• Τι δηλώνει στην Brief ο Δρ Παναγιώτης Αγησιλάου, Διευθύνων Σύμβουλος της Trojan Economics 
• Πώς μπορεί να βοηθήσει επιχειρήσεις/ομίλους επιχειρήσεων/επαγγελματικούς συνδέσμους και δικηγορικά γραφεία
• Γιατί η Trojan Economics είναι ένας δυνατός και απαραίτητος συνεργάτης για κάθε επιχείρηση στην απαιτητική εποχή μας

Σε μια περίοδο όπου οι ισορροπίες στην αγορά και τον ανταγωνισμό είναι εύθραυστες, σαφώς μια επιχείρηση πρέπει να είναι κατάλληλα προετοιμασμένη για να αντιμετωπίσει ό,τι αναμενόμενο ή απρόσμενο και αν προκύπτει στην πορεία.

Η συμμόρφωση με τους κανόνες του ανταγωνισμού και γενικότερα η εφαρμογή μιας προδραστικής στρατηγικής σε σχέση με κρίσιμα ζητήματα που σχετίζονται με τον ανταγωνισμό, μπορεί να εξοικονομήσει χρόνο και χρήμα για τις επιχειρήσεις. Από την άλλη, η οικονομική θεωρία σε συνδυασμό με την κατάλληλη εμπειρική ανάλυση μπορεί να ενισχύσει την νομική επιχειρηματολογία των επιχειρήσεων που εμπλέκονται σε υποθέσεις ανταγωνισμού.

Η εταιρεία Trojan Economics είναι η μοναδική εταιρεία στην Κύπρο που ειδικεύεται  στην παροχή υπηρεσιών σε σχέση με την οικονομική διάσταση σύνθετων νομικών ζητημάτων , όπως για παράδειγμα, εμπορικές διαφορές που σχετίζονται με τον ανταγωνισμό και εκτίμηση ζημίας από παραβάσεις της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας. 

Για να γνωρίσουμε καλύτερα την Trojan Economics μιλήσαμε με τον  Διευθύνοντα Σύμβουλο της εταιρείας  Δρ Παναγιώτη Αγησιλάου. Ο Δρ Αγησιλάου, ο οποίος πρόσφατα έχει αναγνωριστεί από το Who’s Who Legal ως ένας από τους σημαντικότερους οικονομολόγους σε θέματα ανταγωνισμού παγκοσμίως, μας μιλά για τις υπηρεσίες που προσφέρει η Trojan Economics, για το πώς μπορεί να βοηθήσει επιχειρήσεις, δικηγορικά γραφεία επαγγελματικούς συνδέσμους και γενικότερα όσους αντιμετωπίζουν ζητήματα ανταγωνισμού.   

Διαβάστε πιο κάτω αναλυτικά την συνέντευξη με τον Δρ Παναγιώτη Αγησιλάου.

Ποια είναι η εταιρεία Trojan Economics και σε ποιους τομείς δραστηριοποιείται; 

H Trojan Economics ιδρύθηκε το 2008 και δραστηριοποιείται στην παροχή εξειδικευμένων συμβουλευτικών υπηρεσιών στον τομέα των οικονομικών του δικαίου του ανταγωνισμού, συμπεριλαμβανομένου του προληπτικού ελέγχου συγκεντρώσεων επιχειρήσεων, των κρατικών ενισχύσεων και της ρύθμισης αγορών.

Επιπρόσθετα, δραστηριοποιείται στον σχεδιασμό εξατομικευμένων προγραμμάτων συμμόρφωσης με το δίκαιο του ανταγωνισμού και την παροχή πιστοποιημένων εκπαιδευτικών σεμιναρίων με θέμα τον ανταγωνισμό. Γενικότερα, η Trojan Economics ειδικεύεται στην παροχή υπηρεσιών σε σχέση με την οικονομική διάσταση σύνθετων νομικών ζητημάτων , όπως για παράδειγμα, εμπορικές διαφορές που σχετίζονται με τον ανταγωνισμό και εκτίμηση ζημίας από παραβάσεις της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας.  

Η Trojan Economics είναι η μοναδική εταιρεία στην Κύπρο που ειδικεύεται στους πιο πάνω τομείς και έχει συμβουλεύσει εταιρείες και άλλες οντότητες στις σημαντικότερες και πολυπλοκότερες υποθέσεις ανταγωνισμού και συγκεντρώσεων ενώπιον της Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού.

Σε ποιους απευθύνεται η Trojan Economics; 

Οι υπηρεσίες µας απευθύνονται σε επιχειρήσεις (ανεξαρτήτως κλάδου δραστηριοποίησης, µεγέθους και µετοχικής σύνθεσης), οµίλους και ενώσεις επιχειρήσεων, επαγγελµατικούς συνδέσµους, δικηγορικά και ελεγκτικά γραφεία, κυβερνητικά τµήµατα, ανεξάρτητες αρχές του κράτους, φορείς λήψης δηµοσίων αποφάσεων, συνδέσµους, οργανώσεις και ενώσεις καταναλωτών. Επιπρόσθετα, οι υπηρεσίες της εταιρείας μας απευθύνονται σε δικηγορικά γραφεία τα οποία χρειάζονται αρωγή όσον αφορά την οικονομική διάσταση σύνθετων νομικών ζητημάτων ή/και ανεξάρτητη άποψη σε σχέση με εξειδικευμένα οικονομικά ζητήματα που σχετίζονται με τον ανταγωνισμό. 

Τι υπηρεσίες προσφέρει η Trojan Economics στο πελατολόγιό της; 

Παρέχουμε υπηρεσίες σε σχέση με τα οικονομικά του δικαίου του ανταγωνισμού, όπως συμπράξεις, εναρμονισμένες πρακτικές, κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης και κατάχρηση της σχέσης οικονομικής εξάρτησης. Στο πλαίσιο αυτό συμβάλλουμε, μεταξύ άλλων, στην ετοιμασία καταγγελιών, στην απάντηση ερωτηματολογίων της Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού και στην ετοιμασία γραπτών παραστάσεων, τόσο για καταγγέλλοντες όσο και για αμυνόμενες επιχειρήσεις. Επίσης, ετοιμάζουμε εκθέσεις ανεξάρτητου εμπειρογνώμονα και αποκτούμε πρόσβαση σε αίθουσες δεδομένων στις οποίες αποκαλύπτονται εμπιστευτικές πληροφορίες μόνον σε ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες.

Παρέχουμε επίσης εξειδικευμένες υπηρεσίες σε σχέση με προσφυγές που υποβάλλονται εναντίον αποφάσεων της Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού στα Δικαστήρια. Επιπρόσθετα, παρέχουμε υπηρεσίες σε σχέση με την κοινοποίηση συγκεντρώσεων επιχειρήσεων (π.χ., συγχωνεύσεων, εξαγορών και δημιουργία κοινών επιχειρήσεων) ενώπιον της Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού, συμπεριλαμβανομένων εξειδικευμένων οικονομετρικών εκτιμήσεων. Περαιτέρω, παρέχουμε εξειδικευμένες οικονομικές υπηρεσίες σε σχέση με ζητήματα κρατικών ενισχύσεων και ρύθμισης αγορών. Εμφανιζόμαστε επίσης σε αστικά Δικαστήρια ως ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες σε υποθέσεις που αφορούν αγωγές αποζημιώσεων για παραβάσεις της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας.

Πέραν από τις υποθέσεις που αφορούν την αντιμονοπωλιακή νομοθεσία, τις κρατικές ενισχύσεις και τη ρύθμιση αγορών, η εταιρεία μας παρέχει μια ευρεία γκάμα υπηρεσιών που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με την ανάπτυξη επιχειρηματικών στρατηγικών που να είναι συμβατές με τους κανόνες του ανταγωνισμού.

Μεταξύ άλλων, παρέχουμε υπηρεσίες που σχετίζονται με τον σχεδιασμό τιμολογιακής πολιτικής και εκπτωτικών σχεδίων, εφαρμογή τεστ συμπίεσης περιθωρίου κέρδους, την αξιολόγηση κερδοφορίας και την εξέταση της συμβατότητας εσωτερικών εγγράφων, πρακτικών, συμβάσεων και καταστατικών εγγράφων με τους κανόνες του ανταγωνισμού. Επιπρόσθετα, παρέχουμε υπηρεσίες που σχετίζονται με την ετοιμασία ολοκληρωμένων προγραμμάτων συμμόρφωσης με τους κανόνες του ανταγωνισμού, όπως την ετοιμασία εγχειριδίων συμμόρφωσης, την παροχή εκπαιδευτικών σεμιναρίων και υπηρεσιών εξωτερικού λειτουργού συμμόρφωσης. Προσφέρουμε επίσης αρωγή σε διαπραγματεύσεις για διακανονισμό οικονομικών διαφορών ή σε διαιτησίες για ζητήματα που σχετίζονται με τον ανταγωνισμό. Τέλος, παρέχουμε εξειδικευμένες υπηρεσίες αναφορικά με το σχεδιασμό διαγωνισμών όπως, για παράδειγμα, για την αγορά υπηρεσιών και για τη χρήση υποδομών.

 Πώς βοηθά τους η Trojan Economics τους πελάτες της; 

Η νομική και οικονομική ανάλυση είναι άρρηκτα συνυφασμένες σε υποθέσεις που αφορούν την αντιμονοπωλιακή νομοθεσία. Σε αυτές τις υποθέσεις ο ρόλος μας, ως εμπειρογνώμονες, είναι να συμβάλουμε στη διαμόρφωση πιο σθεναρών νομικών επιχειρημάτων που να θεμελιώνονται σε κατάλληλη οικονομική ανάλυση και αξιόπιστα εμπειρικά δεδομένα. Μεταξύ άλλων, μπορούμε να βοηθήσουμε στην οριοθέτηση της αγοράς εντός της οποίας εντοπίζεται η διαφορά και να αναλύσουμε διάφορους οικονομικούς παράγοντες οι οποίοι συνδράμουν στη θεμελίωση δεσπόζουσας θέσης ή διευκολύνουν την ανάπτυξη αντιανταγωνιστικής σύμπραξης. Επίσης, μπορούμε να αξιολογήσουμε την επίδραση μιας συγκεκριμένης επιχειρηματικής πρακτικής στη δομή της αγοράς, τη δυναμική του ανταγωνισμού, τους προμηθευτές, ανταγωνιστές και πελάτες, καθώς και τον οικονομικό μηχανισμό μέσω του οποίου προκαλούνται οι δυνητικές ανταγωνιστικές ζημίες. Σε σχέση με το τελευταίο, μπορούμε να αποκρυσταλλώσουμε την κατάλληλη θεωρία ανταγωνιστικής ζημίας κατά περίπτωση ή/και να διερευνήσουμε ποιες θεωρίες ανταγωνιστικής ζημίας αντανακλούν πληρέστερα τα πραγματικά γεγονότα κάθε υπόθεσης. 

Σε υποθέσεις συγχωνεύσεων και εξαγορών ή δημιουργίας κοινών επιχειρήσεων που πρέπει να κοινοποιηθούν εκ των προτέρων στην Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισμού αξιολογούμε και συγκρίνουμε διάφορα σενάρια όσον αφορά την εξέλιξη της δομής της αγοράς, την δυναμική του ανταγωνισμού και την μελλοντική εξέλιξη των τιμών. Εάν κριθεί αναγκαίο και νοουμένου ότι υπάρχουν διαθέσιμα εμπειρικά στοιχεία αναπτύσσουμε οικονομετρικά μοντέλα κατάλληλα προσαρμοσμένα στα δεδομένα της κάθε υπόθεσης, ώστε να μπορέσουμε να κάνουμε προβλέψεις αναφορικά με την εξέλιξη της έντασης του ανταγωνισμού σε εναλλακτικά σενάρια. Στις περιπτώσεις που δεν υπάρχουν τα αναγκαία δεδομένα για να γίνει αυτό, εφαρμόζουμε αριθμό άλλων ποσοτικών μεθόδων οι οποίες απαιτούν λιγότερα δεδομένα. 

Σε υποθέσεις που αφορούν αγωγές αποζημιώσεων για βλάβη που προκαλείται από παραβάσεις της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας εκτιμούμε μέσω κατάλληλων μεθοδολογικών προσεγγίσεων και εργαλείων το μέγεθος της ζημίας και αναπτύσσουμε επιχειρηματολογία για τη διασύνδεση αυτής με την παράβαση.

Επίσης, μπορούμε να αξιολογήσουμε κριτικά εκθέσεις απαιτήσεων που υποβάλλονται εναντίον πελατών μας. Σε αυτές τις υποθέσεις ο ρόλος μας ως ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες είναι και παιδαγωγικός, καθώς θα πρέπει να συμβάλουμε ώστε το Δικαστήριο να κατανοήσει τη λειτουργία του ανταγωνισμού σε μια συγκεκριμένη αγορά, λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα της χαρακτηριστικά όπως, για παράδειγμα, εάν είναι μονόπλευρη ή δίπλευρη ή/και κατά πόσον έχει ολιγοπωλιακή διάρθρωση, καθώς και την φύση του ανταγωνισμού εντός αυτής. 

Γενικότερα, η εμπλοκή μας στις πιο πάνω υποθέσεις μπορεί να συμβάλει στην επικέντρωση της επιχειρηματολογίας των πελατών μας στα ουσιώδη ζητήματα μεγιστοποιώντας την αποτελεσματικότητα των συμβουλευτικών υπηρεσιών που παρέχουμε. 

Επίσης, η εμπλοκή μας μπορεί να ενισχύσει την αξιοπιστία της επιχειρηματολογίας μέσω της κατάλληλης μεθοδολογικής τεκμηρίωσης καθώς και την καθαρότητα και σαφήνεια με την οποία προβάλλεται η σχετική επιχειρηματολογία ώστε να γίνεται πλήρως κατανοητή.  

Τι ωφελήματα προκύπτουν μέσα από τη συνεργασία που έχει η Trojan Economics με τους πελάτες της;

Η συνεργασία με την εταιρεία μας μπορεί να βοηθήσει τους πελάτες μας να αναγνωρίσουν και να επιλύσουν έγκαιρα ζητήματα που σχετίζονται με τον ανταγωνισμό, προτού αυτά καταστούν πραγματικό πρόβλημα για τις εμπλεκόμενες επιχειρήσεις. Η παρέμβαση μας μπορεί επομένως να συμβάλει είτε στην αποτροπή ανάπτυξης μιας αντιανταγωνιστικής συμπεριφοράς είτε στον πρόωρο τερματισμό της, ούτως ώστε να αποφευχθούν διοικητικές ή/και άλλες δικαστικές διαδικασίες που συνεπάγονται κόστος (π.χ., η απώλεια διοικητικού χρόνου, η αναστάτωση στη λειτουργία της επιχείρησης) και ενδεχομένως η επιβολή υψηλών προστίμων.  

Επιπλέον, μέσα από την παροχή πρακτικών και ρεαλιστικών λύσεων μπορούμε να συμβάλουμε στην αύξηση της πιθανότητας ή/και στην επιτάχυνση της επίλυσης σύνθετων νομικών ζητημάτων που αντιμετωπίζουν οι πελάτες μας. 

Περαιτέρω, μπορούμε να συμβάλουμε στην καλύτερη προστασία των συμφερόντων των πελατών μας, είτε σε υποθέσεις συγκεντρώσεων επιχειρήσεων που τους επηρεάζουν είτε σε υποθέσεις που αξιώνουν αποζημίωση για βλάβη που έχουν υποστεί ως αποτέλεσμα αντιανταγωνιστικής συμπεριφοράς άλλων επιχειρήσεων της αγοράς. Επιπρόσθετα, μπορούμε να βοηθήσουμε στην πληρέστερη και πιο συνεπή συμμόρφωση με τους κανόνες του ανταγωνισμού, και στην λήψη πιο ορθολογικών και καλύτερα ενημερωμένων αποφάσεων.

Υπάρχουν επίσης περιπτώσεις όπου λόγω της καλής αντίληψης που έχουμε σε σχέση με την λειτουργία και την δυναμική του ανταγωνισμού μπορούμε να βοηθήσουμε στην μεταφορά σύνθετης οικονομικής επιχειρηματολογίας με τρόπο απλό, κατανοητό και πειστικό. 

Τί είδους προσέγγιση παίρνει η Trojan Economics με τους πελάτες της, λαμβάνοντας υπόψη ότι τα θέματα που άπτονται του Δικαίου του Ανταγωνισμού είναι πολυδιάστατα και συχνά περιλαμβάνουν εξειδικευμένη γνώση κάθε τομέα οικονομικής δραστηριότητας ή αγοράς; 

Λόγω του ότι κάθε αγορά έχει τα δικά της χαρακτηριστικά, οι υπηρεσίες που παρέχουμε είναι προσαρμοσμένες στα δεδομένα της κάθε περίπτωσης. Αυτό συνήθως απαιτεί πρόσθετη μελέτη και ανάλυση σε σχέση με την πραγματική λειτουργία του ανταγωνισμού, λαμβάνοντας υπόψη τη δομή της αγοράς (π.χ., εάν είναι ολιγοπώλιο ή μονοπώλιο) και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της (π.χ., η ένταση επιδράσεων δικτύου) καθώς και την συμπεριφορά των ανταγωνιστών. 

Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια σαφής στροφή της εφαρμογής του δικαίου του ανταγωνισμού σε μια πιο οικονομοκεντρική προσέγγιση. Η νέα αυτή προσέγγιση εστιάζει περισσότερο στις οικονομικές επιδράσεις που έχει μια επιχειρηματική πρακτική και λιγότερο στον τρόπο με τον οποίο αυτή εκδηλώνεται στην αγορά. Ως αποτέλεσμα, για τη διαπίστωση παραβάσεων της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας έχουν αναπτυχθεί διάφορα οικονομικά τεστ τα οποία εφαρμόζονται κατά περίπτωση, λαμβάνοντας υπόψη τα πραγματικά περιστατικά κάθε υπόθεσης και την ποιότητα των διαθέσιμων εμπειρικών δεδομένων. Είναι σημαντικό αυτά τα τεστ να εφαρμόζονται από ειδικούς εμπειρογνώμονες που διαθέτουν κατάλληλη επιστημονική κατάρτιση και αναλυτικές ικανότητες. 

Μπορεί η Trojan Economics να βοηθήσει και μικρές επιχειρήσεις/εταιρείες; 

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους μπορούμε να βοηθήσουμε τις μικρές επιχειρήσεις. Για παράδειγμα, μπορούμε να παρέχουμε ανεξάρτητη συμβουλή αναφορικά με την ύπαρξη ή όχι ενδεχόμενης παράβασης των κανόνων του ανταγωνισμού από επιχειρήσεις με μεγάλο εκτόπισμα στην αγορά οι οποίες μπορεί να χρησιμοποιήσουν καταχρηστικά την δύναμη που διαθέτουν επηρεάζοντας αρνητικά τα συμφέροντα των μικρών επιχειρήσεων. Επιπρόσθετα, λαμβάνοντας υπόψη ότι ο απαγορευτικός κανόνας σε σχέση με την ανάπτυξη συντονισμένης δράσης επιχειρήσεων (π.χ., τα καρτέλ) ισχύει για όλες τις επιχειρήσεις ανεξαρτήτως μεγέθους, μπορούμε να συμβουλεύσουμε μικρές επιχειρήσεις οι οποίες ενδεχομένως να παροτρύνονται από μεγαλύτερες επιχειρήσεις να εμπλακούν σε κολάσιμες πρακτικές αναφορικά με την αποτελεσματική τους συμμόρφωση με τους κανόνες του ανταγωνισμού. 

Μια άλλη περίπτωση στην οποία μπορούμε να βοηθήσουμε μικρές επιχειρήσεις είναι αυτή που αφορά τις συγκεντρώσεις επιχειρήσεων. Όταν για παράδειγμα δυο μεγαλύτερες επιχειρήσεις της αγοράς συγχωνεύονται με αποτέλεσμα να δημιουργείται μια ισχυρή επιχείρηση στην αγορά, μικρές επιχειρήσεις των οποίων τα συμφέροντα επηρεάζονται μπορούν να συμμετέχουν στις διαδικασίες ενώπιον της Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού προκειμένου να εκφράσουν τις θέσεις τους. Στο πλαίσιο αυτό, η εταιρεία μας μπορεί να παρέχει εξειδικευμένες συμβουλές σε σχέση με την εκτίμηση των αναμενόμενων αρνητικών επιδράσεων στην αγορά και ενδεχόμενες δεσμεύσεις που θα πρέπει να αναληφθούν από τις επιχειρήσεις που εμπλέκονται στην συγκέντρωση προκειμένου να διασφαλιστεί ότι ο ανταγωνισμός δεν θα περιοριστεί κατά τρόπο που να επηρεάζονται αρνητικά τα συμφέροντα των μικρότερων επιχειρήσεων. 

Επιπλέον, μπορούμε να βοηθήσουμε μικρές επιχειρήσεις οι οποίες είναι οικονομικά εξαρτημένες από μεγαλύτερες επιχειρήσεις (π.χ., για την προμήθεια πρώτων υλών ή/και τελικών προϊόντων) και οι οποίες δεν διαθέτουν ισοδύναμη εναλλακτική λύση σε περιπτώσεις καταχρήσεων που οφείλονται σε επιβολή αυθαίρετων όρων συναλλαγής ή/και στην αδικαιολόγητη διακοπή μακροχρόνιων εμπορικών σχέσεων.

Σε περίπτωση διαπίστωσης παράβασης των κανόνων του ανταγωνισμού από μεγαλύτερες επιχειρήσεις της αγοράς, μπορούμε να εκτιμήσουμε την βλάβη που έχουν υποστεί μικρότερες επιχειρήσεις στο πλαίσιο αξίωσης αποζημίωσης σε Δικαστήριο. 

Επιπρόσθετα, μπορούμε να συμβουλεύσουμε μικρές επιχειρήσεις σε περίπτωση διαπραγμάτευσης με μεγαλύτερες επιχειρήσεις προκειμένου να εξεύρουν συναινετικές λύσεις που να είναι συμβατές με τους κανόνες του ανταγωνισμού και οι οποίες να μπορούν να τύχουν παρακολούθησης και ελέγχου εκ των υστέρων. 

Μία πρόσθετη περίπτωση που μπορούμε να βοηθήσουμε αφορά μικρές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε ρυθμισμένες αγορές και οι οποίες επιδιώκουν την προσαρμογή τους στο νέο ρυθμιστικό περιβάλλον ή/και στην ενεργό συμμετοχή τους σε δημόσιες διαβουλεύσεις για ζητήματα καθορισμού της σχετικής αγοράς ή/και για θέματα που σχετίζονται με τη ρύθμιση τιμών.  

Τέλος, η εταιρεία μας μπορεί να βοηθήσει μικρές επιχειρήσεις που είναι πιθανοί αποδέκτες κρατικών ενισχύσεων ή/και που επηρεάζονται από κρατικές ενισχύσεις που λαμβάνουν ανταγωνιστικές επιχειρήσεις σε σχέση με την συμβατότητα ή όχι των ενισχύσεων με τους ενωσιακούς κανόνες που σχετίζονται με τον έλεγχο των κρατικών ενισχύσεων. 

Τι ακριβώς μπορεί η Trojan Economics να προσφέρει σε δικηγόρους και δικηγορικά γραφεία; 

Με τον ίδιο τρόπο που μπορούμε να βοηθήσουμε πελάτες μας μπορούμε να προσφέρουμε αρωγή σε δικηγορικά γραφεία που εκπροσωπούν πελάτες τους ενώπιον της Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού προκειμένου να στηρίξουν ή/και να ενισχύσουν την επιχειρηματολογία τους βάσει κατάλληλης οικονομικής θεωρίας και εμπειρικής ανάλυσης. Για παράδειγμα, υπάρχουν περιπτώσεις όπου δικηγορικά γραφεία μας ζητούν να ετοιμάσουμε εκθέσεις εμπειρογνώμονα σε σχέση με τον ορισμό της σχετικής αγοράς, την θεμελίωση δεσπόζουσας θέσης, την εκτίμηση της ανταγωνιστικής ζημίας ή/και των βελτιώσεων αποτελεσματικότητας, την ανάλυση θεωριών ανταγωνιστικής ζημίας. Οι εν λόγω εκθέσεις εμπειρογνώμονα είναι κρίσιμης σημασίας για την διαμόρφωση του ορθότερου τρόπου χειρισμού μιας υπόθεσης από συνεργαζόμενα δικηγορικά γραφεία και συνήθως επηρεάζουν την έκβαση της υπόθεσης. 

Υπάρχουν επίσης δικηγορικά γραφεία τα οποία εμπιστεύονται τον επαγγελματισμό και την μεθοδικότητα της Trojan Economics προκειμένου να τους παρέχει ανεξάρτητη επαγγελματική άποψη αναφορικά με εξειδικευμένα ζητήματα ανταγωνισμού ή/και κρατικών ενισχύσεων. Συγκεκριμένα, σε αρκετές περιπτώσεις η Trojan Economics προσεγγίζεται από δικηγορικά γραφεία τα οποία μας ζητούν την επαγγελματική μας άποψη σε σχέση με την ενδεχόμενη ύπαρξη συγκέντρωσης μείζονος σημασίας που πρέπει να κοινοποιηθεί ενώπιον της Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού βάσει του κύκλου εργασιών των συμμετεχουσών επιχειρήσεων, την συμβατότητα εκπτωτικής πολιτικής με τους κανόνες του ανταγωνισμού, καθώς και την ύπαρξη ή όχι κρατικής ενίσχυσης.

Σε ποιο στάδιο μιας υπόθεσης η οποία βρίσκεται ενώπιον της Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού θεωρείτε ότι είναι σημαντική η εμπλοκή της Trojan Economics; 

Η εμπλοκή της Trojan Economics σε ένα πρώιμο στάδιο μιας υπόθεσης μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στη θεμελίωση της στρατηγικής άμυνας μιας επιχείρησης σε στέρεα οικονομικά επιχειρήματα και στην επικέντρωση της ανάλυσης σε ουσιαστικά ζητήματα. Επιπρόσθετα, μπορεί να συνεισφέρει στη διαμόρφωση καλύτερων επιχειρηματικών αποφάσεων και πρακτικών που να είναι συμβατές με τους κανόνες του ανταγωνισμού και το σχετικό ρυθμιστικό πλαίσιο, περιορίζοντας ή και εκμηδενίζοντας όπου είναι δυνατόν τους κινδύνους που απορρέουν από εσφαλμένες επιχειρηματικές αποφάσεις. Μέσα από τη εμπειρία που έχουμε αποκτήσει από την εμπλοκή μας σε ένα προχωρημένο στάδιο εξέτασης των υποθέσεων έχουμε διαπιστώσει ότι οι θέσεις ή/και επιχειρηματολογία που προβάλλεται χωρίς την προηγούμενη συνεργασία με οικονομικούς εμπειρογνώμονες συχνά βασίζεται σε ανακριβή ή/και μη-τεκμηριωμένα εμπειρικά δεδομένα, κάτι το οποίο μεταγενέστερα δημιουργεί την ανάγκη στις επιχειρήσεις να προβαίνουν σε αλλαγές στην γραμμή άμυνας τους ή/και τροποποιήσεις στην προβαλλόμενη επιχειρηματολογία τους. Αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να αποφεύγεται καθώς επηρεάζει γενικότερα την αξιοπιστία των θέσεων των επιχειρήσεων. 

Επίσης, θα πρέπει να παρατηρήσουμε ότι καθώς προχωρά χρονικά η εξέταση μιας υπόθεσης, τα χρονοδιαγράμματα καθίστανται όλο και πιο στενά, κάτι που δημιουργεί πρακτικούς περιορισμούς στη δυνατότητα συλλογής και ανάλυσης μεγάλου όγκου πληροφοριών ή δεδομένων για την υποστήριξη των θέσεων των πελατών μας. Αξίζει να σημειωθεί ότι πολλές φορές χάνονται υποθέσεις λόγω απουσίας σθεναρής οικονομικής ανάλυσης ή/και ανεπαρκούς εμπειρικής τεκμηρίωσης. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως είναι για παράδειγμα η περίπτωση των αγωγών για αποζημιώσεις από παραβάσεις των κανόνων του ανταγωνισμού, η εμπλοκή μας σε ένα πρώιμο στάδιο καθίσταται απολύτως αναγκαία, καθώς θα πρέπει να γίνει εκ των προτέρων σημαντική εργασία για τον τεκμηριωμένο υπολογισμό του ύψους της αποζημίωσης που θα ζητηθεί με την υποβολή του σχετικού αιτήματος στο Δικαστήριο, αλλά και διασύνδεση αυτού με την παράβαση της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας. Συνεπώς, η εμπλοκή μας σε ένα πρώιμο στάδιο δημιουργεί απτά οφέλη για τους πελάτες μας.  

Ποια η άποψη σας σε σχέση με την λειτουργία του ανταγωνισμού και του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου στην Κύπρο;

Θεωρώ ότι υπάρχουν αρκετοί τομείς στους οποίους ο ανταγωνισμός λειτουργεί καλά προς όφελος τόσο των επιχειρήσεων όσο και των καταναλωτών. Υπάρχουν βέβαια και ορισμένες περιπτώσεις στις οποίες παρουσιάζονται δυσλειτουργίες στον ανταγωνισμό, είτε λόγω δομικών προβλημάτων των αγορών είτε λόγω της συμπεριφοράς των επιχειρήσεων. Αυτές είναι οι περιπτώσεις στις οποίες θα πρέπει να εστιάσουν οι αρμόδιες αρχές του κράτους ώστε μέσα από την παρέμβαση τους να περιοριστούν ή/και να καταργηθούν αδικαιολόγητα εμπόδια εισόδου στην αγορά ή/και να διευκολυνθεί η στροφή των καταναλωτών σε εναλλακτικούς προμηθευτές σε μια προσπάθεια τόνωσης της ανταγωνιστικής έντασης. 

Στις περιπτώσεις που ο ελεύθερος ανταγωνισμός δεν μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά, τότε υπάρχει και η επιλογή ρυθμιστικής παρέμβασης. Εντούτοις, αυτό θα πρέπει να γίνεται με φειδώ καθώς τέτοιου είδους παρεμβάσεις, ειδικότερα όταν δεν είναι κατάλληλα σχεδιασμένες, μπορεί να οδηγήσουν σε στρέβλωση των κινήτρων των επιχειρήσεων για νέες επενδύσεις ή και καινοτομίες. 

Όσον αφορά το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο, θεωρώ ότι παρόλο που τα τελευταία χρόνια υπήρξε εκσυγχρονισμός, εντούτοις υπάρχουν αρκετά περιθώρια για περαιτέρω βελτιώσεις κυρίως σε σχέση με την διασφάλιση της ανεξαρτησίας και αμεροληψίας των θεσμών που είναι επιφορτισμένοι με την εφαρμογή της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας και γενικότερα την λειτουργία του ανταγωνισμού. 

Γιατί είναι σημαντική η συμμόρφωση των επιχειρήσεων με το Δίκαιο του Ανταγωνισμού;

Η διαφύλαξη αποτελεσματικού ανταγωνισμού δημιουργεί οφέλη για τους καταναλωτές, όπως είναι η διαμόρφωση χαμηλότερων τιμών, η βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων / υπηρεσιών, η μεγιστοποίηση των κινήτρων για καινοτομία και τεχνολογική πρόοδο, η ενίσχυση της παραγωγικότητας, εξασφαλίζοντας παράλληλα βέλτιστη κατανομή των πόρων.

Από την άλλη, η συμμόρφωση των επιχειρήσεων με το δίκαιο του ανταγωνισμού συνεπάγεται τον εκμηδενισμό του κινδύνου επιβολής προστίμου που μπορεί να ανέλθει μέχρι το 10% του κύκλου εργασιών της παραβαίνουσας επιχείρησης και την αποφυγή πιθανών αγωγών για καταβολή αποζημιώσεων σε πρόσωπα που έχουν επηρεαστεί δυσμενώς από την αντιανταγωνιστική συμπεριφορά. Περαιτέρω, η συμμόρφωση των επιχειρήσεων με το δίκαιο του ανταγωνισμού συμβάλλει στην αποφυγή εξόδων για νομικές ή/και δικαστικές διαδικασίες και στην διατήρηση της καλής εικόνας και φήμης της επιχείρησης.

Η επιτυχία της Trojan Economics τα τελευταία χρόνια είναι αξιοσημείωτη. Σε ποιους παράγοντες θεωρείτε πως εδράζεται η επιτυχία της; 

Η επιτυχία της Trojan Economics εδράζεται στην προσήλωση μας σε ένα τομέα εξειδίκευσης, συγκεκριμένα τον τομέα των οικονομικών του ανταγωνισμού, στον οποίο επενδύουμε συνεχώς προκειμένου να παραμείνουμε πρωτοπόροι. Ο τομέας του ανταγωνισμού παρουσιάζει σημαντικές εξελίξεις τα τελευταία χρόνια με την ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών μοντέλων, νέων παραμέτρων άσκησης ανταγωνισμού και καινοφανών στρατηγικών αποκλεισμού ανταγωνιστών. Η διατήρηση μας στην αιχμή των εξελίξεων απαιτεί συνεχή εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση, απόκτηση νέων γνώσεων και ειδικών δεξιοτήτων.
Σημαντικοί παράγοντες για την επιτυχία μας είναι επίσης η αποφασιστικότητα που έχουμε προκειμένου να πετύχουμε θετικά αποτελέσματα, η συνέπεια που επιδεικνύουμε στην επιλογή του ορθού και όχι του εύκολου, η μελέτη των ζητημάτων από διάφορες οπτικές γωνίες καθώς και η απαρέγκλιτη μας προσκόλληση στα αυστηρότερα πρότυπα επαγγελματικής δεοντολογίας. 

Ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα της εταιρείας μας είναι η διεπιστημονικότητα των γνώσεων των στελεχών μας, η οποία μας επιτρέπει να έχουμε πλήρη κατανόηση του μηχανισμού λειτουργίας της αγοράς και των δυναμικών που αναπτύσσονται εντός αυτής. Ένα άλλο σημαντικό πλεονέκτημα που έχουμε είναι η εξοικείωση με το νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο λόγω της αποκλειστικής εξειδίκευσης και ενασχόλησής μας, καθώς και της πολύχρονης εμπειρίας που διαθέτουμε. Ένα πρόσθετο πλεονέκτημα είναι η ικανότητα μας να διατυπώνουμε και να επικοινωνούμε τα πολυσχιδή αποτελέσματα της εργασίας μας με καθαρότητα, απλότητα και σαφήνεια. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό καθώς οι υποθέσεις με τις οποίες ασχολούμαστε είναι πολυσχιδής, εμπεριέχουν σύνθετες έννοιες και εξειδικευμένες ορολογίες και απαιτούν προχωρημένες εμπειρικές αναλύσεις.

Ως Διευθύνων Σύμβουλος ποιο είναι το όραμα σας για την Trojan Economics; 

Το όραμα μας είναι να συμβάλουμε στην λήψη καλύτερων και πιο ενημερωμένων αποφάσεων των πελατών μας αναπτύσσοντας πειστική επιχειρηματολογία που βασίζεται σε κατάλληλη οικονομική σκέψη και εμπειρική ανάλυση.

Ποιες οι εκτιμήσεις σας για την οικονομία της Κύπρου και ποια η προοπτική της; 

Η οικονομία της Κύπρου μετά από μια περίοδο συρρίκνωσης και υψηλής ανεργίας έχει καταφέρει να ανατρέψει την αρνητική πορεία δημιουργώντας προϋποθέσεις θετικών ρυθμών μεγέθυνσης. Αυτό που ανέδειξε η πρόσφατη οικονομική κρίση είναι ότι υπάρχουν μεγάλα περιθώρια θεσμικών βελτιώσεων. Θεωρώ ότι ο εκσυγχρονισμός θεσμών και κυρίως αυτών που διαδραματίζουν είτε άμεσα είτε έμμεσα σημαντικό ρόλο για την καλή λειτουργία των αγορών, θα επιδράσει θετικά στην αποτελεσματικότερη λειτουργία του ανταγωνισμού προς όφελος τόσο των επιχειρήσεων όσο και των καταναλωτών. 

Επιπλέον, εκτιμώ ότι ορισμένοι τομείς οικονομικής δραστηριότητας, όπως για παράδειγμα ο τομέας των ψηφιακών αγορών, χρειάζεται στενότερη παρακολούθηση και ενδεχομένως ρυθμιστική παρέμβαση, ώστε να διατηρηθούν ανταγωνιστικές δομές αγοράς, χωρίς βέβαια να αποθαρρύνονται καινοτόμες πρωτοβουλίες από τις οποίες προκύπτουν νέα προϊόντα ή υπηρεσίες ή και νέες μέθοδοι εμπορικής προώθησης. 

Πείτε μας λίγα λόγια για εσάς

Είμαι αριστούχος του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Επίσης, κατέχω μεταπτυχιακό από το University College London στα Οικονομικά με Distinction. Κατέχω επίσης μεταπτυχιακό από το King’s College London με ειδίκευση στα Οικονομικά του Δικαίου του Ανταγωνισμού και διδακτορικό με ειδίκευση στα Οικονομικά του Ανταγωνισμού από το University of East Anglia. 

Κατά την περίοδο 2006-2009 είχα διατελέσει Οικονομικός Σύμβουλος της Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού. Από το 2013 διατελώ διευθύνων σύμβουλος στην εταιρεία Trojan Economics, ενώ από το 2014 μέχρι σήμερα είμαι μέλος του συνεργαζόμενου προσωπικού του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου όπου συντονίζω και διδάσκω την θεματική ενότητα “Δίκαιο των Κρατικών Ενισχύσεων”. Κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής μου καριέρας, έχω συμμετάσχει ως εξειδικευμένος σύμβουλος και εμπειρογνώμονας στις σοβαρότερες και πολυπλοκότερες υποθέσεις ανταγωνισμού από το 2006 μέχρι και σήμερα. Η αντικειμενικότητα και εγκυρότητα της επαγγελματικής μου κρίσης τυγχάνουν αναγνώρισης τόσο από τους πελάτες της εταιρείας μας όσο και από συνεργαζόμενα δικηγορικά γραφεία.

Πρόσφατα έχω αναγνωριστεί ως ένας από τους σημαντικότερους οικονομολόγους σε θέματα ανταγωνισμού παγκοσμίως και ο μοναδικός κύπριος στην έκδοση του Who's Who Legal: Competition (2020) με ειδίκευση τα οικονομικά του ανταγωνισμού. 

Είμαι επίσης συν-συγγραφέας του συγγράμματος με τίτλο “Η Πολιτική του Ανταγωνισμού στην Κύπρο” το οποίο εκδόθηκε το 2011 από την Νομική Βιβλιοθήκη Αθηνών. Το εν λόγω σύγγραμμα αποτελεί το μοναδικό σύγγραμμα που αναλύει συστηματικά την εφαρμογή του δικαίου του ανταγωνισμού στην Κύπρο. 

Τι άλλα ενδιαφέροντα έχετε;

Από μικρός ασχολούμαι με την καλαθόσφαιρα από την οποία έμαθα να είμαι πειθαρχημένος, διεισδυτικός, ομαδικός και να έχω καλά δομημένη στρατηγική σκέψη και οξυμένη διαίσθηση.