UPD: Έντονη συζήτηση στην Ολομέλεια για τιμές καυσίμων και ΑΠΕ

Ενώπιον της Ολομέλειας της Βουλής προς ψήφιση τίθενται σήμερα (2/6) δύο νομοσχέδια που αφορούν τον «Ο περί της Λειτουργίας Ταμείου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εξοικονόμησης Ενέργειας Νόμος του 2022» και τον «Ο περί Προώθησης και Ενθάρρυνσης της Χρήσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Νόμος του 2022». 

Πιο συγκεκριμένα, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού μελέτησε τα πιο πάνω νομοσχέδια σε έξι συνεδρίες της, που πραγματοποιήθηκαν στις 15 Φεβρουαρίου, 1η, 15, 29 Μαρτίου, 12 Απριλίου και 3 Μαΐου 2022.  

Σκοπός του πρώτου νομοσχεδίου είναι η θέσπιση νέας νομοθεσίας για τη βελτίωση της λειτουργίας του Ταμείου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εξοικονόμησης Ενέργειας (Ταμείο) και την ενίσχυση της αποτελεσματικότητάς του για την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) και την εξοικονόμηση ενέργειας, καθώς και για την επίτευξη των αντίστοιχων εθνικών δεσμευτικών στόχων.

Ειδικότερα, στις πρόνοιες του πρώτου νομοσχεδίου, όπως αυτό αρχικά κατατέθηκε στη Βουλή, προβλέπονται μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

1/ Η σύσταση και οι σκοποί του Ταμείου.
2/ Οι πόροι και ο προϋπολογισμός του Ταμείου.
3/ Η σύσταση Επιτροπής Διαχείρισης του Ταμείου και οι αρμοδιότητες αυτής.
4/ Οι ρυθμίσεις για την επιβολή και είσπραξη του τέλους κατανάλωσης.
5/ Ο τρόπος διάλυσης του Ταμείου.
6/ Οι ποινές που δύναται να επιβληθούν σε περίπτωση παράβασης των προνοιών του νομοσχεδίου.
7/ Η εξουσία του Υπουργικού Συμβουλίου για έκδοση κανονισμών οι οποίοι δύναται να ρυθμίζουν την επιβολή και είσπραξη τέλους κατανάλωσης σε ενεργειακά προϊόντα εκτός του ηλεκτρισμού.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που κατατέθηκαν στην επιτροπή από την εκτελεστική εξουσία, οι προτεινόμενες ρυθμίσεις κρίνονται αναγκαίες λόγω της προτεινόμενης με το δεύτερο νομοσχέδιο κατάργησης του περί Προώθησης και Ενθάρρυνσης της Χρήσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Νόμου [Ν. 112(Ι)/2013] και λόγω της ανάγκης θέσπισης ειδικής νομοθεσίας για το Ταμείο, δεδομένου ότι αυτό αποτελεί ξεχωριστή νομική οντότητα και δεν υπάγεται στο Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας.

Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, με τον προτεινόμενο νόμο θεσπίζεται συγκεκριμένη ορθολογική και βιώσιμη μεθοδολογία υπολογισμού του τέλους κατανάλωσης, το οποίο αποτελεί τη βασική πηγή εσόδων του Ταμείου.

Σκοπός του δεύτερου νομοσχεδίου είναι η εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας με την πράξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο «Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου 2018 για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές». Παράλληλα, με τον προτεινόμενο νόμο καταργείται και αντικαθίσταται ο περί Προώθησης και Ενθάρρυνσης της Χρήσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Νόμος [Ν. 112(Ι)/2013].

Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία που κατατέθηκαν από την εκτελεστική εξουσία, με τον πιο πάνω προτεινόμενο νόμο θεσπίζονται μέτρα και πολιτικές για την προώθηση των ΑΠΕ και την επίτευξη των εθνικών στόχων αναφορικά με τη χρήση τους και συγκεκριμένα καθορίζονται κανόνες για τη χρήση των ΑΠΕ στους τομείς του ηλεκτρισμού, καθώς και της θέρμανσης και ψύξης.  Επιπροσθέτως, με βάση τα ίδια στοιχεία, με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις ενδυναμώνεται ο ρόλος και η συμμετοχή των πολιτών σε θέματα ΑΠΕ και εισάγονται πρόνοιες για τη στήριξη της αυτοκατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και τη λειτουργία κοινοτήτων ανανεώσιμης ενέργειας (ΚΑΕ), στα πλαίσια των οποίων πολίτες, μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τοπικές αρχές δύναται να συμμετέχουν από κοινού στην ανάπτυξη και εκμετάλλευση έργων ΑΠΕ, αποφέροντας οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη στην κοινότητά τους.

Ειδικότερα, στις πρόνοιες του δεύτερου νομοσχεδίου προβλέπονται μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

1/ Η συνεισφορά της Δημοκρατίας στην επίτευξη του δεσμευτικού στόχου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές το έτος 2030.
2/ Τα καθεστώτα στήριξης της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.
3/ Η περιφερειακή συνεργασία μεταξύ της Δημοκρατίας και των κρατών μελών και μεταξύ της Δημοκρατίας και τρίτων χωρών σε έργα ΑΠΕ.
4/ Η στατιστική μεταβίβαση ποσότητας ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές από τη Δημοκρατία σε άλλο κράτος μέλος ή/και αντίστροφα.
5/ Η απλοποίηση και επιτάχυνση των διοικητικών διαδικασιών αδειοδότησης έργων ΑΠΕ και η ολοκλήρωσή τους εντός συγκεκριμένων χρονοδιαγραμμάτων.
6/ Η σύσταση σημείου επαφής για καθοδήγηση, πληροφόρηση και διευκόλυνση των αιτητών στο σύνολο της διαδικασίας αδειοδότησης έργων ΑΠΕ, το οποίο θα παραμένει το μοναδικό σημείο επικοινωνίας των αιτητών.
7/ Οι εγγυήσεις προέλευσης ενέργειας από ΑΠΕ.
8/ Η πληροφόρηση και κατάρτιση για θέματα ΑΠΕ.
9/ Το μητρώο εγκαταστατών μικρής κλίμακας συστημάτων ΑΠΕ.
10/ Η προώθηση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στον τομέα της θέρμανσης και ψύξης και η θέσπιση ενδεικτικού στόχου για ετήσια αύξηση 1,1% του μεριδίου ενέργειας από ΑΠΕ στον εν λόγω τομέα.
11/ Η χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στα συστήματα τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης.
12/ Η παροχή εξουσίας στο Υπουργικό Συμβούλιο και στον Υπουργό Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας για έκδοση κανονισμών και διαταγμάτων, αντίστοιχα.

Περαιτέρω, με βάση τα ίδια στοιχεία, η εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας με την πράξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο «Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου 2018 για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές» έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί μέχρι τις 30 Ιουνίου 2021.  Συναφώς, λόγω της μη εμπρόθεσμης εναρμόνισης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε προειδοποιητική επιστολή, ημερομηνίας 23 Ιουλίου 2021. Επισημαίνεται ότι τα υπό συζήτηση νομοσχέδια κατατέθηκαν στη Βουλή στις 10 Φεβρουαρίου 2022.

Στο πλαίσιο της συζήτησης των πιο πάνω νομοσχεδίων το Υπουργείο Εσωτερικών, η Ελεγκτική Υπηρεσία, η Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισμού, το Γραφείο Εφόρου Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων, η Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου, ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου, η ΡΑΕΚ, η Ένωση Δήμων Κύπρου, η Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου, οι εργοδοτικές οργανώσεις ΚΕΒΕ και ΟΕΒ, ο Σύνδεσμος Αιολικής Ενέργειας Κύπρου, ο Σύνδεσμος Εταιρειών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Κύπρου, οι Φίλοι της Γης Κύπρου, το Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας του Περιβάλλοντος (Terra Cypria) και το Ενεργειακό Γραφείο Κύπρου, χωρίς να διαφωνούν με τη φιλοσοφία των προτεινόμενων νόμων, εξέφρασαν τις θέσεις και εισηγήσεις τους επί αυτών και κατέθεσαν γραπτά υπομνήματα.

Οι θέσεις Υπουργείων και Οργανισμών

Ειδικότερα, όσον αφορά το πρώτο νομοσχέδιο, ο πρόεδρος της ΡΑΕΚ, τόσο γραπτώς όσο και προφορικά, εξέφρασε την άποψη ότι πρέπει να διευκρινίζεται πως τα έσοδα του Ταμείου από την επιβολή και είσπραξη τέλους κατανάλωσης ηλεκτρισμού θα χρησιμοποιούνται μόνο για τη χρηματοδότηση δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τον ηλεκτρισμό και την εξοικονόμηση ενέργειας και τα έσοδα που θα προκύπτουν από την επιβολή και είσπραξη τέλους κατανάλωσης καυσίμων θα χρησιμοποιούνται για τις μεταφορές, ώστε να διασφαλίζεται πως κάθε ποσό που θα καταβάλλεται από τους καταναλωτές ηλεκτρισμού θα επιστρέφεται σε δραστηριότητες που αφορούν τον ηλεκτρισμό. Σύμφωνα με τον ίδιο, με αυτό τον τρόπο θα αποφεύγονται αδικαιολόγητες αυξήσεις των τιμών ηλεκτρικού ρεύματος και η άνιση μεταχείριση και επιβάρυνση των καταναλωτών ηλεκτρισμού. Περαιτέρω, εισηγήθηκε η διαδικασία επιβολής και είσπραξης τέλους κατανάλωσης καυσίμων να μη ρυθμίζεται με κανονισμούς, αλλά να προβλέπεται στο νομοσχέδιο κατά τον ίδιο τρόπο που ρυθμίζεται η διαδικασία επιβολής και είσπραξης τέλους κατανάλωσης για τον ηλεκτρισμό, ώστε να μη συνεπάγεται ότι το τέλος κατανάλωσης που επιβάλλεται σε καταναλωτές ηλεκτρισμού ενδέχεται να επιστραφεί υπό τη μορφή χορηγίας σε δραστηριότητες μεταφορών.

Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας εξέφρασε επιφυλάξεις όσον αφορά τις πιο πάνω εισηγήσεις επισημαίνοντας ότι δεν προκύπτει ανάγκη διαχωρισμού των εσόδων που προκύπτουν από κάθε τέλος κατανάλωσης, εφόσον η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές επεκτείνεται και στις μεταφορές.

Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών δήλωσε ότι στα δημόσια οικονομικά δεν προβλέπεται η ευχέρεια συσχέτισης εσόδων και δαπανών και ότι όλοι οι οικονομικοί πόροι κατατίθενται σε ένα ταμείο.

Οι εκπρόσωποι της ΟΕΒ και του Συνδέσμου Αιολικής Ενέργειας Κύπρου εισηγήθηκαν όπως στην Επιτροπή Διαχείρισης του Ταμείου συμμετέχουν εκπρόσωποι της ΟΕΒ ή συνδέσμων σχετικών με τις ΑΠΕ με σκοπό την ενίσχυση της δημοκρατίας και της διαφάνειας, αντίστοιχα. Παράλληλα, ο εκπρόσωπος του Κυπριακού Συνδέσμου Καταναλωτών εισηγήθηκε όπως στην εν λόγω επιτροπή συμμετέχει και εκπρόσωπος του εν λόγω συνδέσμου.

Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας διαφώνησε με τις πιο πάνω εισηγήσεις και ειδικότερα ανέφερε ότι ο ρόλος της πιο πάνω επιτροπής είναι η οικονομική διαχείριση του Ταμείου, ενώ τα σχέδια χορηγιών που θα προκηρυχθούν και οι δράσεις του Ταμείου εγκρίνονται από το Υπουργικό Συμβούλιο.  Συναφώς, εξέφρασε την άποψη ότι δεν ενδείκνυται να συμμετέχει σε αυτή εκπρόσωπος των εταιρειών που δραστηριοποιούνται σε θέματα ΑΠΕ λόγω ενδεχόμενης σύγκρουσης συμφερόντων.

Οι εκπρόσωποι του Συνδέσμου Εταιρειών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Κύπρου και του Ενεργειακού Γραφείου Κύπρου εισηγήθηκαν όπως απαλειφθούν οι πρόνοιες του πρώτου νομοσχεδίου που προβλέπουν τη χρηματοδότηση από το Ταμείο κοινών έργων μεταξύ της Δημοκρατίας και τρίτων χωρών και κοινών καθεστώτων στήριξης, καθώς και δράσεων σχετικών με τη στατιστική μεταβίβαση συγκεκριμένης ποσότητας ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές από ένα άλλο κράτος μέλος προς τη Δημοκρατία.

Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας δήλωσε ότι η δημιουργία κοινών έργων μεταξύ της Δημοκρατίας και τρίτων χωρών και κοινών καθεστώτων στήριξης θα αποβεί προς όφελος της Κύπρου μέσω της στατιστικής μεταβίβασης.

Οι εκπρόσωποι της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, της ΟΕΒ και του Συνδέσμου Εταιρειών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Κύπρου εισηγήθηκαν όπως στο Ταμείο κατατίθεται ένα μέρος των εσόδων που προκύπτουν από τη δημοπράτηση δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που παραχωρούνται στη Δημοκρατία.

O εκπρόσωπος του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας δεν εξέφρασε οποιεσδήποτε επιφυλάξεις όσον αφορά την πιο πάνω εισήγηση.

Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών δήλωσε ότι με βάση το σύνταγμα και τον περί της Δημοσιονομικής Ευθύνης και του Δημοσιονομικού Πλαισίου Νόμο όλα τα έσοδα της Δημοκρατίας κατατίθενται στο Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας. Επιπροσθέτως, ανέφερε ότι με βάση το άρθρο 167 του συντάγματος ο Υπουργός Οικονομικών, αφού λάβει τις προβλέψεις κάθε υπουργείου και ανεξάρτητης υπηρεσίας της Δημοκρατίας, καταρτίζει τον κρατικό προϋπολογισμό και συναφώς οποιαδήποτε ανάγκη προκύψει αναφορικά με θέματα χρηματοδότησης του Ταμείου από κρατικούς πόρους θα εξεταστεί στο πλαίσιο του προϋπολογισμού του Ταμείου και του ετήσιου κρατικού προϋπολογισμού.

Περαιτέρω, ο εκπρόσωπος της Ελεγκτικής Υπηρεσίας εισηγήθηκε όπως το τέλος κατανάλωσης επιβάλλεται επί της καθαρής εισαγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο δίκτυο, ήτοι επί της ποσότητας που εισάγεται μείον την ποσότητα που εξάγεται από το δίκτυο, αντί επί του συνόλου της ηλεκτρικής ενέργειας που εισάγεται στο δίκτυο, ανεξάρτητα από το εάν αυτό υπόκειται σε οποιαδήποτε συμφωνία συμψηφισμού, όπως προβλέπεται στο πρώτο νομοσχέδιο, ώστε η επιβολή τέλους να μη λειτουργεί ως αντικίνητρο για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στις περιπτώσεις καταναλωτών που είναι ενταγμένοι στο σχέδιο συμψηφισμού μετρήσεων (net-metering).     

Οι εκπρόσωποι της ΡΑΕΚ και της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου συμφώνησαν με την πιο πάνω εισήγηση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας.

Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας δήλωσε ότι το συνολικό ετήσιο κόστος που μπορεί να προκύψει από το τέλος κατανάλωσης είναι ελάχιστο, συνεπώς δε θεωρείται αντικίνητρο για κάποιον να ενταχθεί στο σχέδιο συμψηφισμού μετρήσεων.  Επιπροσθέτως, ανέφερε ότι το Ταμείο, πέρα από την προώθηση έργων ΑΠΕ, στοχεύει στην προώθηση μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας και ως εκ τούτου το τέλος κατανάλωσης πρέπει να λειτουργεί ως αποτρεπτικός παράγοντας για την κατανάλωση ενέργειας.  

Στο στάδιο της συζήτησης του πρώτου νομοσχεδίου τα ζητήματα τα οποία αποτέλεσαν αντικείμενο εκτενέστερης συζήτησης από την επιτροπή επικεντρώνονται κυρίως στα ακόλουθα:

1/ Την προτεινόμενη χρηματοδότηση από το Ταμείο κοινών έργων μεταξύ της Δημοκρατίας και τρίτων χωρών και κοινών καθεστώτων στήριξης, καθώς και δράσεων σχετικών με τη στατιστική μεταβίβαση συγκεκριμένης ποσότητας ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές από ένα άλλο κράτος μέλος προς τη Δημοκρατία.
2/ Την προβλεπόμενη δυνατότητα έκδοσης κανονισμών από το Υπουργικό Συμβούλιο για τη ρύθμιση της επιβολής και είσπραξης τέλους κατανάλωσης σε ενεργειακά προϊόντα εκτός του ηλεκτρισμού και την προτεινόμενη αξιοποίηση των εσόδων που προέρχονται από την είσπραξη του εν λόγω τέλους για σκοπούς χρηματοδότησης των σχεδίων χορηγιών και κάλυψης των λειτουργικών και λοιπών εξόδων του Ταμείου. 
3/ Το ενδεχόμενο διαχωρισμού των εσόδων που προκύπτουν από την επιβολή και είσπραξη τέλους κατανάλωσης ηλεκτρισμού, με σκοπό την αξιοποίησή τους για χρηματοδότηση δραστηριοτήτων που σχετίζονται μόνο με τον ηλεκτρισμό και την εξοικονόμηση ενέργειας, καθώς και των εσόδων που προκύπτουν από την επιβολή και είσπραξη τέλους κατανάλωσης καυσίμων, με σκοπό την αξιοποίησή τους για χρηματοδότηση δραστηριοτήτων που σχετίζονται μόνο με τις μεταφορές.
4/ Το ενδεχόμενο κατάθεσης στο Ταμείο μέρους των εσόδων που προκύπτουν από τη δημοπράτηση δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου τα οποία παραχωρούνται στη Δημοκρατία.
5/  Τη συμπερίληψη μακροπρόθεσμου πλάνου στον προϋπολογισμό του Ταμείου σε σχέση με την παροχή χρηματοδοτικής στήριξης σε επενδύσεις και δραστηριότητες, το οποίο θα καλύπτει τουλάχιστον τα επόμενα τρία (3) έτη.
6/  Τη συγκρότηση και σύνθεση της Επιτροπής Διαχείρισης του Ταμείου.
7/ Τον προτεινόμενο τρόπο επιβολής του τέλους κατανάλωσης και κατά πόσο αυτό θα επιβάλλεται επί του συνόλου της ηλεκτρικής ενέργειας που λαμβάνεται από το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, ανεξάρτητα από το εάν αυτό υπόκειται σε οποιαδήποτε συμφωνία συμψηφισμού.

Με βάση τα πιο πάνω η επιτροπή, αφού έλαβε υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν της από τους ενδιαφερόμενους φορείς, αποφάσισε να τροποποιήσει το κείμενο του πρώτου νομοσχεδίου, ώστε σε αυτό να διαλαμβάνονται μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

1/ Απάλειψη των προνοιών του νομοσχεδίου που προβλέπουν τη χρηματοδότηση από το Ταμείο κοινών έργων μεταξύ της Δημοκρατίας και τρίτων χωρών και κοινών καθεστώτων στήριξης, καθώς και δράσεων σχετικών με τη στατιστική μεταβίβαση συγκεκριμένης ποσότητας ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές από ένα άλλο κράτος μέλος προς τη Δημοκρατία.
2/ Συμμετοχή στην Επιτροπή Διαχείρισης του Ταμείου του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος και εκπροσώπου των καταναλωτών, κατόπιν εισήγησης των νόμιμα συσταθέντων οργανισμών ή συνδέσμων που εκπροσωπούν τους καταναλωτές.
3/ Επιβολή του τέλους κατανάλωσης επί της ποσότητας ηλεκτρικής ενέργειας που εισάγεται στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας μείον την ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας που εξάγεται από το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, αντί επί του συνόλου της ηλεκτρικής ενέργειας που εισάγεται στο δίκτυο, ανεξάρτητα από το εάν αυτό υπόκειται σε οποιαδήποτε συμφωνία συμψηφισμού.
4/ Απάλειψη των προνοιών που προβλέπουν τη δυνατότητα έκδοσης κανονισμών από το Υπουργικό Συμβούλιο για τη ρύθμιση της επιβολής και είσπραξης τέλους κατανάλωσης σε ενεργειακά προϊόντα εκτός του ηλεκτρισμού και τη χρησιμοποίηση των εσόδων που προέρχονται από την είσπραξη του εν λόγω τέλους για σκοπούς χρηματοδότησης των σχεδίων χορηγιών και κάλυψη των λειτουργικών και λοιπών εξόδων του Ταμείου.
5/ Απάλειψη της πρόνοιας που προβλέπει την παροχή, μέσω σχεδίων χορηγιών που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο, οικονομικών κινήτρων υπό τη μορφή χορηγίας ή/και επιδότησης για την παραγωγή ή/και κατανάλωση προηγμένων βιοκαυσίμων ή βιοκαυσίμων από απόβλητα για τις μεταφορές.
6/ Προσθήκη πρόνοιας με την οποία προβλέπεται ότι, εφόσον αποφασιστεί από το Υπουργικό Συμβούλιο, οι πόροι του Ταμείου θα προέρχονται μεταξύ άλλων από ένα μέρος των εσόδων που προκύπτουν από τη δημοπράτηση δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου προς όφελος της Δημοκρατίας και ότι το συντομότερο δυνατόν μετά το τέλος κάθε έτους η Επιτροπή Διαχείρισης του Ταμείου οφείλει να ενημερώνει την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού για το τελικό ποσό που κατατέθηκε στο Ταμείο από τα εν λόγω έσοδα.
7/ Προσθήκη πρόνοιας με την οποία προβλέπεται ότι οι πόροι του Ταμείου προέρχονται και από την εκμετάλλευση των πιστοποιητικών εγγυήσεως προέλευσης κάθε τεχνολογίας των συστημάτων ΑΠΕ, περιλαμβανομένων των συστημάτων με εγγυημένη σταθερή τιμή (Feed In Tariff).
8/ Προσθήκη πρόνοιας με την οποία προβλέπεται ότι το ύψος του τέλους κατανάλωσης δε δύναται να είναι μικρότερο από 0,12 του ευρωσέντ ανά κιλοβατώρα ηλεκτρικής ενέργειας.
9/ Συμπερίληψη στον προϋπολογισμό του Ταμείου μακροπρόθεσμου πλάνου όσον αφορά την παροχή χρηματοδοτικής στήριξης σε επενδύσεις και δραστηριότητες, το οποίο θα καλύπτει τουλάχιστον τα επόμενα τρία (3) έτη.
10/ Εκ των προτέρων ενημέρωση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού και της ΡΑΕΚ για θέματα που αφορούν επενδύσεις τυχόν αποθεμάτων του Ταμείου.
11/ Παροχή διοικητικής υποστήριξης στην Επιτροπή Διαχείρισης του Ταμείου από το προσωπικό του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας.

Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο της συζήτησης του πιο πάνω νομοσχεδίου οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας διαφώνησαν με τις τροποποιήσεις που επέφερε η επιτροπή όπως αυτές αναφέρονται στα σημεία 3, 4 και 5 πιο πάνω.

Ειδικότερα, όσον αφορά την τροποποίηση της πρόνοιας αναφορικά με την επιβολή του τέλους κατανάλωσης, ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας σε γραπτό υπόμνημά του που απέστειλε στην επιτροπή επισήμανε ότι ενδεχόμενη εξαίρεση συγκεκριμένης ομάδας καταναλωτών από την καταβολή τέλους κατανάλωσης μεταφέρει το βάρος εξασφάλισης των απαιτούμενων χρηματικών πόρων του Ταμείου στους μη αυτοπαραγωγούς και δυνατόν να επηρεάσει τη δυνατότητα εκπλήρωσης των στόχων εξοικονόμησης ενέργειας.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η πιο πάνω εξαίρεση είναι κοινωνικά άδικη για τους ακόλουθους λόγους:

1/ Το βάρος εξασφάλισης των απαιτούμενων χρηματικών πόρων του Ταμείου θα μεταφερθεί σε καταναλωτές οι οποίοι για διάφορους τεχνικούς ή/και οικονομικούς λόγους δεν είναι σε θέση να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκό σύστημα στο υποστατικό τους.
2/ Σημαντικό μέρος των αυτοπαραγωγών έχουν ήδη επωφεληθεί χορηγίας από το Ταμείο και ο αριθμός αυτών αυξάνεται, λόγω του ότι τα σχέδια χορηγιών του Ταμείου παραμένουν σε ισχύ. Ως εκ τούτου, θα ήταν ιδιαίτερα παράδοξο αν από τη συνεισφορά στο Ταμείο εξαιρεθούν όσοι έχουν ήδη επωφεληθεί από τους πόρους του Ταμείου.
3/ Ο αριθμός των αυτοπαραγωγών αυξάνεται με σημαντικούς ρυθμούς και οι εγκαταστάσεις net-metering αναμένεται ότι τα επόμενα χρόνια θα πολλαπλασιαστούν.

Όσον αφορά το δεύτερο νομοσχέδιο, ο πρόεδρος της ΡΑΕΚ εισηγήθηκε όπως παρασχεθεί στη ΡΑΕΚ η αρμοδιότητα έκδοσης ρυθμιστικών αποφάσεων για την προώθηση και τη διευκόλυνση της ανάπτυξης των ΚΑΕ και τη συμμετοχή των τελικών πελατών σε αυτές, αντί αυτά να ρυθμίζονται σε κανονισμούς που εκδίδονται από το Υπουργικό Συμβούλιο.  

Ειδικότερα, για σκοπούς υποστήριξης της πιο πάνω άποψης ανέφερε τα ακόλουθα:

1/ Οι ΚΑΕ, οι οποίες προβλέπονται από την Οδηγία 2018/2001, έχουν την εξουσία να παράγουν, να αποθηκεύουν, να καταναλώνουν, να διανέμουν και να πωλούν ενέργεια, δηλαδή είναι ελεύθερες να δραστηριοποιούνται σε οποιαδήποτε πτυχή της αγοράς ενέργειας, καθώς και να μοιράζονται την ενέργεια που παράγεται με τα μέλη τους, ενώ οι ενεργειακές κοινότητες πολιτών (ΕΚΠ), οι οποίες προβλέπονται από την Οδηγία 2019/944, μπορούν να δραστηριοποιηθούν στους τομείς της ενέργειας που αφορούν παραγωγή, διανομή και προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας, κατανάλωση, συγκέντρωση, αποθήκευση ή υπηρεσίες ενεργειακής απόδοσης, παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, υπηρεσίες φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων ή παροχή άλλων ενεργειακών υπηρεσιών στα μέλη τους. 
2/ Τα πιο πάνω προϋποθέτουν ότι η σκοπιμότητα και η δυνατότητα εφαρμογής των ΚΑΕ και των ΕΚΠ επηρεάζονται άμεσα από τα ενεργειακά ρυθμιστικά πλαίσια, την προστασία των μελών της κοινότητας σε θέματα τιμολόγησης και αυτοκατανάλωσης, την ωριμότητα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, την αλληλεπίδρασή τους με τους άλλους συμμετέχοντες στην αγορά, καθώς και την ικανότητά τους να πληρούν τις τεχνητές απαιτήσεις που προϋποθέτουν την ομαλή λειτουργία τους ως μέρος του ηλεκτρικού δικτύου. Συναφώς, οι πιο πάνω κοινότητες δε δύναται να επιτύχουν τους αναμενόμενους στόχους τους χωρίς υποστήριξη και καθορισμό σχετικού κανονιστικού πλαισίου από τη ΡΑΕΚ, η οποία ρυθμίζει και τους υπόλοιπους παράγοντες που αλληλοεπιδρούν από κοινού.  
3/ Με βάση το άρθρο 122 του περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμου η ΡΑΕΚ με ρυθμιστική απόφαση καθορίζει ευνοϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο για τις ΕΚΠ και επομένως δε δύναται για παρόμοιας φύσης θέματα το ρυθμιστικό πλαίσιο να καθορίζεται από άλλη οντότητα, καθότι υπάρχει ο κίνδυνος αλληλοσυγκρουόμενων ρυθμίσεων και πρόκλησης σύγχυσης ως προς τον χειρισμό και την εφαρμογή των δικαιωμάτων και του κανονιστικού πλαισίου. 

Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας διαφώνησε με την πιο πάνω εισήγηση, καθότι, σύμφωνα με τον ίδιο, στο δεύτερο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται πρόνοιες αναφορικά με τις ΚΑΕ οι οποίες δεν εμπίπτουν στις αρμοδιότητες της ΡΑΕΚ.

Στο στάδιο της συζήτησης του δεύτερου νομοσχεδίου τα ζητήματα που αποτέλεσαν αντικείμενο εκτενέστερης συζήτησης από την επιτροπή επικεντρώνονται κυρίως στα ακόλουθα:

1/ Τις διαδικασίες έγκρισης, πιστοποίησης και χορήγησης άδειας για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, την παραγωγή ενέργειας για θέρμανση ή ψύξη από ανανεώσιμες πηγές και τη διαδικασία μεταποίησης της βιομάζας σε βιοκαύσιμα, βιορευστά, καύσιμα βιομάζας ή άλλα ενεργειακά προϊόντα και σε ανανεώσιμα υγρά και αέρια καύσιμα και καύσιμα μεταφορών μη βιολογικής προέλευσης και στο ενδεχόμενο μείωσης των προβλεπόμενων χρονοδιαγραμμάτων.
2/ Την αρμοδιότητα καθορισμού του πλαισίου για την προώθηση και τη διευκόλυνση της ανάπτυξης των ΚΑΕ και τη συμμετοχή των τελικών πελατών σε αυτές.
3/ Την πρόνοια που προβλέπει την από κοινού συμμετοχή των αυτοκαταναλωτών ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές που βρίσκονται στο ίδιο κτίριο σε δραστηριότητες όπως η παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές για δική τους κατανάλωση, η αποθήκευση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και η πώληση της πλεονάζουσας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.
4/ Την πρόνοια που προβλέπει την επικύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης με τα ίδια ευρήματα, τις ίδιες αιτιολογίες και το ίδιο διατακτικό, σε περίπτωση που ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας δεν έχει αποφανθεί επί της προσφυγής που ασκήθηκε ενώπιόν του εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας.
5/ Τη διασφάλιση του δικαιώματος των ενοικιαστών για αυτοκατανάλωση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.
6/ Το ενδεχόμενο απλούστευσης της διαδικασίας αδειοδότησης για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων επί του κελύφους υφιστάμενης οικοδομής. 

Η επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν της, αποφάσισε να τροποποιήσει το κείμενο του δεύτερου νομοσχεδίου, ώστε σε αυτό να διαλαμβάνονται μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

1/ Τροποποίηση των προνοιών που αφορούν τις διαδικασίες έγκρισης, πιστοποίησης και χορήγησης άδειας για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, την παραγωγή ενέργειας για θέρμανση ή ψύξη από ανανεώσιμες πηγές και τη διαδικασία μεταποίησης της βιομάζας σε βιοκαύσιμα, βιορευστά, καύσιμα βιομάζας ή άλλα ενεργειακά προϊόντα και σε ανανεώσιμα υγρά και αέρια καύσιμα και καύσιμα μεταφορών μη βιολογικής προέλευσης ως ακολούθως:
α. Προσθήκη πρόνοιας για τη διασφάλιση από τις εμπλεκόμενες αρχές της εφαρμογής αναλογικών και αναγκαίων διαδικασιών έγκρισης, πιστοποίησης και χορήγησης άδειας που εφαρμόζονται στους σταθμούς και τα σχετικά δίκτυα μεταφοράς και διανομής για την αποθήκευση ενέργειας.
β. Καθορισμός χρονικού περιθωρίου επτά (7) μηνών μεταξύ άλλων για τη λήψη των αναγκαίων μέτρων από τις εμπλεκόμενες αρχές για την απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών με ταχείες διαδικασίες και καθορισμός προβλέψιμων χρονοδιαγραμμάτων.
γ. Καθορισμός ενός σημείου επαφής το οποίο καλείται ως «Υπηρεσία Ενιαίας Εξυπηρέτησης» για σκοπούς μεταξύ άλλων συντονισμού, παροχής καθοδήγησης και διευκόλυνσης του συνόλου της διοικητικής διαδικασίας αδειοδότησης.
δ. Μείωση της μέγιστης χρονικής διάρκειας της διαδικασίας αδειοδότησης των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής από δύο (2) έτη σε επτά (7) μήνες και προσθήκη της υποχρέωσης εξέτασης της πληρότητας της σχετικής αίτησης κατά την ημέρα κατάθεσής της.
ε. Μείωση της μέγιστης χρονικής διάρκειας της διαδικασίας αδειοδότησης των εγκαταστάσεων ανανεώσιμων πηγών με δυναμικότητα ηλεκτρικής ενέργειας μικρότερη από 150 kW από ένα (1) έτος σε τέσσερις (4) μήνες.
στ. Μείωση της μέγιστης χρονικής διάρκειας παράτασης της διαδικασίας αδειοδότησης τόσο των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής όσο και των εγκαταστάσεων ανανεώσιμων πηγών με δυναμικότητα ηλεκτρικής ενέργειας μικρότερη από 150 kW από ένα (1) έτος σε τρεις (3) μήνες.
ζ. Μείωση της μέγιστης συνολικής χρονικής διάρκειας των διαδικασιών χορήγησης αδειών για τη διευκόλυνση της ανανέωσης της ενεργειακής πηγής υφιστάμενων σταθμών παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, καθώς και της δυνατότητας παράτασής τους από ένα (1) έτος σε τέσσερις (4) μήνες.
η. Μείωση του χρονικού περιθωρίου παροχής γνωμοδότησης από τις καθ’ ύλην αρμόδιες αρχές όσον αφορά τις ενδεχόμενες σοβαρές αρνητικές περιβαλλοντικές ή κοινωνικές επιπτώσεις έργου ανανέωσης της ενεργειακής πηγής υφιστάμενων σταθμών παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές από έξι (6) σε τρεις (3) μήνες.
θ. Προσθήκη πρόνοιας σύμφωνα με την οποία οι πρόνοιες του νομοσχεδίου που ρυθμίζουν τα χρονοδιαγράμματα των διαδικασιών αδειοδότησης θα υπερισχύουν των διατάξεων οποιωνδήποτε άλλων σχετικών νόμων ή κανονισμών, διαταγμάτων, αποφάσεων ή γνωστοποιήσεων που εκδίδονται δυνάμει αυτών.
2. Δημοσιοποίηση και κοινοποίηση στη Βουλή των Αντιπροσώπων της τριετούς αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας των εθνικών καθεστώτων στήριξης για ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές.
3. Παροχή δυνατότητας έκδοσης ρυθμιστικών αποφάσεων από τη ΡΑΕΚ για την παροχή ευνοϊκού πλαισίου για την προώθηση και τη διευκόλυνση της ανάπτυξης των ΚΑΕ και τη συμμετοχή των τελικών πελατών σε αυτές.
4. Παροχή δυνατότητας έκδοσης κανονισμών από το Υπουργικό Συμβούλιο για θέματα που αφορούν ανάπτυξη έργων από ανανεώσιμες πηγές, που δεν αφορούν ηλεκτροπαραγωγή, από ΚΑΕ και θέσπισης καθεστώτων στήριξης αναφορικά με ΚΑΕ.
5. Προσθήκη πρόνοιας σύμφωνα με την οποία, σε περίπτωση κτιρίων ή/και πολυκατοικιών, η εγκατάσταση που παράγει ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές για αυτοκατανάλωση σε κοινόχρηστο χώρο για τις ανάγκες του κτιρίου ή/και των μονάδων δύναται να υλοποιηθεί με εξασφάλιση της συγκατάθεσης των ιδιοκτητών στους οποίους ανήκει το εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) της ιδιοκτησίας, νοουμένου ότι η εν λόγω εγκατάσταση δε θα επηρεάζει την άνετη κάρπωση των υπόλοιπων ιδιοκτητών.
6. Απάλειψη της πρόνοιας που προβλέπει την επικύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης με τα ίδια ευρήματα, τις ίδιες αιτιολογίες και το ίδιο διατακτικό, σε περίπτωση που ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας δεν έχει αποφανθεί επί της προσφυγής που ασκήθηκε ενώπιόν του εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας.
7. Προσθήκη πρόνοιας σύμφωνα με την οποία η ΡΑΕΚ δύναται να εκδώσει απόφαση ή ρυθμιστική απόφαση η οποία να διασφαλίζει το δικαίωμα των ενοικιαστών για αυτοκατανάλωση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.
8. Προσθήκη πρόνοιας σύμφωνα με την οποία η ΡΑΕΚ διασφαλίζει την απλούστευση της διαδικασίας αδειοδότησης για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων επί του κελύφους υφιστάμενης οικοδομής, η οποία διεκπεραιώνεται μεταξύ ΡΑΕΚ και Διαχειριστή Συστήματος Διανομής και ολοκληρώνεται εντός ενός (1) μηνός. 
9. Προσθήκη πρόνοιας με την οποία προβλέπεται ότι ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, εντός τεσσάρων (4) μηνών από το τέλος κάθε οικονομικού έτους, οφείλει να ενημερώνει την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού για την πορεία υλοποίησης της συνεισφοράς της Δημοκρατίας στην επίτευξη του δεσμευτικού στόχου της Ένωσης και προς τούτο υποβάλλει στην εν λόγω επιτροπή, σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών, αναλυτική κατάσταση όλων των δαπανών που διενεργήθηκαν από τον κρατικό προϋπολογισμό για σκοπούς εξοικονόμησης ενέργειας, προώθησης των ΑΠΕ, καθώς και άλλων δαπανών που στοχεύουν άμεσα ή έμμεσα στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Σημειώνεται ότι κατά την περαιτέρω συζήτηση του δεύτερου νομοσχεδίου οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας και του Υπουργείου Εσωτερικών εξέφρασαν τη διαφωνία τους με τις πιο πάνω τροποποιήσεις των προνοιών του νομοσχεδίου που επέφερε η επιτροπή αναφορικά με τις διαδικασίες έγκρισης, πιστοποίησης και χορήγησης άδειας για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, την παραγωγή ενέργειας για θέρμανση ή ψύξη από ανανεώσιμες πηγές και τη διαδικασία μεταποίησης της βιομάζας σε βιοκαύσιμα, βιορευστά, καύσιμα βιομάζας ή άλλα ενεργειακά προϊόντα και σε ανανεώσιμα υγρά και αέρια καύσιμα και καύσιμα μεταφορών μη βιολογικής προέλευσης. 

Περαιτέρω, οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας διαφώνησαν με την τροποποίηση που αφορά την παροχή δυνατότητας στη ΡΑΕΚ να εκδίδει ρυθμιστικές αποφάσεις για την παροχή ευνοϊκού πλαισίου για την προώθηση και διευκόλυνση της ανάπτυξης των ΚΑΕ και τη συμμετοχή των τελικών πελατών σε αυτές.

Σε μεταγενέστερο στάδιο ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας εισηγήθηκε στην επιτροπή όπως το χρονικό περιθώριο εντός του οποίου οι εμπλεκόμενες αρχές οφείλουν να λάβουν τα δέοντα μέτρα, για να εξασφαλίσουν μεταξύ άλλων την απλούστευση και επιτάχυνση των διαδικασιών τους, καθοριστεί στους δεκαοκτώ (18) μήνες. 

Επιπροσθέτως, ο ίδιος εκπρόσωπος, αναφορικά με την απόφαση της επιτροπής για μείωση των χρονοδιαγραμμάτων της διαδικασίας αδειοδότησης, επισήμανε ότι τα χρονοδιαγράμματα που έθεσε η επιτροπή κρίνονται ιδιαίτερα περιοριστικά, δεδομένου ότι η διαδικασία αδειοδότησης περιλαμβάνει όλες τις διαδικασίες από τη βεβαίωση παραλαβής αίτησης μέχρι την κοινοποίηση του αποτελέσματος στον αιτητή και, σε περίπτωση που θεσπιστούν τα εν λόγω χρονοδιαγράμματα, ενδέχεται να προκύψουν οι ακόλουθες αρνητικές συνέπειες:

1/ Άσκηση προσφυγών εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας από τους επηρεαζόμενους αιτητές λόγω της μη δυνατότητας τήρησης των εν λόγω χρονοδιαγραμμάτων από τις εμπλεκόμενες αρχές.
2/ Αύξηση του διοικητικού κόστους των εμπλεκόμενων αρχών αδειοδότησης σταθμών ΑΠΕ και ενδεχομένως μείωση της ποιότητας των προσφερόμενων υπηρεσιών.
3/ Αποτυχία της όλης προσπάθειας απλοποίησης και επιτάχυνσης των διοικητικών διαδικασιών αδειοδότησης έργων ΑΠΕ λόγω επιβολής μη εφικτών χρονοδιαγραμμάτων. 

Εν κατακλείδι, ο ίδιος εκπρόσωπος εισηγήθηκε όπως τα χρονοδιαγράμματα μειωθούν σε σχέση με αυτά που προβλέπονταν αρχικά στο νομοσχέδιο, όπως αυτό κατατέθηκε στη Βουλή, κατά είκοσι πέντε τοις εκατό (25%), ώστε να είναι εφικτή η τήρησή τους από τις εμπλεκόμενες αρχές.