ΓΡΑΦΕΙ Η 
ΞΕΝΙΑ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ

Η ρευστότητα μπήκε σε «καραντίνα» και συγκεκριμένα πολλά χρήματα αντί να κινούνται στην αγορά έμειναν καθηλωμένα στις Τράπεζες, ακόμη μια συνέπεια της πανδημίας του κορωνοϊού. Την ίδια ώρα, φαίνεται ασύμφορη η πολιτική χρεώσεων που εφαρμόζει η ΕΚΤ, στο επίπεδο του 0,5%.

Υπενθυμίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα υιοθέτησε από το 2014 για πρώτη φορά αρνητικά καταθετικά επιτόκια, χρεώνοντας τις Τράπεζες που τοποθετούσαν στα ταμεία της την πλεονάζουσα ρευστότητά τους αντί να τις ανταμείβει. 

Μάλιστα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ως υπεύθυνη να διασφαλίζει τη σταθερότητα των τιμών, με στόχο τη διατήρηση του ρυθμού πληθωρισμού σε επίπεδο χαμηλότερο, αποφάσισε  18 χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα την 8η Ιουλίου 2021 ότι θα ανεχτεί τον πληθωρισμό λίγο πιο πάνω από το 2%, ενώ μέχρι τότε ο στόχος του πληθωρισμού ήταν το 2% και όχι περισσότερο.  

Η στροφή αυτή στην πολιτική της όπως είχε δηλώσει, είναι ήπια και σταθμισμένη, με τον νέο στόχο της ΕΚΤ για τον πληθωρισμό να ορίζεται στο 2% «σε συμμετρική βάση», και όχι σε λογική μέσου όρου, έναντι του «κάτω και κοντά στο 2%» που ίσχυε μέχρι τώρα. Η ίδια η πρόεδρος της ΕΚΤ, μάλιστα, Κριστίν Λαγκάρντ φρόντισε να κρατήσει απόλυτες ισορροπίες λέγοντας: «Εάν με ρωτάτε αν πηγαίνουμε σε πολιτική πληθωρισμού μέσου όρου όπως η Fed, η απάντηση είναι ξεκάθαρα όχι».

Πάντως, ο  οικονομολόγος Ανδρέας Χριστοφίδης, Managing Director της Granfeld Wealth Management σχολιάζοντας στο Business Hour By Brief, την σχετική απόφαση της ΕΚΤ, σημείωσε ότι με αυτή της την απόφαση δείχνει να ακολουθεί τα βήματα του Federal Reserve. Στην περίπτωση που παρατηρήσει άνοδο του πληθωρισμού δεν θα προβεί σε αύξηση των επιτοκίων, υπογράμμισε.  Την ίδια ώρα όμως, σημειώσε ότι οι επενδυτές ότι δεν πρέπει να κάνουν το λάθος και να νομίζουν ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα ανεχθεί υψηλό πληθωρισμό. 

Παράλληλα, ο κ. Χριστοφίδης ανέφερε ότι το επίπεδο των επιτοκίων θα καθορίσει επίσης τις προσδοκίες σε ότι αφορά τις αποδόσεις. Ειδικότερα, θα καθορίζουν τις επενδύσεις που βλέπουμε σε άλλες κατηγορίες είτε είναι οι μετοχές ιδιωτικών και δημόσιων εταιρειών είτε είναι επενδύσεις σε άλλες αξίες όπως είναι οι ακίνητες αξίες. 

Ποιοι θα πληρώνουν για τις καταθέσεις τους

Αυτό που ξεκαθαρίζε μέχρι πρόσφατα η ΕΚΤ, είναι ότι το αρνητικό επιτόκιο δεν θα έχει καμία άμεση επίδραση στις αποταμιεύσεις των πολιτών. Τουναντίον μόνο οι τράπεζες που καταθέτουν χρήματα σε ορισμένους λογαριασμούς στην ΕΚΤ πρέπει να καταβάλλουν αυτό το επιτόκιο, όπως είχε γνωστοποιήσει στο παρελθόν, ενώ η ίδια πολιτική εφαρμόζεται και στις περισσότερες καταθέσεις επιχειρήσεων.
Το ερώτημα που ίσως δημιουργείται, μετά τους ψίθυρους που γίνονται το τελευταίο διάστημα, είναι αν οι ιδιώτες θα πρέπει πλεόν να πληρώνουν τις τράπεζες για τις καταθέσεις τους, καθώς φαίνεται ασύμφορη η πολιτική χρεώσεων που εφαρμόζει η ΕΚΤ.

Οι Κυπριακές τράπεζες που εφάρμοσαν την πολιτική των αρνητικών επιτοκίων

Ένεκα της νομισματικής πολιτικής που εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για την ενίσχυση τηςρευστότητας στην οικονομία και την ενίσχυση της ανάπτυξης, έχει υιοθετηθεί εδώ και καιρό - τόσο από Κεντρικές Τράπεζες όσο και από Πιστωτικά Ιδρύματα στην Ευρωζώνη - η εφαρμογή αρνητικών επιτοκίων σε καταθέσεις και πιστωτικούς λογαριασμούς.

• Τράπεζα Κύπρου: Προχώρησε σε επιβολή τέλους ύψους -0,5% για μεγάλες καταθέσεις εξαιρουμένων εκπαιδευτικών και φιλανθρωπικών ιδρυμάτων τον ιανουάριο 2021

• Ελληνική Τράπεζα: Προχώρησε σε επιβολή αρνητικών επιτοκίων -0,6% σε μεγάλες καταθέσεις άνω των €100.000, τον Μάρτιο του 2021.

• Εθνική Τράπεζα: Προχώρησε σε μείωση των καταθετικών/ πιστωτικών  επιτοκίων στο -0,6%:, από τον Μάϊο του 2021.

Τα επιτόκια καταθέσεων στην Κύπρο

Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας για τον Μάιο 2021, οι κυριότερες εξελίξεις επιτοκίων που αφορούν νέες συμβάσεις καταθέσεων και δανείων, δέιχνουν ότι οι καταθέσεις ανέρχονται σε €48,7 δισεκατομμύρια και τα δάνεια στα €31,3 δισεκατομμύρια, με το πλεόνασμα ρευστότητας να φθάνει τα €17,4 δισεκατομμύρια.

Ακόμη, το επιτόκιο για καταθέσεις προθεσμίας έως ενός έτους από νοικοκυριά παρέμεινε αμετάβλητο στο 0,07%, σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα.
Την ίδια ώρα, το αντίστοιχο επιτόκιο για καταθέσεις από μη χρηματοδοτικές εταιρείες παρουσίασε μείωση στο 0,04%, σε σύγκριση με 0,09% τον προηγούμενο μήνα.

Εν τω μεταξύ η Πρόεδρος Christine Lagarde και ο Αντιπρόεδρος Luis de Guindos παρέδωσαν συνέντευξη τύπου στις 22 Ιουλίου και εξήγησαν τις αποφάσεις νομισματικής πολιτικής του Διοικητικού Συμβουλίου.