Αντιπαράθεση ΕΤΕΚ με Υπ. Μεταφορών για έργα Δημοσίου

Το ΕΤΕΚ ζητά να δοθεί χώρος για διάλογο προς το δημόσιο συμφέρον

Μετά την ανακοίνωση του Υπουργείου Μεταφορών σχετικά με προσφορές για έργα του Δημοσίου, την δυσαρέσκεια του εκφράζει με ανακοίνωση του το Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου (ΕΤΕΚ), το οποίο ζητά να σταματήσει η αντιπαράθεση και να δοθεί χώρος για διάλογο προς το δημόσιο συμφέρον.

Αυτούσια η απάντηση του ΕΤΕΚ στο Υπουργείο Μεταφορών:

Το Επιμελητήριο εκφράζει την έκπληξη και τη δυσαρέσκειά του για το περιεχόμενο της ανακοίνωσης του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, στην οποία δίνεται συνέχεια στην αντιπαράθεση με το Επιμελητήριο χάνοντας το νόημα των όσων από κοινού κατέθεσαν ακαδημαϊκοί (Πρόεδροι τεσσάρων αρχιτεκτονικών σχολών πανεπιστημίων στην Κύπρο), το ΕΤΕΚ (Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου) και ο ΣΑΚ (Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Κύπρου) στην παρέμβασή τους προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, με εισηγήσεις τους ως προς τις προκηρύξεις διαγωνισμών για δημόσια κτίρια. 

Οι ενστάσεις του επιστημονικού και ακαδημαϊκού δυναμικού της χώρας δεν αφορούν τη διαδικασία επιλογής εργολάβου, στην επεξήγηση της οποίας αναλώνεται μεγάλο μέρος της ανακοίνωσης, αφού η κατασκευή των έργων στα οποία γίνεται αναφορά όντως ανατίθεται με βάση την πιο συμφέρουσα από οικονομικής άποψης προσφορά του εργολάβου. Οι ενστάσεις των προαναφερομένων εδράζονται στο γεγονός ότι, για σκοπούς κατακύρωσης της προσφοράς δημόσιων έργων τέτοιου χαρακτήρα, το κράτος δεν επιλέγει τη διαδικασία που θα επέτρεπε την υποβολή πληθώρας αρχιτεκτονικών προτάσεων μέσω ενός αρχιτεκτονικού διαγωνισμού και την επιλογή της καταλληλότερης εξ αυτών. Αντί αυτού επιλέγει να μην λάβει καθόλου υπόψη την αρχιτεκτονική πρόταση για σκοπούς κατακύρωσης της σύμβασης, αφού η κατακύρωση γίνεται αποκλειστικά και μόνο με βάση τα τεχνικά χαρακτηριστικά του εργολάβου και την οικονομική του πρόταση. Σημειώνεται ότι το Επιμελητήριο έχει εισηγηθεί λύση στην οποία μπορεί να προηγηθεί αρχιτεκτονικός διαγωνισμός σύντομης, τρίμηνης, διάρκειας, του οποίου το αποτέλεσμα θα αποτελέσει τη βάση της προκήρυξης μέσω της μεθόδου Μελέτης-Κατασκευής, ενώ ο επιτυχόντας αρχιτέκτονας θα παραμείνει ως Σύμβουλος της Αναθέτουσας Αρχής. 

Παρά το γεγονός πως το θέμα αυτό απασχολεί εδώ και βδομάδες την κοινή γνώμη εντούτοις δεν έχουν μέχρι σήμερα απαντηθεί επί της ουσίας τα ουσιώδη επιχειρήματα και ερωτήματα που έχουν τεθεί από τους Προέδρους των αρχιτεκτονικών σχολών της χώρας, το ΕΤΕΚ, ως τον τεχνικό σύμβουλο του κράτους, καθώς και άλλους επαγγελματικούς και επιστημονικούς φορείς. Συγκεκριμένα:

-    Είναι ορθό το κράτος να συμβάλλεται για έργα εκατομμυρίων με τον επιτυχόντα φθηνότερο προσφοροδότη εργολάβο χωρίς να προηγηθεί αξιολόγηση της αρχιτεκτονικής πρότασης, η οποία γίνεται εκ των υστέρων και αφού το κράτος έχει ήδη συμβληθεί μαζί του;
-    Έχουν εντοπιστεί ανάλογα παραδείγματα σε προηγμένες χώρες του εξωτερικού για παρόμοιας φύσης και σημασίας έργα, όπως το Κέντρο Ψυχικής Υγείας, τα οποία να έχουν υλοποιηθεί με τον αυτόν τον διεκπεραιωτικό τρόπο με πλήρη απαξίωση της αρχιτεκτονικής δημιουργίας; 
-    Πόσοι οικονομικοί φορείς είχαν συμμετάσχει σε παρόμοιες διαδικασίες που υλοποιήθηκαν στο παρελθόν από το Τμήμα Δημοσίων Έργων (ΤΔΕ) με τον τρόπο αυτό ώστε να προάγεται και να διασφαλίζεται ο υγιής ανταγωνισμός; 
-    Πώς αξιολογείται το κατά πόσο το αποτέλεσμα των εν λόγω διαδικασιών εξασφαλίζει στο Δημόσιο τη μέγιστη αξία με βάση το ύψος της επένδυσης (value for money);

Το ΕΤΕΚ δεν απαντά σε επίπεδο αντιπαράθεσης διότι κάτι τέτοιο θα ήταν αντιπαραγωγικό, αλλά αντίθετα καλεί σταθερά και επανειλημμένα σε διάλογο το Υπουργείο και το Τμήμα Δημοσίων Έργων για να δοθεί απάντηση στα κρίσιμα πιο πάνω ερωτήματα με γνώμονα την προστασία του δημόσιου συμφέροντος, τη διασφάλιση της μέγιστης απόδοσης των δημόσιων πόρων, την προστασία και βελτίωση του δομημένου περιβάλλοντος και την καθιέρωση του κράτους ως παραδείγματος προς μίμηση σε σχέση με την ποιότητα του χώρου και τις μεθόδους υλοποίησης δημόσιων έργων. Προς αυτό το σκοπό το Επιμελητήριο προσβλέπει και στην παρέμβαση του Προέδρου της Δημοκρατίας για το θέμα ώστε το πλαίσιο προκήρυξης των δημοσίων έργων να αναθεωρηθεί σε αυτό το πλαίσιο

Ανακοίνωση Υπουργείου Μεταφορών:

Να υπενθυμισουμε ότι, το Υπουργείο Μεταφορών εξέδωσε ανακοίνωση όπου ανέφερε ότι η μέθοδος «Μελέτη / Κατασκευή / Συντήρηση» που εφαρμόζει το Τμήμα Δημοσίων Έργων έχει πολλά πλεονεκτήματα και ακολουθείται σε όλη την Ευρώπη με μεγάλη επιτυχία.
 
Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση το Υπουργείου, «στην Κύπρο η μέθοδος Μελέτη / Κατασκευή / Συντήρηση εφαρμόζεται εδώ και πάνω από μια δεκαετία καθότι προσφέρει πολύ καλά αποτελέσματα όσον αφορά τον περιορισμό των καθυστερήσεων στη συμπλήρωση των έργων, καθώς και την αποφυγή υπερβάσεων στον προϋπολογισμό».
 
Ενδεικτικά, μερικά από τα Έργα τα οποία έχουν ολοκληρωθεί ακολουθώντας τη συγκεκριμένη μέθοδο είναι η Αίθουσα Εκδηλώσεων του Προεδρικού, η αποκατάσταση του Δημοτικού Θεάτρου Λευκωσίας, το Συνεδριακό Κέντρο «Φιλοξενία», η Αστυνομική Διεύθυνση Αμμοχώστου και η Νέα Αστυνομική Διεύθυνση Πάφου.

Σημειώνεται ότι η διαδικασία που ακολουθείται στη συγκεκριμένη μέθοδο είναι «ανοικτή διαδικασία για σύναψη σύμβασης Έργου», βάσει του περί Δημοσίων Συμβάσεων Νόμου.
 
Η ανάθεση της σύμβασης γίνεται στον εργολάβο του οποίου η προσφορά ικανοποιεί όλα τα κριτήρια επιλογής και προϋποθέσεις συμμετοχής, σε σχέση με την τεχνική και επαγγελματική ικανότητα τόσο του ίδιου, όσο και των μελετητών του όλων των ειδικοτήτων, που είχε δηλώσει στην προσφορά του και ταυτόχρονα είναι η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει τιμής.

Παραδείγματος χάριν, αναφέρεται, για τον εργολάβο τίθενται κριτήρια για την κατηγορία, την τάξη καθώς και την πείρα του στην εκτέλεση οικοδομικών έργων συγκεκριμένης αξίας. Όσον αφορά τον αρχιτέκτονα που δηλώνεται στην προσφορά του εργολάβου, απαιτείται να είναι εγγεγραμμένος στο ΕΤΕΚ ή σε αντίστοιχο επαγγελματικό σώμα της χώρας προέλευσής του, να έχει πολυετή μεταπτυχιακή πείρα σε μελέτες και επιβλέψεις, και να έχει συμπληρώσει επιτυχώς κατά τα τελευταία χρόνια τη μελέτη και επίβλεψη ενός οικοδομικού έργου συγκεκριμένης αξίας και φύσης.

Συνεπώς, συνεχίζει η ανακοίνωση, ο ισχυρισμός ότι δήθεν με τη μέθοδο Μελέτη/Κατασκευή/Συντήρηση δεν υπάρχει η αρχιτεκτονική μελέτη, δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, αφού στη μέθοδο αυτή, ο αρχιτέκτονας, τον οποίο είχε δηλώσει ο εργολάβος στην προσφορά του και με τον οποίο θα συμβληθεί, θα ετοιμάσει πλήρη αρχιτεκτονική μελέτη, που να πληροί τις απαιτήσεις εργοδότη, τόσο ως προς το κτιριολογικό πρόγραμμα του έργου όσο και ως προς τις τεχνικές προδιαγραφές των υλικών, εξασφαλίζοντας έτσι τη λειτουργικότητα και την ποιότητα της κατασκευής.

Σημειώνεται επίσης ότι, το Τμήμα Δημοσίων Έργων ως Αναθέτουσα Αρχή, υλοποιεί πάντοτε τις αποφάσεις και προτεραιότητες της Κυβέρνησης, προσμετρώντας ταυτόχρονα την αμεσότητα της ανάγκης του εκάστοτε έργου, καθώς και τη διαθεσιμότητα των απαιτούμενων οικονομικών πόρων. Με βάση την πολυετή του πείρα και έχοντας γνώμονα πάντοτε το καλώς νοούμενο δημόσιο συμφέρον, αναφέρεται, εφαρμόζει με πλήρη διαφάνεια και σεβασμό τον Νόμο, την καταλληλότερη μέθοδο προώθησης για κάθε έργο, έχοντας τη σύμφωνη γνώμη των εκάστοτε αρμόδιων Υπουργείων και κατ’ επέκταση της Κυβέρνησης.

Υπό το πρίσμα των πάνω, σημειώνεται, και λαμβάνοντας υπόψη διάφορες αναφορές για πιθανή ακύρωση των διαγωνισμών που αφορούν στα Έργα για το Κέντρο Ψυχικής Υγείας στη Λευκωσία και των Κεντρικών Γραφείων του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων επιθυμεί να διαβεβαιώσει τους υποψήφιους προσφέροντες εργολάβους, ότι τα συγκεκριμένα Έργα θα υλοποιηθούν κανονικά και δεν τίθεται οποιοδήποτε θέμα, είτε ακύρωσης των σχετικών διαγωνισμών, είτε αλλαγής της μεθόδου υλοποίησης τους.