στον οποίο ανήκουν, ο οποίος για την χρονιά που προηγείται της χρονιάς υπό εξέταση έχει ενοποιημένα έσοδα άνω των 750 εκατομμύριων ευρώ. Στον Βασικό Φάκελο Τεκμηρίωσης θα συμπεριλαμβάνονται γενικές πληροφορίες σχετικά με τον όμιλο.

•    Οι Βασικός και Κυπριακός Φάκελος Τεκμηρίωσης θα πρέπει να καταρτίζονται και να υπόκεινται σε ποιοτικό έλεγχο από εγκεκριμένους οίκους, το αργότερο μέχρι και την ημερομηνία υποχρέωσης υποβολής της δήλωσης εισοδήματος του υπόχρεου προσώπου. Θα πρέπει επίσης να γίνονται διαθέσιμοι στο Τμήμα Φορολογίας Κύπρου εντός 60 ημερών, αφότου ζητηθούν. Ο υπόχρεος οφείλει να επικαιροποιεί τους Φακέλους για κάθε φορολογικό έτος.  

2.    Εισαγωγή υποχρέωσης προετοιμασίας Συνοπτικού Πίνακα Πληροφοριών, ο οποίος θα παρουσιάζει μια περίληψη των ελεγχόμενων συναλλαγών μιας οντότητας, καθώς και τις φορολογικές δικαιοδοσίες και φορολογικές ταυτότητες των οντοτήτων με τις οποίες έγιναν οι συναλλαγές. Ο Συνοπτικός Πίνακας θα υποβάλλεται ηλεκτρονικά στο Τμήμα Φορολογίας μαζί με τη φορολογική δήλωση κάθε εταιρείας ή μόνιμης εγκατάστασης. 

3.    Τίθεται σε εφαρμογή η δυνατότητα αίτησης προέγκρισης της μεθοδολογίας της τιμολόγησης (Advance Pricing Agreement) συγκεκριμένων μελλοντικών ή υφιστάμενων συναλλαγών κυπριακών εταιρειών ή μόνιμων εγκαταστάσεων με συνδεδεμένα πρόσωπα στον Έφορο Φορολογίας.

•    O Έφορος θα αποφασίζει εντός 10 μηνών (ο χρόνος απόφασης μπορεί να επεκταθεί μέχρι και τους 24 μήνες) από την υποβολή της αίτησης και η απόφαση θα κοινοποιείται στους αιτούντες. Η διάρκεια ισχύος της απόφασης προέγκρισης δε δύναται να υπερβαίνει τα τέσσερα έτη και η χρονική ισχύς της δε δύναται να ανατρέχει σε φορολογικό έτος που έχει παρέλθει κατά τη στιγμή της υποβολής της αίτησης προέγκρισης.

•    Η απόφαση προέγκρισης θεωρείται δεσμευτική αλλά μπορεί να αναθεωρηθεί κατά τη διάρκεια της ισχύος της, είτε κατόπιν αίτησης από το ενδιαφερόμενο πρόσωπο, είτε αυτεπάγγελτα από τον Έφορο Φορολογίας σε περιπτώσεις εσφαλμένων ή ουσιωδώς μεταβλημένων παραδοχών και στοιχείων, καθώς επίσης και σε περίπτωση εφαρμογής της διαδικασίας αμοιβαίου διακανονισμού.

Σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης με τις παραπάνω υποχρεώσεις τεκμηρίωσης ελεγχόμενων συναλλαγών, θα επιβάλλεται πρόστιμο από €5.000 έως €20.000 αναλόγως των ημερών καθυστέρησης στη συμμόρφωση. Σε περίπτωση καθυστέρησης υποβολής του Συνοπτικού Πίνακα Πληροφοριών, το πρόστιμο ανέρχεται στα €500.

Η εισαγωγή των εν λόγω νέων κανονισμών θα μειώσει την αβεβαιότητα που επικρατεί σήμερα στο πεδίο της τιμολόγησης των ελεγχόμενων συναλλαγών. Θέτει επίσης τις κατευθυντήριες γραμμές για την προετοιμασία φακέλων τεκμηρίωσης τέτοιων συναλλαγών. Με τη σωστή ετοιμασία των φακέλων, οι φορολογούμενοι θα κτίζουν μια επιπρόσθετη ασπίδα προστασίας σε πιθανό φορολογικό έλεγχο από φορολογικές αρχές. Τέλος, θα παρέχεται η δυνατότητα προέγκρισης της Μεθοδολογίας Τιμολόγησης τοπικών αλλά και διασυνοριακών ελεγχόμενων συναλλαγών.