Τη σύσταση Μητρώου Κοινωνικών Επιχειρήσεων προνοεί νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή των Αντιπροσώπων για συζήτηση και ψήφιση.

Με το νομοθέτημα καθορίζονται τα κριτήρια που πρέπει να πληροί ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο για να εγγράφει ως κοινωνική επιχείρηση γενικού σκοπού ή κοινωνική επιχείρηση ένταξης, καθώς και οι υποχρεώσεις τους. 

>>> ΟΛΗ Η ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ BRIEF ΜΕ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ <<<

Με το νομοσχέδιο, επίσης, παρέχεται η δυνατότητα στο Υπουργικό Συμβούλιο να εκδίδει Κανονισμούς και Διατάγματα, ενώ καθορίζονται και ποινικά αδικήματα σε περίπτωση παραβίασης των διατάξεων του.

Ποιες επιχειρήσεις μπορούν να εγγραφούν
Σύμφωνα με το νομοθέτημα δίνεται η δυνατότητα σε επιχειρήσεις, με εξαίρεση τις κρατικές, να εγγραφούν στο Μητρώο Κοινωνικών Επιχειρήσεων. 

Κατ’ αρχήν, δικαίωμα εγγραφής στο Μητρώο θα έχουν εγγεγραμμένες εταιρείες σύμφωνα με τον περί Εταιρειών Νόμο, συνεργατικές εταιρείες σύμφωνα με τον περί Συνεργατικών Εταιρειών Νόμο και άλλες επιχειρήσεις, ανεξάρτητα από τη νομική τους μορφή, που είναι σε θέση να τεκμηριώσουν στην αρμόδια αρχή, στους συνεργάτες και τους πελάτες τους, ότι έχουν σκοπό να επιφέρουν θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία και πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια σχετικά με τη διαφάνεια και τον τρόπο λειτουργίας τους.  

Όπως αναφέραμε πιο πάνω, οι επιχειρήσεις που θα εγγράφονται θα ορίζονται είτε ως Κοινωνικές Επιχειρήσεις είτε ως Κοινωνικές Επιχειρήσεις Ένταξης.

Κοινωνικές Επιχειρήσεις
Μια επιχείρηση για να μπορεί να εγγραφεί ως Κοινωνική Επιχείρηση θα πρέπει:

1. Σύμφωνα με το ιδρυτικό και καταστατικό της έγγραφο ή άλλο νόμιμο έγγραφο για την ίδρυση της, να έχει ως πρώτιστο σκοπό λειτουργίας την κοινωνική αποστολή μέσω της προώθησης θετικών κοινωνικών, ή/και περιβαλλοντικών δράσεων με γνώμονα το συμφέρον της κοινωνίας,
2. Να παρέχει υπηρεσίες ή αγαθά στη βάση ενός επιχειρηματικού μοντέλου και η επιχείρηση να θεωρείται ότι πληροί τη συγκεκριμένη προϋπόθεση εφόσον το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων της προέρχεται από επιχειρηματική δραστηριότητα,
3. Να επενδύει τουλάχιστον το 70% των κερδών της για την προώθηση της κοινωνικής της αποστολής και την επίτευξη του πρωταρχικού της σκοπού και να εφαρμόζει προκαθορισμένες διαδικασίες και κανόνες σε ό,τι αφορά τη διανομή κερδών προς τα μέλη, τους μετόχους και ιδιοκτήτες, προκειμένου να διασφαλίζει την οικονομική βιωσιμότητα.
4. Να διοικείται με τρόπο επιχειρηματικό, υπεύθυνο και διαφανή, ιδίως με την συμμετοχή των μελών ή/και των εργαζομένων ή/και πελατών ή/και άλλων ενδιαφερομένων μερών που επηρεάζονται από τις επιχειρηματικές της δραστηριότητες και να μην αποτελεί κρατική επιχείρηση.

Κοινωνικές Επιχειρήσεις Ένταξης
Στην κατηγορία των Κοινωνικών Επιχειρήσεων Ένταξης θα μπορεί να ενταχθεί μια επιχείρηση που:

1. Σύμφωνα με το ιδρυτικό και καταστατικό της έγγραφο ή άλλο νόμιμο έγγραφο για την ίδρυση της, έχει ως πρώτιστο σκοπό λειτουργίας την κοινωνική αποστολή μέσω της εργοδότησης 40% κατ’ ελάχιστο, του εργατικού δυναμικού της επιχείρησης της, ατόμων που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, όπως αυτές καθορίζονται κατά καιρούς με σχετικό διάταγμα.
2. Να παρέχει υπηρεσίες ή αγαθά στη βάση ενός επιχειρηματικού μοντέλου και η επιχείρηση να θεωρείται ότι πληροί τη συγκεκριμένη προϋπόθεση εφόσον το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων της προέρχεται από επιχειρηματική δραστηριότητα, και 
3. Να διοικείται με τρόπο επιχειρηματικό, υπεύθυνο και διαφανή, ιδίως με την συμμετοχή των μελών ή/και των εργαζομένων ή/και πελατών ή/και άλλων ενδιαφερομένων μερών που επηρεάζονται από τις επιχειρηματικές της δραστηριότητες και δεν αποτελεί κρατική επιχείρηση.

Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης την διαδικασία εγγραφής των Κοινωνικών Επιχειρήσεων στο Μητρώο, το οποίο και θα είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα της αρμόδια αρχής που θα τηρεί το Μητρώο, η οποία στη συγκεκριμένη περίπτωση θα είναι η Γενική Διεύθυνση Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Συντονισμού και Ανάπτυξης (πρώην Γραφείο Προγραμματισμού στο ΥΠΟΙΚ).

>>> Οικονομία Κύπρος - Επιλεγμένη ροή ειδήσεων Brief <<<

Ο όρος «Κοινωνική Επιχείρηση» θα μπορεί να χρησιμοποιείται από τις επιχειρήσεις που εγγράφονται στο Μητρώο τόσο όταν εμπορεύονται, όσο και κατά τη διεξαγωγή των εργασιών τους αλλά και κατά την επικοινωνία τους με το κοινό. 

Ποινές φυλάκισης ή και πρόστιμα
Στο νομοσχέδιο προβλέπονται επίσης ποινές για τυχόν διάπραξη αδικημάτων.

Για παράδειγμα, για ψευδή δήλωση σε έγγραφα που απαιτούνται από Κοινωνικές Επιχειρήσεις προβλέπονται ποινές φυλάκισης μέχρι ενός έτους ή πρόστιμα μέχρι €10.000 ή και οι δύο ποινές.

Εάν κάποιος επιχειρηματίας ή εταιρεία χρησιμοποιήσει τον όρο «Κοινωνική Επιχείρηση» χωρίς να είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Κοινωνικών Επιχειρήσεων προβλέπεται πρόστιμο μέχρι €15.000.

Η αναγκαιότητα
Σύμφωνα με στοιχεία που κατατέθηκαν στη Βουλή, στην Κύπρο δεν υπάρχει ακριβής ορισμός για το τι είναι η κοινωνική επιχείρηση και αυτό, όπως επισημαίνεται, αποτελεί εμπόδιο για την ανάπτυξη της κοινωνικής επιχειρηματικότητας στον τόπο μας. 

Επιπρόσθετα, σημειώνεται ότι η Κύπρος είναι από τις λίγες χώρες στην Ε.Ε που δεν διαθέτει ένα τέτοιο πλαίσιο, κάτι που οδηγεί και σε αδυναμία άντλησης πόρων, από την ίδια την Ε.Ε, που στοχεύουν και αφορούν τις Κοινωνικές Επιχειρήσεις. 

Η νομοθεσία, αναφέρεται επίσης, θα συμβάλει ώστε να είναι πιο αναγνωρίσιμες οι κοινωνικές επιχειρήσεις και να ενημερωθούν οι πολίτες για τη διαφορετικότητα τους σε σχέση με τις συμβατικές επιχειρήσεις (ότι δηλαδή το κέρδος δεν είναι ο πρώτιστος σκοπός τους).

Απαντώντας σε σχετικό ερώτημα το Υπουργείο Οικονομικών εκτιμά ότι η λειτουργία Κοινωνικών Επιχειρήσεων θα επηρεάσει την καταναλωτική συμπεριφορά στην περίπτωση που οι καταναλωτές έχουν κοινωνικές/περιβαλλοντικές ανησυχίες και επιλέξουν να αγοράζουν από επιχειρήσεις που θα επιδιώκουν κάποιο κοινωνικό/περιβαλλοντικό σκοπό.

Το ΥΠΟΙΚ αναφέρει ακόμα ότι συμβατικές επιχειρήσεις που θα θελήσουν να ενταχθούν στο Μητρώο Κοινωνικών Επιχειρήσεων θα πρέπει να προβούν στις απαραίτητες αλλαγές στο καταστατικό τους καθώς και σε άλλες αλλαγές στη δομή και λειτουργία τους ώστε να πληρούν τα κριτήρια εγγραφής τους. 
 

Εκφράζει επίσης την εκτίμηση ότι η διαπίστευση μίας επιχείρησης ως κοινωνικής μέσω της εγγραφής στο Μητρώο μπορεί να έχει θετικές επιπτώσεις στην εξασφάλιση χρηματοδότησης ή ακόμα και την αξιοποίηση της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης άλλων επιχειρήσεων. Αυτό, σημειώνει, εναπόκειται στην ευρύτερη καλλιέργεια κουλτούρας κοινωνικής επιχειρηματικότητας.
 

>>> ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΡΕΥΝΕΣ & ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΤΗΣ BRIEF <<<

Ανοικτό το ενδεχόμενο χορηγιών
Από τα στοιχεία που έχουν κατατεθεί στο Κοινοβούλιο φαίνεται ότι επί τους παρόντος δεν προβλέπονται φορολογικές ελαφρύνσεις ή επιχορηγήσεις στις Κοινωνικές Επιχειρήσεις. Ωστόσο αυτό επαφίεται σε «πολιτικές αποφάσεις που θα ληφθούν».

Τέλος το Υπουργείο εκφράζει την άποψη ότι η ανάπτυξη περισσότερων κοινωνικών επιχειρήσεων στον τόπο θα συμβάλει στην προσφορά περισσότερων θέσεων εργασίας, κυρίως σε ευπαθείς ομάδες και θα συμβάλει στην ανάπτυξη της οικονομίας.