Τον κίνδυνο η κρίση από τον κορωνοϊό να διαδεχθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο μια άλλη κρίση, μόλις αφήσουμε πίσω μας την πανδημία, βλέπουν και προσπαθούν να αποτρέψουν ΕΕ και ΕΚΤ επιμένοντας σε προσεκτική «αποσωλήνωση» των οικονομιών της ΕΕ από τα μέτρα στήριξης.

Βεβαίως, καθένας από τους δύο θεσμούς της ευρωπαϊκής οικονομίας έχει εκτός από τον γενικό και τους δικούς του ειδικούς λόγους να υποστηρίζει την παράταση της δημοσιονομικής χαλάρωσης.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στις χειμερινές εκτιμήσεις της, αναθεώρησε προς τα κάτω τις προβλέψεις για το 2021 που έκανε τον περασμένο Νοέμβριο. Τώρα εκτιμά ότι η ανάπτυξη θα φτάσει στο 3,8% του ΑΕΠ από 4,2% του ΑΕΠ πριν τέσσερις μήνες. Συνεπώς, η ανάκαμψη είναι βραδύτερη από ό,τι αναμενόταν και -εκ των πραγμάτων- θα διαφοροποιείται από χώρα σε χώρα. 

Ακόμη και οι βόρειες ευρωπαϊκές χώρες είχαν το 2020 μεγαλύτερη ύφεση από ό,τι αναμενόταν και δεν θα επανέλθουν στα επίπεδα του 2019 πριν από τα μέσα του 2020. Στον «ευρωπαϊκό Νότο» τα πράγματα είναι χειρότερα: Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία και Ελλάδα, λόγω και των δαπανών που έκαναν για την πανδημία, αύξησαν το ήδη υψηλό χρέος τους κατά μέσο όρο κατά 20% του ΑΕΠ. 

Μια απότομη απόσυρση των μέτρων στήριξης και επαναφορά των δημοσιονομικών στόχων θα σημάνει για τις χώρες περιοριστικές πολιτικές που θα καθυστερήσουν ακόμη περισσότερο την ανάκαμψη των οικονομικών τους. Έτσι, θα ακυρωθεί και ένα μεγάλο μέρος από τη θετική επίδραση από τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που αποτέλεσε μια ιστορική απόφαση για την ΕΕ.

Η χαμηλότερη ανάπτυξη θα δώσει αρνητικό μήνυμα στις αγορές, οι οποίες ήδη αναρωτιούνται αν οι τιμές στα ομόλογα της Ευρωζώνης είναι υπερτιμημένες. Μια κρίση στα ομόλογα της Ευρωζώνης θα αυξήσει ακόμη περισσότερο τα ήδη υπερχρεωμένα κράτη-μέλη της ζώνης του Ευρώ, δημιουργώντας ένα «σπιράλ» αρνητικών εξελίξεων που θα περάσει από τις αποδόσεις των ομολόγων στο κόστος δανεισμού και τελικά στην ανάπτυξη των χωρών αυτών, που θα γίνει ακόμη πιο αργή, απειλώντας άλλη μια κρίση του «ευρωπαϊκού νότου» με πολλά στοιχεία ομοιότητας με αυτήν του 2009. 

Σε αυτό το ενδεχόμενο η Ελλάδα είναι σχετικά πιο προστατευμένη, αφού το 75% του χρέους της είναι προς τον επίσημο τομέα (ESM, EFSF, κράτη-μέλη της Ευρωζώνης και ΔΝΤ), αλλά σίγουρα θα έχει και αυτή συνέπειες στο κόστος δανεισμού της από τις αγορές. Βεβαίως, μια τέτοια γενικευμένη κρίση δεν θα αφήσει ανεπηρέαστες Γερμανία, Γαλλία, Ολλανδία και τις υπόλοιπες χώρες του Βορρά.

Με δεδομένο ότι η Κίνα άρχισε να ανακάμπτει από το 2020 και οι ΗΠΑ θα έχουν ανακτήσει τις απώλειες από τον κορωνοϊό μέχρι και το τέλος του 2021, μια κρίση στη ζώνη του ευρώ θα επηρεάσει αρνητικά και το ίδιο ευρώ.

Τι «βλέπει» η ΕΚΤ
Εκτός από όλα αυτά, η συνεχής επανάληψη από την πρόεδρο της ΕΚΤ, κ. Κριστίν Λαγκάρντ, της ανάγκης σταδιακής αποχώρησης από τα μέτρα στήριξης, έχει και μια άλλη θεσμική βάση. Η κεντρική τράπεζα του ευρώ, μετά από 6 χρόνια ποσοτικής χαλάρωσης και την επέκτασή του μέσω του PEPP, έχει στο χαρτοφυλάκιό της περίπου 3 τρισεκατομμυρίων ευρώ σε ομόλογα της Ευρωζώνης. 

>>> Ροή Ειδήσεων Brief – Επιλεγμένο περιεχόμενο <<<

Παράλληλα, έχει εξαντλήσει σχεδόν τα διαθέσιμα νομισματικά όπλα για στήριξη της οικονομίας του ευρώ διατηρώντας μηδενικά επιτόκια για περισσότερα από 5 χρόνια. Συνεπώς, με την απόσυρση και των δημοσιονομικών μέτρων ο στασιμοπληθωρισμός που αντιμετώπιζε η Ευρωζώνη και πριν τον κορωνοϊό θα συνεχίσει επ' αόριστον ροκανίζοντας και τον παραγωγικό ιστό της Ευρώπης.

Η κ. Λαγκάρντ απέρριψε δημοσίως το ενδεχόμενο για κούρεμα του χρέους που κατέχει η ΕΚΤ, όχι μόνο επειδή κάτι τέτοιο αντιβαίνει σε βασικούς κανόνες της νομισματικής ένωσης. Το έκανε επειδή μια τέτοια κίνηση, σε ένα μη ομόσπονδο κράτος, θα έστελνε το σήμα ότι η Ευρωζώνη προχωρά σε μια εσωτερική πτώχευση. Τούτο δε τη χρονιά στην οποία η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για πρώτη φορά στην ιστορία της, θα αναζητήσει ως οικονομική οντότητα δανεισμό από τις αγορές για να χρηματοδοτήσει το Ταμείο Ανάκαμψης.

Η πρόεδρος της ΕΚΤ προκρίνει την οδό της επιτάχυνσης της ανάπτυξης για την υπέρβαση της κρίσης. Στην κατεύθυνση αυτή, εκτός από τις συνεχείς προτροπές που απευθύνει για διατήρηση των μέτρων στήριξης ακόμη και μετά την υπέρβαση της κρίσης, καλεί σε επιτάχυνση των διαδικασιών έγκρισης και υλοποίησης του Ταμείου Ανάκαμψης, που θα δώσει μια σημαντική ώθηση για την οριστική υπέρβαση της κρίσης.

(capital.gr)