• Ανησυχούν για τη διαθεσιμότητα ενέργειας (85%)
• Βλέπουν προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα, τις μεταφορές και σε αλλαγές στα τελωνεία και στην τιμολόγηση

ΓΡΑΦΕΙ Η ΧΡΥΣΩ ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ

Μεγάλο πλήγμα δέχονται οι κυπριακές επιχειρήσεις από το ενεργειακό περιβάλλον και θεωρούν ότι, η ενεργειακή κρίση τις έχει πλήξει σε μεγαλύτερο βαθμό, από τις επιχειρήσεις στην ΕΕ. Οι αυξήσεις των τιμών της ενέργειας αποτελούν τη μεγαλύτερη ανησυχία για τα τρία τέταρτα των κυπριακών επιχειρήσεων (76% έναντι μέσου όρου της Ε.Ε. 60%). Επτά στις δέκα κυπριακές επιχειρήσεις (70%) δηλώνουν ότι η ενεργειακή αβεβαιότητα είναι μια σημαντική ανησυχία σε σύγκριση με σχεδόν τις μισές επιχειρήσεις στην Ε.Ε. (47%).

Ιδιαίτερα εκφράζουν ανησυχίες για τη διαθεσιμότητα ενέργειας (85% έναντι 73%, αντίστοιχα) ενώ σχεδόν κάθε κυπριακή εταιρεία (94%) έχει σκιαγραφήσει μία ή περισσότερες στρατηγικές ως απάντηση στα σοκ στην αγορά ενέργειας.

Τα πιο πάνω ανησυχητικά στοιχεία φέρνει στο φως έρευνα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων ανάμεσα σε περίπου 13.000 επιχειρήσεις. Καλύπτει επιχειρήσεις σε όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και περιλαμβάνει επίσης ένα δείγμα εταιρειών στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Σύμφωνα με την έρευνα που αφορά αποκλειστικά την Κύπρο (πραγματοποιήθηκαν ξεχωριστά και για άλλες χώρες της Ε.Ε.) οι εταιρείες, τις περισσότερες φορές, αναζητούν εξοικονόμηση/αποδοτικότητα ενέργειας (82%), ενώ τα δύο τρίτα (66%) διαφοροποιούν το ενεργειακό τους μείγμα. 

Το μερίδιο των κυπριακών επιχειρήσεων που αλλάζουν ενεργειακό μείγμα υπερβαίνει τον μέσο όρο της Ε.Ε. (47%) και είναι επίσης πιθανότερο να ανταποκριθούν στο ενεργειακό σοκ τερματίζοντας ή μειώνοντας την παραγωγή (47% έναντι 24%, αντίστοιχα). 

Μείωση παραγωγής

Σύμφωνα με την έρευνα:

• Οι επιχειρήσεις στην Κύπρο έχουν σχεδόν διπλάσιες πιθανότητες από εκείνες σε ολόκληρη την Ε.Ε. να θέτουν ως προτεραιότητα ή στρατηγική τη διακοπή ή τη μείωση της παραγωγής (47% έναντι 24%, αντίστοιχα). 
• Αντίθετα, είναι λιγότερο πιθανό να σκεφτούν την επαναδιαπραγμάτευση ενεργειακών συμβάσεων (52% έναντι 67%, αντίστοιχα) ή τη μετακύλιση του αυξανόμενου ενεργειακού κόστους στους πελάτες (50% έναντι 62%, αντίστοιχα).
• Σχεδόν κάθε εταιρεία στην Κύπρο ανησυχεί για το ενεργειακό σοκ (98%). Αντανακλώντας τον μέσο όρο της Ε.Ε. (95%), περισσότερες από εννέα στις δέκα κυπριακές επιχειρήσεις υιοθετούν στρατηγικές για να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των πρόσφατων εξελίξεων στην αγορά ενέργειας (94%).
• Στον τομέα της μεταποίησης και των υπηρεσιών (και οι δύο 100%) κάθε επιχείρηση ανησυχεί για το ενεργειακό σοκ. Κάθε πολύ μικρή/μικρή επιχείρηση ενδιαφέρεται (100%) όπως και το 96% των μεγαλύτερων επιχειρήσεων της Κύπρου.
• Τουλάχιστον το 87% των επιχειρήσεων σε κάθε τομέα ανταποκρίνεται στο ενεργειακό σοκ, με τους κατασκευαστές (100%) πιθανότατα να δίνουν προτεραιότητα σε ενέργειες ή να υιοθετούν συγκεκριμένες στρατηγικές. Πάνω από εννέα στις δέκα πολύ μικρές/μικρές και μεσαίες/μεγάλες επιχειρήσεις αναλαμβάνουν τέτοια μέτρα (92% και 96%, αντίστοιχα).

Σύμφωνα επίσης με την έρευνα, κάθε επιχείρηση στην Κύπρο έχει αντιμετωπίσει κάποια αναστάτωση που σχετίζεται με το διεθνές εμπόριο, ελαφρώς πάνω από το 96% της Ε.Ε. συνολικά. 

Διαταραχές

Τα μεγαλύτερα εμπόδια για τις κυπριακές επιχειρήσεις ήταν οι διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα και στις μεταφορές (78%), οι αλλαγές στα τελωνεία/τιμολόγηση(73%) και η πρόσβαση σε εμπορεύματα και πρώτες ύλες (72%), που σημειώθηκαν σε μεγαλύτερο βαθμό στην Κύπρο από ό,τι στην Ε.Ε. Σύμφωνα με τον μέσο όρο της Ε.Ε. (49%), σχεδόν οι μισές (45%) των εταιρειών στην Κύπρο διαφοροποιούν ή σχεδιάζουν να αλλάξουν τη στρατηγική προμήθειάς τους.

Το ποσοστό των κυπριακών επιχειρήσεων που έχουν χρηματοοικονομικούς περιορισμούς (8%) είναι ελαφρώς υψηλότερο από τον μέσο όρο της Ε.Ε. (6%). Σύμφωνα με την έρευνα, με έτος αναφοράς το 2023, το ένα τέταρτο των εταιρειών στην Κύπρο δεν είναι ικανοποιημένες με τις απαιτήσεις εξασφαλίσεων που συνδέονται με την εξωτερική χρηματοδότηση (24%). Αυτό είναι τέσσερις φορές υψηλότερο από τον μέσο όρο της Ε.Ε. (6%). Σχεδόν δύο στις δέκα επιχειρήσεις (17%) είναι δυσαρεστημένες με το κόστος της εξωτερικής χρηματοδότησης.

Καιρικά φαινόμενα

Επίσης, η κλιματική αλλαγή είναι μια πραγματικότητα για τις περισσότερες κυπριακές εταιρείες, με το 70% να δηλώνει ότι τα καιρικά φαινόμενα επηρεάζουν τις δραστηριότητές τους. Τρεις στους δέκα (31%) αναφέρουν ότι αυτό έχει σημαντικό αντίκτυπο στις δραστηριότητές τους, που υπερβαίνει τον μέσο όρο της Ε.Ε. (19%).

Οι κυπριακές εταιρείες τείνουν να θεωρούν τη μετάβαση σε αυστηρότερα πρότυπα και κανονισμούς για το κλίμα ως ευκαιρία και όχι ως κίνδυνο (35% έναντι 20%, αντίστοιχα), με ποσοστό που υπερβαίνει τον μέσο όρο της Ε.Ε. (29%).

Σε σύγκριση με τον μέσο όρο της Ε.Ε., περισσότερες κυπριακές επιχειρήσεις έχουν λάβει μέτρα για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας στους φυσικούς κινδύνους της κλιματικής αλλαγής (52% έναντι 36%). Επενδύουν κυρίως σε ασφαλιστικά προϊόντα για να αντισταθμίσουν τις απώλειες που σχετίζονται με το κλίμα (41%), αντί να αποφεύγουν/μειώνουν την έκθεση σε φυσικούς κινδύνους ή να προσαρμόζουν τη στρατηγική τους (και οι δύο κατά 25%).

Ασφάλειες αντί μείωση εκπομπών

Η χρήση ασφαλιστικών προϊόντων είναι πολύ μεγαλύτερη στην Κύπρο (41%) από ό,τι σε ολόκληρη την Ε.Ε. (13%). Οι κυπριακές επιχειρήσεις είναι λιγότερο πιθανό από άλλες στην Ε.Ε. να λάβουν μέτρα για τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (GHG) (79% έναντι 89%). Με μικρή αλλαγή από την έρευνα του 2022, είναι επίσης λιγότερο πιθανό από άλλες στην Ε.Ε. να θέσουν και να παρακολουθούν στόχους για τις δικές τους εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (27% έναντι 42%). Οι δράσεις των κυπριακών εταιρειών έχουν επικεντρωθεί στην ελαχιστοποίηση και ανακύκλωση απορριμμάτων (58%) και σε μέτρα ενεργειακής απόδοσης (51%).

Οι κυπριακές εταιρείες είναι περισσότερο διατεθειμένες από αυτές των χωρών της Ε.Ε. να επενδύσουν σε νέους, λιγότερο ρυπογόνους επιχειρηματικούς τομείς και τεχνολογίες (40% έναντι 32%), αλλά εστιάζουν λιγότερο σε βιώσιμες επιλογές μεταφορών (26% έναντι 46%). Σε σύγκριση με την έρευνα του 2022, μεγαλύτερο μερίδιο κυπριακών επιχειρήσεων έχει επενδύσει στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων των καιρικών φαινομένων και στην αντιμετώπιση της διαδικασίας μείωσης των εκπομπών άνθρακα (28% έναντι 13%). Ωστόσο, το μερίδιο παραμένει σημαντικά χαμηλότερο από τον μέσο όρο της Ε.Ε. (56%).

ΧΡΥΣΩ ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ