Του Χαράλαμπου Ζάκου
Περισσότερες συγχωνεύσεις και εξαγορές κυπριακών επιχειρήσεων θέλει να προωθήσει το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Κύπρου (ΣΟΑΚ), καταθέτοντας μάλιστα και 6 εισηγήσεις προς αυτό τον σκοπό. 

Μιλώντας στην Brief o Πρόεδρος του ΣΟΑΚ, Τάκης Κληρίδης, τόνισε την ανάγκη της κυπριακής οικονομίας για συγχωνεύσεις και μεγέθυνση των εταιρειών, καθώς όπως σημείωσε κάτι τέτοιο θα τις κάνει και πιο ανθεκτικές αλλά και πιο ανταγωνιστικές, προσφέροντας παράλληλα και στις εξαγωγές. 

Όπως σημείωσε ο κ. Κληρίδης τα στοιχεία δείχνουν ότι το 92,9% των επιχειρήσεων στην Κύπρο χαρακτηρίζονται ως πολύ μικρές με μέχρι 9 εργαζόμενους, ενώ 6,1% χαρακτηρίζονται ως μικρές επιχειρήσεις με λιγότερους από 50 εργαζομένους, υπογραμμίζοντας πως θα πρέπει να δοθούν τα απαραίτητα κίνητρα για μεγέθυνση των εταιρειών αλλά και η απαραίτητη ενημέρωση ώστε να δούμε αλλαγή στην κουλτούρα του κυπριακού επιχειρείν. 

Αναφερόμενος στα νούμερα συγχωνεύσεων ο κ. Πετρίδης ανέφερε πως αν και δεν υπάρχουν ακριβείς στοιχεία, εντούτοις αυτές βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα, κάτι που όπως σημειώνει επηρεάζει και την ανθεκτικότητα της κυπριακής οικονομίας. 

Ερωτηθείς σχετικά με τα οφέλη από τις εξαγορές και συγχωνεύσεις εταιρειών – και ιδιαίτερα οικογενειακών επιχειρήσεων – ο κ. Κληρίδης επεξήγησε πως οι μεγαλύτερες εταιρείες μπορούν να γίνουν πιο παραγωγικές, πιο ανταγωνιστικές, να αποκτήσουν περισσότερη τεχνογνωσία, ενώ ταυτόχρονα θα γίνουν πιο ανθεκτικές. 

Όπως είπε ο κ. Κληρίδης μια επιχείρηση μπορεί να προβεί σε εξαγορά ή σε συμφωνία συγχώνευσης με μια άλλη εταιρεία η οποία ενδεχομένως να βρίσκεται στην γραμμή παραγωγής του προϊόντος της, αποκτώντας έτσι και περισσότερη τεχνογνωσία αλλά ταυτόχρονα να παρουσιάζει και εξοικονομήσεις στις δαπάνες της. 

Την ίδια ώρα και ερωτηθείς σχετικά με τους κινδύνους που μπορεί να προκύψουν από εξαγορές και συγχωνεύσεις ο κ. Κληρίδης απάντησε πως αυτοί οι κίνδυνοι θα πρέπει να εκτιμηθούν από τις ίδιες τις επιχειρήσεις και να κάνουν τους δικούς τους υπολογισμούς. 

Αναφορικά με το αν η νομοθεσία βοηθά στις εξαγορές και στις συγχωνεύσεις εταιρειών ο κ. Κληρίδης αναφέρθηκε σε 6 εισηγήσεις του ΣΟΑΚ προς την κυβέρνηση, οι οποίες όπως σημειώνει θα βοηθήσουν και θα δώσουν και τα κίνητρα αλλά και την απαραίτητη ενημέρωση στις οικογενειακές επιχειρήσεις ώστε να διαπραγματευτούν ένα τέτοιο ενδεχόμενο. 

Ειδικότερα, το Συμβούλιο Ανθεκτικότητας και Οικονομίας Κύπρου προτείνει όπως: 

1. Δημιουργία Ολοκληρωμένου Πλαισίου Στήριξης και Αλλαγής Κουλτούρας αναφορικά με την προώθηση των εξαγορών και συγχωνεύσεων.

✓ Σύσταση Γραφείου για ενημέρωση και καθοδήγηση επιχειρήσεων που επιθυμούν να εξετάσουν την πιθανότητα συγχώνευσης ή εξαγοράς.
✓ Διοργάνωση ενημερωτικών εκδηλώσεων για παροχή πληροφοριών και παρουσίαση επιτυχημένων παραδειγμάτων.

Ο ρόλος του κράτους στην ανάπτυξη των επιχειρήσεων θα πρέπει να είναι καθοδηγητικός και υποστηρικτικός. Η σύσταση Γραφείου στο Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας ή στον Έφορο Εταιρειών με στόχο την παροχή καθοδήγησης και ενημέρωσης των επιχειρήσεων που επιθυμούν να εξετάσουν την πιθανότητα συγχώνευσης ή εξαγοράς για τα οφέλη τέτοιας πράξης καθώς και για σχετικά κίνητρα, θεωρείται πολύ σημαντική.

Επίσης, η διοργάνωση ενημερωτικών εκδηλώσεων σε συνεργασία με οργανώσεις επιχειρήσεων (ΚΕΒΕ, ΟΕΒ) για παροχή, πληροφόρηση και παρουσίαση επιτυχημένων παραδειγμάτων θα βοηθήσει στην όλη προσπάθεια αλλαγής κουλτούρας για την προώθηση των συγχωνεύσεων.

2. Νομικό πλαίσιο για αναδιοργανώσεις, συγχωνεύσεις και εξαγορές εταιρειών.

✓ Εκσυγχρονισμός του νομικού πλαισίου για αναδιοργανώσεις, συγχωνεύσεις και εξαγορές εταιρειών.
✓ Εκσυγχρονισμός των διαδικασιών που θα άπτονται του εκσυγχρονισμένου πλαισίου.

Μελέτη του νομικού πλαισίου αλλά και των διαδικασιών που ακολουθείται από τον Γραφείο της Εφόρου Εταιρειών στις περιπτώσεις αναδιοργανώσεων, συγχωνεύσεων και εξαγορών εταιρειών. Θα πρέπει να μελετηθεί το πλαίσιο εταιρικών μετασχηματισμών και συνεργασιών των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και να βρίσκεται σε πλήρη αρμονία με τον Περί Εταιρών Νόμο και με τον Περί Συγχωνεύσεων Νόμο. Οι εισηγήσεις θα πρέπει να συνάδουν με το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο (διασυνοριακές συγχωνεύσεις). Στόχος είναι όπως η νομική βάση για τις συγχωνεύσεις και εξαγορές να συνάδει με το σύγχρονο πνεύμα που διακρίνει το θεσμό αυτό σε ώριμες χρηματιστηριακές αγορές.

3. Φορολογικές ελαφρύνσεις και εξάλειψη επιβαρύνσεων.

✓ Εφαρμογή φοροαπαλλαγών.
✓ Απαλλαγή από άλλους φόρους/χρεώσεις που προκύπτουν κατά την ολοκλήρωση του μετασχηματισμού.

Επεξεργασία φορολογικών κινήτρων με σκοπό τη διευκόλυνση των συνενώσεων, των πάσης φύσεωςεταιρικών μετασχηματισμών και συνεργασιών των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων σε πλήρη αρμονία με τον Περί Εταιρών Νόμο και με τον Περί Συγχωνεύσεων Νόμο. Η απαλλαγή από το φόρο θα πρέπει να εφαρμόζεται για τη νέα εταιρεία που προκύπτει από το μετασχηματισμό, για περιορισμένο αριθμό φορολογικών ετών, αρχής γενομένης από το επόμενο έτος της ημερομηνίας ολοκλήρωσης του μετασχηματισμού ή της ημερομηνίας έναρξης της οποιασδήποτε μορφής συνεργασίας. Στόχος είναι η παροχή φορολογικών κινήτρων στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις με σκοπό την προώθηση των συνενώσεων για την αντιμετώπιση της «νηπιακής θνησιμότητάς» τους, την αύξηση της παραγωγικότητας, την προώθηση της μεταξύ τους συνεργασίας και την επίτευξη
οικονομιών κλίμακας.

Επίσης, η απαλλαγή από άλλους φόρους/χρεώσεις, π.χ. μεταβιβαστικά κτηματολογίου και χρεώσεων για χαρτόσημα κατά την πράξη, είναι ένα ακόμη μέτρο που μπορεί να βοηθήσει στην προσπάθεια αυτή.

Οι προαναφερόμενες φορολογικές ελαφρύνσεις θα εφαρμόζονται για επιχειρήσεις οι οποίες απασχολούν μέχρι 250 εργαζόμενους και έχουν ετήσιο κύκλο εργασιών, βάσει των τελευταίων
εγκεκριμένων οικονομικών καταστάσεων της καθεμίας, που δεν υπερβαίνει τα 50 εκατομμύρια ευρώ.

4. Προώθηση συγχωνεύσεων και εξαγορών στο γεωργικό τομέα.

✓ Εφαρμογή φορολογικών κινήτρων.
✓ Επιδότηση γεωργικού εξοπλισμού και μηχανημάτων.

Τα φορολογικά κίνητρα που προτείνονται στην προηγούμενη εισήγηση θα μπορούσαν να ισχύουν και για παραγωγούς οι οποίοι θα συμμετέχουν σε Ομάδες Παραγωγών ή/και Συνεργατικές Εταιρείες που υπερβαίνουν ένα ελάχιστο μέγεθος π.χ μετρήσιμο σε συνολικό εμβαδό καλλιεργήσιμης γης ή αριθμό ζώων. Με αυτό τον τρόπο, πολλά από τα πλεονεκτήματα των συγχωνεύσεων θα μπορούσαν να επιτευχθούν μέσω της αύξησης των συνεργειών των Ομάδων Παραγωγών και Συνεργατικών Εταιρειών.

Επιπλέον, η παροχή φορολογικών ή άλλων κινήτρων για εγκατάσταση ή ανάπτυξη παραρτημάτων εταιρικών σχημάτων στην ύπαιθρο (ορεινό Τρόοδος και σχετική ακτίνα από αστικά και περιαστικά κέντρα) θα βοηθούσε στους στόχους που επιθυμούμε να επιτύχουμε μέσω των συγχωνεύσεων.

Θα μπορούσε επίσης να εξεταστεί το ενδεχόμενο ετοιμασίας ενός Σχεδίου επιδότησης γεωργικού εξοπλισμού και μηχανημάτων, η οποία θα παρέχεται με την ολοκλήρωση της συγχώνευσης.

5. Παροχή Συμβουλευτικών Υπηρεσιών.

✓ Λήψη εξειδικευμένων συμβουλευτικών υπηρεσιών για τις επιχειρήσεις που προτίθενται να συγχωνευθούν, μέσω του Σχεδίου Συμβουλευτικών Υπηρεσιών του Υπουργείου
Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας.

Περίληψη, στο Σχέδιο Συμβουλευτικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας το οποίο χρηματοδοτείται από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας,
εξειδικευμένων συμβουλευτικών υπηρεσιών για συγχωνεύσεις επιχειρήσεων, ώστε επιχειρήσεις που προτίθενται να συγχωνευθούν να μπορούν να λάβουν τις υπηρεσίες αυτές μέσω του συγκεκριμένου Σχεδίου.

6. Διευκόλυνση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση.

✓ Επιδότηση επιτοκίου για τις χρηματοδοτικές ανάγκες που προκύπτουν μετά τις συγχωνεύσεις.
Η κυβέρνηση θα μπορούσε να διερευνήσει τις προθέσεις των τοπικών τραπεζών για παροχή κρατικού χρηματοδοτικού εργαλείου επιδότησης επιτοκίων για την κάλυψη την χρηματοδοτικών αναγκών των νέων επιχειρήσεων που προκύπτουν μετά τις συγχωνεύσεις.