ΓΡΑΦΕΙ Η 

ΧΑΡΙΣ ΒΩΒΟΥ

Ο τομέας της εξερεύνησης του διαστήματος έχει εισέλθει στην χρυσή εποχή της ιδιωτικοποίησης και γιγαντιαίων επενδύσεων με τα παγκόσμια έσοδα στον ιδιωτικό τομέα να ξεπερνούν τα 300 δισ. δολάρια ετησίως το 2020. Αυτές τις ευκαιρίες φέρνει και στην Κύπρο ο Κυπριακός Οργανισμός Εξερεύνησης Διαστήματος με ήδη μεγάλο ενδιαφέρον ξένων και ντόπιων επενδυτών να προσελκύει ο τομέας στην χώρα μας.

Όπως αναφέρει στη Brief ο Πρόεδρος του Κυπριακού Οργανισμού Εξερεύνησης Διαστήματος (CSEO), μέλος της Διεθνούς Επιτροπής Διαστημικών Επενδύσεων και Πρόεδρος της Παράλληλης Βουλής για την Επιχειρηματικότητα, Γιώργος Δανός “ήδη μεγάλοι ξένοι επενδυτές επενδύουν στον τομέα μέσω των επενδυτικών ευκαιριών που προσφέρουν τα έργα του Κυπριακού Οργανισμού Εξερεύνησης Διαστήματος, από χώρες της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της Αμερικής”. Όπως εξηγεί αυτό οφείλεται λόγω της κομβικής γεωγραφικής θέσης της Κύπρου, αλλά κυρίως  “λόγω του ότι έχουμε πείσει διεθνώς ότι υπάρχει σοβαρότητα και εντιμότητα στον οργανισμό”. Μάλιστα τονίζει ότι παρά την αρνητική εικόνα που έχει η Κύπρος στο εξωτερικό εξαιτίας των πρόσφατων σκανδάλων που είδαν το φως της δημοσιότητας, “πείσαμε τους ξένους επενδυτές και σε περιπτώσεις που ξεκίνησε καχύποπτα μια σχέση με κάποιες χώρες, φτάσαμε να έχουμε επανακτήσει τη θετική εικόνα της Κύπρου και να έχουμε υπογράψει μαζί τους στρατηγικές συμφωνίες”.
 

Χαμηλό ρίσκο υψηλή απόδοση

Τα τελευταία χρόνια, όπως διευκρινίζει έχει αναπτυχθεί πάρα πολύ ο τομέας του διαστήματος διεθνώς, ο οποίος προσφέρει χαμηλότερο πια ρίσκο και υψηλή απόδοση. “Μπαίνουμε σε μια νέα χρυσή εποχή της εξερεύνησης του διαστήματος. Είναι υποχρέωση μας να φέρουμε επενδυτικές ευκαιρίες και στην Κύπρο. Να βελτιστοποιήσουμε όλες τις υπάρχουσες δυνατότητες που θα ενδυναμώσουν την επιχειρηματικότητα και οικονομία του τόπου μας. Είμαστε υπόχρεοι να διαφοροποιήσουμε και ενισχύσουμε τους παραδοσιακούς τομείς ροής εσόδων της χώρας και να φέρουμε νέες επενδυτικές  ευκαιρίες”, σημειώνει.
 

Οικονομικά οφέλη

Σύμφωνα με τον κ. Δανό τα οφέλη για την οικονομία της Κύπρου είναι πολλά και θα ενισχύσουν την αγορά του τόπου σε εναλλακτικούς τομείς από αυτούς που συνηθίζαμε μέχρι σήμερα. Συγκεκριμένα, όπως εξηγεί “διαφοροποιούμε την οικονομία με επιχειρήσεις σε νέους τομείς, όπως εταιρείες υψηλής τεχνολογίας με παραγωγή τεχνολογιών και εξαγωγή τεχνολογικών προϊόντων, που σχετίζονται με τεχνολογίες του διαστήματος. Τεχνολογίες που δημιουργήθηκαν μεν για την εξερεύνηση του διαστήματος αλλά που έχουν σήμερα άμεση χρήση στις ανάγκες μας εδώ κάτω στην Γη στην καθημερινότητα μας. Για παράδειγμα τεχνολογίες που έχουν σχέση με μη-επανδρωμένα εναέρια οχήματα (drones), σύγχρονων ιατρικών μηχανημάτων, αναπτυγμένα υλικά, ρομποτική, τεχνολογίες συλλογής ενέργειας, τεχνητής νοημοσύνης, υπερσύγχρονων δορυφορικών τηλεπικοινωνιών, γεωπαρατήρησης καλλιεργειών, άμυνας, ελέγχου διακίνησης πλοίων και τροχαίας κυκλοφορίας και η λίστα είναι μεγάλη. Δηλαδή φέρνουμε κάτι καινούργιο, το οποίο εστιάζεται στις υψηλές τεχνολογίες. Στόχος μας πρώτον να παράγονται και να εξάγονται προϊόντα υψηλής τεχνολογίας και δεύτερον να φέρουμε πίσω στην χώρα ταλαντούχους Κύπριους επιστήμονες που ξενιτεύτηκαν. Να μένουν τα δικά μας μυαλά στην Κύπρο και να δημιουργούνται οι συνθήκες για ευνοϊκή απασχόληση”.
 

Ευκαιρίες για θέσεις εργασίας

Όπως υπογραμμίζει ο κ. Δανός “ενισχύεται η επιχειρηματικότητα και η καινοτομία στην Κύπρο και η δημιουργία νέων τεχνολογιών, μέσα από την προσέλκυση ξένων επενδύσεων και επενδυτικών ταμείων στην κυπριακή αγορά με στόχο την άνθηση της οικονομίας”.

Μάλιστα όπως αναφέρει, στον Κυπριακό Οργανισμό Εξερεύνησης Διαστήματος πέραν από τις ευκαιρίες επένδυσης σε πρωτοπόρες τεχνολογίες, τρέχει ένα μεγάλος αριθμός Ευρωπαϊκών χρηματοδοτούμενων ερευνητικών προγραμμάτων σε θέματα τεχνολογιών του διαστήματος. Αυτή τη στιγμή κατασκευάζουν ένα μηχανισμό, σε συνεργασία με μια διεθνή σύμπραξη φορέων (και την συνεργασία της NASA), ο οποίος αναμένεται να ολοκληρωθεί σε 1-2 χρόνια και σχεδιάζουν να ταξιδέψει στον Άρη στα επόμενα 5-10 χρόνια για να μετρήσει την ηλικία των πετρωμάτων του κόκκινου πλανήτη. Αυτός ο μηχανισμός θα δοκιμαστεί πρώτα στην Κύπρο στην οροσειρά του Τροόδους, προτού σταλεί στον Άρη, μια και η οροσειρά μας έχει κοινά με τα πετρώματα του κόκκινου πλανήτη.

Συμπληρώνει επίσης ότι “τρέχουμε οκτώ διαφορετικά προγράμματα σε συνεργασία με τη NASA από την Κύπρο, στα οποία συμμετέχουν ήδη Κύπριοι, ενώ υπάρχουν και συμμετέχοντες λαμπροί απόδημοι επιστήμονες μας από το εξωτερικό, οι οποίοι ανυπομονούν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, μόλις αυτές οι ευκαιρίες το καταστήσουν δυνατό”.
 
Μάλιστα, όπως λέει ο κ. Δανός ο Κυπριακός Οργανισμός Εξερεύνησης Διαστήματος εργοδοτεί πολύ κόσμο και έχει δημιουργήσει εταιρείες παρακλάδια (spin-off companies), οι οποίες ενισχύουν το οικοσύστημα καινοτομίας της χώρα μας. Χαρακτηριστικά κάποια από τα προγράμματα σχετίζονται με την προστασία της αρχαιολογικής και πολιτιστικής μας κληρονομιάς με τεχνολογίες του διαστήματος, προγράμματα που φτιάχνουν ρομποτικά συστήματα που θα βοηθούν στην εξεύρεση και ανασκαφή μεταλλευμάτων, προγράμματα που βοηθούν στην απάμβλυνση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας με χρήση διαστημικών τεχνολογιών για έξυπνες πόλεις κλπ.
 

Εξωτικός φαντάζει ο τομέας για τους Κύπριους επενδυτές

“Έχουμε και επενδυτές από την Κύπρο, ωστόσο οι Κύπριοι δεν είναι τόσο εξοικειωμένοι με τον τομέα του διαστήματος, που ίσως να τους ακούγεται εξωτικός και απόμακρος, και κατά συνέπεια είναι πιο διστακτικοί πιστεύοντας ότι ο τομέας δεν προσφέρεται σε εύκολες επενδύσεις”, ξεκαθαρίζει. Αλλάζει όμως γρήγορα αυτή η νοοτροπία και εντύπωση. Οι επενδυτικές ευκαιρίες και τα εμπορικά πλάνα που αναπτύξαμε έχουν κερδίσει την εμπιστοσύνη σοβαρών επενδυτών που αναγνώρισαν το χαμηλό ρίσκο και την απόδοση των πλάνων. “Οι επενδύσεις ξεκινούν από μικρά ποσά που αντιστοιχούν σε εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ και φθάνουν σε μεγάλα ποσά που ανέρχονται σε αρκετά εκατομμύρια ευρώ”. Όπως διευκρινίζει ο κ. Δανός ο Οργανισμός Διαστήματος δεν βρίσκεται στο χρηματιστήριο μια και δεν είναι κερδοσκοπικός φορέας, αλλά θεσμικός φορέας δημοσίου οφέλους, που αναπτύσσει την επιχειρηματικότητα υψηλών τεχνολογιών και την δημιουργία νεοφυών εταιρειών που ενισχύουν το οικοσύστημα καινοτομίας της χώρας, μέσω ενός παγκόσμιου δικτύου συνεργασιών. Κατά συνέπεια οι επενδύσεις γίνονται στα “βλαστάρια” (startups) που δημιουργεί και αναπτύσσει ο Οργανισμός.

Κύπριοι στη NASA

Όπως σημειώνει ο κ. Δανός, “έχουμε ένα μικρό αριθμό Κυπρίων που εργάζονται μέσα στη NASA στην Αμερική, και ένα μεγαλύτερο αριθμό Κυπρίων που συνεργάζονται με τη NASA από διάφορες χώρες του εξωτερικού, αλλά και εκατοντάδες άτομα που συνεργάζονται από την Κύπρο με τη NASA και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος, είτε μέσω του οργανισμού μας είτε μέσω άλλων τοπικών επιχειρήσεων και φορέων που ασχολούνται με το διάστημα”. Ωστόσο ερωτηθείς, είπε “δεν έχουμε μέχρι στιγμής Κύπριο αστροναύτη, ούτε και αστροναύτη από την Ελλάδα”.

Προσόντα εργασίας 

Όπως εξηγεί ο κ. Δανός υπάρχουν πολλοί τομείς που μπορεί κάποιος να εντρυφήσει αν επιθυμεί να εργαστεί στον τομέα του διαστήματος. Αρχικά, θα πρέπει να σπουδάσει “τεχνολογίες διαστήματος και όχι όπως θα ανέμενε κάποιος απλά αστρονομία ή αστροφυσική”, ξεκαθαρίζει. Αναλυτικότερα, μερικές από τις σπουδές, σύμφωνα με τον κ. Δανό, μπορεί να είναι τηλεπικοινωνίες, ηλεκτρονικά συστήματα, ρομποτική, μηχανολογία, αεροναυπηγική, χημεία και προηγμένα υλικά. Επίσης χρειάζονται και άλλα επαγγέλματα όπως γιατροί, δικηγόροι, διατροφολόγοι, βιολόγοι και μικροβιολόγοι ή ακόμη και εκπαιδευτικοί, γιατί οι ανάγκες του τομέα διαστήματος είναι οριζόντιες.

Εκπαίδευση για να γίνει κάποιος αστροναύτης

Για αυτούς που ενδιαφέρονται ειδικά να γίνουν αστροναύτες, ο πήχης είναι πολύ ψηλά, με πολύ υψηλές ακαδημαϊκές και τεχνικές απαιτήσεις και γνώσεις. Όπως τονίζει μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους θα πρέπει οι ενδιαφερόμενοι να αρχίσουν συνεργασία με φορείς του διαστήματος για να ενταχθούν στα προγράμματα τους. Επιπλέον, οι υποψήφιοι αστροναύτες υποβάλλονται σε πάρα πολλά τεστ, τόσο σωματικά, υγείας και αντοχής, όπως και τεστ νοημοσύνης και ψυχολογικής αντοχής προς αποφυγή συγκρούσεων, καθώς βρίσκονται μέσα σε πολύ μικρό χώρο μαζί με άλλα άτομα είτε στον διεθνή διαστημικό σταθμό είτε στο διαστημικό σκάφος εκτόξευσης για αρκετό χρονικό διάστημα.

Κόστος εκπαίδευσης

Μάλιστα, διευκρινίζει ότι για να γίνει κάποιος αστροναύτης “το κόστος το αναλαμβάνουν οι κυβερνήσεις των χωρών, οι οποίες επενδύουν εκατομμύρια ευρώ για την εκπαίδευση και προώθηση των υποψήφιων αστροναυτών τους. Κάτι τέτοιο τουλάχιστον σήμερα δεν φαίνεται εφικτό για την Κύπρο”.

Παρόλα αυτά όπως εξηγεί ο κ. Δανός “σε πέντε χρόνια δεν θα χρειάζεται να είσαι αστροναύτης για να πας στο διάστημα. Μάλιστα σε 15 χρόνια υπολογίζεται ότι θα μπορεί να ταξιδέψει ένα νεόνυμφο ζευγάρι σε τροχιά γύρω από τη Γη με περίπου 20.000 - 50.000 ευρώ. Σήμερα κάποιος μπορεί να πάει ιδιωτικά σε μια αποστολή στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό με 50.000.000 ευρώ, ενώ σε 1-2 χρόνια κάποιος θα μπορεί να αγοράσει μια σύντομη βόλτα έξω από την ατμόσφαιρα της Γης στα 200.000 ευρώ.  Άλλωστε σε πέντε με δέκα χρόνια σχεδιάζεται να χτιστεί το πρώτο ξενοδοχείο στο διάστημα”, καταλήγει.

Ο Κυπριακός Οργανισμός Εξερεύνησης Διαστήματος

Ο Κυπριακός Οργανισμός Εξερεύνησης Διαστήματος (CSEO) είναι ο κύριος διαστημικός φορέας της Κύπρου, ο οποίος προωθεί την εξερεύνηση του διαστήματος και αστρονομίας στην Κύπρο. Ιδρύθηκε το 2012, με στόχο ανάπτυξη της επόμενης γενιάς διαστημικών επιστημόνων, συμμετέχοντας σε παγκόσμια διαστημικά ερευνητικά προγράμματα, γεφυρώνοντας παράλληλα τη διεθνή συνεργασία σε διαστημικές τεχνολογίες.

 
Ο CSEO Γιώργος Δανός είναι ο επίσημος εκπρόσωπος της Κύπρου στο Διεθνή Οργανισμό Διαστημικής Έρευνας (COSPAR), στη Διεθνή Αστρονομική Ένωση (IAU), στη Διεθνή Αστροναυτική Ομοσπονδία (IAF), στην Ένωση Σεληνιακού Χωριού (MVA), στην Κοινωνία του Άρη (Mars Society) και σε άλλους διεθνείς οργανισμούς. Το Διεθνές Συμβούλιο του CSEO αποτελείται από μερικά από τα πιο διακεκριμένα άτομα στον κόσμο στην εξερεύνηση του διαστήματος.