«Ο Πρόεδρος της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο έχει οικογενειακές συνδέσεις με τουλάχιστον δύο εταιρείες στην Κύπρο», σύμφωνα με σημερινό δημοσίευμα της ιστοσελίδας EUObserver. Σύμφωνα με τον EUObserver, «δύο κυπριακές εταιρείες ακινήτων - η Eastleigh Trading και η Dana Holdings - έχουν και οι δύο δεσμούς με την νύφη του προέδρου, τη Λίλια Λουκασένκο, τη σύζυγο του μεγαλύτερου γιου του, Βίκτορ».

Όπως σημειώνεται «οι χώρες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου, συμφώνησαν, τη Δευτέρα (12 Οκτωβρίου), να παγώσουν τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία του». «Οι κυρώσεις έχουν μια πολύ ευρεία νομική βάση και υπάρχουν, κυριολεκτικά, χιλιάδες ονόματα που θα μπορούσαμε να προσθέσουμε», ανέφερε κοινοτική πηγή στον EUObserver.

Όπως αναφέρει «η Λίλια Λουκασένκο διορίστηκε ως διευθυντής της Eastleigh Trading από τον Βάιτσεσλαβ Νταντκιν, πρώην επικεφαλής κατά της διαφθοράς στο Υπουργείο Εσωτερικών της Λευκορωσίας, ο οποίος εγκατέλειψε τη χώρα και μίλησε στη ρωσική εφημερίδα Kommersant το 2012». «Ο Ντάντκιν είπε ότι η ιδιοκτήτρια της  Eastleigh Trading, μεγιστάνας της Λευκορωσίας, Βλαντιμίρ Πεφτείφ, είχαν χρησιμοποιήσει την εταιρεία σε δόλια σχέδια», αναφέρει ο EUObserver.

Σημειώνεται ότι «ο Πέφτιεφ είχε συμπεριληφθεί στη μαύρη λίστα σε προηγούμενες κυρώσεις της ΕΕ το 2011 με την αιτιολογία ότι ήταν βασικός οικονομικός χορηγός του καθεστώτος Λουκασένκο».

«Η Eastleigh Trading ήταν ακόμη ενεργή το 2019, σύμφωνα με τα εταιρικά αρχεία της Κύπρου», αναφέρει. «Και οι κύριες δραστηριότητές της ήταν δραστηριότητες μιας εταιρείας χαρτοφυλακίου και η αγορά, ανακατασκευή και απόδοση ακινήτων στη Λευκορωσία, σύμφωνα με έλεγχο του 2013», σημειώνεται.

«Τις μετοχές της κατείχαν αποκλειστικά μη κάτοικοι της Κύπρου, ανέφερε ο έλεγχος, και οι διευθυντές της ήταν μια κυπριακή εταιρεία χρηματοοικονομικών υπηρεσιών που ονομάζεται Centaur, η οποία δεν απαντά στα τηλέφωνά της», αναφέρει ο EUObserver.

Ο EUObserver αναφέρει ακόμη ότι ο όμιλος Dana Holdings έχει την έδρα του στο Μινσκ και διευθύνεται από δύο Σέρβους  με φιλικούς δεσμούς με το Λουκασένκο εδώ και χρόνια. Η Λίλια Λουκασένκο ορίστηκε επίσης ως «ανώτερος αξιωματικός» σε θυγατρική της Dana Holdings, Dana Astra, στα οικονομικά αρχεία της Λευκορωσίας το 2017.

«Η κυπριακή θυγατρική του ομίλου δεν έχει κάνει πολλές επιχειρήσεις τον τελευταίο καιρό, σύμφωνα με τα αρχεία της, αλλά ο Nebojsa Karić, ο οποίος έδωσε τη διεύθυνση του Palm Jumeirah στο Ντουμπάι, όπου επισκέπτεται συχνά ο Alexander Lukashenko, ήταν ένας από τους κύριους μετόχους της το 2019», αναφέρει ο EUObserver.

«Η Dana Holdings έχει συνάψει συμβόλαια για την κατασκευή πύργων πολυτελών διαμερισμάτων στην πρωτεύουσα του Λουκασένκο τα τελευταία χρόνια», σημειώνεται.

Η ίδια η εταιρεία αρνείται ότι έλαβε τις σχετικές άδειες κατασκευής χαριστικά από το καθεστώς, όπως δήλωσε εκπρόσωπος της Dana Holdings από την εταιρεία δημοσίων σχέσεων με έδρα το Λονδίνο στον EUObserver.

Και προσπάθησε να αποστασιοποιηθεί από τη Λίλια Λουκασένκο, λέγοντας ότι ήταν απλή σχεδιάστρια και δεν είχε επιστρέψει στη δουλειά της μετά την άδεια μητρότητας πριν από τρία χρόνια.

«Η σύνδεση Μινσκ-Λευκωσία-Βελιγράδι-Ντουμπάι ρίχνει φως σε ορισμένες από τις λαβυρινθικές χρηματοοικονομικές ροές μεταξύ Λευκορωσίας και ΕΕ», αναφέρει.

Σε σχέση με την Κύπρο τονίζει ότι «το μικρό νησί, στα χαρτιά, χειρίζεται περισσότερες ξένες επενδύσεις στη Λευκορωσία από οποιαδήποτε άλλη χώρα της ΕΕ».

«Οι στενοί δεσμοί προέρχονται από μια συνθήκη διπλής φορολογίας το 1998, η οποία επιτρέπει στις εταιρείες της Λευκορωσίας να επωφελούνται από χαμηλότερους κυπριακούς φόρους μέσω θυγατρικών. Και τα προνόμια βλέπουν έως και 1 δισ. ευρώ ετησίως να κινούνται μπρος-πίσω σε καλά χρόνια, όπως το 2013, σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία της Λευκορωσίας. Ορισμένες μεγάλες εταιρείες της Λευκορωσίας έχουν επενδύσει επίσης στην Κύπρο», σημειώνει ο EUObserver.

Σημειώνεται ακόμα ότι «η Asbis, μια εταιρεία πληροφορικής της Λευκορωσίας, η οποία έχει έσοδα 1,6 δισεκατομμυρίων ευρώ σύμφωνα με την ετήσια έκθεσή της, έχει την παγκόσμια έδρα της στην κυπριακή πόλη της Λεμεσού.Η Wargaming Group, μια εταιρεία βιντεοπαιχνιδιών της Λευκορωσίας αξίας 1,3 δισ. ευρώ σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Bloomberg, έχει την έδρα της σε γυάλινο πύργο στην κυπριακή πρωτεύουσα. Η Wargaming Group αγόρασε το μεγαλύτερο κομμάτι (20 τοις εκατό) του δεύτερου μεγαλύτερου δανειστή της Κύπρου, της Ελληνικής Τράπεζας, σύμφωνα με κυπριακά μέσα ενημέρωσης», αναφέρει ο EUObserver.

«Και τουλάχιστον 19 Λευκορώσοι, συμπεριλαμβανομένων επιχειρηματιών και των οικογενειών τους, αγόρασαν επίσης κυπριακά διαβατήρια από το 2017 έως το 2019, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Al Jazeera με βάση διαρροή κυπριακών αρχείων. Η Wargaming Group έχει γίνει πολύ επιρροή στη Λευκωσία», δήλωσε πρώην αξιωματούχος της Κεντρικής Τράπεζας στον EUobserver.

«Όμως για το Υπουργείο Οικονομικών της Κύπρου, δεν υπήρχε τίποτα ανεπιθύμητο για την κατάσταση», αναφέρει ο EUObserver.

«Οι χρηματοοικονομικές ροές από την Κύπρο προς τη Λευκορωσία είναι περιορισμένες», ανέφερε το Υπουργείο στον EUObserver. «Δεν υπάρχουν άλλοι Λευκορώσοι επενδυτές στο τραπεζικό σύστημα της Κύπρου», πρόσθεσε.

Το Υπουργείο αρνήθηκε να πει εάν γνώριζε οποιεσδήποτε συνδεδεμένες με το Λουκασένκο εταιρείες στο έδαφος της Κύπρου, κατά τον EUObserver. «Και αρνήθηκε να πει εάν έχει παγώσει οποιαδήποτε περιουσία Λευκορώσων την τελευταία φορά που η ΕΕ επέβαλε κυρώσεις σε ανθρώπους όπως ο Λουκασένκο και ο Πεφτιέφ μεταξύ 2011 και 2016».

Διαβάστε αυτούσιο το δημοσίευμα του EUObserver:

Lukashenko-linked firms active in EU member Cyprus

Belarus president Alexander Lukashenko has family connections to at least two firms in Cyprus, as EU states prepare to go after his money.

The two Cypriot real-estate companies - Eastleigh Trading and Dana Holdings - both have links to the president's daughter-in-law, Lilya Lukashenko, the wife of his eldest son, Viktor.

And a closer look at the firms shines light on the labyrinthine financial ties between Nicosia and Minsk.

The Lukashenko name became freshly toxic after the president spent the last two months brutalising pro-democracy protesters, who came out on the streets following Lukashenko's election victory in August - a result the EU refused to recognise.

And EU countries, including Cyprus, agreed, on Monday (12 October), to freeze his financial assets if they found any.

The Belarus crisis worsened the same day, when Lukashenko's deputy interior minister authorised police to use live ammunition against opposition groups.

And the EU sanctions could expand further in future to also cover business tycoons who enriched the Belarusian leader, an EU source said.

"The sanctions have a very broad legal basis and there are, literally, thousands of names we could add," the source noted.

Family affair

For her part, Lilya Lukashenko was named as a director of Eastleigh Trading by Vyacheslav Dudkin, a former anti-corruption chief in Belarus' interior ministry, who fled the country and spoke to Russian newspaper Kommersant in 2012.

Dudkin said she and Eastleigh Trading owner, Belarusian tycoon Vladimir Peftiev, had used the firm in fraudulent schemes.

And Peftiev was blacklisted in previous EU sanctions in 2011 on grounds he was a "key financial sponsor of the Lukashenko regime".

Lilya Lukashenko currently runs an art gallery in a Dana Holdings group shopping mall in Minsk.

But when asked by EUobserver if Lilya Lukashenko was an artist, Valery Tsepkalo, a leading Belarusian opposition figure, said: "She's an artist at making money from him [Alexander Lukashenko] giving huge concessions to his favoured businesses".

Eastleigh Trading was still active in 2019, according to its Cypriot corporate files.

And its "principal activities" were "that of a holding company and the purchase, reconstruction, and rendering of real estate in Belarus", according to a 2013 audit.

Its shares were held "exclusively by non-residents" of Cyprus, the audit said, and its directors were a Cypriot financial services firm called Centaur, which does not answer its phones.

Meanwhile, the Dana Holdings group has its HQ in Minsk and is run by two Serbs - Bojan and Nebojsa Karić - who are scions of the Belgrade-based Karić business dynasty, with which Alexander Lukashenko has had friendly ties for years.

Lilya Lukashenko was also named as a "senior officer" in a Dana Holdings subsidiary, Dana Astra, in Belarusian financial records in 2017.

The group's Cypriot subsidiary has not done much business lately, its files indicated, but Nebojsa Karić, who gave his address as Palm Jumeirah in Dubai, where Alexander Lukashenko frequently visits, was one of its main shareholders in 2019.

Dana Holdings got contracts to build towers of luxury flats in Lukashenko's capital city over the past few years.

It also joined a list of companies, seen on fliers posted in Minsk, voicing support for him at a time when others were going on strike in solidarity with protesters.

But it denies Belarus opposition accusations that it got undue favours from the pariah president.

"This claim is categorically false. Dana Holdings ... obtained building permissions via open, competitive processes, in strict accordance with Belarussian legislation," a spokesperson for Dana Holdings from its London-based PR firm, EM, told this website.

And it tried to distance itself from Lilya Lukashenko, saying she had been a mere designer and had not come back to work for Dana Astra after she went on maternity leave three years ago.

Labyrinths

The Minsk-Nicosia-Belgrade-Dubai connection sheds light on some of the labyrinthine financial flows between Belarus and the EU.

And Cyprus would have its work cut out if it wanted to really delve into its Belarus financial relations.

The small island, on paper, handles more foreign investment in Belarus than any other EU country.

The close ties stem from a double-taxation treaty in 1998, which lets Belarusian firms benefit from lower Cypriot taxes via brass-plate subsidiaries.

And the perks see up to €1bn a year moving back and forth in good years, such as 2013, according to Belarus' official statistics.

Some major Belarusian companies have also invested in Cyprus.

Asbis, a Belarusian IT firm, which has revenues of €1.6bn according to its annual report, has its global HQ in the Cypriot town of Limassol.

Wargaming Group, a Belarusian video-game company valued at €1.3bn by the Bloomberg news agency, has its HQ in a glass tower in the Cypriot capital.

Wargaming Group has bought the largest chunk (20 percent) of Cyprus' second biggest lender, Hellenic Bank, according to Cypriot business media.

And at least 19 Belarusians, including businessmen and their families, also bought Cypriot passports between 2017 and 2019, the Al Jazeera news agency told EUobserver, based on leaked Cypriot files.

"Wargaming Group has become very influential in Nicosia," a former Cypriot central bank official told EUobserver.

But for the Cypriot finance ministry, there was nothing untoward about the situation.

"The financial flows from Cyprus to Belarus are limited," the ministry told this website.

"There are not any other Belarusian investors in the Cyprus banking system," it added.

"It should be noted that Cyprus is an international business services and financial centre with an extensive network of double-tax treaties. As this is the case, FDI [foreign direct investment] flows towards other jurisdictions is a common phenomenon," it also said.

The ministry declined to say if it knew of any Lukashenko-linked firms on its soil.

And it declined to say if it froze any Belarusian assets the last time the EU imposed sanctions on people like Lukashenko and Peftiev between 2011 and 2016.

Lukashenko has salted away "more than $1bn (€850m)" in his private fortune, Tsepkalo, who used to manage a business park in Minsk before he joined the opposition, estimated.

Deep pockets

Tsepkalo urged EU countries to put pressure on the regime by targeting what he called "companies which act as his [Lukashenko's] personal pockets".

But it is not easy, even for EU officials, to pierce the opacities of the Belarusian structures.

The last time around, Peftiev, for instance, won a landmark trial at the EU court in Luxembourg in 2014, which said the EU Council had failed to gather enough evidence for his listing.

And it is not easy for journalists to ask questions.

When EUobserver asked where Peftiev now lived and if he was still involved with Eastleigh Trading, his Minsk-based law firm, Revera, declined to answer and threatened to sue this website if it mentioned his previous EU asset-freeze.

"To ... create an image that contradicts the decisions of the general court of the EU is wrong, misleading, and will cause great damage," the law firm's Dmitry Arkhipenko said by email.

Peftiev and his wife, Olga Makarenko, used to live in Malta and Olga Makarenko also created 12 companies in the British Virgin Islands while he was still under EU sanctions, according to the so-called Panama Papers revelations.

But "we do not entitle you to publish ... any information about Mr Peftiev or his family members," Arkhipenko said.

"Mr Peftiev has not visited Belarus for many years, does not manage any business - neither in Belarus, nor in the EU, does not own any shares of EU firms, and, according to my information, he is at the moment writing books," Arkhipenko also said.

 

ΚΥΠΕ/EUObserver