Την πρώτη «παύση» έπειτα από 10 διαδοχικές αυξήσεις επιτοκίων ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), της οποίας το εκτελεστικό συμβούλιο συνεδρίασε στην Αθήνα, με οικοδεσπότη τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννη Στουρνάρα.
Συγκεκριμένα, οι Ευρωπαίοι τραπεζίτες, έπειτα από τουλάχιστον έναν χρόνο διαδοχικών αυξήσεων, αποφάσισαν να αφήσουν το βασικό επιτόκιο στο 4,5%, το επιτόκιο καταθέσεων στο 4% και το επιτόκιο οριακής χρηματοδότησης στο 4,75%.
Η εν λόγω εξέλιξη συνιστά απόρροια της περαιτέρω επιβράδυνσης του ετήσιου πληθωρισμού (4,3% τον Οκτώβριο από 5,2% τον Σεπτέμβριο), αλλά και της επιδείνωσης των προοπτικών στην οικονομία της Ευρωζώνης, η οποία αντιμετωπίζει σοβαρό κίνδυνο ύφεσης στο β’ εξάμηνο.
«Ο πληθωρισμός μειώθηκε σημαντικά τον Σεπτέμβριο, μεταξύ άλλων και λόγω ισχυρών επιδράσεων στη βάση σύγκρισης, και οι περισσότεροι δείκτες μέτρησης συνέχισαν να εξασθενούν. Οι προηγούμενες αυξήσεις των επιτοκίων εξακολουθούν να μεταδίδονται δυναμικά στις συνθήκες χρηματοδότησης. Αυτό επιδρά ολοένα περισσότερο ανασταλτικά στη ζήτηση και επομένως συμβάλλει στην υποχώρηση του πληθωρισμού» αναφέρει η ΕΚΤ, στην απόφασή της.
Παρ΄ όλα αυτά, οι αναλυτές δεν αναμένουν μια ουσιώδη και άμεση αλλαγή στη νομισματική πολιτική της Ευρωζώνης, καθώς η ΕΚΤ έχει επανειλημμένως διαμηνύσει ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν στα τρέχοντα υψηλά επίπεδα για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, δεδομένου ο πληθωρισμός δεν αναμένεται να υποχωρήσει στον στόχο του 2% πριν το 2025.
«Οι εισερχόμενες πληροφορίες επιβεβαιώνουν σε γενικές γραμμές τις προηγούμενες αξιολογήσεις του για τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές του πληθωρισμού. Ο πληθωρισμός αναμένεται να παραμείνει ακόμη πολύ υψηλός για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, οι δε εγχώριες πιέσεις στις τιμές εξακολουθούν να είναι ισχυρές» επισημαίνει χαρακτηριστικά η ΕΚΤ, στην ανακοίνωσή της.
Σ’ αυτό το πλαίσιο, οι αναλυτές εκτιμούν ότι η πρώτη μείωση στα επιτόκια θα επέλθει τον Σεπτέμβριο του 2024, δηλαδή σε περίπου έναν χρόνο από σήμερα. Βέβαια, όλα θα μπορούσαν να ανατραπούν σε περίπτωση μιας σοβαρής κλιμάκωσης στη Μέση Ανατολή ή άλλων αστάθμητων παραγόντων.
«Το διοικητικό συμβούλιο είναι αποφασισμένο να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει εγκαίρως στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%. Με βάση την τρέχουσα αξιολόγησή του, θεωρεί ότι τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ βρίσκονται σε επίπεδα τα οποία, αν διατηρηθούν για επαρκώς μακρό χρονικό διάστημα, θα έχουν σημαντική συμβολή σε αυτόν τον στόχο» καταλήγει η ΕΚΤ.
Υπενθυμίζεται ότι τα υψηλά επιτόκια, ναι μεν συνδράμουν στην αναχαίτιση του πληθωρισμού, αλλά ταυτόχρονα υπονομεύουν τις προοπτικές της οικονομίας και αυξάνουν το κόστος δανεισμού, μέσω της μεγαλύτερης αξίας του χρήματος.
Οι αποφάσεις για PEPP και APP
Το χαρτοφυλάκιο APP μειώνεται με μετρημένο και προβλέψιμο ρυθμό, καθώς το ευρωσύστημα δεν επανεπενδύει πλέον τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων κατά τη λήξη τους.
Σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα PEPP, το διοικητικό συμβούλιο σκοπεύει να επανεπενδύει τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος κατά τη λήξη τους τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2024.
Σε κάθε περίπτωση, η μελλοντική σταδιακή μείωση (roll-off) του χαρτοφυλακίου PEPP θα ρυθμιστεί κατά τρόπο ώστε να αποφευχθούν παρεμβολές στην ενδεδειγμένη κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής.
Το διοικητικό συμβούλιο θα συνεχίσει να εφαρμόζει ευελιξία στις επανεπενδύσεις ποσών από την εξόφληση τίτλων του χαρτοφυλακίου PEPP καθώς φθάνουν στη λήξη τους, με σκοπό να αντιμετωπίζονται οι κίνδυνοι για τον μηχανισμό μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής που σχετίζονται με την πανδημία.
Κ. Λαγκάρντ: Η ανάπτυξη στην Ευρωζώνη είναι αδύναμη
Watch the ECB press conference live: President Christine @Lagarde explains today’s monetary policy decisions https://t.co/f42z1eAQoV — European Central Bank (@ecb) October 26, 2023
Η οικονομία της Ευρωζώνης έχει αποδυναμωθεί, γεγονός που αναγκάζει την ΕΚΤ να κάνει μία «παύση» στις αυξήσεις επιτοκίων. Ωστόσο η μάχη κατά του πληθωρισμού δεν έχει τελειώσει ακόμη. Αυτό είναι το μήνυμα που έστειλε, η Κριστίν Λαγκάρντ, κατά τη συνέντευξη Τύπου, που παραχωρεί συνέντευξη από την έδρα της Τράπεζας της Ελλάδος. Μαζί της και ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας.
Η κ. Λαγκάρντ εξηγεί τις αποφάσεις της νομισματικής πολιτικής και απαντά σε ερωτήσεις για τα επόμενα βήματα στο μέτωπο των επιτοκίων και για τις προοπτικές ελληνικής και ευρωπαϊκής οικονομίας. Ύστερα από 10 διαδοχικές αυξήσεις επιτοκίων, σήμερα η ΕΚΤ αποφάσισε να διατηρήσει αμετάβλητο το κόστος δανεισμού.
Οι πληθωριστικές πιέσεις
Ο πληθωρισμός αναμένεται να παραμείνει «υπερβολικά υψηλός για μεγάλο διάστημα», σημείωσε η κ. Λαγκάρντ, αν και πρόσθεσε ότι το τελευταίο διάστημα έχει υποχωρήσει χάρη και στην κάμψη της ζήτησης. «Παραμένουμε αποφασισμένοι να οδηγηθεί κοντά στον στόχο του 2% εγκαίρως. Τα επιτόκια θα παραμείνουν σε περιοριστικά επίπεδα για αρκετά ακόμη».
Η πρόεδρος της ΕΚΤ επεσήμανε ακόμη ότι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και στοχευμένα δημοσιονομικά μέτρα μπορούν να στηρίξουν την αποκλιμάκωση των τιμών.
Τον Σεπτέμβριο ο πληθωρισμός των τροφίμων επιβραδύνθηκε, αλλά παραμένει πολύ υψηλός σε σχέση με τα ιστορικά δεδομένα, ενώ οι τιμές ενέργειας, σε ετήσια βάση, υποχώρησαν.
Χτύπησε δε καμπανάκι για το οικονομικό κλίμα λόγω του γεωπολιτικού ρίσκου, δηλαδή του πολέμου του Ισραήλ με την τρομοκρατική οργάνωση Χαμάς.
Καμπανάκι για την ανάπτυξη
Ήδη η οικονομική ανάπτυξη έχει επιβραδυνθεί αισθητά, είπε. « Η ανάπτυξη παραμένει αδύναμη, οι υπηρεσίες αποδυναμώνονται και η οικονομία θα συνεχίσει να είναι αδύναμη για το υπόλοιπο του έτους» είπε χαρακτηριστικά. Έκανε επίσης λόγο και για ενδείξεις αποδυνάμωσης της αγοράς εργασίας.
«Τηρούμε στάση αναμονής. Αυτή είναι η απόφασή μας σήμερα» εξήγησε και είπε πως είναι πρόωρο να μιλήσουμε για το τι θα γίνει με τα επιτόκια τους επόμενους μήνες.
Οι επισημάνσεις της αυτές είχαν ως αποτέλεσμα να δοθεί τονωτική ένεση στα κρατικά ομόλογα, με τις τιμές να ανεβαίνουν και τις αποδόσεις να υποχωρούν.
Οι επιχειρήσεις βάζουν φρένο στις επενδύσεις τους εξαιτίας των υψηλότερων επιτοκίων, σημείωσε σε σχετική ερώτηση.
Η απόφαση του Δεκεμβρίου, όπως υπογράμμισε, θα εξαρτηθεί από τα δεδομένα που θα υπάρχουν τότε για την οικονομία, η οποία πάντως, όπως επανέλαβε έχει σίγουρα αποδυναμωθεί.
Εύσημα στην ελληνική οικονομία
Η ελληνική οικονομία τα πηγαίνει «εξαιρετικά καλά», έχει επιδείξει «εντυπωσιακή ανάκαμψη» είπε η κ. Λαγκάρντ σε ερώτηση για την πορεία του ελληνικού ΑΕΠ. Σε αυτό το σημείο ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας, σημείωσε πως η ελληνική οικονομία είναι ένα success story, αλλά μένει πολλή δουλειά να γίνει.
Η ερώτηση της «Ν» για ελληνικά ομόλογα και επιτόκια τραπεζών
Σε ερώτηση της Ναυτεμπορικής και του Μιχάλη Ψύλου για τα ελληνικά ομόλογα, υπενθύμισε ότι είναι επιλέξιμα αυτή τη στιγμή για το PEPP, που είναι και το μόνο ενεργό πρόγραμμα της ΕΚΤ, μέσω των επανεπενδύσεων. Πρόσθεσε ότι δεν μπορεί να εκτιμήσει τι θα γίνει με το APP και αν θα υπάρξει ανάγκη επενεπενδύσεων.
Κληθείσα επίσης από τον διευθυντή του Naftemporiki.gr να σχολιάσει το γεγονός πως τα επιτόκια καταθέσεων των τραπεζών παραμένουν μηδενικά, την ώρα που εκείνα των δανείων ενισχύονται, αναγνώρισε ότι είναι φαινόμενο που παρατηρείται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Σημείωσε ωστόσο ότι δεν είναι δικαιοδοσία της ΕΚΤ ή των εθνικών κεντρικών τραπεζών, αλλά των αρμόδιων τοπικών αρχών.
newmoney.gr / naftemporiki.gr