Οκτώ τομείς, είτε δεν λήφθηκαν υπόψη στον Προϋπολογισμό του 2024 σε συνάρτηση με το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πλαίσιο (2023 - 2025), είτε προϋπολογίσθηκαν με λιγότερες δαπάνες απ’ ότι αναμένεται, κάτι που επισημαίνει το Δημοσιονομικό Συμβούλιο στην Έκθεση του.

Πρόκειται για τις δαπάνες στο Ταμείο ΤΚΑ, ΓεΣΥ και αγορά φαρμάκων όπως επίσης και δαπάνες για το Fit-for-55, τη ψηφιακή και πράσινη μετάβαση, για Άμυνα αλλά και δαπάνες για την Προεδρία της Κύπρου στην ΕΕ. 

Την ίδια ώρα σοβαρές επισημάνσεις γίνονται και για το θέμα της Αγοράς Δικαιωμάτων Εκπομπής Ρύπων (ΔΕΡ), ένα θέμα που θα συζητηθεί και σήμερα στην Επ. Ελέγχου της Βουλής. (Διαβάστε σχετικό ρεπορτάζ εδώ). 

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στην Έκθεση του Δημοσιονομικού Συμβουλίου: 

Οι προβλέψεις στον Προϋπολογισμό για συγκεκριμένες δαπάνες δεν συνάδουν με την ιστορική τους πορεία όπως αναφέρει το Δημοσιονομικό και αναμένει - όπως σημειώνει - πως πως κάποιες κατηγορίες δαπανών θα αυξηθούν περισσότερο από ό,τι προβλέπεται στον φετινό Προϋπολογισμό και ΜΔΠ 2024-2026. Συγκεκριμένα, οι αναφορές του Δημοσιονομικού αφορούν τις κατηγορίες όπως η Συνεισφορά της Γενικής Κυβέρνησης στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΤΚΑ), στο ΓεΣΥ και στην αγορά φαρμάκων. Το ΔΣΚ αναμένει πως θα διορθωθούν μέσα από την συνήθη πρακτική των Συμπληρωματικών Προϋπολογισμών, μία πρακτική η οποία θα πρέπει - όπως συμπληρώνει - να περιοριστεί αποκλειστικά σε ειδικές, απρόβλεπτες και εξαιρετικές περιπτώσεις. 

Πέραν από τις πιο πάνω κατηγορίες δαπανών, το Δημοσιονομικό συμπληρώνει πως απουσιάζουν και οι σχεδιασμοί για επιπλέον δαπάνες όπως είναι εκείνες που θα προκύψουν από την ανάληψη της Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ από την Κυπριακή Δημοκρατία στο τέλος του ΜΔΠ.  

Επιπλέον, όπως σημειώνει το Δημοσιονομικό, οι ανάγκες της Δημοκρατίας οι οποίες δεν έχουν προϋπολογιστεί πλήρως, περιλαμβάνουν υποχρεώσεις για συμμόρφωση με τις δεσμεύσεις του Fit-for-55, όπου η πρακτική της εξασφάλισης αναβολών και παρατάσεων διογκώνει το μελλοντικό κόστος σημαντικά.

Επίσης, σύμφωνα με το ΔΣΚ, "η ψηφιακή μετάβαση, περιλαμβανομένης και της ίδιας της κρατικής μηχανής, όπου η πρόοδος είναι οδυνηρά περιορισμένη, η πράσινη μετάβαση, και η άμυνα είναι επίσης σημεία όπου αναμένουμε απότομη και δημοσιονομικά σημαντική αύξηση δαπανών εντός του ορίζοντα του ΜΔΠ".  

Εξαιρουμένων των συγκεκριμένων δυνητικών δαπανών, πάντως, τα σενάρια ελλείμματος παραμένουν, έστω και οριακά, σε θετικό έδαφος, αναφέρει το ΔΣΚ, ακόμα και στο δυσμενέστερο σενάριο. Υψηλότερος κίνδυνος είναι, σύμφωνα με το ΔΣΚ, σε μια τέτοια περίπτωση, η πλήρης ομαλοποίηση του πληθωρισμού, η οποία θα συμπιέσει το ονομαστικό ΑΕΠ και τα κρατικά έσοδα, επιδρώντας, έτσι και στα δημοσιονομικά στοιχεία.  

Όπως συμπληρώνει το Δημοσιονομικό, "σε κάθε περίπτωση, όμως, ως ιδιαίτερα δύσκολη κρίνεται η επίτευξη του στόχου του 60.1% (ως ποσοστό του ΑΕΠ) για το χρέος στον ορίζοντα του ΜΔΠ. Δεν αναμένεται, όμως, αύξηση του χρέους, νοουμένου ότι και οι σταθμισμένες αποδόσεις του νέου υπό έκδοση χρέους δεν θα ξεπεράσουν το όριο του 3.8%".  

Το ΔΣΚ επαναλαμβάνει πως η τροχιά στην οποία τίθεται το χρέος είναι ικανοποιητική αλλά υπόκειται στους πιο πάνω σημαντικούς κινδύνους.  Σε συνδυασμό με την αύξηση των ανελαστικών δαπανών, όπως σημειώνει, εγείρεται η ανησυχία για την διατήρηση της δημοσιονομικής ευχέρειας προς άσκηση πολιτικής ή αντιμετώπιση απρόβλεπτων περιστάσεων εντός της επόμενης τριετίας, καλώντας το Υπουργείο Οικονομικών να διατηρήσει και στον επόμενο κύκλο προϋπολογισμού (Προϋπολογισμό 2025 και ΜΔΠ 2025-2027) την διορθωτική τάση που καταγράφεται στο ΜΔΠ και να ακολουθήσει επιθετική πολιτική συγκράτησης των ανελαστικών δαπανών.