•    Κομβικό σημείο η αύξηση των γεωπολιτικών εντάσεων και διαταραχών στον εφοδιασμό
•    Τι προβλέπεται εάν μπουν και άλλες χώρες στη διένεξη Ιράν – Ισραήλ
 

Εντείνονται οι ανησυχίες σχετικά με πιθανή αύξηση των τιμών του πετρελαίου σε περίπτωση που ενταθούν οι διενέξεις, δεδομένου του σημαντικού ρόλου των χωρών της Μέσης Ανατολής στην παραγωγή και τη μεταφορά του παγκόσμιου πετρελαίου. 

Αν και το Ισραήλ δεν είναι σημαντικός παραγωγός πετρελαίου, η πιθανή κλιμάκωση της σύγκρουσης και η εμπλοκή μεγάλων πετρελαιοπαραγωγών χωρών όπως το Ιράν, θα μπορούσε να επηρεάσει την παγκόσμια αγορά πετρελαίου. Ωστόσο, εάν ο πόλεμος Ιράν-Ισραήλ κλιμακωθεί, οδηγώντας τις χώρες παραγωγής πετρελαίου της Μέσης Ανατολής να συμμετάσχουν στον πόλεμο, προβλέπεται ότι οι τιμές του πετρελαίου θα μπορούσαν να συνεχίσουν να αυξάνονται. 

Οικονομικές επιπτώσεις

Ποιος είναι οι επιπτώσεις από τις συνεχιζόμενες εντάσεις στη Μέση Ανατολή; Η πιθανή κλιμάκωση της σύγκρουσης μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ θα μπορούσε να έχει σημαντικό αντίκτυπο στις παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου, οδηγώντας σε ευρύτερες οικονομικές επιπτώσεις, όπως ο υψηλός πληθωρισμός. 

Σε αυτό το σενάριο, εάν οι τιμές του πετρελαίου αυξηθούν λόγω γεωπολιτικών εντάσεων ή διαταραχών του εφοδιασμού σε μεγάλες πετρελαιοπαραγωγικές περιοχές, θα μπορούσε να συμβάλει σε πληθωριστικές πιέσεις. Αυτό θα δυσκόλευε την επιστροφή του πληθωρισμού στα επίπεδα-στόχους της κεντρικής τράπεζας, όπως της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των Ηνωμένων Πολιτειών, η οποία στοχεύει τον μακροπρόθεσμο πληθωρισμό στο 2% σε ετήσια βάση σε μια περίοδο δύο ετών.

Η οικονομία των ΗΠΑ

Οι Ηνωμένες Πολιτείες «χτυπούν» τον πληθωρισμό αυξάνοντας απότομα το επιτόκιο πολιτικής τους στο σημερινό επίπεδο του 5,5%. Με έναν νέο πόλεμο που ενδέχεται να ξεσπάσει στη Μέση Ανατολή, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα ο πληθωρισμός να παραμείνει σε υψηλά επίπεδα λόγω της εκτίναξης των τιμών του πετρελαίου. 

Όταν ο πληθωρισμός παραμένει υψηλός, οι κεντρικές τράπεζες συνήθως αντιδρούν διατηρώντας υψηλά επιτόκια για να μετριάσουν την υπερθέρμανση της οικονομίας και να ελέγξουν τον πληθωρισμό. Έτσι, η αύξηση των τιμών του πετρελαίου θα μπορούσε έμμεσα να αναγκάσει τη Fed να διατηρήσει υψηλότερα επιτόκια για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ό,τι αναμενόταν.

Ως αποτέλεσμα επιβραδύνεται η οικονομική δραστηριότητα, επηρεάζοντας τα πάντα, από τις καταναλωτικές δαπάνες ως τις επιχειρηματικές επενδύσεις. Επιπλέον, η κατάσταση θα μπορούσε επίσης να ενισχύσει την αξία του δολαρίου ΗΠΑ. Όταν η Fed αυξάνει τα επιτόκια ή τα διατηρεί σε υψηλότερα επιτόκια για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, οι επενδύσεις σε περιουσιακά στοιχεία που εκφράζονται σε δολάρια γίνονται ελκυστικότερες επειδή προσφέρουν υψηλότερες αποδόσεις. Αυτό τείνει να προσελκύει περισσότερο ξένο κεφάλαιο στην αγορά χρήματος των ΗΠΑ, αυξάνοντας τη ζήτηση για το δολάριο και ενισχύοντας το νόμισμα.

Ένα ισχυρότερο δολάριο μπορεί να επηρεάσει την παγκόσμια οικονομία, ειδικά σε αναπτυσσόμενες χώρες με χρέος σε δολάρια και οικονομίες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές. 

Οι συνεχιζόμενες πολεμικές εντάσεις θα επηρεάσουν την οικονομία των ΗΠΑ. Όταν οι τιμές του πετρελαίου αυξάνονται απότομα, μπορεί να προκαλέσει υψηλότερο πληθωρισμό. Ο πληθωρισμός των ΗΠΑ τον Μάρτιο αυξήθηκε στο 3,5% σε ετήσια βάση, υψηλότερο από τις προσδοκίες της Fed για 3,4% και πολύ μακριά από τον μακροπρόθεσμο στόχο της για 2% σε ετήσια βάση, με τον πληθωρισμό της ενέργειας να εξακολουθεί να αυξάνεται κατά 1,1% σε ετήσια βάση τον Μάρτιο. 

Το ντόμινο

Εάν οι τιμές του πετρελαίου συνεχίσουν να αυξάνονται, αυξάνεται και το κόστος παραγωγής και αποστολής αγαθών και υπηρεσιών που βασίζονται στο πετρέλαιο. Ως αποτέλεσμα το ντόμινο στην οικονομία μεταφέρεται στους καταναλωτές με τη μορφή υψηλότερων τιμών αγαθών. Αυτό είναι ένα κρίσιμο στοιχείο για τη Fed, καθώς προηγουμένως αναμένονταν τρεις μειώσεις επιτοκίων φέτος. Η πρόσφατη έρευνα κατέδειξε ότι οι προσδοκίες για μειώσεις επιτοκίων στις ΗΠΑ μετατοπίστηκαν προς το τέλος του έτους, με την αγορά να αναμένει μικρότερες μειώσεις επιτοκίων. 

Έτσι, όταν παρατηρείται η κατάσταση αυτή, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε υψηλό Επιτόκιο Ομοσπονδιακών Ταμείων (FFR) για μεγάλο χρονικό διάστημα, θα έχει επίσης σημαντικό αντίκτυπο στις οικονομίες των αναπτυσσόμενων χωρών, ιδιαίτερα της Ινδονησίας. 

Τα υψηλότερα επιτόκια των ΗΠΑ προσελκύουν επενδυτές που αναζητούν καλύτερες αποδόσεις σε περιουσιακά στοιχεία που εκφράζονται σε δολάρια, όπως τα κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ. Αυτό καθιστά τις επενδύσεις σε οικονομίες αναδυόμενων αγορών λιγότερο ελκυστικές, οδηγώντας σε μεγαλύτερες δυνατότητες εκροής ξένων κεφαλαίων, προκαλώντας υποτίμηση της ρουπίας. 

Σε θετικό επίπεδο, τα πρόσφατα στοιχεία για το εμπόριο κατέδειξαν διευρυμένο εμπορικό πλεόνασμα στα 4,4 δισεκατομμύρια Rp τον Μάρτιο, δείχνοντας σχετικά ισχυρά θεμελιώδη μεγέθη για το νόμισμα. Ωστόσο, οι προοπτικές των εξαγωγών είναι σχετικά υποτονικές καθώς οι κύριοι εμπορικοί εταίροι της Ινδονησίας - η Κίνα, βιώνουν κυρίως οικονομική επιβράδυνση.

Χρύσω Αντωνιάδου