Η Τεχνητή Νοημοσύνη αποτελεί σημαντικό κομμάτι του ψηφιακού μετασχηματισμού της κοινωνίας. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς τη ζωή του χωρίς τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης σε πολλά αγαθά και υπηρεσίες, ενώ επίκεινται ακόμα περισσότερες αλλαγές, μεταξύ άλλων, στον χώρο της εργασίας, των επιχειρήσεων, της οικονομίας, της υγείας, της ασφάλειας, της γεωργίας. Η ΤΝ διαδραματίζει επίσης κεντρικό ρόλο στην Πράσινη Συμφωνία και την ανάκαμψη της ΕΕ μετά τον COVID-19.

Η ΕΕ προετοιμάζει την πρώτη δέσμη κανόνων για τη διαχείριση των ευκαιριών και των απειλών της ΤΝ, εστιάζοντας στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης στην ΤΝ, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης των πιθανών επιπτώσεων της ΤΝ στους πολίτες, την κοινωνία και την οικονομία, καθώς και στη δημιουργία ευνοϊκότερου περιβάλλοντος για τους ερευνητές, τους προγραμματιστές αλλά και τις επιχειρήσεις. Η Επιτροπή θέλει να αυξήσει τις ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις στις τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης σε 20 δισ. ευρώ ετησίως.

Το νομοθετικό έργο του Κοινοβουλίου σχετικά με την ΤΝ

Το Κοινοβούλιο επεξεργάζεται πρόταση που παρουσίασε η επιτροπή τον Απρίλιο του 202 σχετικά με την μεταμόρφωση της Ευρώπης σε παγκόσμιο κόμβο αξιόπιστης τεχνητής νοημοσύνης. 

Το Κοινοβούλιο έχει ήδη συγκροτήσει ειδική επιτροπή για την ΤΝ στην ψηφιακή εποχή (AIDA) για να εξετάσει τον αντίκτυπο της στην οικονομία της ΕΕ. "Η Ευρώπη πρέπει να αναπτύξει αξιόπιστες τεχνολογίες ΤΝ που εξαλείφουν προκαταλήψεις και διακρίσεις και εξυπηρετούν το κοινό καλό, διασφαλίζοντας παράλληλα την ανάπτυξη των επιχειρήσεων και της βιομηχανίας καθώς και τη συνεισφορά τους στην οικονομική ευημερία", δήλωσε ο πρόεδρος της AIDA, Ντράγκος Τουντοράκε (Renew, Ρουμανία).

Στις 20 Οκτωβρίου 2020, το Κοινοβούλιο ενέκρινε τρεις εκθέσεις που περιγράφουν τους τρόπους με τους οποίους η ΕΕ μπορεί να ρυθμίσει καλύτερα την ΤΝ για να ενισχυθούν τα ηθικά πρότυπα, η καινοτομία, και η εμπιστοσύνη στην τεχνολογία.

Οι ευρωβουλευτές δήλωσαν ότι οι κανόνες πρέπει να είναι ανθρωποκεντρικοί. Η έκθεση προτείνει τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να διασφαλιστεί η διαφάνεια, η ασφάλεια και η λογοδοσία, αλλά και τον τρόπο πρόληψης των διακρίσεων και των προκαταλήψεων, την προώθηση της κοινωνικής και περιβαλλοντικής ευθύνης και τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων. "Ο πολίτης βρίσκεται στο επίκεντρο της πρότασης αυτής", δήλωσε ο εισηγητής Ιμπάν Γκαρθία ντελ Μπλάνκο (S&D, Ισπανία) σε συνέντευξη τύπου.

Ο Άξελ Βος (ΕΛΚ, Γερμανία) εξήγησε ότι ο στόχος της θέσπισης ενός πλαισίου αστικής ευθύνης για την τεχνητή νοημοσύνη είναι η προστασία των πολιτών, η αύξηση της εμπιστοσύνης τους στις τεχνολογίες ΤΝ, η ενθάρρυνση της καινοτομίας και η παροχή νομικής ασφάλειας στις επιχειρήσεις. "Πρέπει να υπάρχουν ενιαίοι κανόνες για τις επιχειρήσεις, πρέπει να ληφθεί υπόψη ο υφιστάμενος νόμος", είπε.

Όσον αφορά τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, το Κοινοβούλιο υπογράμμισε τη σημασία ύπαρξης ενός αποτελεσματικού συστήματος για περαιτέρω ανάπτυξη της ΤΝ. Το σύστημα αυτό θα περιλαμβάνει δικλείδες ασφαλείας για την προστασία καινοτόμων προγραμματιστών μέσω του συστήματος διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας της ΕΕ. Ωστόσο, οι απαιτήσεις αυτές δεν πρέπει να αποβούν εις βάρος των συμφερόντων των ανθρώπων-δημιουργών. Μεταξύ των εκκρεμών ζητημάτων συγκαταλέγεται ο καθορισμός της ιδιοκτησίας ενός έργου που δημιουργείται εξ ολοκλήρου με χρήση τεχνολογιών ΤΝ, δήλωσε ο εισηγητής Στεφάν Σεζουρνέ (Renew, Γαλλία).

Στις 20 Ιανουαρίου 2021, το Κοινοβούλιο πρότεινε κατευθυντήριες γραμμές για τη στρατιωτική και τη μη στρατιωτική χρήση της τεχνητής νοημοσύνης. Σε τομείς όπως ο στρατός, η δικαιοσύνη και η υγεία, "η ΤΝ δεν πρέπει ποτέ να αντικαταστήσει ή να απαλλάξει τους ανθρώπους από την ευθύνη τους", δήλωσε ο εισηγητής Ζιλ Λεμπρετόν (ID, Γαλλία). Οι ευρωβουλευτές τόνισαν την ανάγκη για ανθρώπινη εποπτεία των συστημάτων ΤΝ που χρησιμοποιούνται στον τομέα της άμυνας και επανέλαβαν το αίτημα του Κοινοβουλίου για απαγόρευση των φονικών αυτόνομων οπλικών συστημάτων που βρίσκονται υπό την καθοδήγηση της τεχνητής νοημοσύνης.

Στις 19 Μαΐου 2021, το Κοινοβούλιο υιοθέτησε μια έκθεση σχετικά με τη χρήση της ΤΝ στην εκπαίδευση, στον πολιτιστικό και οπτικοακουστικό τομέα, ζητώντας την ανάπτυξη τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης κατά τέτοιον τρόπο ώστε να αποτρέπονται οι κοινωνικές, πολιτιστικές προκαταλήψεις ή οι προκαταλήψεις με βάση το φύλο.

"Η τεχνητή νοημοσύνη πρέπει να εκπαιδευτεί ώστε να αποτρέπει τις διακρίσεις", είπε η εισηγήτρια Σαμπίν Βερχάγιεν (ΕΛΚ, Γερμανία).

Την επόμενη μέρα, το Κοινοβούλιο κάλεσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που θέτει ο ψηφιακός μετασχηματισμός, εστιάζοντας στην ΤΝ ως τεχνολογία που μπορεί να στηρίξει την ψηφιακή μετάβαση των δημόσιων και ιδιωτικών τομέων. "Πρέπει να στηρίξουμε τις επενδύσεις και να αφήσουμε στις επιχειρήσεις και στις start-ups το περιθώριο για καινοτομία", τόνισε η εισηγήτρια Ντίρντρε Κλουν (ΕΛΚ, Ιρλανδία).

Στις 6 Οκτωβρίου 2021, οι ευρωβουλευτές ζήτησαν ισχυρές δικλείδες ασφαλείας για τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης από τις αρχές, ζητώντας την καθολική απαγόρευση της αυτοματοποιημένης αναγνώρισης ατόμων σε δημόσιους χώρους, την καταπολέμηση των διακρίσεων και περισσότερη διαφάνεια στη χρήση αλγορίθμων. "Δεν τίθεται ερώτημα για το εάν τα συστήματα ΤΝ μπορούν να οδηγήσουν σε διακρίσεις. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ισχύει κάτι τέτοιο", είπε ο εισηγητής Πέτερ Βιτάνοβ (S&D, Βουλγαρία).

Η ανάπτυξη τεχνητής νοημοσύνης εξαρτάται επίσης από τη θέσπιση μιας αποτελεσματικής ευρωπαϊκής στρατηγικής για τα δεδομένα. Στις 25 Μαρτίου 2021, το Κοινοβούλιο ενέκρινε τις προτάσεις του για τη θέσπιση μιας ειδικής νομοθεσίας για τα δεδομένα. 

*Ανακοίνωση ΕΚ