Η επενδύσεις στην καινοτομία και δη στις καινοτόμες επιχειρήσεις είναι σε όλες τις δηλώσεις των ανθρώπων που ενασχολούνται γενικά με την κυπριακή οικονομία. Μια από τις σημαντικές δράσεις, στα πλαίσια της Δήλωσης Πολιτικής της κυβέρνησης , η οποία  προωθήθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών σε συνεργασία με τη Μονάδα Διοικητικής Μεταρρύθμισης της Προεδρίας, αποτελεί η τροποποίηση του περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμου με σκοπό την δημιουργία ενός ελκυστικού κινήτρου μέσω φοροαπαλλαγής σε φυσικά πρόσωπα που επενδύουν σε καινοτόμες επιχειρήσεις, είτε απευθείας είτε μέσω επενδυτικού ταμείου.

>>> ΟΛΗ Η ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ BRIEF ΜΕ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ <<< 

Δημιουργήθηκε ένας  Πρακτικός Οδηγός που περιλαμβάνει κάποιες γενικές πληροφορίες για ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις και επενδυτές. Δεν περιλαμβάνει όλους τους λεπτομερείς κανόνες και θα αναθεωρείται όποτε κρίνεται απαραίτητο. 

Ποιοι είναι οι δικαιούχοι

Φυσικά πρόσωπα τα οποία είναι ανεξάρτητοι επενδυτές και διενεργούν δαπάνες είτε απευθείας, είτε μέσω επενδυτικού ταμείου,  είτε μέσω εναλλακτικής πλατφόρμας διαπραγμάτευσης, για επένδυση χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου σε καινοτόμο μικρή και μεσαία επιχείρηση (ΜΜΕ).

Το πρόσωπο που πραγματοποιεί δαπάνες για επένδυση χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου θεωρείται ανεξάρτητος επενδυτής  εάν δεν είναι ήδη μέτοχος της καινοτόμου μικρής και μεσαίας επιχείρησης στην οποία επενδύει, εκτός κατά τη δημιουργία νέας εταιρείας, όπου θεωρείται ότι οι ιδιώτες επενδυτές, συμπεριλαμβανομένων των ιδρυτών, είναι ανεξάρτητοι από αυτήν.

Τι και πως φοροαπαλάσσεται

Η επένδυση αφορά επένδυση χρηματοδότησης επιχειρηματικού κίνδυνου σε καινοτόμο μικρή και μεσαία επιχείρηση (ΜΜΕ) και μπορεί να καλύπτει ένα ευρύ φάσμα μορφών επένδυσης (επενδύσεις ιδίων κεφαλαίων, δάνεια, χρηματοδοτικές μισθώσεις, εγγυήσεις κ.α.).

«Επένδυση χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου» σημαίνει επενδύσεις ιδίων κεφαλαίων και οιονεί ιδίων κεφαλαίων, δάνεια, συμπεριλαμβανομένων των χρηματοδοτικών μισθώσεων, εγγυήσεις ή συνδυασμός αυτών, σε επιλέξιμες επιχειρήσεις για την πραγματοποίηση νέων επενδύσεων.΄

Στον ορισμό της επένδυσης χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου περιλαμβάνονται και οι επενδύσεις συνέχειας.

Η φοροαπαλλαγή υπόκειται στις πιο κάτω πρόνοιες:

(α)  το ποσό που εκπίπτει του φορολογητέου εισοδήματος δεν μπορεί να υπερβαίνει το 50% του φορολογητέου εισοδήματος του προσώπου αυτού στο φορολογικό έτος εντός του οποίου πραγματοποιείται η επένδυση. 
(β)  η αφαίρεση, στην έκταση που δεν παραχωρείται λόγω του πιο πάνω περιορισμού μπορεί να μεταφέρεται και να παραχωρείται κατά τα επόμενα πέντε (5) έτη, τηρουμένου του πιο πάνω ποσοστιαίου περιορισμού και το ποσό που εκπίπτει δεν μπορεί να υπερβεί στο σύνολο του τις εκατό πενήντα χιλιάδες ευρώ (€150.000) τον χρόνο.  

Σε περίπτωση επένδυσης σε τίτλους (μετοχές, ομόλογα κλπ) καινοτόμου επιχείρησης, το φορολογικό κίνητρο για τον επενδυτή δεν επεκτείνεται σε τίτλους που αποκτούνται από τη δευτερογενή αγορά. Επιλέξιμες είναι και επενδύσεις συνέχειας, νοουμένου ότι πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις :

(α) το συνολικό ποσό της χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου δεν υπερβαίνει το ποσό που αναφέρεται στην παράγραφο 9 του άρθρου 21 του Κανονισμού (ΕΕ) αρ. 651/2014 (€15 εκ.)
(β) η δυνατότητα παρακολούθησης των επενδύσεων προβλεπόταν στο αρχικό επιχειρηματικό σχέδιο
(γ) η επιχείρηση που λαμβάνει επενδύσεις συνέχειας δεν συνδέεται με άλλη επιχείρηση, εκτός από τον ενδιάμεσο χρηματοπιστωτικό οργανισμό ή τον ανεξάρτητο ιδιώτη επενδυτή που παρέχουν χρηματοδότηση υψηλού κινδύνου στο πλαίσιο του μέτρου, εκτός εάν η νέα οντότητα πληροί τις προϋποθέσεις του ορισμού των ΜΜΕ.

Ποια χαρακτηρίζεται ως καινοτόμος επιχείρηση

Καινοτόμος μικρή και μεσαία επιχείρηση (ΜΜΕ) θεωρείται η μικρή και μεσαία επιχείρηση που ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα εντός της Κυπριακής Δημοκρατίας και πληροί τις πρόνοιες που αναφέρονται στην πιο κάτω παράγραφο. 

Η καινοτόμος ΜΜΕ έχει καταρτίσει επιχειρηματικό σχέδιο (απαραίτητο μόνο για νέες επιχειρήσεις χωρίς οικονομικό ιστορικό) για την επένδυση χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου και επιπλέον πληροί τουλάχιστον μια από τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

(α) δεν ασκεί δραστηριότητες σε καμία αγορά ή

(β) ασκεί δραστηριότητες σε οποιαδήποτε αγορά λιγότερο από επτά (7) έτη  μετά την πρώτη εμπορική της πώληση ή

(γ) χρειάζεται αρχική επένδυση χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου η οποία, βάσει επιχειρηματικού σχεδίου που καταρτίζεται για νέο προϊόν ή τη διείσδυση σε νέα γεωγραφική αγορά, είναι ψηλότερη του 50% του μέσου ετήσιου κύκλου εργασιών της κατά τα προηγούμενα πέντε έτη. 

Μια επιχείρηση για να χαρακτηριστεί ως καινοτόμος θα πρέπει να: 

(α) εξασφαλίσει πιστοποιητικό από εξωτερικό ελεγκτή, σύμφωνα με το οποίο:
Οι δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης αντιπροσωπεύουν το 10% τουλάχιστον του συνόλου των λειτουργικών της δαπανών, 

Το πιστοποιητικό αυτό μπορεί να εξασφαλιστεί αν από τους ελεγμένους λογαριασμούς αποδεικνύονται οι εν λόγω δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη σε ένα τουλάχιστον από τα 3 προηγούμενα λογιστικά έτη ή σε περίπτωση που η εταιρεία είναι σε φάση εκκίνησης και δεν έχει ελεγμένους λογαριασμούς μέσα από την τρέχουσα οικονομική χρήση.

(β) σε περίπτωση επιχείρησης που βρίσκεται σε φάση εκκίνησης και δεν έχει οικονομικό ιστορικό και ούτε μπορεί να γίνει έλεγχος της οικονομικής χρήσης, να αποδεικνύει ότι είναι καινοτόμος μέσω επιχειρηματικού σχεδίου. 

Η φοροαπαλλαγή υπόκειται στις πιο κάτω πρόνοιες:

(α)  το ποσό που εκπίπτει του φορολογητέου εισοδήματος δεν μπορεί να υπερβαίνει το 50% του φορολογητέου εισοδήματος του προσώπου αυτού στο φορολογικό έτος εντός του οποίου πραγματοποιείται η επένδυση. 

(β)  η αφαίρεση, στην έκταση που δεν παραχωρείται λόγω του πιο πάνω περιορισμού μπορεί να μεταφέρεται και να παραχωρείται κατά τα επόμενα πέντε (5) έτη, τηρουμένου του πιο πάνω ποσοστιαίου περιορισμού και το ποσό που εκπίπτει δεν μπορεί να υπερβεί στο σύνολο του τις εκατό πενήντα χιλιάδες ευρώ (€150.000) τον χρόνο.  

Σε περίπτωση επένδυσης σε τίτλους (μετοχές, ομόλογα κλπ) καινοτόμου επιχείρησης, το φορολογικό κίνητρο για τον επενδυτή δεν επεκτείνεται σε τίτλους που αποκτούνται από τη δευτερογενή αγορά. Επιλέξιμες είναι και επενδύσεις συνέχειας, νοουμένου ότι πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις :

(α) το συνολικό ποσό της χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου δεν υπερβαίνει το ποσό που αναφέρεται στην παράγραφο 9 του άρθρου 21 του Κανονισμού (ΕΕ) αρ. 651/2014 (€15 εκ.)

(β) η δυνατότητα παρακολούθησης των επενδύσεων προβλεπόταν στο αρχικό επιχειρηματικό σχέδιο

(γ) η επιχείρηση που λαμβάνει επενδύσεις συνέχειας δεν συνδέεται με άλλη επιχείρηση, εκτός από τον ενδιάμεσο χρηματοπιστωτικό οργανισμό ή τον ανεξάρτητο 

Άλλες πρόνοιες που θα πρέπει να πληρούνται είναι:

-    Μια επιχείρηση παύει να θεωρείται καινοτόμος μικρή και μεσαία επιχείρηση (ΜΜΕ) για σκοπούς του παρόντος νόμου οποιαδήποτε στιγμή αυτή λάβει συνολική επένδυση χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου η οποία ξεπερνά τα €15 εκατομμύρια .

-    Η καινοτόμος ΜΜΕ δεν πρέπει να είναι εισηγμένη στο κυπριακό ή σε  χρηματιστήριο.  
Οι καινοτόμες επιχειρήσεις μπορεί να ασκούνται όχι μόνο από νομικά αλλά και από φυσικά πρόσωπα (ως προσωπικές επιχειρήσεις), ή συνεταιρισμούς. 

Η νέα ερμηνεία του όρου καινοτόμος επιχείρηση όπως αναλύεται πιο πάνω είναι πλήρως εναρμονισμένη με τους κανόνες των κρατικών ενισχύσεων και συνάδει με τις πρόνοιες  του Γενικού Απαλλακτικού Κανονισμού της ΕΕ (ΕΕ αρ. 651/2014). 

Διαδικασία έκδοσης πιστοποιητικού καινοτόμου επιχείρησης 

Η επιχείρηση η οποία θέλει να χαρακτηριστεί ως καινοτόμος υποβάλλει Αίτηση για χαρακτηρισμό ως Καινοτόμος προς το Υπουργείο Οικονομικών στην ηλεκτρονική διεύθυνση innovative.companies@mof.gov.cy

Το Υπουργείο Οικονομικών αξιολογεί την αίτηση και εγκρίνει ή απορρίπτει την έκδοση πιστοποιητικού χαρακτηρισμού της  επιχείρησης ως  «καινοτόμος μικρή και μεσαία επιχείρηση (ΜΜΕ)». 

Σε περίπτωση έκδοσης πιστοποιητικού αυτό θα πρέπει να εκδίδεται σε διάστημα όχι περισσότερο από ένα μήνα από την ημερομηνία της αίτησης. Σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης επίσης η σχετική απόφαση θα πρέπει να εκδίδεται το αργότερο εντός ενός μήνα από την ημερομηνία της αίτησης.

Το Υπουργείο Οικονομικών διατηρεί το δικαίωμα να καλέσει σε συνάντηση, η οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί και με ηλεκτρονικά μέσα, τον νόμιμο εκπρόσωπο της εταιρείας για να δώσει περαιτέρω διευκρινίσεις/εξηγήσεις για την εταιρεία.

Από πότε ισχύει η φοροαπαλλαγή

Το εν λόγω φορολογικό κίνητρο έχει τεθεί  σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2017. Αυτό σημαίνει ότι οποιαδήποτε επένδυση, όπως περιγράφεται στη παράγραφο 3 πιο πάνω, πραγματοποιηθεί σε καινοτόμο επιχείρηση μετά την 1η Ιανουαρίου 2017 και πριν την 31η Δεκεμβρίου 2019 θα πρέπει να δηλωθεί κατά την υποβολή φορολογικής δήλωσης του φυσικού προσώπου που έκανε την επένδυση ώστε να ληφθεί υπόψη κατά την φορολόγηση του εισοδήματος του από το έτος 2017 και μετά.  Σε περίπτωση που η επένδυση γίνεται μέσω εγκεκριμένου επενδυτικού ταμείου τότε οι μετοχές θεωρούνται ως να έχουν εκδοθεί από την ημερομηνία κατά την οποία το ταμείο κλείνει.

Περιπτώσεις κατά τις οποίες δύναται να μην παραχωρηθεί το φορολογικό κίνητρο

(α)  Όταν ο επενδυτής δεν διατηρεί την επένδυση για ένα ελάχιστο χρονικό διάστημα 3 ετών ή

(β) Σε  περίπτωση όπου οι φορολογικές αρχές θεωρούν ότι οι ενέργειες που έχουν πραγματοποιηθεί και  στοχεύουν στη διεκδίκηση  έκπτωσης  υπερβαίνει τα ανώτατα όρια που καθορίζονται από τους κανόνες.

>>> ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ & ΕΡΕΥΝΕΣ BRIEF <<<

Πως θα γνωρίζουν οι επενδυτές ότι μια επιχείρηση είναι καινοτόμος

Για κάθε επιχείρηση η οποία θα χαρακτηρίζεται ως καινοτόμος θα εκδίδεται από το Υπουργείο Οικονομικών σχετικό πιστοποιητικό το οποίο θα έχει χρονική διάρκεια 3 χρόνια από την ημέρα χαρακτηρισμού της επιχείρησης.

Το Υπουργείο Οικονομικών θα διατηρεί επίσης σχετικό Μητρώο με τις καινοτόμες επιχειρήσεις. Δείτε το εδώ.