«Ο πιο έξυπνος ολιγάρχης»: Πώς έκρυψε μια περιουσία $35 δισ.

Παρότι γεννήθηκε στη σοβιετική Ουκρανία, ο ίδιος προτιμάει να δηλώνει Αμερικανο-βρετανός

Ο Λεν Μπλαβάτνικ αποκαλεί τον εαυτό του ως αυτοδημιούργητο δισεκατομμυριούχο. Παρότι γεννήθηκε στη σοβιετική Ουκρανία, ο ίδιος προτιμάει να δηλώνει Αμερικανο-βρετανός. Θεωρείται μεγιστάνας των media, της τεχνολογίας, του real estate και της βιομηχανίας, με συνολική περιουσία τουλάχιστον 35 δισ. δολαρίων.  

Σήμερα, έχει καταφέρει το εξής εντυπωσιακό. Να μην έχει -τουλάχιστον στο προσκήνιο- καμία σχέση με τον Βλαντιμίρ Πούτιν ή τη ρωσική πολιτική σκηνή. Κανείς, εξάλλου, δεν μπορεί να τον χαρακτηρίσει ως ολιγάρχη. Ούτε καν ως… Ρώσο.  

Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι οι βάσεις για την τεράστια περιουσία του «χτίστηκαν» στη Ρωσία της δεκαετίας του ’90, μέσω του κλάδου του αλουμινίου και φυσικά, του πετρελαίου. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί από τους μέχρι πρότινος συνεργάτες και εταίρους του, βρίσκονται πλέον στις λίστες των σκληρών κυρώσεων της Δύσης.  

Η καταδίκη του πολέμου

Μετά την εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία, πολλοί Ρώσοι δισεκατομμυριούχοι έσπευσαν να καταδικάσουν τον πόλεμο, χωρίς να κάνουν κάποια άμεση αναφορά στον Ρώσο Πρόεδρο. Το ίδιο έκανε τον προηγούμενο μήνα και ο Μπλαβάτνικ, ο οποίος προτιμάει να διατηρεί ένα ιδιαιτέρως χαμηλό προφίλ. 

«Ο κ. Μπλαβάτνικ και η Access Industries (η επενδυτική του εταιρεία) πιστεύουν πως ό,τι συμβαίνει στην Ουκρανία είναι πέραν κάθε φαντασίας και καταδικάζουν τη συνεχιζόμενη βία. Μαζί με τους Αμερικανούς και Βρετανούς πολίτες, ο κ. Μπλαβάτνικ ελπίζει και προσεύχεται ότι η σύγκρουση θα τελειώσει σύντομα και ότι όλοι οι Ουκρανοί θα μπορέσουν να ζήσουν με ειρήνη και ελευθερία».  Η δήλωση – «καταδίκης», δε, ολοκληρώθηκε με μια δωρεά εκατομμυρίων δολαρίων για τη συνδρομή των Ουκρανών προσφύγων. 

Χωρίς να αποκηρύσσει  τη Ρωσία, αλλά και χωρίς να κάνει ευθέως αναφορά στις ουκρανικές του ρίζες, ο δισεκατομμυριούχος έχει επιλέξει να διατηρεί μόνο έναν «συνδετικό κρίκο» με το παρελθόν. Το όνομα της θαλαμηγούς του, το οποίο δεν είναι άλλο από… «Οδησσό». Αυτή ήταν, εξάλλου, η πόλη, στην οποία γεννήθηκε το 1957, ενώ σήμερα πολιορκείται από τις ρωσικές δυνάμεις. Φωτογραφίες από το λιμάνι της πόλης διακοσμούσαν κάποτε και τα γραφεία της Access στο Μανχάταν.  

«Δεν είμαι Ρώσος» 

Παρότι με τους Ρώσους δισεκατομμυριούχους μοιράζεται αρκετά στοιχεία (πλούτο, φιλοδοξίες, deals), διαφέρει σε ένα σημαντικό. Δεν είναι Ρώσος. Αν και γεννήθηκε στη σοβιετική Ουκρανία και μεγάλωσε σε μια πόλη βόρεια της Μόσχας, ο ίδιος έφυγε για τις ΗΠΑ πριν συμπληρώσει την ηλικία των 20 χρονών. Σήμερα, δηλώνει Αμερικανός και Βρετανός, χωρίς να διαθέτει ουκρανικό ή ρωσικό διαβατήριο.  

Τη δεκαετία του ‘90, βέβαια, επέστρεψε στη Ρωσία, προκειμένου να συμμετάσχει στην κούρσα ιδιωτικοποιήσεων, η οποία ακολούθησε την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Ήταν η περίοδος που έθεσε τις βάσεις για τη μεγάλη του περιουσία. Ήξερε τους κατάλληλους ανθρώπους και είχε τους κατάλληλους δεσμούς. 

Έτσι, μαζί με άλλους Ρώσους επιχειρηματίες, αγόρασε -μεταξύ άλλων- την TNK, μία από τις μεγαλύτερες κρατικές εταιρείες πετρελαίου της Ρωσίας, η οποία στη συνέχεια πουλήθηκε στη Rosneft, με τον ίδιο να αποκομίζει προσωπικά κέρδη 7 δισ. δολαρίων.  

Η στροφή προς τη Δύση

Έκτοτε, η περιουσία του Μπλαβάτνικ εκτοξεύθηκε έως τα 37,1 δισ. δολάρια, αποτελώντας τον 33ο πλουσιότερο άνθρωπο στον κόσμο. Μέχρι και σήμερα, διατηρεί περιουσιακά στοιχεία αξίας μισού δισεκατομμυρίου δολαρίων στη Ρωσία.  Βέβαιο, το συγκεκριμένο ποσό αποτελεί μια σταγόνα στον ωκεανό, λαμβάνοντας υπόψη του συνολικό του χαρτοφυλάκιο.

Κι αυτό, διότι ο δισεκατομμυριούχος είχε την ευφυία να μετατοπίσει σταδιακά το κέντρο επιχειρηματικής του δράσης προς τη Δύση, κάτι το οποίο σήμερα αποδεικνύεται «χρυσοφόρο», γλιτώνοντας από τις επιζήμιες κυρώσεις.  

Μετά το άκρως επικερδές deal ΤΝΚ – Rosneft, ο Μπλαβάτνικ επένδυσε μαζικά σε ΗΠΑ και Ευρώπη, κάτι που του προσέδωσε κύρος, αξιοπιστία και φυσικά, πολλά χρήματα. Ταυτόχρονα, δεν παρέλειψε να δώρισε περισσότερα από 320 εκατ. δολάρια σε διάφορα επιστημονικά και ερευνητικά κέντρα.  

Και φυσικά, σταδιακά ήρθε και η πολιτική ενασχόληση, μοιράζοντας περισσότερα από 5 εκατ. δολάρια στα δύο βασικά κόμματα της αμερικανικής πολιτικής σκηνής -τους Δημοκρατικούς και τους Ρεπουμπλικάνους.

newmoney.gr