Ενδιαφέροντα στοιχεία σε σχέση με τα ευρωπαϊκά κονδύλια που διατέθηκαν ή/και θα διατεθούν σε Δήμους και Κοινότητες μέχρι το 2027, για υλοποίηση σειράς έργων κατέθεσε στη Βουλή ο Υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός.

Ειδικότερα, ο κ. Κεραυνός απαντώντας σε σχετικό ερώτημα του Βουλευτή του ΔΗΚΟ, Χρίστου Ορφανίδη, παραθέτει αναλυτικά στοιχεία για την διάθεση, υλοποίηση και απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων, για τα οποία έχει αρμοδιότητα η Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης και αφορούν τους Δήμους, στο πλαίσιο:

• Των Ταμείων Πολιτικής Συνοχής της ΕΕ και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας και Αλιείας
• Του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας
• Της Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας και
• Των Χορηγιών ΕΟΧ/Νορβηγίας 2014-2021.

Όσον αφορά τα Ταμεία Πολιτικής Συνοχής της ΕΕ και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας και Αλιείας, σύμφωνα με τον Υπουργό Οικονομικών η αξιοποίηση των πόρων που κατανεμήθηκαν στην Κύπρο, εμπίπτει στις προγραμματικές περιόδους 2014-2020 και 2021-2027 και πραγματοποιείται μέσω της υλοποίηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων.

Όπως σημειώνει, για την προγραμματική περίοδο 2014-2020 υλοποιήθηκαν τα Επιχειρησιακά Προγράμματα «Ανταγωνιστικότητα και Αειφόρος Ανάπτυξη», «Απασχόληση, Ανθρώπινοι Πόροι και Κοινωνική Συνοχή» και «Θάλασσα», ενώ για την προγραμματική περίοδο 2021-2027 υλοποιούνται τα Προγράμματα «Θάλεια 2021-2027» και «Θάλασσα, Αλιεία και Υδατοκαλλιέργεια 2021-2027».

Στο πλαίσιο των προαναφερθέντων Προγραμμάτων, προσθέτε ο κ. Κεραυνός, πραγματοποιούνται, μεταξύ άλλων, και έργα από τις Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης, υπογραμμίζοντας πως κατά την προγραμματική περίοδο 2014-2020 δικαιούχοι στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα και Αειφόρος Ανάπτυξη» ήταν μόνο οι Δήμοι των τεσσάρων αστικών κέντρων (Δήμοι Λευκωσίας, Λεμεσού, Λάρνακας και Πάφου), ενώ στην προγραμματική περίοδο 2021-2027 δικαιούχοι στο Πρόγραμμα Πολιτικής Συνοχής «Θάλεια» είναι 39 Δήμοι και Κοινότητες παγκύπρια, οι οποίοι συνεργάστηκαν μεταξύ τους και ετοίμασαν Στρατηγικές Ολοκληρωμένης Χωρικής Ανάπτυξης.

Σύμφωνα με τον πιο κάτω Πίνακα, κατά την προγραμματική περίοδο 2014-2020 υλοποιήθηκαν από τους Δήμους Λευκωσίας, Λεμεσού, Λάρνακας και Πάφου έργα συνολικής αξίας 143,6 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ για την προγραμματική περίοδο 2021-2027 προγραμματίζεται η υλοποίηση έργων 221,3 εκ. ευρώ από Δήμους και των πέντε επαρχιών της Κύπρου.

Πέραν των έργων που υλοποιούν οι ίδιες οι Αρχές, συνεχίζει ο κ. Κεραυνός, υπάρχουν και έργα που υλοποιούνται από άλλους φορείς του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα, από τα οποία επωφελούνται οι Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όπως αντιπλημμυρικά, υδατικά, αποχετευτικά, προστασίας των ακτών, αλιευτικά καταφύγια και άλλα.

Όπως φαίνεται και στον Πίνακα, κατά την προγραμματική περίοδο 2014-2020 υλοποιήθηκαν έργα 271,2 εκ. ευρώ προς όφελος Δήμων και Κοινοτήτων, ενώ για την περίοδο 2021-2027 υλοποιούνται έργα ύψους 377,2 εκ. ευρώ.

Αξίζει, πάντως, να αναφερθεί ότι, από το 2004 που εντάχθηκε η Κύπρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι και σήμερα, η χώρα μας έχει επιτύχει 100% απορρόφηση των πόρων που της αναλογούν από τα Ταμεία Πολιτικής Συνοχής της ΕΕ στις προγραμματικές περιόδους 2004-2006, 2007-2013 και 2014-2020.

Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας

Όσον αφορά το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΣΑΑ), ο Υπουργός Οικονομικών αναφέρει ότι σε αυτό εντάσσονται 8 παρεμβάσεις που υλοποιούνται από Δήμους με συνολικό προϋπολογισμό 31,1 εκ. ευρώ και αφορούν σε αντιπλημμυρικά έργα και μέτρα συλλογής υδάτων στις επαρχίες Λάρνακας, Λεμεσού και Λευκωσίας, ανέγερση κέντρου παιδικής μέριμνας στις επαρχίες Αμμοχώστου και Λεμεσού και στην αγορά και ανακαίνιση κτιρίων στην εντός των τοιχών Λευκωσία και στην μετατροπή τους σε φοιτητικές εστίες.

Επιπρόσθετα, συμπληρώνει, στο ΣΑΑ περιλαμβάνεται το οριζόντιο μέτρο «Έξυπνες Πόλεις», το οποίο απευθύνεται σε Δήμους σε όλες τις επαρχίες, με Φορέα Υλοποίησης το Υφυπουργείο Έρευνας και Καινοτομίας συνολικού προϋπολογισμού 35 εκ. ευρώ.

Επιπλέον, αναφέρει ο κ. Κεραυνός, στο ΣΑΑ περιλαμβάνεται αριθμός Σχεδίων Χορηγιών που απευθύνονται, αποκλειστικά ή μεταξύ άλλων, σε Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με τον συνολικό προϋπολογισμό να ξεπερνά τα 100 εκ. ευρώ.

Πιο κάτω φαίνονται αναλυτικά τα έργα του ΣΑΑ που αφορούν σε Δήμους:

Ευρωπαϊκή Εδαφική Συνεργασία

Αναφορικά με την Ευρωπαϊκή Εδαφική Συνεργασία, γνωστή ως Interreg, η οποία στοχεύει στην προώθηση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ, ο Υπουργός Οικονομικών σημειώνει πως κατά την προγραμματική περίοδο 2014-2020 η Κύπρος συμμετείχε στα ακόλουθα προγράμματα:

• Πρόγραμμα Συνεργασίας Interreg V-A Ελλάδα-Κύπρος 2014-2020
• Πρόγραμμα Διασυνοριακής Συνεργασίας ΕΝΙ Θαλάσσια Λεκάνη της Μεσογείου 2014-2020
• Πρόγραμμα Συνεργασίας Interreg V-Β Βαλκανική-Μεσόγειος 2014-2020
• Πρόγραμμα Συνεργασίας Interreg V-Β MED 2014-2020
• Πρόγραμμα Διαπεριφερειακής Συνεργασίας Interreg Europe 2024-2020
• Πρόγραμμα για την Αειφόρο Αστική Ανάπτυξη Urbact III
• Πρόγραμμα Ευρωπαϊκού Δικτύου Παρακολούθησης Χωρικού Σχεδιασμού ESPON 2020
• Πρόγραμμα Inreract III.

Για την Προγραμματική Περίοδο 2021-2027, σημειώνει, η Κύπρος συνεχίζει να συμμετέχει στα προαναφερθέντα Προγράμματα, εκτός από το Πρόγραμμα Βαλκανική-Μεσόγειος το οποίο έχει διακοπεί.

Στον ακόλουθο Πίνακα φαίνεται η συμμετοχή Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης κατά την προηγούμενη και την τρέχουσα προγραμματική περίοδο:

Χορηγίες ΕΟΧ/Νορβηγίας

Τέλος, όσον αφορά τους Χρηματοδοτικούς Μηχανισμούς ΕΟΧ/Νορβηγίας για την Προγραμματική Περίοδο 2014-2021, ο κ. Κεραυνός αναφέρει πως, στο πλαίσιο αυτών παραχωρήθηκαν στην Κύπρο πιστώσεις ύψους 11,5 εκ. ευρώ, υπογραμμίζοντας ότι οι χορηγίες προς την χώρα μας κάλυψαν τους τομείς του περιβάλλοντος, της υγείας, του πολιτισμού και της κοινωνικής συνοχής.

Η υλοποίηση των έργων, 13 μεγάλα και 17 μικρά, άρχισε το 2020 και θα ολοκληρωθεί τον Απρίλιο του 2024. Η επιλογή των 13 μεγάλων έργων με φορείς υλοποίησης κυβερνητικές υπηρεσίες, μη κυβερνητικές οργανώσεις, Δήμους και Κοινότητες, έγινε μετά από διαπραγματεύσεις με τους Χορηγούς από λίστα με 30 προτεινόμενα έργα που προτάθηκε από το Εθνικό Σημείο Επαφής, στους τομείς προτεραιότητας των Χρηματοδοτικών Μηχανισμών.

Για τα 17 μικρά έργα που αφορούν μόνο μη κυβερνητικές οργανώσεις, συνολικού ύψους 1,5 εκ. ευρώ, συμπληρώνει ο Υπουργός Οικονομικών, η επιλογή των έργων έγινε μετά από πρόσκληση για υποβολή προτάσεων.

Αναφορικά με τα έργα που υλοποιούνται από Δήμους και Κοινότητες, σύμφωνα με τα στοιχεία, έχουν παραχωρηθεί πιστώσεις ύψους 1,25 εκ. ευρώ για δύο έργα, όπως φαίνονται στον ακόλουθο Πίνακα:

ΜΑΡΙΟΣ ΑΔΑΜΟΥ