Γράφουν οι 
Μιχάλης Τυρίμος, Managing Director Capacitor Partners
Δρ. Κλείτος Χριστοδούλου, Assistant Professor at the Department of Digital Innovation / Research Manager at the Institute For the Future (IFF), University of Nicosia

Όταν ακούμε τον όρο “blockchain” πολλές φορές το πρώτο πράγμα που έρχεται στο μυαλό μας είναι τα κρυπτονομίσματα. Όντως το blockchain είναι η τεχνολογία που έκανε εφικτή την δημιουργία και την διανομή των κρυπτονομισμάτων, αλλά η συνεισφορά της τεχνολογίας αυτής δεν σταματάει εδώ αφού έχουμε αγγίξει μόνο την επιφάνεια τον δυνατοτήτων της. Πρόκειται για ένα εναλλακτικό τρόπο όπου τα δεδομένα οργανώνονται,  αποθηκεύονται, προστατεύονται και διανέμονται στο διαδίκτυο.

Όλα ξεκίνησαν τον Οκτώβριο του 2008 όπου το τεχνικό άρθρο (technical paper)με τίτλο “Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System” του Satoshi Nakamoto εμφανίστηκε στο διαδίκτυο και άλλαξε τα πάντα. Το άρθρο αυτό  εξηγούσε την λειτουργία του blockchain όπως επίσης και πως αυτή η τεχνολογία θα μπορούσε να υποστηρίξει την δημιουργία και διανομή ενός πραγματικά αυτόνομου κρυπτονομίσματος. 

Παρόλο που μέχρι και σήμερα δεν γνωρίζουμε ποιος είναι πίσω από το ψευδώνυμο Satoshi Nakamoto, αναγνωρίζουμε την ιδιοφυία πίσω από την μέθοδο του. Το blockchain έδωσε το υπόβραδρο για την δημιουργία νέων κρυπτονομισμάτων αλλά και μιας νέας υποδομής πάνω στην οποία μπορεί να λειτουργεί το διαδίκτυο.

Πως λειτουργεί το blockchain;

Φανταστείτε ότι πήγατε ψάρεμα με τρεις φίλους. Ο καθένας από εσάς κρατάει από ένα σημειωματάριο στο οποίο καταγράφει το κάθε ψάρι που ψαρεύει ο οποιοσδήποτε στην ομάδα. Καταγράφεται το είδος του ψαριού, το βάρος του και την ώρα ψαρέματος κλπ. Όλοι σημειώνετε τις ίδιες πληροφορίες και επιβεβαιώνετε μεταξύ σας σε περίπτωση που  γίνει κάποια προσθήκη στο σημειωματάριο του άλλου. Με αυτό τον τρόπο αν ξαφνικά ένας απο τους τρεις σας έχει διαφορετικές πληροφορίες (π.χ., ότι έχετε ψαρέψει ένα επιπλέον ψάρι), τότε όλη η ομάδα πρέπει να συμφωνήσει αν θα εφαρμόσει αυτή την αλλαγή σε όλα τα σημειωματάρια ή αν ο φίλος σας που έχει διαφορετικές πληροφορίες θα πρέπει να διορθώσει τις σημειώσεις του. 

Στην περίπτωση σας ο καθένας από εσάς μπορεί να χαρακτηριστεί σαν κόμβος (“node”) στην παρέα και το σημειωματάριο με τις πληροφορίες να χαρακτηριστεί ως η βάση δεδομένων το λεγόμενο “ledger”. Όλα τα ledger είναι συγχρονισμένα, ο κάθε node φυλάσσει την ανανεωμένη έκδοση του ledger και η συμφωνία αν θα γίνει η αλλαγή ή όχι, επιβεβαιώνεται μέσω ενός πρωτοκόλλου συναίνεσης (consensus), το οποίο μπορεί να είναι Proof-of-Work (το οποίο προτείνει το δίκτυο Bitcoin), Proof-of-Stake, Proof-of-Authority ή κάποιο άλλο.

Γιατί αυτή η μέθοδος αλλάζει τα πάντα; 

Αυτή η μέθοδος και τα χαρακτηριστικά της προτείνουν ένα εναλλακτικό  τρόπο διαφύλαξης των δεδομένων. Αυτή η μέθοδος χαρακτηρίζεται από μια αμετάβλητη, διαφάνη, αποκεντροποιημένη (χωρίς έδρα), και ασφαλή διαδικασία καταγραφής δεδομένων. Λόγο αυτών των χαρακτηριστικών είναι αδύνατο κάποιος κακόβουλος χρήστης (π.χ., hacker) να αλλοιώσει πληροφορίες που έχουν επιβεβαιωθεί από τα nodes στο δίκτυο. Ο τρόπος αυτός εξασφαλίζει την εγκυρότητα των δεδομένων. Για παράδειγμα, εάν σας ανήκει κάποιο κρυπτονόμισμα. Αντίγραφα αυτής της ψηφιακής ιδιοκτησίας υπάρχουν σε όλα τα nodes που υποστηρίζουν το δίκτυο.

Σε πραγματικά δεδομένα το δίκτυο του Bitcoin φυλάσσεται από 12,600 nodes. Έτσι για να αλλάξει κάποιος την πληροφορία της ιδιοκτησίας σας πρέπει να κερδίσει έλεγχο της πλειοψηφίας του δικτύου και να αλλοιώσει τα  ledgers. Εδώ αξίζει να τονίσουμε ότι αυτό απαιτεί τεράστια υπολογιστική δύναμη και ότι η οποιαδήποτε αλλαγή πρέπει να γίνει χρονικά πριν από την επιβεβαίωση κάποιου πλοκ πληροφορίας, πράγμα σχεδόν αδύνατο με τα υπάρχον δεδομένα. 

Έτσι λοιπόν η τεχνολογία blockchain επαναπροσδιορίζει τον όρο της “ψηφιακής ιδιοκτησίας” με απεριόριστες προοπτικές. Για παράδειγμα, μπορείτε πλέον να έχετε την μοναδική ιδιοκτησία ενός έργου τέχνης (με την χρήση των ψηφιακών αντικειμένων Non-Fungible Tokens - NFTs). Τον Μάιο του 2021 συγκεκριμένα, ο γνωστός οίκος Christie’s πούλησε σε δημοπρασία ψηφιακά έργα έναντι 17 εκατομμυρίων δολαρίων.

Πως θα μπορούσε λοιπόν αυτή η τεχνολογία να αξιοποιηθεί στην χώρα μας; 

Στην Κύπρο έχουν γίνει ήδη αρκετές αξιόλογες ενέργειες σε αυτό τον τομέα. Η τεχνολογία blockchain ήδη χρησιμοποιείται για την διαχείριση δεδομένων των ασθενών στο νοσοκομείο Αραιτέιο, στην ψηφιακή έκδοση πτυχίων από το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας (block.co) και σύντομα αναπόφευκτα  θα χρησιμοποιηθεί και σε άλλους τομείς. Σε περίπτωση που δεν το γνωρίζατε η Κύπρος έχει ήδη εθνική στρατηγική για την Τεχνολογία Blockchain.

Στην συνέντευξη του Future Talks με τον Δρ. Κλείτο Χριστοδούλου, Assistant Professor στο τμήμα Digital Innovation και Research Manager στο Institute For the Future (IFF) του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, συζητήσαμε τι θα ήταν απαραίτητο για να διευρύνουμε περαιτερω την χρήση τεχνολογιών blockchain στην Κύπρο.

Σύμφωνα με τον Δρ. Χριστοδούλου, πρέπει να γίνει μια σειρά ενεργειών για να έχουμε την σωστή βάση για την υιοθέτηση του Blockchain. 

Πρώτα ο κόσμος, η κοινωνία, πρέπει να επιμορφωθεί και να ενημερωθεί κατάλληλα σχετικά με τις δυνατότητες αυτής της τεχνολογίας, έτσι ώστε να αντιληφθεί ότι είναι κάτι περισσότερο από το Bitcoin και ότι μπορεί να συμβάλει έμπρακτα προς τον τεχνολογικό μετασχηματισμό της επιχείρησης του, της δουλειάς του, της καθημερινότητάς του, και όχι μόνο. Για αυτό τον λόγο το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, το πρώτο Πανεπιστήμιο στον κόσμο στην Τεχνολογία Blockchain αναγνώρισε ότι την σημαντικότητα της εκπαίδευσης στον τομέα αυτό και προσώρησε στη σύσταση μαθημάτων και πτυχίων πάνω στο συγκεκριμένο θέμα. Παράλληλα το Πανεπιστήμιο δημιούργησε το Decentralized, ένα από τα μεγαλύτερα παγκόσμια συνέδρια στον τομέα του Blockchain .

Επιπλέον, το κράτος και οι διάφοροι φορείς, όπως οι ρυθμιστικές αρχές να αγκαλιάσουν αυτή την προσπάθεια σε μεγαλύτερο βαθμό. Μου τονίζει “Είναι καλό να έχουμε think tanks με εμπειρογνώμονες που θα προσφέρουν ενημέρωση και τεχνική γνώση σε συνεχή βάση επί του θέματος, να προσκαλέσουμε εταιρείες του τομέα να λειτουργήσουν από την Κύπρο έτσι ώστε ένα μέρος του ΑΕΠ μας να προέρχεται από την εκπόνηση έρευνας και καινοτομίας της τεχνολογίας Blockchain, και να προσφέρουμε ελεγχόμενα “sandboxes” όπου αυτές οι τεχνολογίες θα δοκιμάζονται βάση των κρατικών πρότυπων”.

Η προσπάθεια της εφαρμογής τεχνολογιών Blockchain σε εθνικό επίπεδο, την οποία περιγράφει ο Δρ. Χριστοδούλου, δοκιμάστηκε ήδη και σε άλλα κράτη όπως το Σαν Μαρινο, την Σιγκαπούρη, την Μάλτα, την Εσθονία και άλλες χώρες, με θετικά αποτελέσματα. Κάποιες από τις ήδη εφαρμοσμένες χρήσεις της τεχνολογία αφορούν θέματα όπως τον έλεγχο της μείωσης των ρύπων του διοξειδίου του άνθρακα, την έκδοση πιστοποιητικών,την ιχνηλάτηση των κρουσμάτων για COVID, μεταξύ άλλων.

Στην Κύπρο ήδη γίνεται έρευνα και εφαρμογή της τεχνολογίας  Βlockchain από πανεπιστήμια (όπως το κέντρο Institute for the Future του Πανεπιστημίου Λευκωσίας), εταιρείες (όπως η VeChain και η PundiX), κέντρα αριστείας, ιδιώτες και μέσα από το Υφυπουργείο Καινοτομίας. Η εξέλιξη αυτής της συλλογικής προσπάθειας αδιαμφισβήτητα θα παίξει σημαντικό ρόλο στον υφιστάμενο τεχνολογικό μετασχηματισμό της χώρας μας.

Όπως επισήμανε ο Δρ. Χριστοδούλου κατα την διάρκεια της συνέντευξης μας, προσκαλούμε το ευρύ κοινό να μας στείλει τα σχόλια και τις ιδέες του, τις οποίες θα χαρεί να συζητήσει μαζί τους. Μπορείτε να το κάνετε αυτό μέσω της σελίδας https://www.futuretalks.cy/contact ή μαζί του προσωπικά μέσω των ακόλουθων συνδέσμων:

Email: christodoulou.kl@unic.ac.cy
LinkedIn: https://www.linkedin.com/in/klitoschristodoulou/