UPD: Αρχή Λιμένων: Τα ευρήματα Ελεγκτή αφορούν προηγούμενα ΔΣ
Σε ειδική έκθεση για την Αρχή Λιμένων Κύπρου, για τις οικονομικές καταστάσεις της για το έτος που έληξε στις 31.12.2016, που έγινε από ιδιωτικό ελεγκτικό οίκ, διαπιστώθηκαν αδυναμίες στην ενημέρωση των προσωπικών και άλλων φακέλων, με την υπηρεσία να υποβάλλει συστάσεις στην Αρχή Λιμένων Κύπρου στην έκθεση. (Διαβάστε ΕΔΩ την έκθεση)
Όπως αναφέρεται, δόθηκαν €27 εκ. σε 28 αδειούχους αχθοφόρους Λεμεσού και €3,6 εκ. σε 22 αδειούχους αχθοφόρους Λάρνακας, ως αποζημίωση για τερματισμό των αδειών τους, παρόλο ότι, σύμφωνα με νομική συμβουλή, οι αδειούχοι αχθοφόροι δεν είχαν κανένα νόμιμο δικαίωμα σε αποζημίωση και οι οποίες αφορούσαν σε εργασίες που, σύμφωνα με την Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισμού, εκτελούνταν κατά τρόπο παράνομο.
Διαπιστώσαμε ότι, για το έργο για την ανάπλαση του χερσαίου χώρου του παλαιού λιμανιού Λεμεσού δεν είχε εξασφαλισθεί Πιστοποιητικό Τελικής Έγκρισης, το οποίο αποτελεί εκ του Νόμου υποχρέωση (άρθρα 10(1) και 20(1) του περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμου, Κεφ. 90).
Επίσης για τις κατασκευαστικές εργασίες για την ανέγερση της Νέας Αίθουσας Επιβατών στο λιμάνι Λεμεσού διήρκησαν πέντε και πλέον χρόνια αντί δύο χρόνια, ως η χρονική διάρκεια της σύμβασης. Το κτήριο παραλήφθηκε τον Σεπτέμβριο του 2016, ενώ παρουσίαζε μεγάλο αριθμό ελαττωμάτων και κακοτεχνιών. Η ΑΛΚ, στην Έκθεση Αξιολόγησης Απόδοσης Αναδόχου έκρινε την απόδοση του Αναδόχου ως μη ικανοποιητική, χωρίς ωστόσο η Έκθεση αυτή να προωθηθεί στην Επιτροπή Αποκλεισμού Οικονομικών Φορέων από Διαδικασίες Σύναψης Δημοσίων Συμβάσεων. Παραμένει σε εξέλιξη η διαιτησία της ΑΛΚ με τον Ανάδοχο, ο οποίος απαιτεί την καταβολή ποσού πέραν του τριπλάσιου του ποσού της σύμβασης, ενώ το κτήριο εξακολουθεί να παρουσιάζει αρκετά προβλήματα λόγω κακοτεχνιών.
Η ΑΛΚ, σημειώνεται, τον Ιούνιο του 2021 προχώρησε στην κατακύρωση του διαγωνισμού για την παραχώρηση άδειας χρήσης/εκμετάλλευσης δύο χερσαίων χώρων στο Λιμάνι Λεμεσού, για περίοδο 13 χρόνων, με δυνατότητα ανανέωσης για ακόμη 12 χρόνια, καθώς επίσης και στη σύναψη συμβάσεων με δύο οικονομικούς φορείς για ετήσιο δικαίωμα χρήσης, το οποίο και στις δύο περιπτώσεις, είναι κατά πολύ χαμηλότερο από τις εκτιμώμενες αξίες τις οποίες η ίδια η ΑΛΚ είχε ζητήσει από το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας το 2017 και από ιδιώτη εκτιμητή το 2020. Στη δεύτερη περίπτωση, η Εγγυητική Επιστολή Συμμετοχής, η οποία είχε υποβληθεί από τον οικονομικό φορέα στον οποίο ανατέθηκε τελικά η σύμβαση, είχε ημερομηνία λήξης πριν την ημερομηνία που είχε καθοριστεί στα έγγραφα του διαγωνισμού και, ως εκ τούτου, η προσφορά του έπρεπε να απορριφθεί από το στάδιο του ελέγχου των προϋποθέσεων συμμετοχής, χωρίς περαιτέρω αξιολόγηση, λόγω παράβασης ουσιώδους όρου του διαγωνισμού.
Υπήρξε, αναφέρεται, σημαντική καθυστέρηση στην υποβολή των Προϋπολογισμών της Αρχής, για τα έτη 2016 και 2017, στη Βουλή των Αντιπροσώπων, κατά παράβαση του περί της Δημοσιονομικής Ευθύνης και του Δημοσιονομικού Πλαισίου Νόμου (Ν.20(Ι)/2014).
Διαπιστώσαμε, επίσης, ότι οι πληρωμές από την 1.3.2017 μέχρι τις 6.4.2017 δεν ήταν καλυμμένες νομικά. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με το Δελτίο Εξόδων που υποβλήθηκε στην Υπηρεσία μας από την Αρχή, κατά το 2016 παρατηρήθηκαν υπερβάσεις σε συγκεκριμένα
άρθρα.
Στην προκήρυξη για πλήρωση δύο κενών θέσεων Διευθυντή Πρώτου Διορισμού και Προαγωγής (Κλίμακα Α14(i)), μια για το λιμάνι Λεμεσού και μια για το λιμάνι Λάρνακας, δεν καθοριζόταν η διαδικασία, προστίθεται, σε σχέση με την πλήρωση των θέσεων, παραβιάζοντας αφενός τον Κανονισμό 10(4) των περί Αρχής Λιμένων Κύπρου (Όροι Υπηρεσίας Υπαλλήλων) Κανονισμών (Κ.Δ.Π. 114/97) και αφετέρου την αρχή της διαφάνειας.
Η Αρχή, κατόπιν ακυρωτικών αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου για διορισμούς ή/και προαγωγές, κατέβαλε αποζημιώσεις για αναδρομικούς μισθούς συνολικού ποσού €264.411.
Κατά το 2016 και 2017, καταβλήθηκε σε αφυπηρετήσαντες υπαλλήλους αποζημίωση για τη μη χορηγηθείσα ετήσια άδεια ανάπαυσής τους, συνολικού ποσού €75.953, εκ των οποίων δαπάνη €55.764 αφορά σε υπαλλήλους που επέλεξαν να αποχωρήσουν με το Σχέδιο Εθελούσιας Αποχώρησης και €20.189 σε υπάλληλο που αφυπηρέτησε πρόωρα, χωρίς να ληφθεί υπόψη το υπόλοιπο ετήσιας άδειας των υπαλλήλων και η ημερομηνία αφυπηρέτησης κατά την εξέταση των αιτήσεών τους για αποχώρηση, ώστε να δοθεί περιθώριο χρήσης της άδειας που είχαν εις πίστη τους.
Στο πλαίσιο εκπόνησης μελέτης, αναφορικά με την προσαρμογή της Αρχής στον νέο της ρόλο ως ρυθμιστή/επόπτη και ιδιοκτήτη των λιμανιών, η οποία ανατέθηκε μέσω ανοιχτής διαδικασίας για ποσό ύψους €98.000 πλέον Φ.Π.Α, απαιτήθηκαν συμπληρωματικές υπηρεσίες συνολικού ποσού €199.000 πλέον Φ.Π.Α, οι οποίες, κατά την άποψη της Υπηρεσίας μας, δεν θεωρούνται κατεπείγουσας ανάγκης, αφού θα μπορούσαν να επισημανθούν και ενταχθούν στο αντικείμενο της αρχικής προκήρυξης του διαγωνισμού. Ως εκ τούτου, έχει παραβιαστεί η νομοθεσία περί δημοσίων συμβάσεων και επιπλέον η Αρχή
απέτυχε να εξασφαλίσει ευρύτητα συμμετοχής προσφοροδοτών και εξασφάλιση χαμηλότερων τιμών με την ανάπτυξη υγιούς ανταγωνισμού.
Η Αρχή, τα τελευταία χρόνια και ειδικότερα μετά τη μαζική αποχώρηση υπαλλήλων της Αρχής το 2017 με την εφαρμογή του Σχεδίου Εθελούσιας Αποχώρησης, αγοράζει υπηρεσίες από τρίτους για κάλυψη των αναγκών της, ως προς τις κενές θέσεις, κατά παράβαση της νομοθεσίας δημοσίων συμβάσεων και του περί Απαγόρευσης Πλήρωσης Κενών Θέσεων στον Δημόσιο και Ευρύτερο Δημόσιο Τομέα Νόμο (Ν.21(Ι)/2013).
Εντοπίστηκαν αρκετές περιπτώσεις μη ορθής εφαρμογής των όρων των συμβάσεων μίσθωσης υπηρεσιών. Σε μια περίπτωση, συμβασιούχος έλαβε αμοιβή για σύνολο ωρών που απουσίαζε για λόγους υγείας ή λόγω άδειας απουσίας.
Εντοπίστηκαν αδυναμίες στα συστήματα εσωτερικού ελέγχου της υπερωριακής απασχόλησης, με αποτέλεσμα να ελλοχεύει ο κίνδυνος καταβολής λανθασμένης ή/και μη πραγματοποιηθείσας υπερωριακής αποζημίωσης.
Διαπιστώθηκε και πάλι ότι, διάφοροι ενοικιαστές λιμενικών χώρων χρωστούν στην Αρχή σημαντικά ποσά (της τάξης των €350 χιλ. περίπου), ενώ δεν λαμβάνονται αποτελεσματικά μέτρα για είσπραξη των οφειλών.
Παρατηρήθηκε σημαντική καθυστέρηση στην τιμολόγηση δικαιωμάτων χρήσης λιμενικών χώρων, η οποία σε μερικές περιπτώσεις υπερέβαινε το ένα έτος.
Η Αρχή προχώρησε σε εκμισθώσεις για γενικής φύσεως χρήσεις, μέσω απευθείας παραχώρησης αδειών χρήσης αντί μέσω δημόσιων διαγωνισμών, κατά παράβαση των αρχών της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα δικαιώματα χρήσης των αποθηκευτικών χώρων που παραχωρεί η Αρχή δεν είναι ομοιόμορφα για παρόμοιες περιπτώσεις, παραβιάζοντας τις αρχές της χρηστής διοίκησης και της ίσης μεταχείρισης.
Η Αρχή επέτρεπε σε ιδιώτη τη χρήση μηχανικού εξοπλισμού για φορτοεκφόρτωση πλοίων, χωρίς να προβαίνει σε σχετική τιμολόγησή του.
Διαπιστώθηκε μίσθωση αχθοφορικών και άλλων σχετικών υπηρεσιών από την Αρχή με απευθείας ανάθεση, αρχικά σε 13 πρώην αδειούχους αχθοφόρους και μετέπειτα σε εταιρεία που φαίνεται να συστάθηκε αποκλειστικά για τον σκοπό αυτό από αδειούχους αχθοφόρους, παραβιάζοντας τις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης. Λειτουργός της Αρχής, ο οποίος φαίνεται να είχε συμμετοχή στις διαπραγματεύσεις για αναθεώρηση συμφωνίας με εταιρεία, έχει συγγενή πρώτου βαθμού, ο οποίος είναι ο νομικός σύμβουλος της εταιρείας και ως εκ τούτου φαίνεται να προκύπτει θέμα σύγκρουσης συμφερόντων.
Η Αρχή διατηρεί τον ίδιο νομικό σύμβουλο από τον καιρό ίδρυσής της το 1973, κατά παράβαση των διατάξεων της εγκυκλίου του Γενικού Λογιστηρίου αρ. ΓΛ/ΑΑΔΣ 74, που εκδόθηκε στις 27.4.2016.
Πρώην μέλος του ΔΣ, κατά την ανάληψη των καθηκόντων του στις 12.9.2016 υπόγραψε, στη βάση του άρθρου 3(Β) του Νόμου Ν.149(Ι)/1988, υπεύθυνη δήλωση ότι δεν ασχολείται επαγγελματικά και δεν κατέχει μετοχές σε επιχείρηση συναφή με τις δραστηριότητες της Αρχής, η οποία φαίνεται να ήταν ψευδής, αφού ήταν Διευθυντής και μέτοχος σε εταιρεία, στην οποία η Αρχή παραχωρεί από το 2011 άδεια για τροφοδοσία πλοίων.
Η επιλογή συγκεκριμένου κτηρίου για κάλυψη των στεγαστικών αναγκών της Αρχής έγινε εκτός νόμιμης διαδικασίας, κατά παράβαση των αρχών της χρηστής διοίκησης, της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης και χωρίς να διασφαλιστεί η λογικότητα της δαπάνης που η Αρχή θα καταβάλει για την ενοικίαση του κτηρίου.
Στις 25.4.2016, υπογράφτηκαν δύο Συμβάσεις Παραχώρησης για τη διαχείριση του Λιμένα Λεμεσού με ιδιώτες Συμβασιούχους Διαχειριστές. Η πρώτη Σύμβαση Παραχώρησης αφορά στο Τερματικό Εμπορευματοκιβωτίων (CTO) και η δεύτερη Σύμβαση Παραχώρησης στο Τερματικό Γενικού Εμπορίου (ΜΤΟ). Η Υπηρεσία μας προχώρησε σε προκαταρκτική διερεύνηση για τα συστήματα ασφάλειας του Λιμανιού και συγκεκριμένα για το Σύστημα Ελέγχου Πρόσβασης (ΣΕΠ) των δύο Τερματικών, για το οποίο παρατηρήθηκαν καθυστερήσεις στην εφαρμογή και ολοκλήρωση του.